6
Jā ní jehndē ndá dē xīnī trigo quīvī nátātú
(Mt. 12.1‑8; Mr. 2.23‑28)
1 De iin quīvī nátātú nī nchāha Jesús cuāhān yā nūū cáá trigo. De ndá tēe scuáha jíín yā nī jehndē dē xīnī trigo, de nī ncavā ndāhá dē, de nī nchajī dē.
2 De sava tēe grupo fariseo nī ncāhān dē: ¿Nājēhē cúu jā sáhá ndá nú tiñu jāá nduú íyó vāha jā sāhá nú quīvī nátātú, cáchī ley Moisés? ncachī dē.
3 De nī ncāhān Jesús jíín dē: ¿A nduú ní ncáhvi ndá nú tutū nāsa nī nsāhá David iin quīvī jā ní jīhī dē sōco jíín ndá tēe jā ní īyo jíín dē?
4 De nī nquīvi dē inī vehe Yāā Dios. De nī nquehen dē pan īī jā yósō nijīn nūū Yāā Dios. De nī nchajī dē, de suni nī jēhe dē nī nchajī ndá tēe íyó jíín dē. De nduú nā ley jā cajī ni iin tēe, chi maá-ni ndá sūtū cúu jā yájī. De vísō súcuán de nduú nā cuāchi ní íyo sīquī dē, ncachī yā.
5 De nī ncāhān cā yā jíín dē: Nduhū, Yāā nī nduu tēe, maá nī cúu jā tátúnī sīquī nāsa sāhá nchivī quīvī nátātú, ncachī yā.
Jā ní nduvāha tēe nī nchīchī ndahá
(Mt. 12.9‑14; Mr. 3.1‑6)
6 De incā quīvī nátātú suni nī nquīvi yā inī vehe īī sinagoga, de nī stéhēn yā tūhun. De ñúcuán íyó iin tēe nī nchīchī ndahá cuáhá dē.
7 De ndá tēe stéhēn ley janahán jíín tēe grupo fariseo, ndéhé yuhū dē yā tú nasāhá vāha yā tēe ñúcuán quīvī nátātú, tácua nīhīn dē cuāchi sīquī yā.
8 De maá yā chi jínī yā nāsa jáni inī ndá dē. De nī ncāhān yā jíín tēe nī nchīchī ndahá: Nacuiñī de cuiñi nú māhñú yáhá, ncachī yā. De nī nacuiñī dē, de nī jēcuīñī dē māhñú.
9 Ñúcuán de nī ncāhān yā jíín ndá dē: Jícā tūhún nī ndá nú iin tūhun: ¿Nāsa cáhān ley sīquī quīvī nátātú? ¿A jā sāhá vāha ó, á jā sāhá nēhén ó? ¿A jā nasāhá vāha ó nchivī ja ñatin cuū, á sāhá ó jā cuū ji? ncachī yā.
10 De ndéhé yā nūū ndá dē jā íñí dē níí xiín yā, de nī ncāhān yā jíín tēe cúhū: Scáā ndahá nú, ncachī yā. De nī scáā dē, de nī nduvāha-ni ndahá dē.
11 De ndá tēe ñúcuán nī nquītī ndasí inī dē, de nī nquijéhé ndá dē nátúhún dē sīquī Jesús, nāsa cahnī dē yā.
Jā ní nacāji yā ūxī ūū tēe apóstol
(Mt. 10.1‑4; Mr. 3.13‑19)
12 De nī ncuu jacū quīvī, de nī nquee yā cuācācān táhvī yā yucu. De níí niñū nī jīcān táhvī yā nūū Yāā Dios.
13 De tá nī ntūu, de nī ncana yā ndá tēe scuáha jíín yā. De nī nacāji yā ūxī ūū dē, de nī ncachī yā jā cuu ndá dē apóstol, chi cundiso tíñú dē jā nacani dē tūhun yā.
14 De yáhá cúu síví ndá dē: Simón jā ní nascúnaní yā dē Pedro, jíín ñanī dē Andrés, de saá-ni Jacobo jíín Juan, Felipe jíín Bartolomé,
15 Mateo, Tomás, Jacobo sēhe Alfeo, Simón tēe grupo cananista,
16 Judas ñanī Jacobo, jíín Judas Iscariote, tēe jā ní nastúu dē yā.
Jā ní stéhēn yā nūū nchivī cuāhā
(Mt. 4.23‑25)
17 De nī nuu yā yucu jíín ndá tēe ñúcuán jā scuáha jíín yā, de nī jencuiñī yā iin nduhā jíín dē. De cuāhā nchivī níí región Judea jíín ciudad Jerusalén, jíín nchivī jondē yuhú mar ñuū Tiro jíín ñuū Sidón, nī nquenda ndá ji jā cunini ji tūhun stéhēn yā, jíín jā nduvāha ji cuēhē ndóho ji.
18 De ndācá nchivī jā ñúhún tāchī inī, suni nī nduvāha ji nī nsāhá yā.
19 De ndiviī nchivī cúnī ji jā quehé ji yā, chi súcuán ndúvāha ji sáhá yā jíín poder yā.
Tūhun nchivī nācā ndetū jíín nchivī jā xēēn cundoho
(Mt. 5.1‑12)
20 De nī nūcūndēhé yā nūū ndá tēe scuáha jíín yā, de nī ncāhān yā: Nācā ndetū ndá ndóhó jā ndóho ndáhví, chi quīvi nú ñuū nūū tátúnī Yāā Dios.
21 Nācā ndetū ndá nú jā jíhī nū sōco mitan, chi quiji quīvī jā ndahā chījin nú. Nācā ndetū ndá nú jā jácu nú mitan, chi quiji quīvī jā cuācū nū.
22 Nācā ndetū ndá nú de tú quítī inī nchivī nūū nū jā síquī nduhū, Yāā nī nduu tēe, de tú squéne yichī ji ndóhó, de tú cáhān nāvāha ji nūū nū, de cáhān ji jā nchivī sáhá tiñu néhén cúu ndá nú.
23 De sāhá sīī nū inī nū quīvī jā sáhá ji súcuán, de sa víhí cā cusiī inī nū, chi cáhnú ndasí coo tāhvī nū jondē andiví. Chi suni súcuán nī nsāhá ūhvī ndá tatā ji ndá tēe nī nacani tūhun Yāā Dios jondē janahán.
24 De nācā xēēn cundoho ndá nú nchivī cuīcá, chi mitan-ni cúu jā íyó sīī inī nū.
25 Nācā xēēn cundoho ndá nú jā ní ndahā chījin nú mitan, chi quiji quīvī jā cuū nū sōco. Nācā xēēn cundoho ndá nú jā jácū nū mitan, chi quiji quīvī jā nducuécá inī nū de cuacu nú.
26 Nācā xēēn cundoho ndá nú jā jétúhún ndá nchivī ndóhó, chi suni súcuán nī jetúhún ndá tatā ji ndá tēe nī nacani tūhun stáhví jondē janahán.
Tūhun jā cundáhví inī ō nchivī jā jínī ūhvī yóhó
(Mt. 5.38‑48; 7.12)
27 De cáhān ni jíín ndá nú jā níni: Cundáhví inī nū ndá nchivī jā jínī ūhvī ndóhó, de sāhá vāha nú jíín nchivī jā quítī inī jínī ndóhó.
28 De cācān nū jā váha cuu nchivī jā cáhān nāvāha sīquī nū, de cācān táhvī nū jēhē nchivī jā cáhān nēhén nūū nū.
29 De tú ní tēe cani dē iin lado cūñu nuū nū, de vāha cā suni cuāha nú incā lado cani dē, nsūú cā jā nacuāha nú jā ndutahvī dē. De tú ní tēe cúnī dē candeē dē sōō nū, de suni cuāha nú tūhun jā quíhīn dē jíín jondē camisa nū.
30 De nā-ni nchivī jícān nūū nū de cuāha nú nūū ji. De nchivī quéhen ndatíñú nú, de mā nácān nū.
31 De tá cúu nūū cúnī nū jā sāhá vāha nchivī jíín nú, suni súcuán sāhá vāha nú ji.
32 De tú íyó mānī nū jíín maá-ni nchivī jā mānī jíín nú, ¿de nā tiñu váha cúu jā sáhá nú súcuán túsaá? Chi jondē ndá tēe sáhá cuāchi, suni íyó mānī dē jíín tēe íyó mānī jíín maá dē.
33 De tú sáhá vāha nú jíín maá-ni nchivī jā sáhá vāha jíín maá nú, ¿de nā tiñu váha cúu jā sáhá nú súcuán túsaá? Chi jondē ndá tēe sáhá cuāchi, suni súcuán sáhá ndá dē.
34 De tú cuāha núú nú nūū maá-ni nchivī jā ñúhún inī nū jā nacuāha ji nūū nū, ¿de nā tiñu váha cúu jā sáhá nú súcuán túsaá? Chi jondē ndá tēe sáhá cuāchi, suni jéhe núú dē nūū ndá cā tēe sáhá cuāchi, tácua nanihīn tucu dē.
35 Túsaá de cundáhví inī ndá nú nchivī jā jínī ūhvī ndóhó, de sāhá vāha nú ji, de cuāha núú nú nūū ji. De mā cuáha nú maá sīquī jā cani inī nū jā suni nacuāha ji nūū nū. De súcuán de cáhnú coo tāhvī nū, de stéhēn nū jā cúu nú sēhe Yāā cúñáhnú ndasí. Chi maá yā vāha inī yā jíín nchivī jāá nduú nácuetáhví nūū yā jíín nchivī jā sáhá nēhén.
36 Túsaá de cundáhví inī nū nchivī, tá cúu nūū cúndáhví inī maá Tatá nú nchivī.
Mā cáhān ō sīquī cuāchi táhán ó
(Mt. 7.1‑5)
37 Mā cáhān ndá nú sīquī cuāchi nchivī nāsa sáhá ji, tácua suni mā cáhān Yāā Dios cuāchi sīquī nū jā sáhá nú súcuán. Mā cáhān xēēn nū sīquī ji jāá nduú vāha sáhá ji, tácua suni mā cáhān Yāā Dios súcuán sīquī nū. Cune cáhnú inī nū nūū ji, de suni cune cáhnú inī yā nūū nū.
38 Cuāha nú nūū nchivī, de suni súcuán cuāha Yāā Dios nūū nū. Chi vāha ndasí cuāha yā nūū nū, chi modo jā chicuāha vāha yā, quisi yā, sāhá nīhin yā, de jondē scáa yā cuāha yā nūū nū. Chi medida jā jéhe ndá nú nūū nchivī, suni medida ñúcuán cuāha yā nūū nū, ncachī yā.
39 De nī ncāhān yā iin tūhun yátá jíín ji: Ndá tēe jā stéhēn tūhun jāá nduú ndāā, cúu dē tá cúu tēe cuáá. De iin tēe cuáá, ¿á cuu stéhēn dē ichi nūū incā tēe cuáá? ¿A nduú nincava ndúū dē inī xēhvā?
40 Iin tēe scuáha, nduú cúñáhnú dē nūū maestro dē. De tēe scuáha, tá ja nī ncutūha vāha dē, de jīnū dē cuu dē tá nūū cúu maestro dē.
41 De cuāchi táhán nú cúu modo jā ñúhún iin yācá lúlí tīnūú ji. ¿De nūcu sáhá nú cuenta jā súcuán, de nduú sáhá nú cuenta cuāchi maá nú jā cúu modo jā ñúhún iin vītū tīnūú máá nú?
42 ¿De nūcu cáhān ndá nú jíín táhán nú: Cundetu, de ná távā ni yācá jā ñúhún tīnūú nú, de nduú sáhá nú cuenta jā ñúhún iin vītū tīnūú máá nú? Tēe stáhví-ni cúu ndá nú túsaá. Xihna cā tīnūú máá nú tavā nū vītū, sá de cuu cūndēhé vāha nú jā tavā nū yācá tīnūú táhán nú.
Jíín tiñu jā sáhá nchivī de cunī ō nāsa nchivī cúu ji
(Mt. 7.16‑20; 12.33‑35)
43 Nduú íyó ñutun váha jā jéhe jāvíxī nēhén, de ni nduú íyó ñutun néhén jā jéhe jāvíxī vāha.
44 Chi jíín jāvíxī jā jéhe iin iin ñutun de jínī ō tú ñutun váha cúu. Chi nduú cándeē ō higo xīnī ñutun íñú, de ni nduú cándeē ō uva xīnī yūcū zarza.
45 De saá-ni cúu tēe vāha, chi cáhān dē tūhun váha, chi vāha ánō dē. De tēe nēhén cáhān dē tūhun nēhén, chi cánēhén ánō dē. Chi nāsa íyó ánō nchivī, de cúsá ñúcuán cúu jā cáhān ji.
Tūhun sīquī ūū vehe
(Mt. 7.24‑27)
46 ¿Nājēhē cúu jā cáhān yíñúhún ndá nú jíín nī: Jētohō sá, cáchī nū, de nduú squíncuu ndá nú tiñu jā ndácu nī?
47 Ndācá nchivī jā váji nūū ni de níni ji tūhun cáhān ni de squíncuu ji, ná stéhēn ni nūū nū nāsa cúu ji:
48 Cúu ji tá cúu iin tēe jā ní jaquīn dē vehe dē, de nī jete cúnú dē jondē nī nīhīn dē toto, de nī nchisó dē sīquī. De tá nī ndaa ndute yúte, de nī nchindahá vehe ñúcuán, de nduú ní ncándā cuitī sāhá, chi sīquī toto yósō.
49 Sochi ndá nchivī jā jíni tūhun jā cáhān ni, de nduú squíncuu ji, cúu ji tá cúu iin tēe jā ní jaquīn dē vehe dē nūū ñūhún, de nduú yítuu jēhē. De tá nī ndaa ndute yúte, de nī nchindahá vehe ñúcuán, de nī scócáva-ni, de nī naā ndihi-ni vehe, ncachī yā jíín ndá ji.