42
Dene ngü ka wü Yüsefa de wü di enga ni ye
agbü Ezepeto
1 Ta gbü wü re ka mere kpïrï tala la, wü *Yakobo, wö ye *Yüsefa, ngbü ka-wü ta fï agbü tö ka wü *Kanana kpala. Baka te mere kpïrï tala la tï tete, fü tala la azoro sü, akoro agbü tö ka Kanana kpah ꞌburu. Fü tala la angbü emere wü Yakobo agbü Kanana kpala ꞌduwa ba-neh-ene-la. Fü Yakobo ayia aje ngü, gü ba, “Ndo ladü agbü *Ezepeto.” Fü ah ayia amala ngü fü wü di ye, gü ba dene, “Wü di ni deyï, ah mere neh baye, te wü ngbü bü eceka kpï, da ekpi tala de bane ne?
2 Wü yia eyia, wü nü agbü Ezepeto, wü se mba ndo, adu di, fü ani ezü ka tala te ani ke. Angü ni je eyi, gü ba, ndo ladü agbü Ezepeto kpala.”
3 Fü wü didi ayia ale ngü la. Fü ewü ayia baka wü kpara nzükpa, anü agbü Ezepeto, teka ase ndo.
4 Amba Yakobo le de Benzamina, te di de zu enga ni ye Yüsefa ne, mere e anü gbü nga wü di enga ni ye la nda de, angü gara siti ngü ena amere engu te kaje.
5 Fü wü di Yakobo la anü amaka te-wü de wü gara wü bu wü, te ewü ngbü kpah enü ase nda-wü jia ndo agbü Ezepeto la. Angü mere tala la tï gbü tö ka Kanana kpah ꞌburu.
6 Amba Yüsefa, mü ka-mü ta mere kpara fütanga mere miri ka Ezepeto la. Mü kpah me-mü de kpara te ngbü ecïnzï wü ndo la. Wü kpara ꞌburu, te ewü ngbü enü ese ndo ne, ngbü ekoro kpaka Yüsefa feke. Te di bala, fü wü di enga ni ye na ayia akoro kpah kpakaka na, teka ase ndo ka-wü. Fü ewü ayia abu nzökuta wü engagira Yüsefa, angbü ecu ngüngü. Amba wüh wu ta, gü ba, Yüsefa de enga ni ani, ne nda-wü de.
7-9 Fü Yüsefa ayia awu wü di enga ni ye teke. Fü ah angbü eceka ewü, te ewü ngbü ebuka gbüra wü, da ecu ngü ye ne. Fü ah afï nga roto ka-ye, ta te engu roto ne, amaka. Fü ah ayia amere mani, afü te-ye fü ewü baka ganzi kpara, da emala ngü fü ewü gbü mö ka wü Ezepeto. Fü gara kpara angbü efü ngü la, gbü mö ka wü *Ebere. Fü Yüsefa angbü emala ngü fü ewü ꞌduwa kuwa kuwa bala, gü ba dene, “Yi koro neh kaye?”
Fü ewü alügü ngü, gü ba dene, “Ani koro ka-ani agbü Kanana, agïrï mba enga ndo, ase.” Yüsefa gü ba dene, “Yi ngbü esu ka-yi wu! Yi de wü mürü mani! Yi koro sene de mani, awu tö ka-a ne, teka adu amala nganga na fü wü vügü!”
10 Wüh gü ba dene, “Mere kpara, ah bala de. Ani koro ka-ani bü nzö teka ase ndo. Ani de wü mürü mani nda-ani de.
11 Ani ka-ani ꞌburu de wü di kpara biringbö. Ani de züka wü kpara. Fanü fanü, ani su wu de.”
12 Yüsefa gü ba dene, “Wü ngbü esu ka-wü dela wu! Wü ka-wü nda-wü wü mürü mani fanü! Wü ena adu amala nga tö ka-ani ne fü wü vügü ka-ani!”
13 Wüh gü ba dene, “Mere kpara deyï, ani endaꞌba te-ani fü ye. Ani su wu nda-ani de. Ani ka-ani ꞌburu de wü di kpara biringbö. Wö ani bï ani ta baka wü kpara nzükpa de füh ye ꞌbasu. Fü gara enga ni ani biringbö ayia adürü. Ambadu ka-ani ladü kpa ekötï, kpaka wö ani, agbü Kanana kpala.”
14 Yüsefa gü ba dene, “Wü ngbü fï bü esu wu, neh teka ne? Ni wu eyi, gü ba, wü de wü mürü mani!
15-16 Te ah bala, ni ele awu ngü ka-wü la mbi mbi mbi. Ni ena aza wü, agü ꞌburu agbü ku. Fü ni awu la ngü ka-wü la. Angü wü mala eyi fü ni, gü ba dene, ‘Gara enga ni ani kpah ladü kpaka wö ani kpala.’ Te di bala, ni ele awu enga ni wü la cu de jia ni feke. Gara süka wü biringbö nü za engu, koro di fü ni. Te ah koro de engu eyi la, fü ni awu, gü ba, wü mala eyi zu ngü fanü fanü. Fü ni ace kpa te wü. Te ah du koro de la, amba wü ka-wü de wü mürü mani.” Fü Yüsefa akïna lö mere miri ka wü Ezepeto la, gü ba, “Te yi koro de engu de la, yi du agbü Kanana kpah de. Yi ena angbü gbü ku sene, zalü te ma ena awu enga ni yi la cu de jia ra.”
17 Fü Yüsefa ayia aza ewü, agü agbü ku. Fü ewü ara kpala sïkpï bata.
18 Fütanga sïkpï bata la, fü Yüsefa atima kpara de wüh za ewü, koro de ewü engagira ni. Fü ah arü amala ngü fü ewü, gü ba dene, “De-wü deyï, ni ele aküwa wü, angü ni ka-ni de kpara ka Me. Te di bala, ni ele ngü biringbö de wü mere, fü ni ace kpa ni te wü.
19 Ni le de gara süka wü biringbö ngbü ciki gbü ku sene. Fü gara wü la ayia ago de ndo fü wü kpara ka-wü de kpa ekötï la, de wüh zü ka tala.
20 Te wü du koro eyi kpa ekötï la, de wü za enga ni wü engu la, du di fü ni kpakine. Te ni wu mbarase la eyi cu de jia ni la, ni ena awu, gü ba, ngü ka-wü eyi fanü, fü ni ace kpa te wü.” Te wüh je ngü la, fü ewü ayia ꞌburu ale ngü la.
21 Fütanga ngü la, fü ewü akpo da ero mö esüka wü sela, gü ba dene, “Yi ceka la! Mere kuru koro kpah eyi eküte nih dene! Maguma Me siti eyi eküte nih, teka mere *siti ngü, ta te nih mere eküte Yüsefa ne. Angü ah ku gba ta te-ye eyi fü nih ma, nih le ngü tete na de. Nih wu cïcïnga na kpah de. Dela eyi mere siti dürü ngü ka-nih, te nih mere.”
22 Fü Rübena ayia amala ngü fü wü di enga ni ye la, gü ba dene, “Ni mala ta fü wü eyi, gü ba dene, ‘Ani mere e amere siti ngü fü mbarase la de.’ Wü le aje ngü, de ta te ni mala fü wü ne, ꞌburu ꞌdö de. Enatikine ani maka mere siti kuru eyi gbü ngü la.”
23 Yüsefa, mü ngbü eje ngü, de te wü di enga ni mü ngbü emala esüka wü, la nde ꞌburu. Amba wüh wu bala nda-wü de, angü Yüsefa ngbü emala ngü fü ewü ꞌburu gbü ganzi mö. Fü gara kpara angbü efü ngü la fü ewü.
24 Te Yüsefa je ngü de te ewü ngbü emala la, fü zikiꞌdi gba ayia amo engu. Fü ah ayia afü kpa ekere e, angbü eku gba kpala, angü wüh ena awu ngura gbü jia ni wu. Fü ah aku gba kpala baaala, ayia atüka te-ye, adu kpaka wü di enga ni ye. Fü ah adu aza gara süka ewü de ïrï ye Sïmïyona ne, ai engu gbü jia ewü sela, agü agbü ku. Fü ah ace kpa te wü bu ye na.
Dene ngü teka dudu ka wü di enga ni ye Yüsefa agbü Kanana
25 Fütanga ngü la, fü Yüsefa ayia amala ngü fü wü mürü tima ka-ye, gü ba dene, “Wü nü enü, wü cö ndo gbü wü kombo ka wü kpara ne, de wü to kpah gara e-mazü fü ewü teka kaje.” Amba Yüsefa le aza jiase esaka wü di enga ni ye la nda de. Fü ah afï nga mani, amala fü wü kpara ka-ye la, gü ba, “Wü kpara ka-ni deyï, te wü za jiase ka wü kpara la eyi la, de wü za jiase la, lügü fü ewü zïrrrï, gbü mani, gbü kombo, gbü jia ndo ka-ewü la.” Fü wü kpara ka Yüsefa la adu amere kpah bala.
26 Fü wü di enga ni ye Yüsefa ayia abï jia ndo ka-wü gbü wü kombo la, ao füh wü dongï ka-wü, angbü ego di kpa ekötï.
27 Te wüh ngbü ego tete na, fü sü atï te ewü te kaje. Fü gara süka ewü ayia afuru mö kombo ka-ye, teka acö jia ndo, ato fü dongï ka-ye. Ah ga, ni ceka kpï de, gbo! te jiase ka-ye gbü jia ndo la.
28 Fü ah adu amala ngü fü wü di enga ni ye, gü ba dene, “Wü di enga ni ni deyï, wü ceka la! Nda-ni jiase, de te ni se ndo di ne, ka-ye ladü dene!” Fü ewü aci ꞌburu angbü eyï ayï ka cürü. Maguma ewü tïne kpo ma. Fü ewü agü ba dene, “Ata! Me mere fü ani de bane neh ene ngü ne?”
29 Fü ewü ayia ago akoro kpa ekötï, kpaka wö wü, agbü *Kanana. Fü ewü ayia amala nga ngü la ꞌburu fü wö wü, gü ba dene,
30 “Wö ani deyï, ngü mere ani agbü Ezepeto kpala fa sü. Komoko de kpala, te di de mere kpara ka wü Ezepeto, te ngbü ecïnzï ndo ne, ngbü emala ngü fü ani ꞌduwa kuwa kuwa bala. Ah gü ba, ‘Ani de siti wü kpara. Ani koro gbü mani, awu sü ka-ani.’
31 Ani gü ba, ‘Ah bala de. Ani de mürü mani nda-ani de. Ani de züka wü kpara, te ani yia cu agba wö ani.
32 Ani ꞌburu wü di kpara biringbö, angü wüh bï ani ꞌburu nzükpa de füh ye ꞌbasu. Fü gara enga ni ani ayia adürü. Amba gara na ladü kpa ekötï akine.’
33 Mere kpara la gü ba dene, ‘Ni ele awu ngü te ani mala ne cu de jia ni. Te ah bala la, ni ele fü Sïmïyona angbü ciki kpala, de du ani ne lügü nga wü, du de jia ndo fü wü kpara ka-ani kpa ekötï, teka tala.’
34 Ah gü ba dene, ‘Te ani du koro eyi kpa ekötï kpakine la, de ani za enga ni ani, Benzamina ne, du koro di, teka fü ni awu engu cu de jia ni. Te ni wu engu eyi la, fü ni ale, gü ba, ngü ka-ani, ka-ye fanü. Fü ni adu ace kpa te Sïmïyona, teka fü ani adu tïne, angbü ese wü e-mazü ka-ani ba e te ani ngbü ele.’ Dela ngü de te mere kpara ka wü Ezepeto la mala fü ani kpala. Fü ani ayia alügü nga ani, adu akoro dene.” Dela ngü te wü di enga ni ye Yüsefa mala fü wö wü.
35 Baka te ewü kpo ngbü eü wü kombo ka-wü, teka afü jia ndo la gbü wü gara e ne, wüh te eceka de, gbo! te jiase ka-ewü, ta te ewü se ndo di ne, ka-wü ꞌburu ladü te nga wü biri biri ꞌburu. Te wüh wu jiase la, fü ewü angbü de mere cürü te wü, de wü wö wü ꞌburu.
36 Fü wö ewü, Yakobo, ayia amala ngü fü ewü, gü ba dene, “Yi ceka la bü mere siti cïnga de eküte ra ne! Yüsefa dürü kpah eyi! Sïmïyona dürü kpah eyi! Yi yia kpah eza Benzamina esaka ra asidi! Ma ena amere ngü ra tïne neh fe? Yi ena aza engu, adu di kpala, amere de engu neh ene? Ööö! Wüh le amörö wü di ra ne anza fere le ꞌburu?”
37 Fü Rübena ayia amala ngü fü wö ye, gü ba dene, “Wö ni deyï, ah bala de. Ye to Benzamina esaka ni, de ni ceka kpï fütanganga na me-ni. Ye fï nga ngü de. Angü engu tï akpi de. Ni ena adu de engu, akoro di kpaka ye akine. Te ni du koro de engu de la, de ye za wü di ni de ꞌbasu ne, ye mörö ewü asidi dada na.”
38 Yakobo gü ba dene, “Aꞌa! Ni le bala de! Ye ni Benzamina nü de! Angü ni ewü bï ewü ngbee ꞌbasu ake Yüsefa. Yüsefa kpi kpah eyi. Dudu esaka ni ngbee biringbö dene. Te siti ngü mere engu esaka wü kpa te kaje la, ni ena amere dela tïne neh baye? Engu dela, ni ena akpi tïne ka mere cïnga de? Ye ni, Benzamina, tï anü de wü kpala de! Ni mala eyi dela!”