2
Nabucodonosor quipixqui se temictli
Quema Tlanahuatijquetl Nabucodonosor yohuiyaya ica ome xihuitl tlanahuatía, pejqui quitemiqui miyac tlamantli huan tlen quitemiquiyaya tlahuel quicuesolmacayaya huan teipa ayoc hueliyaya cochi. Huan tonaya ax hueliyaya quiilnamiqui itemic. Huajca tlanahuati ma quinnotzatij nopa tlacame tlen momachtíaj sitlalime, huan tlen tetonalitaj, huan tlen tetlajchihuíaj ininhuaya nochi tlalnamijca tlacame. Quinejqui quiitas intla se tlen yajuanti huelis quiixtomilis itemic. Huajca nochi yajque monextitoj iixpa. Huan ne tlanahuatijquetl quinilhui:
―Nijpixqui se temictli huan nelía nimocuesohua miyac pampa nijnequi nijmachilis. Huelis nechilhuía tlen nechajsis teipa.
Huan nopa tlalnamijca tlacame quiilhuijque nopa tlanahuatijquetl:
―¡Tohueyitlanahuatijca! ¡Xiitzto miyac tonali! Xitechpohuili tlen tijtemijqui huan tojuanti, timotlatequipanojcahua, timitzixtomilise tlachque quinequi quiijtos.
Huan nopa tlanahuatijquetl quinnanquili:
―Ya niquilcajqui tlen nijtemijqui. Pero intla ax intechilhuíaj tlachque nijtemijqui huan tlachque quinequi quiijtos, nitlanahuatis ma inmechhuejhueloca huan ma quinxolehuaca imochajchaj. Pero intla innechilhuise tlachque nijtemijqui huan tlachque quinequi quiijtos, nimechmacas miyac regalos tlen cuali. Nojquiya nimechhueyitlalis huan inquipiyase más tequihuejcayotl. Huajca xinechilhuica tlachque nijtemijqui huan tlachque quinequi quiijtos.
Huan nopa tlalnamijca tlacame sampa quinanquilijque:
―Quena, totlanahuatijca, xitechpohuili tlachque tijtemijqui, huan timitzilhuise tlachque quinequi quiijtos.
Huan nopa tlanahuatijquetl quinilhui:
―Cuali nijmati inquinequij inquichiyase hasta nechajsis nopa tlen fiero quiijtosnequi nopa temictli pampa ya inquicactoque tlen niquijto. Intla ax innechilhuise tlachque nijtemijqui, san se tlatzacuiltilistli imopantis huan ya nopa miquistli. Pampa niquita inmoilhuijtoque san sejco quejatza innechnanquilise ica istlacayotl hasta ajsis nopa tlamantli. Huajca xinechilhuica nopa temictli huan nijmatis para temachtli inhuelij innechixtomilise tlen quiijtosnequi notemic.
10 Huan nopa tlalnamijca tlacame quiilhuijque nopa tlanahuatijquetl:
―Axaca ipan ni tlaltepactli huelis mitzilhuis tlen tijnequi tijmatis, titotlanahuatijca. Nojquiya axaca niyon se tlanahuatijquetl o tlayacanquetl, yonque nelía hueyi itlanahuatilis tlajtlantoc se tlamantli quej ni para ma quiilhui se tlen momachtía sitlalime, o tlen tetonalitaj o tlen tlalnamiquij. 11 Pampa tlen ta titechtlajtlanilía nelía ohui. Axaca ipan tlaltepactli huelis mitzilhuis. Huelis se dios mitzilhuisquía, pero yajuanti ax mocahuaj campa titlacame.
12 Huan quema nopa tlanahuatijquetl quicajqui ni tlen quiijtojque, nelía cualanqui huan tlanahuati ma quinmictica nochi tlalnamijca tlacame ipan tlali Babilonia. 13 Huan quema itlayolmelajcahua nopa tlanahuatijquetl tematiltiyayaj nopa tlanahuatili, quitemotoj Daniel ihuaya ihuampoyohua para quinhuicase quinmictitij.
Daniel quitlajtlani Toteco itlapalehuil
14 Huan ajsito campa Daniel nopa tlayacanquetl tlen soldados tlen itoca Arioc tlen quipixqui itequi para temictis quema nopa tlanahuatijquetl quinequiyaya. Huan Daniel moilhui quejatza quichihuasquía huan teipa quicamahui Arioc ica miyac tlanamiquilistli. 15 Huan Daniel quitlajtlani nopa tlayacanquetl:
―¿Para tlen nopa tlanahuatijquetl quichijtoc ni tlanahuatili tlen nelchicahuac?
Huajca Arioc quipohuili Daniel tlen oncac. 16 Huan Daniel yajqui nimantzi campa itztoya nopa tlanahuatijquetl huan quiilhui ma quimaca se ome tonali para huelis quipohuilisquía itemic. Huan nopa tlanahuatijquetl quiseli tlen quiijto. 17 Huan teipa Daniel yajqui ichaj huan quinitato ihuampoyohua, Ananías, Misael huan Azarías. 18 Quinilhui ma quitlajtlanica Toteco Dios tlen itztoc elhuicac para ma quintlasojtla huan ma quinnextili ni tlamantli tlen axaca quimati para ma ax quinmictica ininhuaya ne sequin tlalnamijca tlacame ipan tlali Babilonia. 19 Huajca ipan nopa tlayohua Toteco Dios tlen itztoc elhuicac quimacac Daniel se tlanextili huan quinextili nopa tlamantli tlen axaca quimatiyaya.
Daniel quitlascamatqui Toteco
Huan yeca Daniel quitlascamatqui Toteco Dios tlen itztoc elhuicac, 20 ica ni tlajtoli:
“Toteco Dios, ma mitzhueyichihuaca nochi tlacame para nochipa, pampa ta tijpiya nochi tlalnamiquilistli huan chicahualistli. 21 Ta tijpatla tonali huan xihuitl. Tiquinijcuenía huan tiquintlalía tlanahuatiani. Ta tlen tiquinmaca inintlalnamiquilis tlen tlalnamiquij huan tlen tlamachilíaj. 22 Ta tlen titenextilía tlamantli tlen ohui para quimachilise huan tlen motlatijtoc. Tijmati tlen eltoc ipan tzintlayohuilotl. Tlahuili pehua ipan ta. 23 Nimitztlascamati, ta tiToteco Dios, tlen notatahua mitzhueyichijque. Nimitztlascamati huan nimitzhueyichihua pampa tinechmacatoc tlalnamiquilistli huan chicahualistli. Huan ama tinechmatiltijtoc tlen timitztlajtlanijque. Titechnextilijtoc tlen quimacayaya nopa tlanahuatijquetl hueyi cuesoli.”
Daniel yajqui iixpa Nabucodonosor
24 Huan teipa Daniel yajqui quiitato Arioc tlen nopa tlanahuatijquetl quitequimacatoya para ma quinmicti nochi tlalnamijca tlacame ipan tlali Babilonia. Huan Daniel quiilhui:
―Amo xiquinmicti nopa tlalnamijca tlacame. Xinechhuica iixpa nopa tlanahuatijquetl huan na niquixtomilis nochi itemic.
25 Huan Arioc moisihuilti para quihuicas iixpa Tlanahuatijquetl Nabucodonosor huan quiilhui:
―Totlanahuatijca, ipan nopa israelitame tlen tiquinhualicaque tlen tlali Judá, na nijpantijtoc se tlacatl tlen huelis mitzixtomilis tlachque quiijtosnequi motemic.
26 Huajca nopa tlanahuatijquetl quinotzqui Daniel tlen nojquiya itoca Beltsasar huan quiijto:
―¿Huelis tinechilhuis tlachque nijtemijqui huan tlachque quinequi quiijtos?
27 Huan Daniel quinanquili:
―Axaca niyon se tlen hueli mitzilhuis motemic tlen tijnequiyaya tijmatis yonque yajaya se tlalnamijca tlacatl, o se tlen tetonalita, o se tlen tetlajchihuía, o se tlen momachtía sitlalime. 28 Pero, quena, itztoc se Dios nepa elhuicac tlen tenextilía tlamantli tlen tlacame ax quimachilíaj. Huan Tlanahuatijquetl Nabucodonosor, yajaya mitzmatiltijtoc tlen panos teipa. Huajca ama nimitzpohuilis nopa temictli tlen tijpixqui huan nochi nopa tlanextili tlen tiquitac quema ticochtoya. 29 Quema timotectoya, pejqui timoilhuía tlen panosquía teipa. Huan yajaya tlen tematiltía tlen motlatijtoc mitzmatiltijtoc tlen panotiyas teipa. 30 Ax nechmatiltijtoc nopa tlamantli pampa más nitlalnamiqui que ne sequinoc tlacame. Nechnextilijtoc para huelis nimitzixtomilis tlachque quiijtosnequi motemic, huan para queja nopa huelis tijmachilis tlen timoyolilhuiyaya.
Nabucodonosor itemic huan tlen quiijtosnequi
31 “Totlanahuatijca, ipan motemic tiquitayaya moquetztoya moixpa se teteyotl nelhueyi huan nelía huejcapantic. Huan tlahuiyaya nopa teteyotl huan mitzmajmati. 32 Itzonteco nopa teteyotl eliyaya senquistoc oro. Huan iyolixco huan ima eliyaya plata. Huan iijti huan imetztomahuiya eliyaya bronce. 33 Huan icotztla eliyaya tlen hierro. Huan iicxihua canactzi eliyaya hierro huan canactzi eliyaya soquitl. 34 Huan quema noja tijtlachiliyaya, se tetl quisqui ica iselti tlen campa eltoya ipan se tepetl. Huan momajcajqui nopa tetl huan quiajsic ipan imetz nopa teteyotl campa eliyaya hierro huan soquitl, huan quitlamixolejqui. 35 Huan ipan san se tlalochtli huetzqui nochi nopa hierro, soquitl, bronce, plata huan oro. Huan mochijqui queja tlaltejpoctli queja quema tiquita ipan tonali quema tlatotonía huan tlacame quihuitequij trigo huan se ajacatl quihuica itlasolo. Huan ax tleno mocajqui tlen nopa teteyotl. Pero nopa tetl tlen quimaquili nopa teteyotl, mohueyili hasta mochijqui se hueyi tepetl huan quitemiti nochi tlaltepactli.
Nopa achtohui tlanahuatilistli: Babilonia
36 “Huajca ya nopa eliyaya motemic. Huan ama nimitzpohuilis tlachque quiijtosnequi. 37 Ta titotlanahuatijca, tiitztoc nopa tlanahuatijquetl tlen más hueyi que nochi tlanahuatiani. Toteco Dios tlen itztoc elhuicac mitzmacatoc ni tlanahuatilistli huan miyac chicahualistli. Yajaya quichijtoc para nochi tlacame ma mitztlepanitaca huan mitzmacatoc nochi mohueyitilis. 38 Yajaya mitzcahuilijtoc xiquinnahuati tlaltini campa hueli campa itztoque tlacame, tlapiyalime huan totome. Yajaya tlen quitlalijtoc momaco nochi para xiquinnahuati. Nopa teteyotl itzonteco mitzixnextía ta, totlanahuatijca. Ta tinopa tzontecomitl tlen oro.
Nopa ompa tlanahuatilistli: Media huan Persia
39 “Huan teipa quema tlamis titlanahuatis, pehuas seyoc tlanahuatilistli tlen quiixnextía iyolixco tlen plata nopa teteyotl, pero nopa tlanahuatilistli ax quipiyas chicahualistli queja ta tijpiya.
Nopa expa tlanahuatilistli: Grecia
“Quema tlamis nopa ompa tlanahuatilistli, pehuas seyoc tlanahuatilistli tlen quiixnextía nopa bronce tlen tiquitac ipan iijti nopa teteyotl. Nopa tlanahuatijquetl nojquiya quipiyas tlanahuatili ipan nochi tlaltepactli.
Nopa najpa tlanahuatilistli: Roma
40 “Pero teipa pehuas nopa najpa hueyi tlanahuatilistli tlen quiixnextía nopa hierro ipan ne teteyotl. Ni tlanahuatilistli quipiyas miyac fuerza. San queja hierro hueli tlaxolehua, ni tlanahuatijquetl quitlamiltis huan quixolehuas nochi sequinoc tlanahuatilistli huan quintlanis nochi tlaltini. 41 Nojquiya tiquitac iicxihua huan ixocpilhua canactzi eliyaya hierro huan canactzi eliyaya soquitl icsitoc. Nopa tlanahuatilistli tlen quiixnextía nopa hierro huan soquitl elis se tlanahuatilistli tlen teipa motlajcoitas. Elis tetic huan quipiyas chicahualistli pampa tiquitac canactzi hierro, pero nojquiya tiquitac maneltic ica soquitl. 42 Huan pampa tiquitac ixocpilhua canactzi hierro huan canactzi san soquitl icsitoc, quiijtosnequi para canactzi quipiyas chicahualistli, pero nojquiya canactzi axtle. Nimantzi moxolehuas queja tlapani se soqui chachapali. 43 Huan tlen tlayacanaj ipan nopa najpa tlanahuatilistli quinequise quinsejcotilise inintlacajhua para itztose san se. Pero queja hierro ax hueli momanelos ica soquitl, ax huelis quinsejcotilise.
Nopa tlamiya tlanahuatilistli: nopa tlanahuatilistli tlen elhuicac
44 “Huan ipan nopa tonali quema tlanahuatijtose nopa tlanahuatiani tlen quinnextía ixocpilhua nopa teteyotl, Toteco Dios tlen itztoc elhuicac quiquetzas se tlanahuatilistli campa itlacajhua tlen axaca huelis quisemanas, niyon ax quicahuas nopa itlanahuatilis ica seyoc. Huan ax aqui huelis quitlanis nopa tlanahuatijquetl tlen Toteco Dios quitlalis para nochipa. Itlanahuatijcayo quintlamiltis nochi sequinoc tlanahuatiani huan inintlanahuatijcayo, huan ayoc tleno mocahuas tlen ne sequinoc. Nopa tlanahuatilistli huan nopa tlanahuatijquetl tlen Toteco quitlalijtos huejcahuas para nochipa. 45 Tiquitac nopa tetl tlen quisqui ica iselti huan momajcajqui tlen nopa tepetl. Huan quixacualo huan quichijqui queja tlaltejpoctli nopa hierro, bronce huan soquitl. Ya ni quiixnextía itlanahuatilis Toteco Dios. Huajca totlanahuatijca, ipan motemic Toteco Dios tlen más hueyi mitznextilijtoc tlen panos teipa ipan ni tlaltepactli. Huan ni temictli tlen Toteco mitzmacatoc nelía melahuac. Huan nojquiya senquistoc temachtli tlen nimitzpohuilijtoc tlen quiijtosnequi.”
Nabucodonosor quihueyitlali Daniel
46 Huajca Tlanahuatijquetl Nabucodonosor motlancuaquetzqui iixpa Daniel huan mohuijtzonqui tlalchi para quihueyichihuas Daniel. Huan nojquiya quinnahuati itlacajhua ma quimacaca se tlacajcahualistli huan ma quipopochhuica ica copali tlen ajhuiyac. 47 Huan Nabucodonosor quiilhui Daniel:
―Nelía melahuac moDios itztoc tlen más hueyi que nochi sequinoc dioses. Yajaya ininTeco nochi tlanahuatiani. Yajaya hueli tenextilía tlamantli tlen axaca quimati pampa niquita para melahuac mitznextilijtoc ni tlamantli tlen nijtemijqui.
48 Huan teipa nopa tlanahuatijquetl quihueyitlali Daniel huan quitequimacac para ma quihuica más tequihuejcayotl huan quimacac miyac tlamantli tlen pajpatiyo. Nojquiya quitlali ma eli gobernador ipan nopa estado campa mocajqui altepetl Babilonia. Huan quitlali ma eli nopa tlayacanquetl tlen más hueyi que nochi tlalnamijca tlacame ipan tlali Babilonia. 49 Nojquiya Daniel quitlajtlani nopa tlanahuatijquetl para ma quintequimaca ihuampoyohua, Sadrac, Mesac huan Abed Nego. Huan quinmacac tequihuejcayotl ipan tequicali ipan nopa estado campa mocajqui altepetl Babilonia, pero Daniel mocajqui ichaj nopa tlanahuatijquetl ica se tequihuejcayotl tlen más hueyi.