26
A sheshei tsa̱ra̱ a wuna Yesu
(Marku 14:1-2; Luka 22:1-2; Yahaya 11:45-53)
An Yesu kotsoi udansa ili i na yi, aku u tonukoi atoni a ne, “I reve ta̱ gai aꞌayin a re a ɗa a buwai kotsu a yain Abiki a Upasamgbana,† kpam a ka neke ta̱ mpa Maku ma Vuma a wandamgbana mu.”
Aꞌayin a nala yi, aɗara̱kpi a pige na̱ nkoshi a ba a gawunsai a kuwa ku Magono ma Aɗara̱kpi, uza ɗa a ka isa̱ Kayafa. A sheshei tyoku ɗa a ka ka̱na̱ Yesu tsa̱ra̱ a wuna yi usokongi. Shegai a danai, “U gan tsu yain ukuna u na vi aꞌayin a Abiki a na wa, kawa ama a ka ꞌya̱nga̱sa̱ka̱ tsu ta̱.”
A tsunki Yesu manivi ma magula̱ni
(Marku 14:3-9; Yahaya 12:1-8)
Ele n a foɓusi nala, cina Yesu pini a Batani a kuwa ku Simo uza ɗa caupa wa̱ri makutu. Eyi pini a kuwa ki n u lyayi ilikulya, aku uka roku u tuwa̱i n majuju ushaɗangi n manivi ma magula̱ni ma ikebe cika. U tsunki Yesu a kaci.
An atoni a ne a wenei nala, a panai upan cika, a danai, “Icun i koli ka ikebe ka eni ka naha! Wa̱ri u gan ta̱ u denge ma n ikebe cika, aku u na̱ka̱ aza a unambi ikebe yi.”
10 Yesu kpam reve ta̱ gba̱ iꞌya a ka tono, aku u tonuko le, “Ndya i zuwai ya damgbara̱sa uka u na vi? Ili i shinga n i tsulobo iꞌya u yanka mu. 11 Ya rongo ta̱ kaɓolo n aza a unambi kain dem, shegai mpa ma rongo n a̱ɗa̱ aꞌayin ushani wa. 12 Tsunku ɗa u tsunku mu ma, tsa̱ra̱ u foɓuso ikyamba i va̱ adama a kaciɗa̱. 13 Mayun n tonuko ɗa̱, asu u ɗa baci dem a yain Kadyanshi ka Shinga a asuvu a likimba, a ka dana ta̱ ili iꞌya uka u na vi u yain, kpam ama a ka ciɓa ta̱ n eyi.”
Yahuza wushuki u neke Yesu
(Marku 14:10-11; Luka 22:3-6)
14 Aku uza u te a asuvu a Kupanamere yi, uza ɗa a ka isa̱ Yahuza Isikariyoti u ba u dansai n aɗara̱kpi a pige, 15 “Ndya ya na̱ka̱ mu n na̱ka̱ ɗa̱ baci Yesu?” Aku a na̱ka̱ yi ikebe i azurufa kamankupa.* 16 Pini nala, u gita̱i uzama tyoku ɗa wa neke yi ara le.
Yesu lyai ilikulya i Abiki a Upasamgbana
(Marku 14:12-21; Luka 22:7-13, 21-23; Yahaya 13:21-30)
17 Kain ka kagita̱ ka Abiki a Ilikulya iꞌya i Nambai Yisti, Kupanamere yi a tuwa̱i ara Yesu a wece yi, “Nte va ciga tsu ba tsu foɓuso ulya u Ilikulya i Abiki a Upasamgbana?”
18 U wushuki, “Walai i bana a asuvu a ilyuci a asu u vuma roku i tonuko yi, ‘Kawenishiki ka danai: Aꞌayin a ɗa a ɗanga̱sa̱ka mu a yan ɗe evu n urawa. Ma ciga ta̱ n lyai ilikulya yi n Kupanamere a kuwa ku vunu.’ ” 19 Aku a yain dere tyoku ɗa u tonuko le, a ba a foɓusoi ilikulya yi pini.
20 An kaara ka kotsoi, Yesu n Kupanamere yi a dusuki ulya u ilikulya. 21 Ele pini n a lyayi, aku u tonuko le, “Mayun n tonuko ɗa̱, uza u te a asuvu a ɗe wa neke mu ta̱.”
22 A namgba ta̱ katsuma̱ cika, aku a gita̱ yi keci maten‑maten, “Mpa ma neke vu vi, Asheku?”
23 U wushuki, “Vuma ɗa u daɓai kusan una̱ u te na̱ mpa a kabelu, aya gai wa neke mu vi. 24 U ka̱na̱ ta̱ Mpa Maku ma Vuma n kuwa̱, tyoku ɗa a korongi a kaci ka va̱ aꞌayin ushani a ɗa a wurai. Shegai ter n uza ɗa wa neke mu vi. Aꞌa̱ri a matsa yi baci wa, wa̱ri wa laka yi ta̱ tsulobo.”
25 Yahuza uza ɗa wa neke yi vi u danai, “Kawenishiki, ko mpa ma neke vu vi?”
U wushunku yi, “Nala wa̱ri, aɗa.”
Ulya u Ilikulya i Asheku
(Marku 14:22-26; Luka 22:14-20)
26 Ele pini n a lyayi ilikulya yi, aku Yesu bidyai burodi. U cikpai Kashila̱ aku u jiba̱mgba̱na̱sa̱i u ɗa, u na̱ka̱i atoni a ne u danai, “Wushai burodi na vi i takuma, kpaci ikyamba i va̱ iꞌya.”
27 Aku u bidyai kpam mako, u cikpai Kashila̱ u na̱ka̱i atoni a ne, u danai, “Ya dem u soi. 28 Kpaci mpasa n va̱ n ɗa, iryoci i kazuwamgbani ka Kashila̱ ka yain n ama a ne, n ɗa a wotsongi adama a ɗa Kashila̱ ka cimbusa̱ unyushi u le. 29 N tonuko ɗa̱, ma doku ma so mini ma cinwi wa, she kain ka ma doku ma so ma savu n a̱ɗa̱ a tsugono tsu Tata u va̱.”
30 Aku a shipai ushipa u icikpali, pini nala, a lazai ubana a Masasa ma Zayitum.
Bituru wa nana ta̱ Yesu
(Marku 14:27-31; Luka 22:31-34; Yahaya 13:36-38)
31 Yesu tonukoi atoni a ne, “Ara n kayin ka na gba̱ ɗe ya suma ta̱ i a̱sa̱ka̱ mu utyoku u va̱, tyoku ɗa Zakariya matsumate u korongi,
‘Kashila̱ ka ga̱la̱ ta̱ kaliniki ki,
ncon mi kpam ma wacuwa ta̱.’
32 “Shegai aꞌayin a ɗa baci n ꞌya̱nga̱ a ukpa̱, ma laza ta̱ ubana a Galili n lasa ɗa̱ urawa.”
33 Bituru danai, “Ko ama gba̱ a ꞌyuwan vu baci, mpa ma ꞌyuwan vu wa!”
34 U tonuko yi, “Mayun n tonuko vu, ara gba̱m kahu kapen ka sala, va nana mu ta̱ vu dana vu reve mu wa hal kutatsu.”
35 Shegai Bituru danai, “Ma nana vu wa! Ma kuwa̱ ta̱ gba̱m kaɓolo n avu!” Nala dem atoni a ɗa a buwai vi a danai.
Yesu yain kavasu a Getisimani
(Marku 14:32-42; Luka 22:39-46)
36 Yesu n atoni a ne a banai a asu u roku u ɗa a ka isa̱ Getisimani, u tonuko le, “Dusuki pini na, ma bana ta̱ niɗe n yain kavasu.” 37 U bidyai Bituru na̱ mmuku n Zabidi n re a banai kaɓolo. U namgba ta̱ katsuma̱ kpam u dambula ta̱ cika. 38 U tonuko le, “Uma u va̱ wa pana ta̱ ikyamba cika yavu ma kuwa̱. Shamgbai pini na i rongo uma na̱ mpa.”
39 U lazai ubana a kapala kenu, aku u kuɗa̱ngi u varai kaci ka ne a iyamba u vasai, “Tata u va̱, wa̱ri wa yan baci, takpa mu mako ma upana u ikyamba ma na mi. Shegai u la ta̱ tsulobo vu yain ili iꞌya va ciga, shegai bamu n iꞌya mpa ma ciga.”
40 Aku u gonoi a asu u atoni a tatsu yi u cina le a ka lavuta. U tonukoi Bituru, “Ndya i zuwai ama a tatsu a ɗe gba̱ bawu i fuɗai i rongoi uma a uwundya ko u ulapa uwule u te ɗa baci? 41 Kotsu i lavuta wa, yanyi kavasu kotsu i tsa̱ra̱ ucira u ɗa ya shamgba a ukonduso. Kulu ku ciga ta̱ ku yain ili iꞌya i gain, shegai ikyamba iꞌa̱ n ucira wa.”
42 Aku u a̱sa̱ka̱ le u vasai, “Tata u va̱! Va takpa mu baci mako ma na mi wa, she aꞌayin a ɗa n soi ma, ma yan ta̱ ili iꞌya va ciga.”
43 U gonoi u cina le a ka lavuta, a kukpa̱ gba̱m aꞌeshi a le wa. 44 Aku Yesu a̱sa̱ka̱ le uꞌa̱sa̱ka̱ utatsu, u ba u yain kavasu tyoku u kavasu ka kagita̱.
45 U gonoi a asu u atoni yi u tonuko le, “Niɗa iꞌa̱ri alavu n i wunvugusi hal n gogo‑na? Aꞌayin a yan ɗe gogo‑na. Mpa Maku ma Vuma ma a ka neke a akere a aza a unyushi u cingi. 46 ꞌYa̱nga̱i tsu walai. Kondonoi, vuma ɗa u neke mu vi, aya wa tuwa̱ la.”
A ka̱na̱i Yesu
(Marku 14:43-50; Luka 22:47-53; Yahaya 18:3-12)
47 Yesu pini a kadyanshi, aku Yahuza, uza u te a asuvu a Kupanamere yi, u rawai kaɓolo n kakuma̱ ka ama n iburundu na̱ mkpa̱ukpa̱u. Aɗara̱kpi a pige na̱ nkoshi alya a suki ama a na yi. 48 Yahuza tonuko le ta̱ kahu a tuwa̱, “Ya reve ta̱ vuma vi aꞌayin a ɗa baci n ba n dana̱sa yi n uwambatsa, i ka̱na̱ yi.” 49 An a rawai, aku Yahuza banai karara she ara Yesu, u dana̱sa yi, u danai, “Uzapige!” Pini nala, u wambatsa yi.
50 Yesu wushunku yi, “Kaje ka va̱, yan ili iꞌya vu tuwa̱i uyan.” Aku ama yi a tuwa̱i a ka̱na̱i Yesu.
51 Uza u te a asuvu a atoni a Yesu u talai burundu, u kapamgbanai kutsuvu ku kagbashi ka Magono ma Aɗara̱kpi. 52 Shegai Yesu tonuko yi, “Gonuko burundu u vunu a ivin i ne. Uza ɗa baci dem u shila̱ka̱na̱i n burundu, n burundu ɗa dem a ka wuna yi. 53 Mayun i reve ta̱ gai ma fuɗa ma wece Tata u va̱, u na̱ka̱ mu aɓolo a atsumate a zuba kupa n a re a ɗa a ka yanka mu kuvon ma ciga baci. 54 Shegai u ka̱na̱ ta̱ u woko naha, tsa̱ra̱ a shaɗangu ili iꞌya iꞌa̱ri ukorongi.”
55 U tonukoi kakuma̱ ka ama ki, “I tuwa̱ mu uka̱na̱ n iburundu na̱ mkpa̱ukpa̱u yavu uza u maga̱la̱ka̱ ɗa ma̱ri! Kain dem n tsu dusuku ta̱ a Kuwa ku Kashila̱ uwenishike, kpam i ka̱na̱ mu wa. 56 Shegai gba̱ ili i na yi i gita̱ ta̱, tsa̱ra̱ ikorongi i ntsumate i shaɗangu.” Aku atoni a ne gba̱ a sumai a a̱sa̱ka̱ yi.
Yesu a kapala ka Asheshi a Pige
(Marku 14:53-65; Luka 22:54-55, 63-71; Yahaya 18:13-14, 19-24)
57 Aza ɗa a ka̱na̱i Yesu vi a banka yi a kuwa ku Kayafa Magono ma Aɗara̱kpi, a asu u ɗa awenishiki a Mele na̱ nkoshi a ɓolomgbonoi. 58 Bituru tono le a kucina̱ a mɓa̱ri she pini a kuwa ku Magono ma Aɗara̱kpi mi. Aku u dusuki evu n awundi a kuwa yi tsa̱ra̱ u wene ili iꞌya a ka yan n Yesu.
59 Aɗara̱kpi a pige yi n Asheshi a Pige† a ɗa a buwai vi gba̱ a ka ciga a wuna Yesu. Aku a zamai ama roku aza ɗa a ka dansa kadyanshi ka kaɓan a kaci ka ne pini a kuwa ku asheshi ki. 60 Ama ushani a tuwa̱i a dansai kadyanshi ka kaɓan a kaci ka ne, shegai Asheshi a Pige yi a tsa̱ra̱ yi n unyushi u ɗa u rawai a wuna yi wa.
Aku ama a re a tuwa̱i a danai, 61 “Vuma u na vi dana ta̱ ‘Ma wa̱sa̱ ta̱ Kuwa ku Kashila̱ aku n gono n mai kpam ka a asuvu a aꞌayin a tatsu.’ ”
62 Magono ma Aɗara̱kpi mi ma ꞌya̱nga̱i u tonukoi Yesu, “Va̱ n ili iꞌya va dana a ukuna u na vi? 63 Shegai u dana ko ili wa.
Aku Magono ma Aɗara̱kpi mi ma doku ma tonuko yi, “A asuvu a kala ka Kashila̱ Uza u Uma n zuwa ta̱ vu tsina: Tonuko tsu ko aɗa Kawauwi, Maku ma Kashila̱.”
64 Yesu wushunku yi, “Nala wa̱ri tyoku ɗa vu danai vi. Shegai n tonuko ɗa̱ gba̱ ɗe: ili iꞌya i bidyai gogo‑na ubana, ya wene ta̱ Maku ma Vuma ndishi a ulyaki u Kashila̱ Uza u Ucira Gba̱ utuwa̱ a asuvu a kalishi a zuba!”
65 An Magono ma Aɗara̱kpi ma panai nala, aku u karamgbanai aminya a ne adama a unamgbi u asuvu, u danai, “Vuma u na u yanka ta̱ Kashila̱ kadyanshi ka cingi! Tsa ciga kpam aza ɗa a ka dana ukuna u roku a kaci ka ne wa: eɗa̱ dem i pana ta̱ ili iꞌya u danai. 66 Ndya i wenei a ka yan n eyi?”
Aku a wushuki, “U yan ta̱ ili iꞌya i ra̱tsai a wuna yi.”
67 Aku a cikpunka̱ yi ata̱tsa̱ a upetiwaꞌeshi, a sugbusa yi. Aza roku kpam a ɓasa̱sa yi. 68 A danai, “Tonuko tsu ili iꞌya ya gita̱, cinda a ɗa Kawauwi! Ya sugba vu?”
Bituru nanai Yesu
(Marku 14:66-72; Luka 22:56-62; Yahaya 18:15-18, 25-27)
69 Aꞌayin a nala yi, Bituru pini ndishi a kuwa ki a ulanga, aku kagbashi ka ka̱ri makere ka tuwa̱i ka danai, “Avu dem va̱ ta̱ kaɓolo n Yesu uza u Galili.”
70 Pini a kapala ka ama, Bituru danai, “Nala wa! N reve gba̱m ili iꞌya va tono wa!”
71 U wuta̱i a utsutsu u ba u shamgbai a uwotsu, makere ma roku ma wene yi, aku u tonukoi ama ɗa aꞌa̱ri pini vi, “Vuma u na vi wa̱ ta̱ dem n Yesu uza u Nazara.”
72 Bituru doku u nanai, “N tsina ta̱, mpa n reve vuma u na vi wa!”
73 An a tsa̱ra̱i a ɓa̱ra̱kpa̱i kenu, aza ɗa aꞌa̱ri pini kushani, a banai ara Bituru a danai, “Mayun ɗa, va̱ ta̱ kaɓolo n ama ɗa a ka tono Yesu. Kpaci tyoku ɗa va dansa ɗa u wenikei ko ya va̱ri.”
74 Bituru danai, “N tsina ta̱, ukuna u mayun u ɗa ma dansa! A̱sa̱ka̱ Kashila̱ ka yan mu mavura n yanka ɗa̱ baci kaɓan! N reve vuma u na vi wa!”
Kute‑kute, aku kapen ka salai. 75 Bituru ciɓai n ili iꞌya Yesu tonuko yi: “Kahu kapen ka sala, va nana mu ta̱ vu dana vu reve mu wa hal kutatsu.” Pini nala, u wuta̱i u sa̱i cika n unamgbukatsuma̱.
* 26:15 Kondo “Ikebe i azurufa” a kaci ka idani ka “Ikebe” a Idani i Uɓa̱nga̱. 26:31 Zak. 13:7. 26:53 Kaɓolo dem ka̱ ta̱ n asoje azu a teli (6,000): Yesu danai wa fuɗa ta̱ u isa̱ atsumate a zuba azu amangatatsunkupa n azu a re (72,000) a iyamba a ɓa̱nga̱ yi u ɗanga̱sa baci u yain nala. 26:59 Roku a tsu isa̱ ta̱ Asheshi a Pige yi Sanhidiren.