ESTHER
Di Kai o Esther
Di haga modongoohia:
Nnangahaihai ala ne haga honu di beebaa Esther guu gila i di hale o di king o Persia. Ge deenei di kai o tama ahina o Jew dela ne haga maahede ono ehoo digau o Jew ala belee haga mmaa gi daha go nadau hagadaumee, idimaa, mee e aloho i digaula.
Di beebaa deenei e haga modongoohia labelaa taamada mo tadinga o di hai daumaha o digau o Jew dela e haga ingoo bolo Purim.
Di hagahonu di beebaa deenei:
Esther guu hai di queen (1.1—2.23)
Nia hagamaanadu huaidu a Haman (3.1—5.14)
Haman gu daaligi gii made (6.1—7.10)
Digau o Jew gu haga magedaa nadau hagadaumee (8.1—10.3)
1
Queen Vashti e de hagalongo ang gi di king Xerxes
1-2 Mai dono lohongo king i Persia i di waahale go Susa, di king go Xerxes* nogo dagi nia waa henua e lau mada lua maa hidu (127) daamada i India gaa tugi loo i Ethiopia.
I lodo tolu ngadau nogo dagi, gei mee guu hai dana hagamiami gi ana gau oobidi mono gau aamua. Nia gau dauwa o Persia mo Media gu i golo, mo nia gobinaa mono gau aamua ono waa henua. I nia malama dogomaalia e ono, gei mee gu haga gida di maluagina mo di hagalabagau o lodo dono hale, mo di madamada o di humalia o lodo di hale king.
Ga nomuli, di king gaa hai dana hagamiami gi nia daangada huogodoo ala i lodo di waahale dagi Susa, digau maluagina mo digau hagaloale guu hai be di mee e dahi. Tabu e dahi nogo haihai nadau hagamiami i lodo nia gowaa e haganiga di hale di king. Di gowaa deelaa guu humu gi nia gahu duuli halatee mo kene ne hai gi nia gadinga, gaa nnoo gi nia uga gahu lenge madamada mo halatee luuli gi nia buulei silber ala i hongo nia duludulu ne hai gi nia hadu hamaaloo. Nia hada kii ne hai gi nia goolo mono silber gu haga noho i di gowaa dela ne haga malallali gi nia hadu hamaaloo kene, mo nia hadu ‘feldspar’ mmee, mo nia kalaadi mmee dingidingia, mo nia hadu ‘turquoise’ halatee. Digaula e inu i nia ibu ne hai gi nia goolo. Nia ibu dagidahi la nia ibu hai geegee, gei di king gu wanga dehuia gi digaula nia waini e logo mai i lodo dono hale. Hagalee go aanei hua nia waini ala ne dahi aga go digaula. Di king gu haganoho gi ana gau hai hegau bolo tangada nei mo tangada nei gi inumia ana waini ala e hiihai ginai e inu.
I di madagoaa hua deelaa, Queen Vashti e hai labelaa dana hagamiami gi nia ahina i lodo di hale king.
10 I di hidu laangi o dana hai hagamiami, di king gu inuinu mo di tenetene, gei mee ga gahi aga ana daane ‘eunuch’ dogohidu, go Mehuman, Biztha, Harbonah, Bigtha, Abagtha, Zethar, mo Carkas. 11 Mee ga hagau digaula gi laha mai Queen Vashti, i lodo dono goobai aamua. Di queen la di ahina madanga, gei di king e hiihai e hagagida di madanga o maa gi ana dagi oobidi mo ana gau haga gahi huogodoo. 12 Gei nia daangada hagau ga hagi anga nia mee a di king gi Queen Vashti, gei mee hagalee hiihai e hanimoi. Deenei di mee ne hai di king gi hagawelewele huoloo.
13 Di king ana hangaahai i golo bolo ia e hai ana heeu i di gili nnaganoho mo nia haihai donu, deenei laa geia ga gahi mai ana gau hagamaamaa ala e modongoohia be di maa di aha dela belee hai. 14 Digau ala koia e hana ginai mee belee halahala ana hagamaamaa la go Carshena, Shethar, Admatha, Tarshish, Meres, Marsena, mo Memucan, ala go nia dagi oobidi dogo hidu mugi nua i lodo tenua dela e dagi di king. 15 Mee ga helekai gi nia daane aanei, “Ko au, di King Xerxes, ne hagau agu gau hai hegau gi Queen Vashti mo agu helekai, gei mee e de hiihai di daudali ai! Di haganoho e helekai bolo aha? Dehee tadau hai gaa hai gi mee?”
16 Malaa Memucan ga hagamodongoohia gi di king mo ana dagi oobidi, “Queen Vashti la hagalee ne de hiihai hua gi di king, mee e de hiihai labelaa gi nia dagi oobidi a mee, gei e donu, go nia daane huogodoo ala e dagi go di king! 17 Nia ahina huogodoo o di guongo ga haga balumee nadau lodo i ginaadou ma gaa longo di mee a di queen ne hai. Digaula ga helekai boloo, ‘Di King Xerxes ne hai gi Queen Vashti bolo gi hanimoi, gei mee digi haga gila aga.’ 18 Di madagoaa nia lodo o nia dagi aamua o Persia mo Media ne hagalongo di mee a di queen ne hai, gei digaula ga hagi anga di maa gi nadau lodo i mua di haga odi o di laangi. Nia ahina hai lodo i nia madagoaa huogodoo ga hagalee hagalaamua nadau lodo, gei nadau lodo ga hagawelewele gi nadau lodo ahina. 19 Meenei di king, maa goe ga hiihai, heia dahi haga iloo bolo Vashti gi de gila mai labelaa i mua di king. Heia gi hihi i lodo nia haganoho o Persia mo Media, gei di maa gi deemee loo di huli, gei goe gaa wanga di lohongo o maa gi dahi ahina mada humalia i mee. 20 Malaa, dau hagailoo ma ga haga modongoohia hagatau i hongo nia guongo llauehe ala e dagi kooe, nia ahina ga hagalabagau nadau lodo ma e aha maa mee e hagaloale be maluagina.”
21 Di king mo ana dagi oobidi gu hiihai gi di maanadu deenei, gei di king guu hai nia mee Memucan ne helekai ai. 22 Gei mee ga hagau dana hagailoo gi nia guongo ala e dagi go mee i nia helekai mo nia hihi o nia guongo dagidahi, e hai bolo nia daane la go nia dagi o nadau hale ge e mogobuna nadau helekai.
* 1:1-2 Ezra 4.6