7
Mẽrẽ Yãhụ́dị̃ rĩ pi vé rĩ
(Mãtáyo 15:1-9)
Fãrụ́sị̃ rĩ pi ã ụrụkọ ãzini ꞌbá Mósẽ vé tãị́mbị́ ímbáꞌbá íngáꞌbá Yẹ̃rụ́sãlémã gálésĩ rĩ pi ã ụrụkọꞌbée be, ímụ́kí ĩ traá Yẹ́sụ̃ ã gãrã gá sĩ kụ́rụ̃. Kộpi ndrekí Yẹ́sụ̃ vé ꞌbá ĩri ã pámvú ũbĩꞌbá rĩ pi íꞌdókí rií ínyá nyaá, ũjĩkí ĩ drị́ kuyé. Fãrụ́sị̃ rĩ pi Yãhụ́dị̃ ụrụkọꞌbée be, kộpi kádõ íꞌdó ínyá nyaá, kộpi céré ĩ drị́ ũjĩ ꞌdéꞌdé sụ̃ ĩvé mẽrẽ ĩ ẹ́ꞌbị́pị́ị vé rĩ ní lẽé rĩ tị́nị, kộpi íbí ínyá rĩ nya ndõ. Kộpi jekí dõ ngá ãzi jọ̃kọ́nị̃ gé, ũjĩkí dõ kuyé, ꞌbá ãzi ícó drĩ nyaá ku. Mẽrẽ ꞌdĩri kộpivé ni, kộpi áwíkí tã ni ꞌbãá kuú ũkpó ũkpó, kộpi ri ĩvé ngá ãnyãngã nyazú sụ̃ kópõ, sákãnĩ, ãzini bị̃nị́gã tị́nị rĩ pi ã ꞌa ũjĩ céré ũjĩjĩ.
Fãrụ́sị̃ rĩ pi ꞌbá tãị́mbị́ ímbáꞌbá rĩ pi be, kộpi ní Yẹ́sụ̃ ri zịzú kínĩ, “Mívé ꞌbá mî pámvú ũbĩꞌbá rĩ pi ꞌdụkí tã ꞌbá ẹ́ꞌbị́pị́ị ní ímbá rĩ ngaá ku ãsĩ? Kộpi kádõ rií ngá nyaá, kộpi ũjĩkí ĩ drị́ ku ãsĩ?”
Yẹ́sụ̃ ní újázú kộpi ní kĩnĩ, “Ĩmi ꞌbá ĩ ꞌbãꞌbée kú tã be pịrị ꞌdĩꞌbée! Tã nẹ́bị̃ Ĩsáyã ní ꞌyoó ĩmi tã sĩ rĩ, ĩri pịrị. Sĩ ꞌdíni kĩnĩ,
“ ‘ꞌBá ꞌdĩꞌbée ri ma íngú tị sĩ kána,
ꞌbo kộpi ꞌbãkí ẹ́sị́ má drị̃gé kuyé.
Kộpi ma ị̃njị̃ ku kána,
tãị́mbị́ kộpi ní rií ímbá rĩ pi, ꞌbá áda ụ̃tị̃ nĩ.’+
Ĩmi gãkí tã Múngú vé rĩ ꞌdụgá ngagá sĩ. Ĩmi ꞌdụkí ĩmivé tã mẽrẽ vé rĩ ꞌbãá tã ãmbúgú rú.”
Yẹ́sụ̃ ní kúru ꞌyozú kộpi ní kĩnĩ, “Ĩmi kínĩ, ĩmi úmĩ be tãị́mbị́ Múngú vé rĩ gãzú, ĩmi áwíkí rí tã ĩmivé mẽrẽ vé rĩ ꞌdụụ́ ngaá áyu! 10 Mósẽ sẽ tãị́mbị́ ꞌdíni kĩnĩ, ‘Lẽ mî ị̃njị̃ mí ẹ́tẹ́pị pi mí ẹ́ndrẹ́pị be ị̃njị̃njị̃,’+ ãzini ‘ꞌBá ẹ́tẹ́pị ri triípi, dõku ẹ́ndrẹ́pị ri triípi rĩ, ã ꞌdịkí ĩri drãá ꞌdĩísĩ rá.’+ 11 ꞌBo ĩmi ri ꞌbá rĩ pi ímbá, kộpi ícó ꞌyo ĩ ẹ́tẹ́pị́ị ní, ãzini ĩ ẹ́ndrẹ́pị́ị ní, ‘Má ícó ĩmi ĩzã koó ku, ãꞌdiãtãsĩyã á sõ ũyõ gí, fẽfẽ kõdô má ní lẽé sẽé ĩmi ní rĩ, ma sẽ Múngú ní.’* 12 Ĩmi ãꞌyĩkí ku ꞌbá ꞌdĩꞌbée ní ĩ ẹ́tẹ́pị́ị ẽ ĩzã kozú, ãzini ĩ ẹ́ndrẹ́pị́ị ẽ ĩzã kozú. 13 Ĩmi gãkí tã Múngú ní ẹzịị́ ĩmi ní rĩ sĩ, ĩmi ꞌdụkí rí tã mẽrẽ vé rĩ pi ngaá áyu. Tã ĩmi ní rií ngaá kárákará ꞌdĩꞌbée ĩri tã ũnjí.”
Ngá sẽépi ꞌbá rĩ ní adrizú ãzãvũ rú rĩ
(Mãtáyo 15:10-20)
14 Yẹ́sụ̃ ní ꞌbá bị́trị́ká rĩ pi zịzú ímụ́zú ꞌí vúgá nõó dị̃ị́, ĩri ní ꞌyozú kộpi ní kĩnĩ, “Ĩmi yịkí ma, ĩmi ꞌdụkí tã má ní lũú ĩmi ní ꞌdĩri ꞌbãá ĩmi drị̃gé. 15 Ngá ꞌbá rĩ ní nyaá fií ꞌí agá rĩ sẽ adri ãní ãzãvũ rú ku, tã ãmbúgú rĩ, átángá ĩri ní átá ĩfũú ꞌí tị gé sĩ rĩ sẽ ĩri adri ãzãvũ rú nĩ. 16 ꞌBá rĩ dõ bị́ be, ã yị ꞌí ní tã ꞌdĩri.”
17 Yẹ́sụ̃ kã ꞌbá bị́trị́ká rĩ pi kuú, ĩri ní fizú jó agá. Ĩrivé ꞌbá ĩri ã pámvú ũbĩꞌbá rĩ pi zịkí ĩri kínĩ, ã ũlũ ĩ ní nãpí rĩ vé ífífí. 18 Ĩri ní kộpi zịzú kĩnĩ, “Tã má ní rií átá ꞌdĩri fi drĩ ĩmi drị̃gé kuyé? Ádarú ĩmi nị̃kí ꞌyozú kínĩ, ngá ĩmi ní nyaá rĩ sẽ ĩmi adrií ãzãvũ rú ku ꞌdíni kuyé? 19 Ngá ĩmi ní nyaá rĩ ícó fií ĩmî ẹ́sị́ agá ku, ĩri fi ĩmi ꞌa agá, ĩri kúru fũ ĩmi agásĩ ãmvé.” Tã Yẹ́sụ̃ ní ꞌyoó ꞌdĩri vé ífífí, ãnyãngã rĩ pi ãrẽvú céré ãzãvũ ãkó, ĩ ícó nya rá.
20 Yẹ́sụ̃ ní ꞌyozú kĩnĩ, “Tã ĩfũúpi mí ẹ́sị́ agásĩ rĩ, ĩri sẽ mi adri ãzãvũ rú nĩ. 21 Tã ĩfũꞌbá ꞌbá rĩ vé ẹ́sị́ agá rĩ pi ꞌdĩ, yị̃kị̂ ũnjí, ọ̃wụ̃ ꞌbãngárá, ụ̃gụ̃, ꞌbá ꞌdịngárá, 22 ágó ũkú be rĩ ní lazú ũkú ãzi sĩ, dõku ũkú ágó be rĩ ní lazú ágó ãzi be, ẹ́sị́ ãmbúgú, yị̃kị̂ tã ũnjí ꞌozú ni, mị ũꞌbãngárá, ẹ̃bị́rị́ ũkú vé ni, dõku ẹ̃bị́rị́ ágó vé ni, ẹ́sị́ ꞌbãngárá ꞌbá ãzi vé ngá drị̃gé, ãꞌyóngárá, ãfú, ãzini tã ꞌongárá azakaza rú rĩ. 23 Tã ũnjí ĩ ní ũlãá ꞌdĩꞌbée céré, ĩri íbí ĩfũ ꞌbá rĩ vé ẹ́sị́ agá, tã ꞌdĩꞌbée sẽ ꞌbá rĩ adri ãní ãzãvũ rú.”
Ũkú ẹ̃ꞌyị̃ngárá be rĩ
(Mãtáyo 15:21-28)
24 Yẹ́sụ̃ nga fũú Gãlĩláyã agásĩ, ꞌde mụụ́ ãngũ Táyã vé rĩ gé, ꞌdãlé mụ rií adrií ꞌbá ãzi vé jó agá. Yẹ́sụ̃ lẽ ꞌbá ãzi ã nị̃ ꞌyozú kínĩ, ꞌi ꞌdãáꞌdã ꞌdíni ku, ꞌbo ꞌbá rĩ pi nị̃kí rá ꞌyozú kínĩ, Yẹ́sụ̃ ri ꞌdãáꞌdã. 25 Ũkú ãzi ĩrivé mvá ũkúŋá índrí ũnjí ní fií drị̃ ni gé ni kã mụụ́ vũrã Yẹ́sụ̃ ní adrizú rĩ nị̃ị́ ámá, ĩri ní mụzú kũmũcí ũtị̃zú Yẹ́sụ̃ ẹndrẹtị gé. 26 Ũkú ꞌdĩri adri Yãhụ́dị̃zị́ ku, tịkí ĩri Sírĩyã gá, vũrã ĩ ní zịị́ Fõnísĩyã rĩ agá. Ũkú rĩ mã Yẹ́sụ̃ ri kĩnĩ, Yẹ́sụ̃ ã dro índrí ũnjí rĩ fũú ívé mvá ũkúŋá rĩ drị̃gé sĩ rá.
27 Yẹ́sụ̃ ní ꞌyozú ũkú rĩ ní kĩnĩ, “Drị̃drị̃ ni, lẽ ã sẽkí ãnyãngã nyaá anjiŋá rĩ pi ní, adri múké kuyé ĩ ní ãnyãngã anjiŋá úcézú rĩ úꞌbézú ũcógú ní.”§
28 Ũkú rĩ ní újázú kĩnĩ, “Úpí, ũcógú ulaꞌbá mísá ã ndụ́gé rĩ pi nyakí ínyá uꞌdeꞌbá anjiŋá rĩ pi drị́gé sĩ vúgá rĩ ĩndĩ.”
29 Yẹ́sụ̃ ní ꞌyozú ũkú rĩ ní kĩnĩ, “Tã mí ní újá múké ꞌdĩri sĩ, á dro índrí ũnjí rĩ fũú mívé mvá ũkúŋá rĩ drị̃gé sĩ ãmvé gí, ꞌí mụ ꞌbẹ̃tị́.”
30 Ũkú rĩ ꞌde mụụ́ ꞌbẹ̃tị́ ꞌdãá, ca mụụ́ ị́sụ́ ívé mvá ũkúŋá rĩ la kú gbọ́lọ́ drị̃gé, índrí ũnjí rĩ fũ drị̃ ni gé sĩ gí.
Yẹ́sụ̃ ídrí ágó bị́ be ẹ̃sị̃ị́pi gí átápi ku ni
31 Yẹ́sụ̃ ní fũzú ãngũ Táyã vé rĩ agásĩ, ĩri ní ꞌdezú mụzú Sĩdónã gá, ĩri ní úlúzú mụzú yị̃ị́ bãlãlã Gãlĩláyã vé rĩ gé, ĩri ní cazú ãngũ Dẽkãpólĩsĩ vé rĩ gé. 32 ꞌDãlé ꞌbá ụrụkọꞌbée ní ágó bị́ be ẹ̃sị̃ị́pi gí átápi ku ni íjị́zú Yẹ́sụ̃ vúgá. Kộpi mãkí Yẹ́sụ̃ ri kínĩ, ã ꞌbã ꞌî drị́ ágó rĩ drị̃gé, ágó rĩ ẽ bị́ ã zị̃ rí, ã átá rí bẽnĩ.
33 Yẹ́sụ̃ ní ágó rĩ jịzú ꞌbá bị́trị́ká rĩ pi ãsámvú gé sĩ gãrã gá, ĩri ní ꞌî drị́ suzú ágó rĩ ẽ bị́ úlózú ãní, ãzini we tụ̃sụ́ ꞌí drị́gé ágó rĩ ã ádra úlózú ãní. 34 Yẹ́sụ̃ ní ãngũ ndrezú mụzú ꞌbụ̃ gé ꞌdãá, ĩri ní áꞌázú fụ̃, ĩri ní ꞌyozú kĩnĩ, “Ẽfátã!” Ífífí ni kĩnĩ, “Mî bị́ ã zị̃ ꞌi.” 35 Koro ágó rĩ ẽ bị́ ní ꞌi zị̃zú, ádra ni ní ꞌi ọyụzú, ĩri ní íꞌdózú átázú ụ́ꞌdụ́kọ́ be uletere.
36 Yẹ́sụ̃ ní ꞌyozú ꞌbá bị́trị́ká rĩ pi ní kĩnĩ, ã lũkí tã má ní ágó ꞌdĩri ídrízú rĩ ꞌbá ãzi ní ku. ꞌBo Yẹ́sụ̃ kã ꞌyoó kộpi ã lũkí tã ꞌdĩri ꞌbá ãzi ní ku, kộpi rikí nyo tã rĩ ũlũú mụzú ꞌbá rĩ pi ní ũlũlũ. 37 Tã ꞌdĩri sẽ ꞌbá rĩ pi ní ãyãngárá. Kộpi gõkí rií átá kínĩ, “Tã ágó ꞌdĩri ní ꞌoó ꞌdĩri, ĩri múké. Ídrí ꞌbá bị́ be ẹ̃sị̃ị́pi gí, átápi ku rĩ, ĩri tã yị rá, ĩri átá rá.”
+ 7:7 Ĩsáyã 29:13 + 7:10 Wụ̃ngárá 20:12; Dẽtõrõnómẽ 5:16 + 7:10 Wụ̃ngárá 21:17; Lẹ̃vị̃tị́kã 20:9 * 7:11 Fẽfẽ kõdô má ní lẽé sẽé ĩmi ní rĩ, ma sẽ Múngú ní: Fẽfẽ ĩ ní sẽé Múngú ní rĩ, ĩ ĩri zị Kõrõbánĩ. 7:16 Átángá vẹ́rẹ̃sị̃ 16 agá ꞌdĩri, búkũ Mãrákõ vé ĩ ní sĩí Gị̃rị́kị̃ tị sĩ drị̃drị̃ rĩ agá ꞌdãáyo, ꞌbo gõkí sĩí búkũ Mãrákõ vé vúlé rĩ agá rá. 7:19 Ãnyãngã ãzãvũ rú rĩ: Tãị́mbị́ Mósẽ vé rĩ ãꞌyĩ ꞌyozú kínĩ, ã nyakí ãnyãpá ụrụkọ ĩ ní ꞌyoó kínĩ, kộpi ãzãvũ rú ꞌdĩꞌbée ku. ꞌÍ lã Lẹ̃vị̃tị́kã 11:1-32. § 7:27 Ãnyãngã sẽngárá ũcógú ní rĩ: Yãhụ́dị̃ rĩ pi zịkí ꞌbá adriꞌbée Yãhụ́dị̃ rú ku ꞌdĩꞌbée ũcógú.