11
Jesus Wurdanpunkuyethithneme Murrinh Prayer-nu
Matthew 6.9-13; 7.7-11
Bere nhini thangunu Jesus i pulangay nukunu-ka pumpankardurr-warda-neme i da numi-nu warda wangu punnedhaneme. I Jesus-ka dininangerrentha ngarra Yile nukunu wangu. Bere ngarra nukunu-re murrinh damnarikerdek ngarra Yile nukunu-ka kardu numi pulangay nukunu kathu-ka mamna, “Pule, thurdungankuyethithnuneme da mange pana ngarra Yile neki nukunu wangu ngenangerrennuneme nginipunh John the Baptist mani wurdanpunkuyethithneme ngarra pulangay nukunu.”
Bere Jesus kathu-ka mampirruneme, “Kanhi mani-wa murrinh nenangerrennemenu ngarra Yile neki-yu. Yile, nhinhi da matha ngala thathpirr-yu i patha da matha. I nhinhi da matha nganhiriparlnu ngarni-yu. I nganki nganhidharrpunu thingarranu kardu Pule ngala thathpirr ngarra kardu wurnangat warda ngatha. I mi dhepdhep thangarramutmutnu thurru. I thirranganmaputhnu da mange wiye ngumebaththa ngardi, nhini nganki-ka nguyenthekum warda da mange wiye ngarra kardu ngamere thangunu kathu pumengarradha purni-yu. I nanganmanpinu murrinh ngarra nhinhi da matha ngumampabathnu ngarni ngarra ku karrath-te mangantullulnu-yu. I nanganyitnu thurru nganki-yu, nhini ku karrath-ka mere ngarra nukun manganbert. Murrinh-ka nginipunh nhini mani-wa nuddinayithnu nuru ngarra Yile neki-nu wangu,” Jesus kathu-yu mampirra.
“I nga, murrinh numi-yu,” nukunu kathu-yu mampirruneme. “Kardu numi ngatha ngarra nankuneme pununanu kama pi ngarra darrikardu nukunu ngarra da kalkkalk i murrinh mananu, ‘Ya, mi dhepdhep kathu thangamut. Kardu pulangay ngay pangamngaruy marra kanhi da ngathparr thangunu kathu i ngay mi-ka mami-wa nukunu-nu-yu.’ I kardu darrikardu nhinhi-ka pimpakay ngarra inside thangunu kathu, ‘Nga, mere nangimaputh nukun. Ngay-ka nganthap wardarra nanhthi tuwa-yu i ngay i wakal ngay-ka ngarra da pit ngarrimkangime. I ngay-ka mere ngarra ngewirnturt nukun i mi dhepdhep mere ngampamut nukun.’ Bere kardu darrikardu nukunu nhini-ka mere ngarra kewirnturt i kanamut mi dhepdhep. Mu bere ngatha nukunu nhini padharrpu kama pani, nhini nukunu-ka kewirnturt i mi kanamut mi pana ngarra nukunu dantharrpu-yu.
9-10 “Nga,” Jesus kathu-yu mampirruneme. “Mange nginipunh murrinh nhini mani-ya nankuneme-ka bere ngatha wangu nadharrpununeme narne Yile ngay nanhthi pana-nu narnamyeyma. I ngana deyida nanhthi nhini-nu nirawinhadhathnemenu nuru, i nhini Yile ngay-ka nanhthi-ka panarrungkardanuneme warda nhini-yu. Kardu bere matha wangu nadharrpununeme nuru Yile neki, i nhini nukunu-ka nanhthi warda kanarrumutnu warda ngarra nankuneme-yu nanhthi pana ngarra da narramkadharrpuneme-yu?
11 “I nga nankuneme yile yile,” Jesus-yu mampirra. “Wakal nankuneme ngatha kanankudharrpuneme ku ngurlmirl-nu, nankuneme-ka mere narramutneme-mani-wa ku pangkuy-yu, wurda. 12 I ku tumtum-nu ngatha kanankudharrpuneme-ka nankuneme-ka mere ngarra kama mani narrumutneme ku nan-yu nawa dalmarnti, wurda. 13 Kardu nanki-ka mere patha thathpirr nuru mu nanki-ka the-wa numammath mi dhepdhep patha da matha narrampirramut-yu ngarra wakal nanki-yu. Mu Yile neki-ka patha thathpirr-wa nhini-yu, nhini nukunu-ka da kangkarl kathu nanhthi patha thathpirr damnarramutmut wurran nhini-yu. I nukunu ngatha nadharrpu ngarra Ngepan nukunu-nu paninannginirdinu-ka i nhini-ka panarramutnu warda nhini-yu,” Jesus kathu-yu mampirra.
Jesus i Ku Karrath
Matthew 12.22-30,43-45; Mark 3.20-27
14 Bere nhini thangunu Jesus-ka nungammaku ku ngepan wiye ngarra kardu nugarn thangunu kathu. Ku ngepan wiye nhini-ka murrinh bunidhapeptha wurrini kardu nhini-yu. Mu ngarra nukunu-re Jesus nungammaku ku nhini-ka, kardu nugarn nhini-ka murrinh deyida kardingerrentha. I kardu wurnangat-ka pumemnamardat warda nhini-yu. 15 Mu kardu ngamere murrinh pumerradha punni, “Awu, nukunu Jesus-ka ku karrath kathu damnamut nanhthi lurruth ngala pana-yu i da-ka nhini weyida pirrimpunmaputh wurran ku ngepan wiye ngarra kardu thangunu kathu-yu.” 16 I kardu ngamere-ka pubuythaptha mana-wa Jesus-yu i parrantharrpu da mange ngala-nu pamanu wunku lurruth ngala ngarra pule ngala Yile neki thangunu-yu.
17 Mu Jesus-ka bangampunmarde i murrinh warda mampirra, “Nga kardu. Kardu darrikardu ngatha thu kuyunuthuk kuru-ka nhini-ka kardu kuyunurikerdek-wa nhini-yu. I kardu darrikardu manta ngatha kuyuthuk kuru-ka nhini-ka kardu kuyunurikerdek deyida nhini-yu. I kardu-ka mere warda lurruth parnenungime, i mere warda mitmit parnenungime nhini-yu. 18 I mangini nhini mani ku karrath-ka mere kirranmaputh kurru ku ngepan wiye wiye nukunu ngarra kardu thangunu kathu-yu, wurda da matha. Mu nukunu nhini i ku ngepan wiye wiye ngarra nukunu-ka marda ngala da matha parnamkaneme-yu. Mu ku karrath ngatha ku ngepan wiye wiye kirranmaputh kurru-ka nhini peneme-ka mere warda mitmit karnenemenu, i mere warda lurruth ngala karne-nukun-neme, wurda da matha warda. I peneme-ka kuyunungkurikerdek-da-matha-neme nhini-yu.” 19 “Nankuneme numamkaneme-ka ku karrath kathu nanhthi lurruth ngala ngarra nukunu damngamutmut wurran ngarra ngay ku ngepan wiye wiye-nu ngarrimpunmaputh ngurran-yu. Mu nga, murrinh kanhi nganankudharrpunemenu, kardu nangkal nimin nanhthi lurruth ngala dampirramutmut wurran kardu ngarra nankuneme ku ngepan wiye wiye-nu pibimpunmaputh pumpan-yu? Nganaka, nangkal nhini-yu? Yile neki nawa nanhthi lurruth ngala dampirramutmut wurran-yu? Mu nhini nankuneme-ka murrinh narrampirrayirrart ngarra ngay-nu-yu numamnganeme ku karrath kathu nanhthi lurruth ngala damngamutmut wurran-yu. 20 Mu nga. Ngay-ka ngarrimpunmaputh ngurran ku ngepan wiye wiye ngarra kardu thangunu kathu, nhini ngay nganthin ngurran-ka ku ngepan lurruth ngala ngarra Yile neki thangunu kathu-wa. Nanhthi lurruth ngarra ku karrath nukunu-ka wurda-wa nhini-yu. I nhini-ka the-wa numabathnemenu Yile neki kardu Pule ngala wardarra dimpirra kardu ngarra nukunu-yu.
21 “I nga.” Jesus kathu-yu mampirra. “Kanhi-wa murrinh numi-yu. Kardu lurruth ngala wunku thamul wanku-ka dirranganpe kanam thelput nukunu i nanhthi purrkpurrk nukunu-yu. I mere nangkal ngadha mangkardap nanhthi purrkpurrk nukunu-yu. 22 Mu kardu lurruth ngala thathpirr ngatha meninthatha kardu nhini-yu i kardu nhini-re kathu kawarl, nhini-ka thamul nukunu ngarra wurdiniyemittha wurrini-ka mamakutnu warda i nanhthi purrkpurrk nukunu wanku mangkardarrarartnu i marrayerryerrnu warda ngarra kardu darrikardu nukunu,” Jesus kathu-yu mampirra.
23 “I nga numi-yu. Kardu nangkal ngatha mere kangiriwak kurru ngarra ngay, nhini nukunu-ka mere marda thathpirr mangert kurru. I ngana deyida kardu ngatha mere kunperr kurru kardu ngarra ngay-nu, kardu nhini-ka bannganthalang warda-wa nhini-yu ngarra ngay wangu-yu.”
24 Bere Jesus-ka murrinh deyida mampirra, “Nga. Ngarra ku ngepan wiye thangunu kardu kanampart-ka, nhini-ka nungawat dim da ngarra demtumtum ngarra kura makura i da-nu dirranganpinhadhath tharra. Mu mere ngatha bardurt da-yu nhini nukunu-ka murrinh warda memnu mange nukunu, ‘Aa yu. Ngay-ka ngurdinawurlnu kardu pangu deyida ngarra nganampart i nganinginirdi-deyida-nu.’ 25 Bere nhini thangunu-ka wurdamnawurl pangu deyida i bangarnurt kardu nhini da ngatha-ka watmam warda i patha da matha kanam kardu nhini-yu. 26 Bere ku ngepan wiye nhini-ka mampirrukayneme ku 7 deyida kathu i ku-ka ku wiyenpun thathpirr nhini-yu. I ku-ka parnamkanginirdi-warda-neme kardu nhini-yu i da warda parnamkapupneme. I nukunu kardu nhini-ka kardu wiye thathpirr warda wurran kardu nhini-yu, mu da marra-re-ka kardu nhini-ka wiye kunungingki da matha wurrinidha-yu.”
27 Bere ngarra nukunu-re Jesus diningerren-da-dha-ngatha-ka kardu palngun numi dimnakay ngarra kardu wurnangat thangunu kathu. I mamna, “Nga. Kale nhinhi-ka le-wa kani nginipunh pana-yu wakal nugarn thirrim pana mani-yu.” 28 Mu Jesus kathu-ka mamnge, “Yu, mu kardu nangkal ngatha binayepup murrinh ngarra Yile ngay i murrinh manabath-ka nukunu nhini-ka le-wa thathpirr kurru nhini-yu.”
Kardu Parrantharrpu Kangkarlmawu Da Mange Ngala Pamanu
Matthew 12.38-42; Mark 8.12
29 Bere kardu wurnangat nimin-ya puyenawerrdha punni ngarra Kangkarlmawu. I murrinh warda mampirra, “Kardu wurnangat warda ngatha kardu wiyenpun i mere thathpirr pumanabath puru murrinh ngarra thathpi Pule ngala Yile neki-yu. Kardu-ka parramngidharrpu da mange ngala-nu ngamanu wunku lurruth Pule ngala Yile neki wanku. Da murntak warra nganaka Yile neki kathu da mange ngala mamna ngarra kardu prophet murntak nhini-nu-ya Jonah. I da mange ngala mangini murntak nhini da matha pubangkardu-deyida-nu. 30 Yu, kardu nhini-wa Pule ngala Yile neki manthibirnu-yu ngarra ku ngurlmirl ngala thangunu-yu. I nhini kardu pangu Nineveh-ka the-wa pumebaththa punni Pule ngala Yile neki-ka ngala-wa thathpirr. I mange nginipunh nhini deyida mani ngay, kardu ngarra da kangkarl kathu ngurdamnarrathut-ka nhini Yile neki deyida mangiyibirnu-deyida-nu, i kardu pubamngingkardunu-yu. 31 I kardu muthingka pana nganaka da nan thangunu kathu Sheba. Da murntak warra nigunu nadha dini da ngathparr nhini thangunu kathu i murrinh-nu binanayewuptha dini murrinh ngarra nukunu nan-ya King Solomon, kardu nukunu nhini-ya ngarra murrinh mukmuk ngala kanthidha wurrini. I da nakurl-te nigunu wanku kumparra warra pirramardatnu ngarra Yile neki i kanhi-wa murrinh manarranu da nhini-nu-re-yu, ‘Nanki-ka mere ngadha narniparttha da mange wiye ngarra numebaththa nardi, nhini nanki-ka ngarra da thungku ngala da matha nurunu-yu.’ Nigunu kathu-yu manarranu. Yu, nukunu ngalantharr nhini King Solomon-ka kardu ngala-wa, mu kardu nugarn numi kanhi da karrim kardu ngala thathpirr dimpewal ngarra nukunu nhini King Solomon-yu.” Jesus kathu-yu mampirra.
32 “I nga. Da nakurl-te ngarra kardu wurnangat warda ngatha niramardatnu kumparra warra ngarra Yile neki, kardu nhini deyida wanku ngarra da nan thangunu-ya Nineveh pardipuptha-ka ngarra Yile neki deyida kumparra warra piramardatnu. Kardu nhini-ka murrinh pubimnayepup i murrinh pumamnabath ngarra ku prophet nhini-ya Jonah murrinh merradha wurrini. I nhini kardu-ka daninmardathintha warda kardi da mange wiye thangunu pumebaththa pardi i parnampart warda nhini-yu. Mu da nakurl-nu-re-ka kardu nhini kathu-ka murrinh pumanarranu, ‘Nanki-ka mere ngadha narniparttha da mange wiye ngarra numebaththa nurni nhini Yile neki-ka ngarra da thungku ngala warda wangu purdunanthuknu.’ I nga, murrinh kanhi manarranu, kardu ngalantharr murntak nhini Jonah-ka kardu ngala-wa nukunu-yu, mu kardu nugarn numi kanhi da karrim kardu ngala thathpirr dimpewal ngarra nukunu Jonah-yu.”
Kangkarlmawu Wurdanpunthethith Nanhthi Kamarl-nu
Matthew 5.15; 6.22-23
33 Bere nukunu Jesus-ka murrinh numi warda mampirra, “Nga. Mere nangkal ngadha karibirl thungku lem-yu i kurdungath warda nhini-yu. I nukunu-ka mere deyida bupak pepe ngarra pakit-yu, wurda. Mu nukunu-ka kangkarl da matha mamkale i thungku-ka parlarrangnu pintha. I kardu ngarra thelput nukunu-re parnimardinu-ka nhini-ka thungku nhini warda pubangkardunu. 34 I nga. Nanhthi kamarl ngarra nanki-ka mangini thungku layit mani-wa nhini-yu ngarra ngepan nanki-nu-yu. Nanhthi kamarl ngatha da patha-nu numpanmirlbirl, nhini-ka nanhthi ngepan-ka tarangka da matha palarrangnu pani nhini-yu. Mu kamarl ngatha da wiye-nu numpanmirlbirl-ka, nhini ngepan-ka da ngarra thipmam binhi mani-wa narnam nhini-yu. 35 I nga. Murrinh thathpi ngay-ka mangini thungku damlarrang deyida mani ngarra nginipunh nanki-nu-yu. Nhini-ka mere nangingkamit nukun murrinh ngarra ngay-yu i nhini-ka mere warda thipmam binhi nurunu nhini-yu. 36 Mu nga. Murrinh thathpi ngay numangabathnu ngatha nuru i nurdungayemitnu ngatha nuru-ka nhini-ka mere warda thipmam binhi nurunu nhini-yu. Mu nhini nanki da ngarra patha da matha nurunu.”
Jesus Mampunmardawerr Ngarra Kardu Pana-nu Ngarra Murrinh Law Puddininthethiththa Punni
Matthew 23.1-36; Mark 12.38-40; Luke 20.45-47
37 Bere ngarra nukunu-re Jesus murrinh dampirrarikerdek-ka kardu nugarn kardu Pharisees-ya dantharrpu Jesus mi dhepdhep pulathnu ngarra thelput nukunu wangu-yu. Bere Jesus i kardu nhini-ka pangu warda wangu naninthadha dini ngarra thelput kardu nhini da nukunu. Bere kanamninthardi i mi warda dinininthamurrktha wunku kardu Pharisees ngamere wanku-yu. 38 Bere kardu nugarn nhini kathu-ka bemkabatnintha ngarra Jesus-yu nhini-ka mere menanumapurldha warra ngadha mange ngarra nukunu-yu da ngarra mange murntak kardu ngarra nhini Pharisees pumedha punni-yu.
39 Bere Jesus kathu-ka mampirra, “Nanki kardu Pharisees-ka kardu bere matha wangu numemnupurl numpan nanhthi nginipunh nanki-yu. Mu marda ngarra nanki-ka nanhthi wiye ngala thathpirr nanthin numpan i wertnumarnti-wa nhini-yu. 40 Nanki-ka kardu mere ngadha the thathpirr numabath nuru. Pule ngala Yile neki-ka nanhthi nginipunh ngarra nanki mampatha i nanhthi marda ngarra nanki deyida wanku mampatha. 41 Nhini-ka mere nukun kardu wertnumarnti nuru mu nanhthi narramutmutnu nuru ngarra kardu mananhthi-wunka i nhini-ka nginipunh ngarra nanki-ka tarangka warda nhini-yu. 42 Nanki kardu Pharisees-ka mere le nukun nuru. Nanki-ka mi ngarra kadin thangunu kathu mi kunungingki narramnamutmut numpan ngarra Yile neki-yu. Mu nanki-ka mere thathpirr marda numart nuru Yile neki-yu i mere mange patha nururra ngarra kardu-yu. Mange-ka patha-wa nhini-yu nanhthi narramnamutmut numpan ngarra Yile neki-yu, mu da ngala thathpirr-ka marda numartnu nuru Yile neki-yu i da mange patha nururranu ngarra kardu-yu.
43 “I ngana deyida,” Jesus kathu mampirra. “Nanki kardu Pharisees-ya mere le nukun nuru. Ngarra da church mana narnardi-ka nhini-ka le-wa numpan nhini-yu narnawup ngarra da chair patha-patha-yu ngarra kumparra wurrankadhuk-yu. I nanki-ka le numpan numpannilili pana ngangka-re ngarra kardu wurnangat pirrimkadhuk i nhini kardu-ka pirananthenhthenhnu warda nhini-yu i panantiparlnu warda parni nhini-yu.
44 “I ngana deyida mere le nukun nuru. Nanki-ka nginipunh kardu patha mani numemnurart numpan mu marda nanki-ka wiye thathpirr-wa i da mange wiye pangannanka pumpan ngarra kardu wurnangat-yu.”
45 Bere kardu Pharisees kardu numi-ya mamna warda ngarra Jesus-yu, “Pule, nhinhi-ka kardu thanngankampa thanam-ya.”
46 Mu Jesus kathu-ka mampirra deyida, “Nanki ngarra murrinh law nuddanpunthethith numpan-ka mere le nukun nuru nhini-yu. Nanki-ka nungannarriral numpan ngarra murrinh law nhini-yu. Nanki-ka murrinh law ngamere deyida numampatha numpan i kardu numampunnilil numpan murrinh pumanarrabathnu puru-yu i da tetemanthay da matha narrampirramutmut numpan-yu. Mu nanki-ka mere deyida numenumabath nuru murrinh law ngarra nanki ngatha-yu.
47 “I ngana deyida mere le nukun nuru nhini-yu. Kardu ngalantharr murntak nanki-ka da murntak warra punninthuktha punni kardu pana ngarra murrinh thathpi Yile neki puddanarrayiththa punni. I nanki-ka da mintilbith pana ngarra pubenmirrbirrdha punni-ka da lelunh da matha numampatha numpan i niranganpe numpan da nhini-yu. 48 Kardu ngalantharr nanki-ka thu punninthuktha punni kardu pana ngarra murrinh thathpi Yile neki puddanarrayiththa punni i nhini nanki-ka niranganpe warda numpan da mintilbith pigunu-yu. Nhini nanki-ka le-wa numpan kardu thu punninthuktha punni-yu. 49 Nga. Da murntak warra-ka Yile neki murrinh kanhi-wa mam-yu, ‘Ngay-ka ngurdurradhukthuknu ngurru kardu nugarn-yu ngarra kardu Jews-nu-yu i murrinh thathpi ngay-ka puddurrayithnu puru-yu. Mu kardu Jews-ka punthuknu puru kardu ngamere nhini-yu i yidingurr parramutmutnu puru kardu ngamere-yu,’ mam nukunu Yile neki kathu-yu.
50-51 “I nga.” Jesus kathu-yu mampirra deyida. “Kardu ngalantharr murntak nanki-ka thu punninthuktha punni kardu nugarn pana ngarra Yile neki wurdininthukthuktha dini-yu. Kardu marra-re thangunu kathu nukunu nan-wa Abel i ngarra da nukunu da mana Zechariah kardu ngarra nanki-ka thu punninthuktha punni kardu nhini-yu. I ngay murrinh manarranu-ka Yile neki-ka punantirdanu nanki kardu pana ngarra birnu narnam kardu pana-nu kardu ngarra darrikardu nanki thangunu punninthuktha punni kardu nhini-ya. Nukunu nhini Zechariah-ka pumpanmat ngarra murrinh church ngala da matha da manta ngangka da ngarra ku pinnangamnapek pibim Yile neki-nu-yu.
52 “I ngana deyida,” Jesus kathu-yu mampirra. “Nanki ngarra murrinh law nuddanpunthethith numpan-ka mere le nukun nuru nhini-yu. Nanki-ka mere thathpirr nuddunthethith nuru murrinh law-yu. Mu nanki-ka numpanpunpengkaywuy numpan kardu-yu i narrampirradhawup numpan kardu-yu da mange ngarra Yile neki nukunu the pumabathnu-yu.” Nhini-wa murrinh-yu Jesus mampirra ngarra kardu Pharisees-ya. I nhini thangunu-ka kanampunpart warda i nungardurr pangu warda wangu.
53-54 Mu kardu nhini-ka parramnarithi warda ngarra Jesus-yu. I nhini thangunu kardu Pharisees nhini-ka bere ngatha wangu murrinh parranidharrpudha punni ngarra Jesus-yu kardu bere matha mana wangu-wa perrengurradhaththa puyi nukunu-yu i murrinh perrenakthuktha mana-wa puyi i kardu warda pumertadha i puyibattha nhini-yu.