PAULO GENA TALOTALO FILIPI EKALESIARA GERIA
Filipi vega-matagaina kilara
Ekalesia kwaluna Filipi ai Paulo e Sila geriana ewalato, Paulo gena evanelia wariwarina vega-rualana ekalaato laganinai (Apostolo 16).
Paulo na epepa Romai etipurato aonai etaloato. Epepa rigolo 60 pene ago 61 vepakarai etaloato, Iesu ekwaregato mulinai.
Epuka ganina kamuna ea “verere” e gena golea kamuna ea tenu 4:4. Epepa aonai “verere” vogo pono agi-rawalira: 1:4-6; 1:14-18; 1:25-26; 2:2; 2:14-16; 2:17-18; 2:25-29; 3:1-3; 4:4; 4:10-12; kamonagi, ulamagi, aokwapuna e aoma e manau pio gitaa verere na getupuragena.
Epepa etaloato:
1) ekalesia goleana pene tanikiura, gewareware-veniato rorinai, e pene vega-ripara pene wariwarira;
2) pene launagira, Keriso gena tugamagi pia vega-gelegelea, geria tugamagi kwapunamo pia taoa;
3) pene launagira, lagani namarai pa rakavarai pia vereremo e geria vewalakava Iesu Keriso ria pene mia ati pene makamaka.
Paulo na epepa evetaina ewareato:
1. Keriso ita gera maguli (tenu 1:1-30)
2. Keriso ita gera tugamagi ai pene talu (tenu 2:1-30)
3. Keriso genai matara pita kwanu-kaura (tenu 3:1-21)
4. Keriso ita gera tiliga kwalana (tenu 4:1-24)
1
Au Paulo e Timoteo, Keriso Iesu gena vetugunagi taumai, na gomi Filipi ai Palagu gena taunilimalima veagara magemi ekalesia kuneagina talimara e veveakava talimara ria atalo-venimina. Gomi Keriso Iesu ria warau gokwapunato. Palagu ita tamara e gera Velekou Iesu Keriso geriana vega-nama e maino gemi ai pene mia.
Paulo na Palagu evega-namaato
Gomi atugamagimina tomara mapararai, geku Palagu atanikiu-veniana. Geku rapali ai vanagivanagi gomi maparami atami ai arapalina maverereku ria, kwalana gemi veveakava raupara namara na goveakavakuto Vali Namana varavaraginai, Vali Namana gogapi-rageato tomana na vegata pene vogomai ewagumona. Ripaku taunatauna, Palagu gena einagulu namana, aomi ai evega-matagaiato inaguluna, pene vetilivu, pene ago, Keriso Iesu gena waikule tomanai vou pene vega-aiki-gitakaua.
Gomi maparami geku vemamilagi na evega-taunataunaana, gomi au aoku ai roe ogo taluna. Pa, tipura numanai ataluna aonai, pa Kota gekamonagina talimara wailarai Vali Namana akilagi-matagaiana e galamana akalaana aonai maki, gomi au aoku ai vegata. Kwalana gomi maparami maki Palagu gena vega-nama evenimito, au evenikuto vetaina. Palagu ripana iwavagi, au gomi avaikilamina, au geku ulamagi gomi maparami gemi ai kamu iwavagi, Keriso Iesu na eulamagi-iwavagimina vetaina.
Palagu anogiana, gemi ai ulamagi pene kala kamu iwavagi, ripa e aoneka pene venimi, pe Palagu gena ririwa pio ripa-gitakaua. 10 Voanana voupe pio ripa, gau namara arigia gelena na gemi talu pia vega-namara rakava maparara geriana, ne Iesu Keriso mapene waikule-wai tomanai, gomi ati vekwakunagimi e ati gemi kepi ta maki. 11 E kala namara e rorirorira maparara, Iesu Keriso genana gevogomaina gaura, gomi gemi ai pia mia, Palagu veagiagina e vega-ragena ulanana.
Paulo tipura numanai etaluna, na Vali Namana ekamuna
12 Walakavaku, geku ririwa pio ripa, au pege vega-tipuraku pa rakagau pene wala geku ai gaurana Vali Namana gena tupu ati pege vega-rakavaa. Aikina. Voira na Vali Namana gena tupu pege vega-kamua. 13 Emaguli genana Kaisara, Roma geria vele, gena numa gegita-tagoana taura e taunilimalima maparara maki pege ripa, au Iesu Keriso gena vetugunagi aago-veniana galamanai, tipura numanai ataluna. 14 Geku talu tipura numanai genana maki au walakavaku vogovagi geria kamonagi Velekou genai pege gaoka gaurai, Palagu gena kila matiligara na gevopatagiana.
15 Taunatauna, talima reketa na geku inagulu nama gaurai, gemunemune-agikuna. Geria ririwa au ia vega-rakavaku negetina, gaurai Keriso gevopatagiana. Na reketa na voo ao vealevai gevopatagiana. 16 Eira e ulamagi ai gevopatana, kwalana ripara, au tipurai ataluna, Vali Namana galamana pana kalaa ulanana Kota taura wailarai. 17 A talima reketa na Keriso gevopatagiana ati ao vealevai, na matotaura arara pia vega-ragera ulanana. Geria tugamagi, au tipura numanai roe ataluna aonai, geku metau iavega-kamua negetina. 18 Lewana rakavetaina, au geku verere ekamuna. Kwalana ao vealevai Keriso gevopatagiana pa aikina, na gau kamuna Keriso valina pene pia-lovolovo raupara mapararai. Geku verere maki pene kamu-agomo. 19 Kwalana gemi rapali ai Palagu gonogiana Iesu Keriso Palaguna na eveakavakuna. Gaura pakurai au ripaku, au maguli pana rawalia. 20 Geku ririwa kamuna e rauparaku maparana ria akilana, au ati vagi pana moira geku inagulu aonai. Vovetainai ewagumona tipura numanai vanagivanagi atiligana vetaina pana tiliga, pe au tauniparaku maparana na Iesu Keriso arana pana vega-ragea geku maguli na pa geku kwarega na.
21 Pe au geku ai maguli rakagau? Iesu Kerisomo! Gaura pakurai kwarega au geku ai gau namana. 22 Peiramu pene roe apana maguli-ago genai, ripaku Keriso gena inagulu roe wapana kalaa, na ati aripana, arigia para gapia, kwarega pa maguli? 23 Au gau ruala aririwa-kamurana: Geku ririwa emaguli para raokwania, pe Kerisomo laganai para talu gau nama iwavagina; 24 na namana gomi pana veakavami ulanana, etaunipara aonai pana talu vou. 25 Au ripaku, au roe wapana maguli-ago. Gomi ria roe wapita talu, kwalana gemi kamonagi vega-kalara e gemi verere vega-kamura ularana. 26 Au pana wati aonai, gomi pio verere au geku ai, e Keriso Iesu pio vega-ragea.
Gemi talu
27 Gau kwapunamo Keriso gena Vali Namana na ekilagiana gelegelenai pio talu. Pana wati-gitagitami pa rauvagi namo valimi pana kamonagia, pana ripa, gomi ao vealevai goruga-kikitalina e ao kwapunai Vali Namana govekamonagi-veveni-agiana matiligamina. 28 Geparu-venimina talimara na ragai vagi pia vega-kalimi. Voanana geriai vegailia pene kalaa, ira Palagu na pene vega-rakava-kwaikwaira, a gomi Palagu na pene vega-magulimi. 29 Gomi ati Keriso gena vevega-nama kamuna e nama rorinai Keriso govega-taunataunaana talimami ai goagotomo, na gomi Keriso gena vitiviti ai maki pio viti ulanana ia aranai. 30 Gomi maki ewagumona au ria pita vetali-koukou. Evetali e vetali-kunena gogitaawai vetalina roe gokamonagiana vetalina roe avetali-agiana.