13
B'i̱ ts'ín tsakúya Jesu nga kits'ínchjén nku nda̱ xi tsaténdzjo xujmá
(Mr. 4:1-9; Lc. 8:4-8)
1 Kui ni̱stjiu̱n tsitju Jesu ni'yaha̱ ko̱ ngjik'iejña a̱ndai ntáchak'uu̱n.
2 Nkjin ṉkjún xu̱ta̱ kama ñjakút'aha̱. Kui nga nku tsutsu ngjik'iejñayaha Jesu, ko̱ ngayjee̱ xu̱ta̱ tsincha a̱ndai ntóo̱ má kixiu̱.
3 Nkjin tíkjá ni xi tsakúyaha̱ nga y'éjña chu̱ba̱yaha̱. B'i̱ kitsú:
—Nku nda̱ tsitju nga ngjiténdzjo xujmá.
4 Nk'ie nga tíbaténdzjo xujmóo̱, k'u̱a̱ xi tsixuntu a̱ndai ni̱yóo̱. A̱s'a̱i i̱ncha j'ai ni̱see̱ ko̱ kikjine xujmá xu'bo̱.
5 K'u̱a̱ xi tsixuntu a̱jin ndji̱o̱ má nga najmi 'yún tjín ninte. Ki̱tsa̱ jasu xujmóo̱, a̱t'aha̱ najmi 'yún tjain nintee̱.
6 Tu̱nga nk'iehé nga tsitju ts'íu̱, kits'ínchjaha̱n ko̱ kixí, a̱t'aha̱ najmi 'yún ngjiyanji kja̱ma̱ha̱.
7 K'u̱a̱ ngá xi tsixuntu a̱jin na'yóo̱. Kisá na'yóo̱ ko̱ najmi kitsjántehe̱ nga nda sa̱á xujmá xu'bo̱.
8 Tu̱nga k'u̱a̱há ngá xi tsixuntu má nga nda nankiu̱. Tu̱ xí tsehé ni xi kitsjá. Tjín xujmóo̱ xi kitsjá unchan tjíhin, tjín xi kitsjá cháte ko̱ te tjíhin, ko̱ tjín xi kitsjá katé tjíhin.
9 Xi tje̱n tja̱ba̱xínñju, katasínñju.
B'i̱ ts'ín kitsúya Jesu á tu̱ subahá y'éjña chu̱ba̱yaha nga tsakúya
(Mr. 4:10-12; Lc. 8:9-10)
10 A̱s'a̱i j'aisehe̱ Jesu já ni'yakuyáha̱ ko̱ b'a̱ kitsúhu̱:
—¿Á tu̱ subahá b'ejña chu̱ba̱yahani nk'ie nga chubako̱honi xu̱ta̱?
11 A̱s'a̱i b'i̱ kitsú Jesu:
—Jun ja kik'a̱i̱nu̱u nga ka̱mankjinnu̱u ni xi 'ma tíjña ts'e̱ xi nkú ts'ín batéxuma Nti̱a̱ná. Tu̱nga xu̱ta̱ xu'bo̱ najmi kik'a̱i̱hi̱ nga ka̱mankjihi̱n niu̱.
12 A̱t'aha̱ xi kamankjihi̱n, k'u̱a̱i̱ saha̱ ko̱ 'yún nda ka̱mankjihi̱n. Tu̱nga xi najmi ts'i̱ínsihi̱n nga ka̱mankjihi̱n, chjú'aha̱ santaha ni xi tíjñaha̱ nga ka̱mankjihi̱n kai.
13 Kui kju̱a̱ha tu̱ tíb'ejñá chu̱ba̱yahá ra̱ xu̱ta̱ xu'bo̱. A̱t'aha̱ tíbase tu̱nga najmi tíbehé, ko̱ tínt'é tu̱nga najmi tíbasínñjuhú ko̱ najmi tímankjihi̱n.
14 ’Ni xi tíi̱ncha ts'ín xu̱ta̱ xu'bo̱ títs'íntjusun éhe̱n Nti̱a̱ná xi kitsúya nda̱ profeta̱ Isaia̱ nk'ie nga b'a̱ kitsú:
'Yún ku̱a̱sinñju tu̱nga najmi ka̱mankjihínnu̱u,
ko̱ 'yún cha̱so̱o tu̱nga najmi cha̱nú.
15 A̱t'aha̱ ja kama ndjá ani̱ma̱ha̱ xu̱ta̱ xu'bi̱,
kits'ín staya yjoho̱ ko̱ kik'íéchja tunku̱n,
tu̱ xi najmi sku̱e̱he ko̱ najmi ku̱i̱nt'éhe,
ko̱ najmi ka̱mankjihi̱n ra̱,
tsa ts'i̱ínk'óntjaiya ani̱ma̱ha̱ ko̱ nga an ts'innkíhi̱.
16 ’Tu̱nga máha jun, á b'a̱ nda tjíhin ts'a̱jun xi tíyo ko̱ tínu'yó, a̱t'aha̱ tíbe tunkun ko̱ tínt'é tja̱ba̱xínñju.
17 Kju̱axi̱ ni xi tíxinnu̱u. Nkjin já profeta̱ ko̱ xu̱ta̱ xi na̱xu̱ y'entu xi kis'e ni̱stjin nk'ie i̱ncha kama mjehe̱ nga sku̱e̱ ni xi tíyo nd'a̱i̱, tu̱nga najmi kikiehé. Kama mjehe̱ nga ku̱i̱nt'é ni xi tínu'yó nd'a̱i̱, tu̱nga najmi kint'éhé.
B'i̱ ts'ín tsakúya Jesu xi nkú ts'ín ts'ínkjáíhi̱n xu̱ta̱ éhe̱n Nti̱a̱ná
(Mr. 4:13-20; Lc. 8:11-15)
18 ’Kui b'a̱ maha, tjenñjuhúnu nkú tsuhu̱ ra̱ ni xi kuak'iejñá chu̱ba̱ya ts'e̱ nda̱ xi tsaténdzjo xujmóo̱.
19 Nk'ie nga nt'é xu̱ta̱ én xi tsuya nga Nti̱a̱ná xi batéxuma, a̱s'a̱i najmi mankjihi̱n niu̱, nibá nda̱nindoo̱ ko̱ kjexín én xi ja kis'entje̱jin ani̱ma̱ha̱. Kui xu̱ta̱ha xi nkú joya xujmá xi tsixuntu a̱ndai ni̱yóo̱.
20 ’Xujmá xi tsixuntu a̱jin ndji̱o̱, kui xu̱ta̱ha xi nt'é ée̱n ko̱ tje̱n'yún tsjohó ts'ín ts'ínkjáíhi̱n.
21 Tu̱nga najmi 'yúhún tjíhi̱n kja̱ma̱ a̱jin ani̱ma̱ha̱ ko̱ najmi ndjá bincha. Nk'ie nga sakúhu̱ kju̱a̱sti ko̱ nk'ie nga n'e uncha tu̱ nga̱t'aha̱ ée̱n, ts'ín t'axíhi̱n yjoho̱ ée̱n.
22 ’Xujmá xi tsixuntu a̱jin na'yóo̱, kui xu̱ta̱ha xi ta̱ nt'é ée̱n, tu̱nga ni xi tjíhín a̱sunntei̱ s'enta̱ha̱ ra̱ ko̱ kju̱a̱nchi̱nóo̱ b'ana̱cha̱ha̱. B'a̱ ts'ín najmi sakúntehe̱ ra̱ nga nda sa̱áha ée̱n a̱jin ani̱ma̱ha̱ xu̱ta̱ xu'bo̱ ko̱ najmi tsjá cha̱n.
23 ’Tu̱nga máha xujmá xi tsixuntu nanki xi ndoo̱, kui xu̱ta̱ha xi nt'é ée̱n ko̱ mankjihi̱n. Nda ts'ín nga b'entu. Kui xi b'a̱ joyaha xujmá xi tsjá unchan tjíhin, ko̱ tsa xi tsjá cháte ko̱ te tjíhin, ko̱ tsa xi tsjá katé tjíhin.
B'i̱ ts'ín tsakúya Jesu nga kits'ínchjén xujmá xi nda ko̱ jñá ch'onk'un
24 Ta̱ y'éjña chu̱ba̱yahá ngáha Jesu nga tsakúya. B'i̱ kitsú:
—Má batéxuma Nti̱a̱ná b'a̱ joyaha nku nda̱ xi nda xujmá xi y'éntje̱jin jñáha̱.
25 Tu̱nga nk'iehé nga kjintufé, j'ai nda̱ kontra̱ha̱ ndo̱. Y'éntje̱jihi̱n tuni̱ñu̱ jñá ch'onk'un ko̱ a̱s'a̱i ngji.
26 Nk'ie nga jasu tuni̱ñu̱ ko̱ kis'ehe̱ tu, ta̱ kama chji jñá ch'onk'uu̱n.
27 A̱s'a̱i i̱ncha j'ai já musu̱hu̱ nda̱ xi ts'e̱ tuni̱ñu̱ ko̱ b'a̱ kitsúhu̱: “Ji nda̱ nti̱a̱, ¿a najmi xujmá ndahá xi y'entje̱jin jñáhi̱? ¿Nkú ts'ín nga tu̱ sa jñá ch'onk'uhún kj'ijin ngáha̱ ra̱ ntje̱hi̱?”
28 B'a̱ kitsú ndo̱: “Nku nda̱ kontra̱ b'a̱ kits'ín.” B'a̱ kitsú já musu̱: “¿A mjehé ri nga kuankín chjúneyai̱ jñá ch'onk'uu̱n?”
29 Tu̱nga b'a̱há kitsú ndo̱: “Najmi, a̱t'aha̱ tsa chjúneyo jñá ch'onk'uu̱n, ko̱ xka̱ tuni̱ñu̱ chjúyanjiu.
30 Tu̱ sahá katuma chá suba nga joo̱ santaha nkúhu nga ku̱i̱chú ni̱stjin nga ka̱ma chá. Kui ni̱stjiu̱n b'a̱ xíhi̱n já xi ku̱a̱te tuu̱ nga títjun kjéneya jñá ch'onk'uu̱n, kj'u̱ách'á ko̱ k'u̱éti. Tu̱nga máha tuni̱ñu̱, kui xi kj'u̱átjo a̱ntehe̱.”
B'i̱ ts'ín tsakúya Jesu nga kits'ínchjén nku k'un mostasa̱
(Mr. 4:30-32; Lc. 13:18-19)
31 Ta̱ y'éjña chu̱ba̱yahá ngáha Jesu nga tsakúya. B'i̱ kitsú:
—Xi nkú ts'ín batéxuma Nti̱a̱ná b'a̱ joyaha nku k'un mostasa̱ xi jakj'á nku nda̱ ko̱ y'éntje̱ jñáha̱.
32 Kui k'un xu'bi̱ xi 'yún i̱chí sa nga k'un xi k'oo̱. Tu̱nga nk'iehé nga ma chá, 'yún chánka ma sa nga ni ntje̱ xi b'éntje̱ xu̱ta̱. Santaha nku yá tu bichú ma, ko̱ f'ai ts'ínnda'á ni̱see̱ nu̱ba̱ha̱ tjiaha̱ yóo̱.
B'i̱ ts'ín tsakúya Jesu nga kits'ínchjén na̱'yu̱ saha̱n ni̱nku̱a̱n
(Lc. 13:20-21)
33 A̱s'a̱i ta̱ y'éjña chu̱ba̱ya ngáha Jesu:
—Xi nkú ts'ín batéxuma Nti̱a̱ná b'a̱ joyaha na̱'yu̱ saha̱n ni̱nku̱a̱n xi jakj'á nku ta̱chju̱ún ko̱ kits'íntjijinko̱ tse nku̱a̱n ni̱nku̱a̱n. A̱s'a̱i tsijin ngatente na̱'yu̱.
Kui kju̱a̱i̱ nga tu̱ nku y'éjña chu̱ba̱yahá Jesu nga tsakúya
(Mr. 4:33-34)
34 B'a̱ ts'ín kinchja̱ko̱ Jesu xu̱ta̱ nkjiu̱n. Y'éjña chu̱ba̱yaha̱ ngayjee̱ ni xu'bi̱ nga kitsúyaha̱. Najmi kinchja̱ko̱ tsa najmi y'éjña chu̱ba̱yaha̱.
35 B'a̱ kama tu̱ xi tsitjusuhun éhe̱n Nti̱a̱ná xi kitsúya nda̱ profeta̱ nga b'a̱ kitsú:
K'uejñá chu̱ba̱ya,
xínya ni xi tjíntu'má santaha nkúhu nga kamanda a̱sunntee̱.
B'i̱ ts'ín kitsúya Jesu ni xi tsakúya nga kits'ínchjén xujmá xi nda ko̱ jñá ch'onk'un
36 Nk'ie nga ja kits'ínkji Jesu xu̱ta̱ nkjiu̱n, jas'en ni'yaha̱. A̱s'a̱i já ni'yakuyáha̱ j'aik'úhu̱n ko̱ b'a̱ i̱ncha kitsúhu̱:
—T'inyani̱ nkú tsuhu̱ ra̱ én xi kuak'iejña chu̱ba̱yai ts'e̱ jñá ch'onk'un xi tjín a̱jihi̱n tuni̱ñu̱.
37 B'i̱ kitsú Jesu:
—Nda̱ xi y'éntje̱ xujmá ndoo̱, kui xi Ntíhi̱ Nda̱x'i̱u̱n.
38 A̱nte xi má nga y'éntje̱, kui xi a̱sunntei̱. Xujmá xi ndoo̱, kui xu̱ta̱ha xi ts'e̱ má batéxuma Nti̱a̱ná. Jñá ch'onk'uu̱n, kui xu̱ta̱ha xi ts'e̱ nda̱nindoo̱.
39 Nda̱ kontra̱ xi y'éntje̱ jñá ch'onk'uu̱n, kui xi nda̱nindoo̱. Ni̱stjin nga chjúsíntje̱n tuni̱ñu, kui ni̱stjihin nk'ie nga kfe̱ a̱sunntee̱. Ko̱ já xi ku̱a̱te tuni̱ñu̱, kui xi ntítsjee̱.
40 ’Xi nkú ts'ín f'áíya jñá ch'onk'uu̱n ko̱ s'etí a̱jin nd'íu̱, b'a̱ ta̱ ka̱ma nk'ie nga kfe̱ a̱sunntee̱.
41 Nk'ie nga ku̱a̱téxuma Ntíhi̱ Nda̱x'i̱u̱n, ts'i̱ínkji ntítsjehe̱ nga kjéxin a̱jihi̱n xu̱ta̱ xi ts'e̱ ngayjee̱ xu̱ta̱ xi ts'ínkijnejin ngatitsun xu̱ta̱ xi k'oo̱ ko̱ ngayjee̱ xu̱ta̱ xi ch'on ts'ín.
42 Kui xi kja̱níkj'ajin má tíma 'yún nd'íu̱. Yo̱ kji̱ntá xu̱ta̱ ko̱ ku̱a̱te ni̱'yu̱n.
43 Nk'iehé ku̱a̱t'ai xu̱ta̱ jee̱ xi nkú joyaha ts'íu̱ nga k'úéntu má batéxuma Na̱'mihi̱. Xi tje̱n tja̱ba̱xínñju, katasínñju.
B'i̱ ts'ín tsakúya Jesu nga kits'ínchjén xu̱ta̱ xi sakúhu̱ nku ni xi 'yún chjí
44 ’Má batéxuma Nti̱a̱ná b'a̱ joyaha xi nkúhu nku nisa to̱on xi tíjña 'ma nku a̱nte. Nda̱ xi sakúhu̱ niu̱ ta̱ b'éjña 'mahá ngáha a̱t'aha̱ najmi kui ts'e̱ a̱ntee̱. Tsjo maha̱ ndo̱ niu̱. Kui nga fitéñayjehe ni xi tjíhi̱n ra̱ ko̱ b'atse a̱ntee̱.
45 ’Má batéxuma Nti̱a̱ná ta̱ b'a̱ joyaha xi nkúhu nku nda̱ xi ts'ínxáko̱ ndji̱o̱ tsjo k'un.
46 Nk'ie nga sakúhu̱ nku xi 'yún chjíhi̱, a̱s'a̱i fitéñayje ni xi tjíhi̱n ko̱ b'atse ndji̱o̱ tsjo tjín xu'bo̱.
B'i̱ ts'ín tsakúya Jesu nga kits'ínchjén nku na̱'ya tji̱o̱
47 ’Má batéxuma Nti̱a̱ná ta̱ b'a̱ joyaha xi nkúhu nku na̱'ya xi kikjaníkj'ajin jóo̱ ntáchak'uu̱n. Kixincháha̱ ngayjee̱ tíkjá tji̱o̱ xi tjín.
48 Nk'ie nga kitsehe tji̱o̱ na̱'yoo̱, a̱s'a̱i kikje'yún jóo̱ a̱ndai ntóo̱. Yo̱ y'entu nga j'ájin tji̱o̱ xi ndoo̱. Tsinchá ni̱si̱n xi ndoo̱ ko̱ kikjaníya xi najmi ndoo̱.
49 B'a̱ ta̱ ka̱ma nk'ie nga kfe̱ a̱sunntee̱. Ku̱i̱tju ntítsjee̱ ko̱ ts'i̱ínkj'a t'axín xu̱ta̱ xi ch'onk'un ko̱ xi je.
50 A̱s'a̱i kja̱níkj'ajin xi ch'onk'uu̱n má nga tíma 'yún nd'íu̱. Yo̱ kji̱ntá xu̱ta̱ ko̱ ku̱a̱te ni̱'yu̱n.
51 A̱s'a̱i b'i̱ kitsú Jesu nga kingjásjaiyaha̱ já ni'yakuyáha̱:
—¿A kamankjinnu̱u ngayjee̱ ni xu'bi̱?
—Joho̱n —i̱ncha kitsú jóo̱.
52 B'i̱ kitsú Jesu:
—Nk'ie nga nku nda̱ chji̱ne̱'éhe̱n kju̱a̱téxumoo̱ bangiya nkú tsuhu̱ ra̱ nga Nti̱a̱ná batéxuma, kui xi b'a̱ joyaha nku nda̱ xi tíjñaha̱ nku ni'ya chánka. Bakúchji ni tsjo k'un xi tjíntutjóho̱, ni xi cháha̱ ko̱ ni xi tse̱tse̱he̱.
B'i̱ ts'ín najmi kin'ekjáíhi̱n Jesu
(Mr. 6:1-6; Lc. 4:16-30)
53 Nk'ie nga ja kamaha̱ Jesu nga y'éjña chu̱ba̱ya, a̱s'a̱i tsitju yo̱.
54 Ngji ngáha nankihi̱ ko̱ tsakúya a̱ya ni'ya sinagoga̱ xi tjín yo̱. Kama nkjúhu̱n xu̱to̱ ko̱ b'a̱ i̱ncha kitsúhu̱ xinkjín:
—¿Má ngjikj'áha kju̱a̱nkjink'un na̱nka̱ xi y'aha nda̱i̱? ¿Nkú ts'ín maha̱ ra̱ ts'íhin kju̱a̱nkjún?
55 ¿A najmi kuihí nda̱i̱ xi ntíhi̱ nda̱ chji̱ne̱yóo̱? ¿A najmi kuihí na̱aha̱ xi 'mi Maria̱? ¿A najmi já nts'e̱hé maha Santiago̱, Kuse, Simon ko̱ Juda̱?
56 ¿A najmi e̱i̱hí ta̱ tjíntujínná ngatentee̱ jminchjín nichja nda̱i̱? Kui b'a̱ maha, ¿má ngjikj'áha ni xi maha̱?
57 Kui nga najmi i̱ncha kits'ínkjáíhi̱n ra̱. Tu̱nga b'a̱há kitsúhu̱ Jesu xu̱ta̱ nkiu̱n:
—Tu̱ má xi tje̱hén ni yankjún nku nda̱ profeta̱. Nkuhú nankihi̱ ko̱ ni'yaha̱ najmi b'a̱ n'ehe̱.
58 Najmi 'yún kits'ín kju̱a̱nkjún Jesu yo̱, a̱t'aha̱ najmi kis'ejihi̱n xu̱ta̱ nga Nti̱a̱ná kits'ín nibáha̱.