Poyta kɨ́ Majɨ kɨ́
Lukɨ
ndàngɨ
Ta-je kɨ́ dɔ Poyta kɨ́ Majɨ-tɨ kɨ́ Lukɨ ndàngɨ
Lukɨ tɔjɨ Jeju Kristɨ kɨ to Ngon lə dow kɨ́ ree kdɔ sangɨ nja dow-je kɨ́ ꞌnà̰y ə kdɔ kajɨ-dé (ꞌNdó 19:10). Ḛ tɔjɨ ta kɨ́ ɔ̰̀ mḛḛ Jeju kdɔ njéndoo-je, kɨ̀ dené-je, kɨ̀ ngan-je kɨ́ dow-je dꞌoo-dé kɨ né al. Ḛ tɔjɨ kullə kɨ́ Ndil kɨ́ aa njay ra mḛḛ né-je-tɨ kɨ́ Jeju ra.
Njèndàngɨ mbete kinlé to Dɔktur kɨ́ to jipɨ al, ə kɨ́ boy n̰a̰ lé, ḛ ndàngɨ mbete kin kdɔ kilə-né mbḛ Poyta kɨ́ Majɨ kɨ́ sɔbɨ dɔ kajɨ kɨ́ tò kɨ̀ takul Jeju Kristɨ kadɨ dow-je kɨ́ ꞌto jipɨ-je al. Lukɨ ndàngɨ mbete kullə lə njékɔwkulə-je tɔ; ə ḛ ndàngɨ mbete-je kɨ́ joo kinlé adɨ Teopil kɨ́ to dow kɨ́ ri-é ɓa n̰a̰ kɨ́ to jipɨ al. Lukɨ lé, ḛ ya kɨ̀ dɔ-é gə Jeju al, ngà né-je kɨ́ sɔbɨ dɔ kisɨ kɨ̀ dɔ taá lə Jeju ɓá ḛ ndər gin-é n̰a̰ rɔ dow-je-tɨ kɨ́ ꞌgə Jeju majɨ.
Mbete kinlé, ngal itə mbete-je kɨ́ mḛḛ kunmindɨ-tɨ kɨ́ sigɨ lay. Lukɨ ulə gin-é dɔ né-je kɨ́ bɛtɨ-bɛtɨ kɨ́ sɔbɨ dɔ kojɨ Jeju ya pa ta dɔ-tɨ n̰a̰ kɨ̀ gangɨ-é berere-berere (Luk 1–2) rəm, pa ta dɔ gin kojɨ-tɨ liə kɨ́ ḛ to-né dow rəm (Luk 3:23-38). Ḛ ɔr poy batḛm kɨ́ ꞌra-é rəm (Luk 3:21), na̰ kɨ́ Sú na̰-é rəm (Luk 4:1-13), pa ta kɨ́ dɔ kullə-tɨ liə rəm (Luk 4–21), ɓə kɨ́ ꞌɓə-é kagdəsɨ-tɨ (Luk 22–23), kɨ̀ tɔsɨ kɨ́ ḛ tɔsɨ ndəl ində lo tḛḛ rəm (Luk 24). Lo tɔl ta mbete-tɨ lé, Lukɨ pa ta kɨ́ dɔ kəm rəbɨ-tɨ kɨ́ Jeju ingə-né njéndó né-je liə nja n̰a̰-n̰a̰ go tɔsɨ-tɨ kɨ́ ḛ tɔsɨ ndəl ində lo tḛḛ rəm, ɓá pa ta kɨ́ dɔ né-je-tɨ kɨ́ ḛ ndó-dé kete kadɨ dꞌilə mbḛ Poyta kɨ́ Majɨ mbi dow-je-tɨ kɨ́ rangɨ. Go-tɨ, ḛ pa ta kɨ́ dɔ kəm rəbɨ-tɨ kɨ́ Lubə un-né Jeju ɔw-né siə dɔra̰-tɨ.
1
Kulə gin ta
Mar 1:1; Knj 1:1-3
Dow-je n̰a̰ ya dꞌadɨ rɔ-dé ꞌndàngɨ né-je kɨ́ ra né dan-ji-tɨ nè lé, ə ꞌndàngɨ kɨ̀ gangɨ-é kɨ́ jꞌoo-né ta njéka̰ lo-é-tɨ lo kulə gin-é-tɨ nṵ ɓá ꞌtəl ngannjékullə-je kɨ́ njékilə mbḛ ta lə Lubə. Beɓa lokɨ mꞌdəjɨ ta dɔ né-je-tɨ kin lay kɨ̀ gangɨ-é berere-berere lo kulə gin-é-tɨ nṵ ya lé, ma̰ kàrè nəl-m kadɨ mꞌndàngɨ kɨ̀ go-é go-é ya mꞌadɨ-i i Teopil kɨ́ ꞌto dow kɨ́ boy n̰a̰. Mꞌndàngɨ mꞌadɨ-i bè, kdɔ kadɨ ꞌgə majɨ kɨ́ néndó-je kɨ́ ꞌingə kinlé, to néndó-je kɨ́ tɔgrɔ-tɨ ya.
Ta kɨ́ dɔ kojɨ Jeju-tɨ kɨ̀ kḭ-é basa
Ta kɨ́ dɔ kojɨ Ja̰-tɨ kɨ́ njèra dow-je batḛm
Ɓal-je-tɨ kɨ́ Erodɨ to-né ngar dɔnangɨ Jude-tɨ lé, njègugné lə Lubə káre isɨ nɔ̰ɔ̰, ri-é lə Jakari. Ḛ to dow kɨ́ dan kutɨ dow-je-tɨ lə Abiya kɨ́ ndɔkɨ to njègugɨ né* ə ne-é to kɨ́ gin ka-tɨ lə Arɔ̰ tɔ. Ne-é lé ri-é lə Elijabɛtɨ. Dḛ joo lay ya ꞌto dow-je kɨ́ njéra né kɨ́ njururu nɔ̰̀ Lubə-tɨ, ꞌtəl rɔ-dé go ndukun-je-tɨ lə Lubə lay, ɓá ꞌtəl rɔ-dé go tó mindɨ ꞌƁaɓe-tɨ lay rəm, adɨ ta goto dɔ-dé-tɨ. Ngà dḛ dꞌojɨ ngon al, kdɔtalə Elijabɛtɨ lé to kujɨ rəm, ɓá dḛ joo lay ya ꞌɓugə n̰a̰ ngá rəm tɔ.
Ndɔ káre bè, Jakari a̰ ra kullə liə kɨ́ tò kadɨ-é ra nɔ̰̀ Lubə-tɨ, kdɔtalə dḛ kɨ̀ kutɨ dow-je liə ɓá to ta ra kullə lə-dé, beɓa kagɨ usɨ dɔ Jakari-tɨ titɨ kɨ́ njégugné-je ꞌra-né low-low, kadɨ ḛ ɓá ɔw mḛḛ kəy-tɨ lə ꞌƁaɓe, kdɔ kadɨ ɔw ró pər nɔ̰kagɨ kɨ́ ətɨ majɨ logugɨ né-tɨ adɨ Lubə. 10 Dɔ kàdɨ̀ ró nɔ̰kagɨ-je-tɨ kɨ́ ətɨ majɨ logugɨ né-tɨ lé, kosɨ dow-je lay dꞌa̰ ꞌpa ta kɨ̀ Lubə takəy-tɨ lə Lubə. 11 Rəmə tajinatɨ nè ya malayka lə ꞌƁaɓe tḛḛ kɨ̀ Jakari kɔy, a̰ taá dɔ kɔ̀l, kəl logugɨ né-tɨ kɨ́ to lo ró nɔ̰kagɨ-je kɨ́ ətɨ majɨ-majɨ lé. 12 Lokɨ Jakari un kəm-é oo-é lé, dɔ-é təl, ɓəl ində bandɨ-é batɨ gangɨ. 13 Ngà malayka lé idə-é panè:
«Jakari, ꞌɓəl al.
Kdɔ ta kɨ́ ꞌpa kɨ̀ Lubə lé, Lubə oo,
adɨ ne-i Elijabɛtɨ à kojɨ ngon kɨ́ dingəm kadɨ-i
ə ꞌa kində ri-é lə Ja̰.
14 Ngon lé, à to né rɔnəl n̰a̰ kadɨ-i rəm,
ɓá dow-je n̰a̰ ya dꞌa ra rɔnəl dɔ kojɨ-é-tɨ tɔ.
15 Ḛ à to dow kɨ́ boy n̰a̰ takəm ꞌƁaɓe-tɨ.
Yibɨ nduu əse né ka̰y kɨ́ əm tò-tɨ ya ḛ à ka̰y al.
Mḛḛ kɔ̰-é-tɨ nṵ ya Ndil kɨ́ aa njay à rusɨ mḛḛ-é.
16 Ḛ à kadɨ Israyel-je n̰a̰ ꞌtəl kɨ rɔ ꞌƁaɓe Lubə-tɨ lə-dé.
17 Ḛ à njiyə nɔ̰̀ ꞌƁaɓe-tɨ kɨ̀ tagɨr-je kɨ̀ tɔ́gɨ kɨ́ ndɔkɨ Eli ɔw-né,
kdɔ kadɨ adɨ bɔbɨ ngan-je dꞌulə nojɨ natɨ kɨ̀ ngan-dé-je rəm,
njémbatɨ təl rɔ-dé go ta-tɨ dꞌɔw kɨ̀ tagɨr
kɨ́ titɨ-na̰ kɨ̀ tagɨr lə njéra né kɨ́ njururu-je rəm tɔ.
Bè kdɔ kadɨ dow-je ꞌra rɔ-dé
ə dꞌisɨ dɔ nja-dé-tɨ kdɔ ra kullə lə ꞌƁaɓe.»
18 Jakari dəjɨ malayka lé panè: «Ri ɓá à tɔjɨ-m kadɨ mꞌgə kɨ́ né kinlé à ra né wa? Kdɔtalə ma̰ mꞌɓugə rəm, ɓá ne-m kàrè ɓal-é n̰a̰ ngá rəm tɔ.» 19 Malayka lé ilə-é-tɨ panè: «Ma̰ lé, ri-m lə Gabriyel, njèka̰ takəm Lubə-tɨ. Lubə ulə-m kadɨ mꞌree mꞌpa sə-i ta rəm, kadɨ mꞌilə Poyta kɨ́ Majɨ kin mbi-i-tɨ rəm tɔ. 20 Yən, ꞌa kisɨ bè ya, ꞌa kasɨ pa ta al ya sar kadɨ né kɨ́ mꞌpa ta-é kinlé, né-é ra-né né. Kdɔtalə ta-je lə-m kɨ́ mꞌpa kɨ́ to ta-je kɨ́ ndɔ-é asɨ ə né-é à ra né lé, i ꞌoo kɨ ta kɨ́ tɔgrɔ-tɨ al.»
21 Gangɨ lo-é-tɨ kinlé, dow-je dꞌa̰ ꞌngəbɨ Jakari ə lo ta igɨ-dé sə́l, kdɔtalə ka̰ kɨ́ ḛ a̰ mḛḛ kəy-tɨ lə Lubə ɓəy ə ɓəy-ɓəy kinlé. 22 Lokɨ Jakari tḛḛ ndaa-tɨ ngá lé, ḛ asɨ pa sə-dé ta al, ya rəmə dḛ ꞌgə kɨ́ né ra-é tokɨ nḭ bè mḛḛ kəy-tɨ lə Lubə. Ḛ ɔy ji-é ra ta-dé-tɨ pa-né sə-dé ta ə pa ta al bin ya ngá. 23 Beɓa lokɨ ndɔ kullə liə tingə ngá lé, Jakari təl ɔw ɓe liə gogɨ. 24 Go-tɨ, ne-é Elijabɛtɨ ndan ngon ə ɓɔyɔ rɔ-é kəy ya na̰y mḭ ə ḛ panè: 25 «Yən, ḛ kin ɓá to né kɨ́ majɨ kɨ́ ꞌƁaɓe ra adɨ-m dɔkaglo-tɨ kɨ́ nè kin, kdɔ kɔr-né rɔsɔl dɔ-m-tɨ takəm dow-je-tɨ!»
Ta kɨ́ dɔ kojɨ Jeju-tɨ
Mat 1:18-25
26 Na̰y mɛkḛ go-tɨ lé, Lubə ulə malayka kɨ́ ri-é lə Gabriyel dɔnangɨ Galile-tɨ mḛḛ ɓebo-tɨ káre kɨ́ ꞌɓa-é Najarɛtɨ, 27 kadɨ ɔw rɔ ngon mandɨ-tɨ kɨ́ gə dingəm al ɓəy kɨ́ dingəm kɨ́ ri-é lə Jojepɨ kɨ́ to ngon kà Dabidɨ uwə dɔ-é. Ngon mandɨ lé ri-é lə Mari. 28 Malayka lé ree ɔw kəy go-é-tɨ ə pa siə ta panè: Mꞌra-i lapiya, i kɨ́ Lubə ra sə-i majɨ! ꞌƁaɓe nà̰y sə-i! 29 Ta kinlé təl dɔ Mari adɨ ḛ dəjɨ rɔ-é ta panè sé kin to lapiya kɨ́ ban ɓá tana̰ bè wa? 30 Malayka lé idə-é panè: Mari, ꞌɓəl al! Kdɔtalə Lubə ra sə-i majɨ! 31 ꞌOo bè, ꞌa ndan ngon, ꞌa kojɨ ngon kɨ́ dingəm, ə ꞌa kində ri-é lə Jeju. 32 Ḛ à to dow kɨ́ boy ə dꞌa ɓa-é Ngon lə Lubə kɨ́ njèkisɨ taá dɔra̰-tɨ nṵ ə ꞌƁaɓe Lubə à kadɨ-é isɨ dɔ kalikɔɓe-tɨ lə ka-é Dabidɨ. 33 Ḛ à kɔ̰ɓe dɔ gin kojɨ-tɨ lə Jakobɨ ya sartagangɨ; tɔgrɔ-tɨ, kɔ̰ɓe liə lé sɔ̰y-é à goto. 34 Beɓa Mari idə malayka lé panè: Ma̰ mꞌgə dingəm al ɓəy, ngà né kin à ra né ban ɓan wa? 35 Malayka lé təl ilə-é-tɨ panè: Ndil kɨ́ aa njay à ree dɔ-i-tɨ rəm, tɔ́gɨ Lubə kɨ́ njèkisɨ taá dɔra̰-tɨ nṵ à gəə dɔ-i sipɨ rəm tɔ. Gin-é kin ɓá ngon kɨ́ ꞌa kojɨ-é lé à to dow kɨ́ aa njay ə dꞌa ɓa-é Ngon lə Lubə. 36 Yən, nojɨ-i Elijabɛtɨ kàrè ndan ngon tɔ. Ḛ ndan ngon dɔ ɓugə-é-tɨ ə à kojɨ ngon kɨ́ dingəm. Ḛ kɨ́ ndɔkɨ ꞌɓa-é kujɨ dené lé, ndan ngon ra na̰y mɛkḛ ngá. 37 Kdɔtalə né kɨ́ dum Lubə ya goto. 38 Beɓa Mari panè: Ma̰ mꞌto ngonnjèkullə lə ꞌƁaɓe! Kadɨ-é ra sə-m kɨ́ go ta-tɨ kɨ́ i ꞌpa lé ya. Rəmə malayka lé in̰ə Mari ə ɔw.
Kɔw Mari rɔ Elijabɛtɨ-tɨ
1Sa 2:1-10; Pa 113
39 Mḛḛ ndɔ-é-je-tɨ kinlé ya Mari ḭ usɨ rəbəə ɔw lɔw ɓebo-tɨ káre kɨ́ dan mbal-je-tɨ dɔnangɨ Jude-tɨ. 40 Lokɨ ɔw tḛḛ lé, ḛ ɔw mḛḛ kəy-tɨ lə Jakari ə ra lapiya Elijabɛtɨ. 41 Beɓa lokɨ Elijabɛtɨ oo lapiya kɨ́ Mari ra-é lé taá ya, ngon kɨ́ mḛḛ-é-tɨ lé rɔ-é nəl-é adɨ tɔsɨ mḛḛ-é gul-gul ə Ndil kɨ́ aa njay rusɨ mḛḛ Elijabɛtɨ. 42 Elijabɛtɨ pa ta kɨ̀ ndi-é kɨ́ boy panè: Lubə tɔr ndi-é dɔ-i-tɨ dan dené-je-tɨ lay, ngon kɨ́ mḛḛ-i-tɨ kàrè Lubə tɔr ndi-é dɔ-é-tɨ tɔ. 43 Ə́ ma̰ kin ya mꞌasɨ kadɨ kɔ̰ ꞌƁaɓe lə-m ree ɓe lə-m wa! 44 Mꞌpa bè kdɔtalə lokɨ lapiya kɨ́ i ꞌra-m lé gangɨ mbi-m-tɨ taá ya rəmə, rɔ ngon kɨ́ mḛḛ-m-tɨ nəl-é adɨ tɔsɨ mḛḛ-m gul-gul. 45 I ꞌto dené kɨ́ njènékumə̰, kdɔtalə i adɨ mḛḛ-i tokɨ né-je lay kɨ́ ꞌƁaɓe idə-i ta-é lé, à ra né ya.
46 Mari panè:
Ndil-m ɔsɨ gajɨ ꞌƁaɓe rəm,
47 ra rɔnəl dɔ Lubə-tɨ kɨ́ to Njèkajɨ-m,
48 kdɔtalə ḛ ilə rətɨ oo-m ma̰ ngonnjèkullə liə
kɨ́ dené kɨ́ mꞌasɨ né al,
adɨ kḭ nè kɔw kɨ kete kinlé,
dow-je lay ya dꞌa ɓa-m njènékumə̰.
49 Kdɔtalə njètɔ́gɨ-je lay
ra né-je kɨ́ boy-boy ya adɨ-m.
Ḛ to dow kɨ́ aa njay
50 rəm, koo kəmtondoo liə nà̰y kɨ̀
njéɓəl ndil-é kɨ̀ dɔ ɓal-ɓal ya.
51 Ḛ ɔjɨ tɔ́gɨ-é;
Dow-je kɨ́ dꞌɔw kɨ̀ tagɨr kində kàdɨ̀-dé lé,
ḛ sane-dé katɨ-katɨ,
52 ꞌboy-je lé, ḛ ɔr-dé kɔgɨ dɔ kalikɔ̰ɓe-je-tɨ lə-dé,
dow-je kɨ́ njésɔl dɔ-dé lé, ḛ un-dé kɨ taá,
53 dow-je kɨ́ ɓo ra-dé lé, ḛ adɨ-dé nékingə-je mburukɨ-mburukɨ,
ngà njénékingə-je rəmə, ḛ tubə-dé adɨ dꞌɔw kɨ̀ ji-dé kɨ́ dɔgɨ.
54-55 Mḛḛ-é ole dɔ ta-tɨ kɨ́ ndɔkɨ ḛ pa adɨ ka-ji-je
panè, nꞌa koo kəmtondoo lə
Abrakam kɨ̀ nganka-é-je ya sartagangɨ lé,
beɓa ḛ ra kɨ̀ gin dow-je kɨ́ ꞌto Israyel-je kɨ́ ꞌto ngannjékullə-je liə.
56 Mari isɨ rɔ Elijabɛtɨ-tɨ nɔ̰ɔ̰ ya à kasɨ na̰y mutə je bè ɓá təl ɔw ɓe liə gogɨ.
Kojɨ Ja̰ kɨ́ njèra dow-je batḛm
57 Lokɨ ndɔ kojɨ ngon lə Elijabɛtɨ asɨ lé, ḛ ojɨ ngon kɨ́ dingəm. 58 Njétakəy-je lə Elijabɛtɨ kɨ̀ nojɨ-é-je dꞌoo poy koo kɨ́ ꞌƁaɓe oo kəmtondoo liə lé, dḛ ꞌra rɔnəl siə. 59 Ndɔ jinà̰y joo go-tɨ lé, dḛ ꞌree kadɨ dꞌijə ngon lé ganjangɨ ə ndigɨ ꞌɓa-é Jakari kɨ́ to ri bɔbɨ-é. 60 Ngà kɔ̰-é un ta panè: Á̰-à̰! Dꞌa ɓa-é Ja̰. 61 Rəmə dḛ ꞌtəl ꞌpa siə ꞌpanè: Dow kɨ́ dan nojɨ-i-je-tɨ kɨ́ ri-é tana̰ bè ya goto. 62 Go-tɨ, ꞌra ji-dé ꞌdəjɨ-né Jakari sé ḛ ndigɨ kadɨ ꞌɓa ngon lé ná̰ wa? 63 Beɓa Jakari dəjɨ-dé bəgrə ə ndàngɨ né-tɨ panè: Ri-é lə Ja̰. Rəmə dḛ lay ya ndil-dé tḛḛ sa̰y. 64 Tajinatɨ nè ya ta Jakari tḛḛ ə ndɔ̰-é ɗɨrə́ bə̀rə̀rə̀, adɨ pa ta ɔsɨ-né gajɨ Lubə. 65 Dow-je lay kɨ́ go lo-tɨ kɨ́ tin kinlé, ɓəl ində bandɨ-dé gangɨ rəm, ɓá dḛ kɨ́ dꞌisɨ dan mbal-je-tɨ lay kɨ́ dɔnangɨ Jude-tɨ kàrè, dꞌɔr-na̰ poy né-je lay kɨ́ ra né kinlé rəm tɔ. 66 Dḛ lay kɨ́ ta-je kin usɨ mbi-dé-tɨ lé, ꞌgɨr dɔ-tɨ ə ꞌpanè: Ngon kinlé à to dow kɨ́ ban-ban ə́n ə! Kdɔtalə tɔ́gɨ ꞌƁaɓe nà̰y siə.
67 Ndil kɨ́ aa njay rusɨ mḛḛ bɔbɨ-é Jakari, adɨ pa ta kɨ́ ta Lubə-tɨ panè:
68 Kɔsgajɨ kɨ́ dɔ ꞌƁaɓe Lubə-tɨ lə Israyel-je,
kdɔtalə kilə kɨ́ ilə kəm-é gɔ̰ dow-je liə rəm,
taa kɨ́ ḛ taa-dé ilə-dé taá rəm tɔ.
69 Dan nganka Dabidɨ-tɨ kɨ́ to ngonnjèkullə liə lé,
ꞌƁaɓe adɨ njètɔ́gɨ kɨ́ njètaa-ji kilə-ji taá tḛḛ kdɔ ta lə-ji.
70 Ḛ adɨ njètaa-ji kilə-ji taá tḛḛ titɨ
kɨ́ ḛ adɨ njépata-je kɨ́ ta-é-tɨ kɨ́ ꞌto dow-je kɨ́
dꞌaa njay ꞌpa-né kete low nṵ
71 ꞌpanè: Nꞌa taa-ji kilə-ji taá ji njéba-je-tɨ lə-ji,
ɓá nꞌa kɔr-ji kɔgɨ gin tɔ́gɨ-tɨ
lə dow-je kɨ́ njékɔsɨ-ji kɨ̀ ta rəm tɔ.
72 Beɓa ḛ oo kəmtondoo lə ka-ji-je
ə mḛḛ-é ole dɔ nojɨ-tɨ kɨ́ aa njay kɨ́ ḛ ulə natɨ sə-dé,
73 titɨ kɨ́ ndɔkɨ ubɨ-né rɔ-é adɨ ka-ji Abrakam panè:
74-75 Mꞌa taa-si ji njéba-je-tɨ lə-si kilə-si taá,
mꞌa kadɨ a̰i takəm-m-tɨ ꞌpoli-mi kɨ̀ rɔ-si kɨ́ aa njay,
a rai né kɨ́ njururu kɨ̀ ndɔ-je lay
kɨ́ a kisi-né kɨ̀ dɔ-si taá nal ɓəl né madɨ.
76 Ə i ngon kɨ́ bər kinlé, dꞌa ɓa-i njèpata kɨ́
ta Lubə-tɨ kɨ́ njèkisɨ taá dɔra̰-tɨ nṵ.
Kdɔtalə i a njiyə kete nɔ̰̀ ꞌƁaɓe-tɨ
kdɔ ra rəbɨ-je liə rəm,
77 kdɔ kadɨ adɨ kəm dow-je liə
ijə dɔ kajɨ-tɨ kɨ́ Lubə à kajɨ-dé,
kɨ̀ takul kin̰ə kɨ́ à kin̰ə go majal-je lə-dé kɔgɨ.
78 Kdɔtalə Lubə lə-ji lé to njèkoo kəmtondoo kɨ́ n̰a̰.
Koo kəmtondoo liə lé, ɓá adɨ kàdɨ̀ ubə-né taá kdɔ ta lə-ji,
79 kdɔ kadɨ ndógɨ dɔ dow-je-tɨ
kɨ́ dꞌisɨ lo kɨ́ ndul-tɨ kɨ́ dꞌisɨ ꞌɓəl koy rəm,
ɓá kdɔ kadɨ ɔr nɔ̰̀-ji adɨ jꞌisi kɨ̀ lapiya rəm tɔ.
80 Ngà ngon lé, tɔgɨ, ɓá Ndil kɨ́ aa njay adɨ gosɨ liə usɨ dɔ madɨ-é-tɨ rəm tɔ. Ḛ isɨ diləlo-tɨ ya sar ndɔ-tɨ kɨ́ ḛ tḛḛ tɔjɨ-né rɔ-é adɨ Israyel-je ꞌgə-é-né.
* 1:5 Mḛḛ Kunmindɨ-tɨ kɨ́ Low lé, dꞌuwə njégugné-je lé kɨ̀ kutɨ-é kutɨ-é lo kɔrjoo gidɨ-é sɔ. Adɨ dḛ kɨ́ gin káre ꞌra kullə logugɨ né-tɨ Dimasɨ káre-káre. 1:27 Mat 1:18 1:31 Mat 1:21