12
Kwaifa'ananaunga suria kotonga
(Mat 10:26-27)
1 Na nga alata no'ona la'u mola, ta'a auaula gila ogu mai te'ala Jisas. Ta'a lo'oo gila aula ma gila kwaibebesi kwairiu no'o aga. La Jisas ngaia ka alafuu 'ilo'oo fana fufu'iwane aana, “Mooru 'abelo 'ania mooru fa'asia longonga suria funi'oonga 'e ria na nga Farasii, suria 'i gila ta'a na kotonga.
2 Ta 'olataa na ta'a na kotonga gila na'agonia, God te'e faate'enia 'i maa. Ma nga 'olataa ne'e nagwa, ta'a tagila su'a la'u mola ai.
3 Ma te'efuta 'ola na'a moru alafuu suria 'i 'ubulana logo, tagila longoa la'u mola 'ubulana gagani. Ma nga 'olataa na'a moru kwalanguru 'ania 'i aringana wane na lefu tala moo'o, God te'e kwairii ai te'ana ta'a te'efou fana 'agila longoa.”
Te'e God 'i talana no'o tamooru ma'unge'enia
(Mat 10:28-33; 12:32)
4 La Jisas ka fata la'u 'ilo'oo, “Nau ku iiria famooru ta'a kwaimaanga agu, moru sia ma'unge'enia mola ni dai na'a te'e kwa'ia noni mooru, ma ngaia 'e 'ato fana 'agila agea te'efuta 'ola 'e ria na mango mooru.
5 Tafe'ua, 'inau 'aku faate'enia famooru wane na'a 'amooru ma'unia na God. Moru su'aai ngaia no'o 'e su'asuria 'ani kwa'ia noni mooru, ma ngaia ne'e to'o na tegelangaa fana to'osilana mango mooru 'ubulana lefu ni kwa'ikwa'inga. Kiu, nau ku iiria famooru, God 'i talana no'o na tamooru ma'unge'enia.
6 “Nga nima me'e suba gila foriga mola 'ania te'e rua fe'e seleni sisika. Nga suba gila ka sisika, tafe'ua ma God 'e 'ato 'ani nabolosia te'efuta me'e suba momola 'i laloaga.
7 Gwa'a nga ifuifu na gou mooru, God 'e su'a la'u mola aga te'efou. Ngaia na mooru sia ma'u, suria God ngaia manata ba'ita na ta'a te'efou 'e riufia ni suba 'e aula lo'oo.”
8 Sui ma la Jisas ka fata la'u 'ilo'oo, “Nau ku iiria famooru, lauta nga wane 'e foule'eni nau 'i na'ona ta'a na'a ngaia nga wane ni lekanga 'i burigu, 'inau, nga Wela na Wane taku foule'enia la'u mola 'i na'ona enselo na God.
9 Ma lauta ta wane ngaa'i 'e gwalaa nau 'i maana ta'a, nau taku gwalaa la'u mola 'i na'ona nga enselo na God.
10 “Ma lauta te'efuta wane 'e fata ngada nau, God 'e su'asuria 'ani 'olafanataa na rianga ana. Tafe'ua, ma lauta te'efuta wane 'e fata ngadaa nga taunga'inga na Anoe 'ola Abu, ngaia 'e 'ato 'e iiki fana God 'ani 'olafanataa na wane 'ino'ona.
11 “Ma tagila ngaria mooru fana malate'ote'onga amooru 'i 'ubulana 'ifi ni fo'anga ma 'i na'ona ta'a ba'ita. Na nga alata no'ona, moru sia ma'u, ma moru sia manata 'abelo fana te'efuta alafuunga na 'amoru iiria, ma moru ka lamadu'aga 'ania.
12 Suria alata no'ona, nga Anoe 'ola Abu te'e fa'ananaua 'amooru 'ania 'olataa na'a tamooru iiria.”
Nga tarifulaa suria nga wane dari'ola ne'e kakakula
13 Te'e wane 'i 'ubulana ogunga no'ona, ngaia 'e fata 'ilo'oo fala Jisas, “Wane kwaifa'ananaunga, 'oi iiria fala o'agu 'ani to'ole'enia nga 'ola'angaa amee'e na'a ma'a amee'e 'e 'akwasia 'i lalo 'amee'e.”
14 Ma la Jisas ka fata 'ilo'oo, “Welakau, ni dai ne'e kwatea nga tegelangaa fagu fana kwaisufaingaa ma fana dalo'ilana nga 'ola 'ilo'oo 'i laloamoo'o?”
15 Ma ngaia ka fata 'ilo'oo fagaa'a te'efou, “Moru manata le'a, fa'asia moru ta to'o na mango 'e wane fana 'etelanga. Tofuna nga mooringa kwala'imori na wane ngaia 'e 'amoe na bata ma 'ola'angaa aana.”
16 No'ona la Jisas ka fata 'ania tarifulaa faga maka 'ilo'oo, “Te'e wane dari'ola ngaia 'e to'o na te'e me'e wado le'a ne'e kirua 'ola 'i 'ubulai, ma ka gonia ni 'ola le'a 'e aula ne'e kirua 'i 'ubulai.
17 Ma ngaia 'e to'oru maka manata suria 'i ngaia talana ma ka 'ilo'oo, ‘'Olataa na'a 'aku agea la'u? Tofuna 'inau ku 'ame to'o no'o na ta lefu fana tainge'enilana ni 'ola lo'oo agu.
18 Nau taku age 'ilo'oo, nau taku osia nga babala lo'oo agu fana gonilana ni 'ola 'i 'ubulai, sui ma 'inau taku launge'enia la'u me'e babala fooru ne'e ba'ita iiki. Ma 'inau taku bi'i gonia mai nga lodona 'ai lo'oo agu ma ni 'ola ngaa'i la'u.
19 Sui ma 'inau taku bi'i fata 'ilo'oo fagu talagu, ‘Aile'anga ba'ita famu! 'I'oo to'o no'o na 'ola le'a 'e aula na'a 'i'oo siria suria nga farisi 'e aula. 'Oi nana'i moko mamalo no'o! 'Oi keto le'a mola, moko go'u le'a mola, ma 'oi agea mola ni 'ola lo'oo fana mangomu 'ani aile'a fe'enia.’ ”
20 Tafe'ua, ma God 'e fata 'ilo'oo fana, ‘'I'oo wane 'i'oo kakakula 'e iiki! 'Ubulana fe'e logo lo'oo tala'ina la'u mola na'a 'i'oo to'o mae, ma to'o bi'i 'ame su'aai ni dai na'a te'e to'o na ni 'ola lo'oo 'i'oo gonia famu 'i talamu.’ ”
21 Ma la Jisas ka fa'asuia no'o nga kwaifa'ananaunga lo'oo maka 'ilo'oo, “Ngaia te'e lau 'ilo'oo la'u fana nga ta'a na'a gila gonia 'ola te'efou no'o faga 'i talaga, ngaia 'ame to'o na dari'olanga 'i Langi.”
Fito'o ana God
(Mat 6:25-34)
22 Sui mala Jisas ka fata 'ilo'oo fana fufu'iwane aana, “Nau ku iiria famooru, mooru sia manata 'abelo mola suria 'olataa na'a tamooru 'ania, ma 'olataa na'a tamooru ru'ufia fafia noni mooru.
23 Tofuna nga mooringa lo'oo, 'e le'a iiki talariufia nga fangalaa, ma nga labe'e wane ne'e le'a 'e iiki riufia nga ruu.
24 Agasia nga langasi gila 'ame 'abelo mola suria taunga'inga na nga langa'a. Ma gila 'ame goni'i mola te'efuta fangalaa, ma gila 'ame launge'enia mola ta babala fana arulana fangalaa. Tafe'ua, ma God 'e langoniga mola. Ma God 'e manata famooru 'e ba'ita 'e riufia nga langasi. Ngaia lo'oo, God te'e langonia 'amooru la'u mola 'ino'ona.
25 “Tafe'ua, mooru moru manata 'abelo 'ania mango mooru, ngaia 'e 'ato 'e iiki 'amooru agea moori lamooru 'ani lalau sisika la'u.
26 Ma lauta 'e 'ato fana 'amooru to'omia agelana ta 'ola sisika 'ilaka'u fa'atekwalana moori lamooru, 'uta'i na'a moru manata 'abelo mola na 'ola matari?
27 “Moru agasia madi nga 'ai lo'oo gila lama. Gila 'ame taunga'i, ma gila 'ame launge'enia mola te'efuta ruu faga 'i talaga. Ma 'inau ku iiria famooru, gila aga kwanga'a maka iiki riufia ruu na la kiingi Solomon ngaia 'e ru'ufia.
28 Ma ni lamalama na 'ola lo'oo gila to'oru mola suria te'e alata sisita, ma gila ka 'ui mola 'ania 'ubulana eele. Tafe'ua, ma God 'e fa'aruufiga 'ania ni 'ola 'e le'a te'efou. 'Ilo'oo ma ngaia 'ato fana God 'ani fa'aruufia mooru? Nga fito'onga 'amooru 'e sisika.
29 “Moru sia manata 'abelo mola suria 'olataa na tamooru 'ania, ma 'olataa na'a tamooru go'ufia.
30 Tofuna nga wane ne'e bobolosia God na gila su'asuria 'agila manata 'abelo suria ni 'ola lo'oo. Ma 'amooru, Mama'a 'amooru ngaia su'aai 'e sui no'o na 'i mooru moru bo'obo'o fana ni 'ola lo'oori te'efou.
31 Mooru manata madi suria nga mooringa na'a God 'e ba'ita fafia, ngaia te'e kwatea ni 'ola na'a moru bo'obo'o fai famooru.”
Kwaifa'ananaunga suria 'ola'angaa 'i Langi
(Mat 6:19-21)
32 Sui mala Jisas ka fata la'u 'ilo'oo, “'Amooru fu'uwane agu, tafe'ua moru 'ilaka'u no'o nga dale'e sifisifi sisika, moru sia ma'u mola, tofuna God nga Mama'a amooru, ngaia 'e aile'a ba'ita fana 'ani ba'ita fafia 'amooru furifuri.
33 Mooru fa'afori 'ania ni 'ola amooru, ma moru ka kwatea bata fana ta'a na gila galafa. Lauta moru agea 'ilo'oo, tamooru to'o na wa'i fana gonilana bata 'i Langi ne'e 'e 'ato 'ani fula. Ta'a mooru gonia nga 'ola'angaa 'amooru 'i Langi, na lefu ne'e 'ato 'agila fa'asuia, ma nga lefu na'a ta'a beriberi sia nigi la'u ai, ma rimerime sia ngadaa mola.
34 Tofuna alata nga 'ola'angaa 'amooru 'e nana'i 'i Langi, nga moori lamooru ngaia 'e rugata'i te'efou no'o fani Langi. Ma alata nga 'ola'angaa 'amooru 'e nana'i fofona fanua lo'oo 'i wado, nga moori lamooru te'e rugata'i te'efou no'o fana ni 'ola fofona nga fanua lo'oo 'i wado.”
Ta'a ni taunga'inga mooru aga aga
35 “Ta'a mooru agaaga fana 'olataa na te'e nigi mai. Ma moru ka ru'ufia nga ruu 'amooru, ma moru ka lalaua nga uunu 'amooru,
36 'ilaka'u la'u wane ni taunga'inga na'a gila mamania nga wane ba'ita aaga na'a te'e ori mai fa'asia nga fafangalaa na fuageninga. Alata 'e nigi mai ma ka igiigi, gila 'afe'aferu ma gila ka 'ulasia no'o nga sinamaa fana.
37 Aile'anga fana nga wane ni taunga'inga lo'oo na'a wane ba'ita aaga 'e nigi to'oga, ma gila ka aga aga mola 'ua, ma gila mamania na alata 'e ori mai ai. Nau ku iiria nga 'ola kwala'imori famooru, ngaia 'e sasari agau, ma ka fa'ato'orufiga te'efou, ma bi'i langoniga.
38 Aile'anga faga lauta ngaia 'e nigi to'oga gila mamania, lauta ngaia 'e nigi mai 'ubulana to'ofungana logo, 'amoe ma 'usu'usugani!
39 “Moru manata to'ona ni 'ola lo'oo, lauta nga wane na 'ifi ngaia 'e su'a na alata na'a wane beriberi 'ani nigi mai ai, te'e 'ato fana wane beriberi 'ani ru'u 'ubulana 'ifi aana.
40 'Amooru la'u mola, tamooru nana'i ni mamanilagu, nga Wela na Wane. Nau taku nigi mai na nga alata na'a moru 'ame madafia 'akui nigi mai ai.”
Tarifulaa suria rua
wane ni taunga'inga
(Mat 24:45-51)
41 La Pita 'e fata 'ilo'oo, “Alafa, 'ilo'oo ma 'i'oo iiria nga tarifulaa lo'oo fana te'i meeru, 'amoe ma fana nga ta'a te'efou?”
42 Nga Alafa 'e lamadu'aa maka 'ilo'oo, “Nau ku iiria fana wane ne'e 'ilaka'u wane ni taunga'inga na'a ngaia 'e su'a'ola ma taunga'ilana 'e odo. Ma nga wane ba'ita ka arua ngaia 'ani aga suria nga ta'a ni taunga'inga lo'oo, ma ka kwatea nga fangalaa faga na alata fana fanganga.
43 Ma le'anga fana nga ta'a ni taunga'inga lo'oo na'a wane ba'ita ngaia 'e daria, ma gila agea ni 'ola lo'oo na alata no'ona 'e nigi mai 'i 'ifi aana!
44 Nau ku iiria nga 'ola 'e kwala'imori famooru, nga wane ba'ita te'e arua ngaia 'ani aga suria ni 'ola aana te'efou.
45 Tafe'ua, ma ngaia te'e ria 'e iiki lauta nga wane ni taunga'inga lo'oo 'e manata 'ilo'oo, ‘Nga wane ba'ita agu, nigilana mai 'e lalau 'ua,’ ma ngaia ka eta fana kwa'ilana ni wane ma ni geni ni taunga'inga no'ona, ma ngaia ka to'oru ni fanganga mola ma ka go'u mola na waeni ma gouna ka kuta no'o.
46 Sui ma nga wane ba'ita te'e nigi mai na gani na'a ngaia 'ame kwaimamani ai, ma nga alata na'a ngaia 'e bobolosia mola. Nga wane ba'ita te'e kwatea nga kwa'ikwa'inga ba'ita fana, ma ka arua na lefu fana wane na'a 'ame tagoto'o.
47 “Ma nga wane ni taunga'inga na ngaia 'e su'ana 'olataa na'a nga wane ba'ita 'e siria ngaia 'ani agea, tafe'ua ma ngaia 'ame sasari agau ma 'ame agea mola nga 'ola na'a wane ba'ita 'e siria, tagila kwatea kwa'ikwa'inga ba'ita fana.
48 Tafe'ua, ma nga wane ni taunga'inga na 'ame su'ana nga 'olataa na'a wane ba'ita 'e siria, ma ngaia ka agea 'ola ne'e to'omia 'agila kwa'ia fe'enia, tagila kwatea kwa'ikwa'inga sisika mola fana.
“Lauta God 'e kwatea 'ola 'e ari'afu fana ta wane, God 'e siria wane no'ona 'ani orite'enia la'u mola 'ola 'e ari'afu fana. Ma lauta God 'e kwatea ni 'ola 'e aula iiki la'u fana ta wane ngaa'i, ngaia 'e siria la'u ni 'ola 'e aula 'e iiki la'u fa'asia wane no'ona.”
Kwaitatari'anga tofuna foulange'enilana la Jisas
(Mat 10:34-36)
49 La Jisas ka fata la'u 'ilo'oo, “Nau ku leka mai fana do'ofilana nga fanua lo'o 'i wado, ma 'inau ku siria nga eele lo'oo 'ani eta 'ani nula no'o!
50 Nau taku leka 'ubulana nonifiinga ba'ita. Ma 'inau taku manata gelo no'o na nonifiinga ba'ita lo'oo leleka maka talariu!
51 'Ino'ona ma mooru moru madafia, 'inau ku nigi mai fe'enia aloalonga fofona fanua lo'oo 'i wado? 'Amoe! 'I nau ku nigi no'o mai fe'enia kwaitatari'anga.
52 Ngaia eta na alata lo'oo maka ori 'ala'a, nga 'ifi na'a nima 'ola gila to'oru 'i 'ubulai, tagila tagala'i tofuna 'inau. Oru 'ola ngaa'i na ta gule'ola, ma rua 'ola na ta gula ngaa'i.
53 Nga mama'a te'e orisu'usu'u fe'enia alakwa aana, ma ni wane alakwa tagila orisu'usu'u fe'enia mama'a aga. Ma nga tete'e tagila orisu'usu'u fe'enia nga lari'i aaga, ma nga geni lari'i tagila orisu'usu'u fe'enia tete'e aaga. Ma ni nonigeni tagila orisu'usu'u fe'enia fungonga, ma ni geni na gila foriga tagila orisu'usu'u fe'enia fungoga geni.”
Ta'a gila bobolosia to'onga na taunga'inga ala Jisas
(Mat 16:2-3)
54 La Jisas ka fata la'u fana ogunga lo'oo maka 'ilo'oo, “Lauta 'amooru agasia me'e kofa gila tata'e mai fa'asia sulana sina, tamooru su'asuria nga ne'u te'e to'o. Ma ngaia te'e ne'u kwala'imori no'o.
55 Ma lauta nga iru 'e tata'e 'ala'a mai, tamooru su'aai la'u mola ngaia te'e 'ago'ago. Ma ngaia te'e 'ago'ago kwala'imori no'o.
56 Amooru nga ta'a na kotonga, tofuna 'amooru moru su'a suria agasilana kofa fe'enia nga fanua lo'oo 'i wado, ma moru 'ame aga su'a mola na 'ola lo'oo God 'e agea na alata lo'oo.”
Aloalonga fe'enia
marimae amooru
(Mat 5:25-26)
57 La Jisas 'e fata la'u maka 'ilo'oo, “'Uta'i na'a mooru 'ame 'efasia famooru fana 'olataa ne'e odo fana agelai?
58 Lauta ta wane 'e fee'o fana kwaisufaingaa, 'i'oo to'o irito'ona fana fa'aodolana 'ola 'i laloamoo'o 'i na'ona na kwaisufaingaa. Tofuna lauta 'i'oo 'ame age 'ilo'oo, ma ngaia ka fee'o te'ana wane ni kwaisufaingaa, ma 'i burina ngaia te'e sufa'o, ma ngaia te'e kwate'o la'u fana ni wane ni fununga, ma ni wane ni fununga te'e aru'o la'u 'ubulana lokafu.
59 Ma 'inau ku iiria famooru, lauta ngaia 'ilo'oo, ngaia 'e 'ato 'e iiki fana 'i'oo 'ani ru'u fa'asia nga lokafu, leleka ma to'o kwatea nga bata 'i'isi amu ne'e to'omia kwa'ikwa'inga amu.”