7
Hay Nambal Stephen Hinan Imbagan Nan Nabaktun Padi
Ya inalin nan nabaktun padi i Stephen di, On immannung hinaen inalida?
Ya inalin Stephen di, Da'yun i'iba ya a'ammod, donglonyuh tuwen ibaga'. Hi Apu Dios an na'abbaktu ya numpatigo i Abraham an ud holag i dita'u hidin awadandah ad Mesopotamia hidin aggeda ni' immayan hi ad Haran. Ta alyonan hiyay, Taynam tun numboblayam ya nadan i'ibam ta ume'ah nan boblen ituddu' i he''a. Ot taynan mon da Abraham hi ad Kaldea ot eda miha''ad hi ad Haran. Mu hidin nateh amanah ad Haran ot pa'aliyon Apu Dios dida ituwen boble an nunhituwan ta'uh ad uwani. Mu hidin immaliyan da Abraham hitu ya agge ni' indat Apu Dios hituwen luta i hiya an ta'on on ha kittang te inalin Apu Dios di nan holagnay pangidatana. Mu hidin nangibagaan Apu Dios ituwe ya ma''id ni' ha imbabalen Abraham. Ya inalin bon Apu Dios i hiyay, Nadan tanudam ya eda munhituh nan bokonda boble ta diday mumbalin hi baal nadan tataguhdi ta palpaligatonda didah opat di gahut (400) di tawon. Mu iballoh'u ta nadan numboblehdi an mamalpaligat i dida ya paligato' damdama dida.
Ya ha boy ohah inalin Apu Dios ya alyonay, Mu lo'tat ya umaanda i diyen boble ta mumbangngaddahtun awadam ta hituy pundayawandan ha''on. Mu mahapul an an namin nadan tanudam an linala'i ya makugitda ta atiganan un'unudonyu tun ibaga'.
Ta hiya nan hidin mi'awaluh algoh niyayyaman Isaac ot kugiton Abraham. Ot athidi boy aton Isaac hinan imbabalenan hi Jacob ya atbohdi damdamay inat Jacob hinadan himpulut duwan (12) imbabalena an datuwe nadan a'ammod ta'u.
Hay Nangibagaan Stephen Hinan Na'at I Joseph
Dadiyen linala'in imbabalen Jacob ya inamohanda nan ohan hi ibbada an hi Joseph ot ihbutda hinan i Egypt. Mu hi Apu Dios di nanongnan nangipapto' i hiya. 10 Ta hiyay namoddang i hiya hinadan nunligatana ya indattanah ongal an abalinana. Ta gapu i dadiyen maphod an a'atna ya hiyay pinto' nan patul hi ad Egypt hi gobelnador ta hiyay ap'apu an mumpapto' hi ad Egypt ya hi an namin nadan tatagun wah nan palasyu.
11 Mu hidin awadan Joseph hi ad Egypt ya wada han bitil. Ta nadan a'ammod di Judyu hi ad Kanaan ya ma''id ha anonda ta nunhiglay punligatanda. 12 Mu manuh ad Egypt te dakol di inamung Joseph hi makan.
Ta hidin dingngol Jacob an waday makan hi ad Egypt ot honagona nadan i'imbabalena an ud holag i dita'u ta hidiyey pinghanah immayandahdi mu aggeda ni' immatunan hi ibbadan hi Joseph. 13 Ta hay pidwanah immayandahdi ot ahi mohpe ibagan Joseph an hiya nan hi ibbada ta hidiyey nanginnilaan damdaman nan patul hidih ad Egypt hinadan i'iban Joseph. 14 Ot ibagan Joseph hinadan i'ibana ta i'uyugdah amada an hi Jacob ya didan hina'amma ta umedah ad Egypt. Ta hay bilangdan hina'amman imme ya napitudat lima (75).
15 Ta imme da Jacob hi ad Egypt ot hidiy ihaha''adanda ta hidiy natayan Jacob ya nadan holagna an dida nadan a'ammod ta'u. 16 Mu nan ba'agda ya imbangngaddah ad Sekem ta nilubu'dah nan lutan ginattang Abraham hinadan holag Hamor.
Hay Nangibagaan Stephen Hinan Inat Handidan A'ammoddan Judyu
17 Ot innayun Stephen an alyon di, Hidin mun'adatngan nan pangipa'annungan Apu Dios hinan imbaganan Abraham ya dimmakolda mo handidan a'ammod ta'uh ad Egypt. 18 Ya napinpinalogda boy numpumpatul hi ad Egypt ta lo'tat ya numpatul han ma''id ha innilanah a'at din hi Joseph. 19 Ta ina"ulana handidan a'ammod ta'u ot pilitonda dida ta ipayahda nadan goggolang ta wan mun'a'ateda.
20 Ya i diyey niyayyaman Moses an ma''ap'aphod an golang. Ya impapto' inanah baleda hi tuluy bulan. 21 Ot iyeda i han nibata"an hi baleda mu inawit nan imbabalen di patul ot ipakilogna ta imbilangnah imbabalena.+ 22 Ta intuddudan Moses an namin nadan mitudduh nadan nun'anomnoman hi ad Egypt ta numbalin hi nala'ing an humapit ya dakol di maphod hi ina'inatna.
23 Ta hidin napat (40) di tawona ya ninomnomnan e tigon nadan i'ibanan Judyu. 24 Ya tinigona han ibbanan Judyu an palpaligaton han i Egypt ot ma'abal ot patayonah diyen i Egypt. 25 Inat Moses hidiye te hay ninomnomna ya innilan nadan ibbanan Judyu an hiyay pinto' Apu Dios hi bumoddang i didah nan pumpaligatanda mu onnot on aggeda innila. 26 Mu hidiyen nabiggat ya tinigona boy duwan linala'i an ibbanan Judyu an mun'awwitda ot ipatnanan anawaon dida an alyonay, Tanganu bo on ayu mun'awwit an on ayu hinagi? 27 Mu nan ohan mamalpaligat hinan ibbana ya intuldunah Moses ot alyonay, Nganney mangalin he''ah umali'ahtun mun'anawa i da'mi? 28 Wan alyom bo on ta patayona' an umat hinan inatmuh nan i Egypt hi ad ugaban.
29 Ta hidin dingngol Moses hidiyen nambalna ot bumtik ot e miha''ad hi ad Midian. Ta hidiy nangahawaana ta waday duwan linala'in imbabalena. 30 Mu hidin nala"uh di napat (40) di tawon hi niha"adanahdi ya numpatigo han anghel i hiya i han mundalang an kaykayyiw hinan ena numpastolan hidih nan agge naboblayan an nihaggon hinan billid hi ad Sinai. 31 Ta masda'aw hi Moses i diyen tinigona ot e mihaggon ta ena pa'atiggon. Mu dingngolnan munhapit nan Ap'apu an alyonay, 32 Ha''on nan Dios an dayawon nadan a'ammodyu an da Abraham ya hi Isaac ya hi Jacob.+ Ta munggagayonggong hi Moses ta tumakut an mangitigo i diyen mundalang. 33 Ya inalin bon nan Ap'apu i hiyay, Aanom nan hapatutmu te hituwen timma'dogam ya niyappit i ha"on. 34 Manu'eh numpatigowa' i he"a ya uh'uhdunga' nadan tatagu' hi ad Egypt an nunhiglay punligatanda ya dingngol'uy palakda. Ta hiya nan immaliya' ta boddanga' dida. Ot honagon da'a ta he"ay e mangawit i dida.+
35 Mu handidan a'ammod ta'u ya aggeda pinhod an hi Moses di mun'ap'apu ya mangipapto' i dida te hay nangalyanda i hiyay, Nganney mangalin he"a hi umali'ahtu an mun'anawa i da'mi? Mu hi Moses damdamay pinto' Apu Dios ta hiyay numpatigan nan anghel hinan way mundalang an kaykayyiw. 36 Ta hidin e nangawitan Moses i dida ya dakol di milagro hi inatnah ad Egypt ya hay nangi'wandah nan baybay an mumbolah* ya hidih nadan inwa'inwada an agge naboblayan hi napat (40) di tawon. 37 Ya hi Moses boy nangibaga i handidan a'ammod ta'u an waday pot'on Apu Dios hi oha i dita'un Judyu ta mumbalin hi propeta an umat hi namto'ana i Moses. 38 Ya hiya bo din immeh nan billid hi ad Sinai hidin awadan handidan a'ammod ta'u hinan agge naboblayan ta e ni'hapit hinan anghel. Ta hidiy nangdatan diyen anghel i hiya hinan nitudo'an nan tugun Apu Dios an mangitudduh nan a'at di pi'taguwan hi munnananong. Ta hidiyen tugun di nabanolboltan i dita'un Judyu.
39 Mu handidan a'ammod ta'u ya aggeda pinhod an unudon hi Moses an ondaot pinihul ya pinhoddan ibangngad hi ad Egypt. 40 Ta i diye bon immayan Moses hinan billid hi ad Sinai ya alyonda i Aaron di, Apyommot ha dayawon ta'u ta diday mangipangpangulun dita'u te agge ta'u mahna innilay na'at hinan nangipangulun dita'uh nakakan ta'uh ad Egypt. 41 Ta hiya nan nangapyada mo i han ing'ingon di kilaw di baka ot i'nonganda ot umanam'amlongda on tinaytayyawandah diyen iniphodda. 42 Ta hiya nan inwalong mon Apu Dios dida ta ukoddah nan at'attonda ta ta'on on hanadan bittuwon ya bulan hi ad lagud on inani'nonganda. Hinaen na'at ya impitudo' Apu Dios hinan propeta an alyonay, Da'yun Judyu ya bokon ha"on di nangi'nonganyuh nadan pinanaltiyuh din awadanyuh nan agge naboblayan hi napat (40) di tawon. 43 Te hay nangi'nonganyu ya hinan pundayawanyu hinan dios di udum an tatagu an hi Molek ya han ay bittuwon an hi Repan te diday dinayawyuh diosyu ta inodnanyuh nadan imma'immayanyu. Ta hiya nan udum hi algo ya ipiye da'yuh daggah di ad Babilon.+
44 Ya alyon bon Stephen di, Hanan tabernakel ya intakin handidan a'ammod ta'uh din immayandah nadan agge naboblayan. Hituwen tabernakel an iniphod Moses ya inyunnudnah nan impatigon Apu Dios i hiya.
45 Ya hidin nateh Moses ya nihukkat hi Joshua an nangipangpangulu i dida. Ya nan boblen umayanda ya wadaday nunhituhdi mu gapuh boddang Apu Dios ya inabakda dida. Ya hidiyen tabernakel ya nanongnan wadan dida ta ingganaot matanudan hi David an numbalin hi patulda. 46 Ya pohpohdon Apu Dios hi David ot ibagana i Apu Dios hi'on mabalin an iphodna ha nahamad an bale hi pundayawandan hiya an Dios an hiyay dayawon damdaman handin hi Jacob. 47 Mu agge inabulut Apu Dios an hi David di mangapya te hi Solomon di ninomnomnah mangiphod. 48 Mu hi Apu Dios an na'abbaktu ya bokon nan inapyan di tagun baley punhituwana te hay intudo' din ohan propeta ya alyonay, 49 Hi Apu Dios ya alyonay, Hay trono' ya hi ad abunyan ya hitun lutay pangigoppa'a'. 50 Te an namin di nalmu ya ha"on an Dios di nunlumu.+
51 Ya alyon bon Stephen di, Hiya danaey tugun Apu Dios mu adiyu donglon. Ya adiyu unudon an ay ayu bokon Judyu an umat ayu i handidan a'ammod ta'u an nginheda nan Espiritun Apu Dios. 52 Te ma"id ha ohah nadan propetan Apu Dios hi aggeda pinaligat. Ya pinatepateda handidan hinnag Apu Dios an e nangipa'in'innilah nan e umaliyan Kristu. Ta neen nipa'annung an immalih Kristu ot ipatiliwyu ot ipapateyu. 53 Manu te da'yuy nangidawatan Apu Dios hinan tuguna an impiyalinah nadan anghel mu aggeyu inunud.
Hay Namatayanda I Stephen
54 Hidin dingngol nadan mumpunhumalyah diyen inali'alin Stephen ya mun'iti'itibdah bungotda. 55 Mu bimmikah nan Espiritun Apu Dios i hiya. Ya hidin intangadnah ad abunyan ya tinigona nan binang Apu Dios ya hi Jesus an timma'dog hi way winawwan Apu Dios. 56 Ya inalinay, Tangadonyu'en niluwat hi ad abunyan ta matigo nan Nitulang Hitun Tatagu an timma'dog hi way winawwan Apu Dios.
57 Mu inupupday ingada ta adida donglon nan pun'ibagan Stephen ot madhudan ahitutukuk an muntiliw i hiya. 58 Ot iyedah nan ngillig nan boble ot eda puntopahdi. Ya nada'e an e nuntiliw i hiya an dadiye nadan mumpunlayah an tistigu ya inaanday oddah di lubungda ot ipiyadugda i Saul. 59 Ot madhudan ahitotopa i Stephen. Mu nundasal hi Stephen an alyonay, Apu Jesus, hanat agamidom di linnawa'. 60 Ot inayunan mundu''un ot itkuknan alyonay, Apu Jesus, hanat adim nomnomnomon hituwen numbahulanda.
Ona inalih diye ot inayunan ma'unguh.
+ 7:21 Hay Nakakan 2:1-10 + 7:32 Hay Nakakan 3:5-6 + 7:34 Hay Nakakan 3:1-10 * 7:36 Nan baybay an mumbolah ya mumbolah di tigona te gapuh nan holo' an wah dallomna ya nan mumbolah an panag hinan pingngitna. Ya nan mumbolah ya hidiye nan red hi English. + 7:43 Amos 5:25-27 + 7:50 Isaiah 66:1,2a