12
Yesu ya kasɛɛgɛ da jo shuun shuun juuro keree na
(Macoo 10:26-27)
1 Wee tuun wu ni sipyiire ti bi tiyɛ pinnɛ, pu bi sii ɲɛhɛ fo na doro. A pʼi jɔnri, fo na duri puyɛ tɔɔyɔ na. A Yesu di fɛnhɛ jomɔ ɲɔ kɔn ni wu wo kalaapiire ti ni na: «Yʼa yiyɛ kasɛri Farizhɛɛn wo buuri shizhɛnhɛrɛ ti na! Tee ɲɛ pu shuun shuun juuro te.
2 Yaaga ka shishiin niŋmɔhɔŋɔ wa kemu da ba foro kpɛɛngɛ na wɛ. Kaŋmɔhɔnɔ la shishiin wa lemu da ba jɛ wɛ.
3 Lee wuu na yʼa yemu bɛɛri jo nibiige ni ge, yee na ba logo kpɛɛngɛ na. Yʼa yemu bɛɛri jo sipyii mu kalɔhɔrɔ ni maaya ni ge, pu na ba yee caaga kataya na.»
Wemu na pʼa yaa na fyagi ge
(Macoo 10:28-31)
4 «Na naɲiinɛɛ, nʼa da yi jo yi mu, piimu na já sipya gbo, na ta pʼi da já latii pye lee kadugo na-ɛ ge, yi ganha ba fyagi pee na wɛ.
5 Lemu na yʼa yaa na fyagi ge, nʼa da lee shɛ yi na. Se wa Kilɛ wemu ni na sipya munaa wolo, na xhɔ na li wá Jahanɛmɛ ni ge, yʼa fyagi wee na. Uun, nʼa da yi jo yi mu, yʼa fyagi wee na.
6 Ta cɔnrilɔɔ kaguro bɛ pʼa bɛrɛɛ wari pyaa shuun wɛ? Lee bɛ na, ali wee wa nigin bɛ, Kilɛ funŋɔ ya wuu wu na wɛ.
7 Yee kunni Kilɛ ya ali yee ɲuzhiire teyɛ pyaa bɛɛri ɲɔ cɛ. Yi ganha ba fyagi wɛ; yʼa ye cɔnrilɔɔ niɲɛhɛmɛɛ na!
Na sɔɔ Yesu na, kelee na she wu ni
(Macoo 10:32-33; 12:32; 10:19-20)
8 «Nʼa da yi jo yi mu, sipyaa sipya wʼa yere li na sipyii ɲaha tàan na nɛ wo wee ɲɛ ge, Sipya Ja wu bɛ na ba yere li na Kilɛ wo mɛlɛkɛɛ pu ɲaha tàan na weefɔɔ ɲɛ wee wo.
9 Ga wemu bu foro nɛ kaa tàan sipyii ɲaha tàan, Sipya Ja wu bɛ na ba foro weefɔɔ kaa tàan Kilɛ wo mɛlɛkɛɛ pu ɲaha tàan.
10 Sipyaa sipya wʼa joguumɔ jo wá Sipya Ja na ge, lee na yafa wufɔɔ mu. Ga wemu bu Fɛfɛɛrɛ Munaa li mɛgɛ kyɛɛgi, weefɔɔ da lee wo yafa ta wɛ.
11 «Sipyii ba se na kiiri kɔɔn yi na Kilɛ-pɛɛŋɛ piyɛyɛ yi ni, ni kiirikɔɔn, ni fanhafɛɛ ɲaha tàan, yi ɲɔshɔɔrɔ ni yi nijoyo ganha bu da bye yi mu funzhaga wɛ.
12 Bani jomɔ pemu yʼa yaa na jo ge, Fɛfɛɛrɛ Munaa na ba yi kalaa pu ni taapile ni.»
Talenɛ lemu lʼa jo naafuu fɔɔ fungɔngɔ baa fɔɔ keree na ge
13 A ná wa di diin sipyiire ti tɛ ni na Yesu pye: «Karamɔgɔ, yi jo na ceborona wu mu na wu wù cɛn wu loolo wù na!»
14 Ga, a Yesu di wu ɲɔ shɔ na: «Na naɲii, jɔgɔ wʼa nɛ teŋɛ na pye yee kiiri kɔnvɔɔ, kelee yi cɛn loolovɔɔ wɛ?»
15 Lee kadugo na a wu yi jo pu bɛɛri mu na: «Yʼa yiyɛ kasɛri ɲɛgbɔɔ keree na, bani sipya naafuu ɲɛhɛ ɲɛhɛ ɲɛhɛgana bɛɛri na, wu ɲiifɛɛrɛ ya fòro wee ni wɛ.»
16 Wee tuun wu ni a wu le talenɛ le jo pu mu na: «Faa ya taan ná naafuu fɔɔ wa na xuuni.
17 A wu wu funŋɔ sha na: ‹Lekɛ nɛ da bye wɛ, bani na shinma wu bɛɛri tayahaŋa wa wɛ?›
18 A wu jo: ‹Li wii, le nʼa da bye. Nʼa da na kpɔngɔɔ ki ja di kiitiigee yereŋɛ, di kee pɛlɛ nizhiigee ki na, di ba na shinma ni na keŋɛ yaŋmuyɔ bɛɛri pinnɛ le kee funyɔ ni.
19 Lee kadugo na, di nayɛ pye jo yaŋmuyɔ niɲɛhɛyɛ yʼa gbegele yaha nɛ mu yee niɲɛhɛŋɛɛ ɲaha na, nʼa da nayɛ ŋmɔ di da li, di da gbuu, di da kaleŋɛɛ pyi.›
20 Ga, a Kilɛ di wu pye: ‹Mu nahanaha we! Niɲaa piige ke ni mu munaa da zhɔ mu na. Wee tuun wu ni, yaŋmuyɔ ye mʼa pinnɛ ge, yee ma bye jɔgɔ woyo wɛ?›»
21 Ayiwa, lee funŋɔ ni a Yesu di jo: «Sipyaa sipya wʼa naafuu pinnɛɛ wuyɛ nigin wuu na ge, na ta wu ɲɛ naafuu fɔɔ Kilɛ kabaŋa na-ɛ ge, mumɛ weefɔɔ ɲɛ.»
Yi Kilɛ pye yi tadaŋa
(Macoo 6:25-34)
22 Wee tuun wu ni a Yesu di wu kalaapiire ti pye: «Lee wuu na nʼa da yi jo yi mu, yi ganha ba yi funyɔ shaa ni yi ɲɔshaga ni na ɲaha yʼa da li wɛ. Yi ganha ba yi funyɔ shaa ni yi cére fàya ni, na ɲaha yʼa da leni wɛ.
23 Bani sipya munaa ya ye yalige na, wu ceepuuro bɛ dʼa ye cére fàya na.
24 Yi shazhɛɛyɛ kanraya ye wii. Yi wa yemɛ nuri wɛ, yʼi wa shinma kɔɔn wɛ. Yaŋmuyɔ tayahaŋa kelee kpɔɔn wa yi mu wɛ, lee bɛ na, Kilɛ di yi ɲɔ shaa. Ta yee ya ye shazhɛɛyɛ na na kanha wɛ?
25 Jɔgɔ wu wa yee ni, wemu na já ali jɛɛrɛ bɛ fara wuyɛ pyaa shi wu na ni funzhaga ni wɛ?
26 Lee wuu na, yee bye yee da já lee kapire le pye wɛ, ɲaha na yee di yi funyɔ shaa ni keree kisaŋaa ni wɛ?
27 «Yi yaweye yi fyɛngana li wii, yʼa fyɛɛnrɛ nizaara temu pyi ge! Yi wa kapyeŋɛɛ pyi wɛ, yʼi wa fàya shin wɛ! Ga nʼa da yi jo yi mu, ali saannaa Solomani ni wu naafuu wu bɛɛri ni, wu fàŋa ka ya ke yawege ke ka fyɛnrɛ nigin bɛ xɔ saana ni wɛ.
28 Ɲà ke ki wa sige ki ni niɲaa, na ta na di da ba kee sòrogo ɲiga na ge. Ni Kilɛ ya kee nɔhɔ tɔni lee tɔgana li na, go wu na ba yee nɔhɔ tɔ xuuni na ye kee na dɛ! Yee nʼa daa wʼa cɛ̀rɛ dɛ!
29 Yi na ba kemu li na kemu gba ge, yi ganha ba yi funyɔ shaa ni yee zha ni wɛ! Yi ganha ba yiyɛ kaala yee da na wɛ!
30 Kilɛ cɛbaalaa pʼa ye yaŋmuyɔ ye bɛɛri shaa, ga yee To Kilɛ wʼa li cɛ na yee bɛ mago wa yee na.
31 Yee kunni pʼa Kilɛ wo saanra te shaa. Lee kadugo na Kilɛ na ye yaŋmuyɔ ye kan yi mu, na la taha yi na.»
Fugba naafuu keree
(Macoo 6:19-21)
32 Lee kadugo na a Yesu di wu kalaapiire ti pye sanha: «Yi ganha bu da vya wɛ, yee piimu pu ɲɛ ba yatɔɔgbara ɲɛ-ɛ ge, bani lʼa taan yee To Kilɛ ni na wu saanra ti kan yee mu.
33 Yi yi keŋɛ yaŋmuyɔ pɛrɛ kan la baa fɛɛ mu. Yi wari tayahaya nilɛbaaya yàa yiyɛ mu, yʼi naafuu nixhɔbaama pinnɛ fugba wu ni, nagaa wa wà wɛ, fyɛɛnrɛ da já wu kyɛɛgi wɛ.
34 Bani xuu wemu ni ma naafuu wa ge, wà ma zɔ wu bɛ funzhaga wa.»
Kapyebyii pii pʼa kori ɲìi na ge
35 «Yi yiyɛ pɔ xuuni ni kirimɛhɛɛ ni labye wu fɛni, yʼi yi sokinnaa pu ɲí yaha.
36 Yʼi bye ma na giin kapyebyii piimu pʼa pu ɲuŋɔfɔɔ sigee ge, wu ba ma na yìri cekaanra tɛgɛ ni tuun wemu ni, kɔnhɔ wu bu ba kuɲɔɔ li kuu, pʼi kuɲɔɔ li mugi wu mu tɔvuyo na.
37 Ɲuŋɔfɔɔ wu ba kapyebyii piimu ta pu na wu ɲaha wii, pee ɲɛ duba nagoo. Can na nʼa da yi jo yi mu, wu na ba wuyɛ pɔ xuuni ni kirige ni wu pee teŋɛ yalige ki ɲuŋɔ ni, wu yalige ki taa taa pu na.
38 Wu ba ba ɲiɲiŋɛ kelee ɲimuguɲɔ na, na ba pu ta ɲìi na, pee ɲɛ duba nagoo.
39 Yi li cɛ na puga fɔɔ da ba li cɛ na we lɛɛri we na nagaa da ba ba nibiige ni, wu da ga gbara nagaa wu jé wu puga wɛ.
40 Yi bɛ pu gbegele yaha, bani yee ya Sipya Ja wu soŋi tuun wemu ni wɛ, wee tuun weyɛ pyaa ni wu da ba.»
Nʼa daa kapyebye ni kapyebye niguumɔ keree
(Macoo 24:45-51)
41 A Pyɛɛri di wu pye: «Kafɔɔ, wèe yɛ wuu na mʼa le talenɛ le yu laa, ta sipyiire ti bɛɛri wuu na?»
42 A Kafɔɔ di jo: «Kaɲahashɔɔnrimɔ ɲɔmɛɛ fɔɔ fungɔngɔ fɔɔ wemu wo kafɔɔ wʼi da ba wu teŋɛ wu kapyebyii pusamaa ɲuŋɔ ni, na wu pye na wʼa pu ɲɔlige keree ɲaha wo ki tuun ni ge, wee ɲɛ jɔgɔ wɛ?
43 Wee kapyebye wu kafɔɔ wu ba ba, na ba wu ta wu na li pyi li pyegana na, wee ɲɛ duba pya.
44 Can na nʼa da yi jo yi mu, wee kapyebye wu kafɔɔ wu na ba wu teŋɛ wu keŋɛ yaŋmuyɔ yi bɛɛri ɲuŋɔ ni.
45 Ga wee kapyebye wu bu li yaha wuyɛ funŋɔ ni na wee kafɔɔ wʼa da zhɛ mɔ wu da ba wɛ. Wʼa ɲɔ kɔn na wu kapyebyeɲii namaa ni cèe pu sani, na li, na gbuu, na wuyɛ ɲini sinmɛ na.
46 Ayiwa, caŋa kemu ni tuun wemu wu ɲɛ kapyebye wu ya wu kafɔɔ wu soŋi-i ge, kee caŋa ke ni wee tuun we ni wu da ba. Wu na ba wee kapyebye we kɔri, na wu taa pinnɛ ni Kilɛ cɛbaalaa wuu ni.
47 «Kapyebye we wʼa wu ɲuŋɔfɔɔ ɲidaan cɛ ge, wu bye wu ya gbegemɛ pye, na kapyeŋɛɛ pye na bɛ ni wu ɲidaan wu ni wɛ, wee wo kpɔɔnrɔ ti fanha na bɛlɛ.
48 Ga kapyebye wemu ya wu ɲuŋɔfɔɔ ɲidaan cɛ wɛ, wu bu keree kii pye kiimu kʼa wu kakpɔɔn xɔ ge, wee wo kpɔɔnrɔ ti fanha na jɛrɛ. Niɲɛhɛŋɛɛ ya kan wemu mu ge, niɲɛhɛŋɛɛ na ba zha wee mu. Niɲɛhɛŋɛɛ kaa ya le sipya wemu keŋɛ ni ge, pu na ba wee yege sanha niɲɛhɛŋɛɛ na.»
Waagi we wu da já bye Yesu wuu na ge
(Macoo 10:34-36)
49 «Na nɛ pa wá ɲiŋɛ ki na. Nimɛ da ba ki ta ki na ɲí na xɔ, lee bi da daan nɛ ni!
50 Kanhama nigbɔ pa wa wà, nɛ yaa na jé pee ni. Ga na funjɔnrɔgɔ wo wʼa pee sigee.
51 Yee wa giin na ɲaɲiŋɛ ni nɛ pa koŋɔ na ya? Ahayi dɛ, nʼa da yi jo yi mu, fo waagi.
52 Fo nimɛ sipyii kaguro na ba bye puga nigin ni, pu na ba daa. Sipyii taanri na ba yìri sipyii shuun fɛni; shuun wu bɛ na ba yìri taanri wu fɛni.
53 To na ba yìri wu ja fɛni, ja bɛ na ba yìri wu to fɛni. Nu na ba yìri wu poro fucɛɛrɛ fɛni, poro fucɛɛrɛ bɛ na ba yìri li nu fɛni. Yashɔ na ba yìri wu ja shɔ fɛni, ja shɔ bɛ na ba yìri wu yashɔ fɛni.»
Tɛɛgɛɛ keree cɛgana
(Macoo 16:2-3)
54 A Yesu di yi jo sipyiire ti mu sanha na: «Yee bu Kilɛ wu ɲa wʼa wɔ suumɔ lɔhɔ ki ɲuɲɔ na camutomɔ yíri tuun wemu ni, taapile ni yee na jo na zanha ki da do, li shiin na bye mu.
55 Kafɛɛgɛ bu foro Kilɛ-parama yíri, yee na jo na kafugo ki da ba bye, li shiin na bye mu.
56 Shuun shuun jovɛɛ! Yee wa fugba we ni ɲiŋɛ ke keree cɛ na shɔɔnri kiyɛ ni, ɲaha dʼa li pye yee ya we tuun we keree cɛ na shɔɔnri-i wɛ?
Bɛ wo gbegemɛ keree
(Macoo 5:25-26)
57 «Ɲaha kʼa li pye yee ya ta kodiinɛ cɛ shɔɔnri yiyɛ ni-i wɛ?
58 Na ma ni ma kiiri kɔnɲii wu yaha, yi na se kiiri wu takɔngɔ ki ni, la le yʼi bɛ yi na ma ni wu ni na yi yaha koo li na, lee bɛ wɛ, wu na zhɛ ni ma ni kiiri kɔnvɔɔ wu mu, wee na ma kan gɛdii pu mu pʼa le kaso ni.
59 Nʼa da yi jo ma mu, ma bu jé wee kaso wu ni, ma da ga foro wà ni wari pile nigin bɛ foo ni wɛ.»