Baruwa ya P'aulo kwa
AEFESO
Uthongodhyeri
Baruwa ii ya Aefeso yandhikwa ni P'aulo wakathi arihokala a jela kuko Rumi mwaka wa 60 bada ya kuzhalwa kwa Jesu (3:1). Kahi za charoche cha hahu cha kwendahubiri, P'aulo wakala Efeso zaidhi ya miaka miri na akiandzisha kanisa kuko (Mahendo 19:1-20). Na wakathi uwo vizho ndiwo ariwoora baruwa ya Akolosai na ya Filemoni. Baruwa ii ya Aefeso yahirikwa na mukono ni Tukiko (6:21-22).
Efeso were ni mudzi mubomu kahi za uthawali wa Kirumi na kidza were ni mudzi mubomu kibiashara. Mudzi uwo were una Ayahudi anji.
Lengo ra baruwa ii
Baruwa ii inahusu mupango wa Mulungu wa kuaokola anadamu. P'aulo anaakumbukiza Amasihia a Efeso kukala Masihi wafwa musalabani ili ahukombole (1:7-8) na Mulungu wamufufula na akeresi mukono wa kurya wa Mulungu. Kwa vizho mut'u akimukuluhira Jesu anaokolwa.
Jesu Masihi waagwizanya Amasihia Ayahudi na Amasihia mario si Ayahudi kwa kukibanda-banda chambaza cha uhadhui wao (2:14).
Kuna Bwana mumwenga, Roho mumwenga, na Mulungu mumwenga, ariye nde Baba wa at'u osi (4:4, 5). Amasihia ni lazima makale kit'u kimwenga, ut'u uu ni muhimu sana kahi za baruwa ii (4:3).
P'aulo anaambira Aefeso kukala ao were manaishi kizani ela vivi manaishi mulangazani, kwa vizho maisha gao nigakale masha (4:17–5:20) na mulangaza wao uang'alire at'u (5:8, 9).
Kidza P'aulo ananena na Aefeso dzulu za mitoere ya madzumbani (5:21–6:9).
Maut'u garigo mumu
Uvoro 1:1-2
Kuhaswa kwa kiroho 1:3–3:21
Maisha masha kahi za Masihi 4:1–6:20
Maut'u ga mwisho-mwisho 6:21-24
1
Uvoro
1 Mimi P'aulo niriyetsagulwa ni Mulungu nikale muhumwi wa Masihi Jesu, ninamwandhikira baruwa ii ninwi at'u a Mulungu murio kuko Efeso, at'u murio mu aaminifu kahi za kumuthuwa Masihi.
2 Bai nema na dheri kula kwa Mulungu Babiyehu na Bwana Jesu Masihi navikale kwenu.
P'aulo anamulika Mulungu kwa mupango wa wokolwi
3 Naalikwe Mulungu babaye Bwana wehu Jesu Masihi, ariye kukirira kwa Masihi, wahup'a baraka za kiroho kuko mulunguni.
4 Kwa mahendzo, Mulungu wahutsagula kabila urumwengu k'audzaumbwa, kwamba fukale aeri bila kaila kokosi mbereze.
5 Mulungu wapanga kimbere kukala andafuhendya anae kukirira kwa Jesu Masihi. Waonat'o kukala ahende vivi kwa mahendzoge mwenye.
6 Bai nahumulike kwa ut'u wa yo nema ya kwakwe ya nguma. Nema ii wahup'a bule kukirira kwa iye Mwanawe amuhendzaye zhomu.
7 Kwani kukirira na iyo milatsoye, siswi fwakombolwa, yani fwasamehewa dambi zehu. Vivi zhakala kulengana na zizo mbazi za kwakwe nyinji.
8 Iye wafuonera mbazi zizo zisizo kipimo na akifup'a ulachu na marifa.
9 Mana Mulungu wafumanyisa mupangowe uriwokala k'aumanywa ni mut'u, naye waamua kuukamilisha kukirira kwa Masihi.
10 Bai mupango uwo were undathimizwa haho wakathi ukifika. Andazhika vit'u zhosi, zha mulunguni na ts'i, ts'ini za Masihi.
11 Mulungu akihenda ut'u, anauhenda karakara na mahendzo ga kwakwe. Bai siswi fwatsagulwa hukale at'u a Mulungu kukirira na Masihi karakara na arizhopanga Mulungu mwenye.
12 Mulungu wahenda vivi, ili siswi furio a kwandza kuhenda th'amaa na Masihi, humup'e nguma kwa ut'u wa ubomuwe.
13 Ninwi nanwi mwasikira neno ra ujeri, wo Uv̱oro Udzo wa kumuokola, mukimukuluhira Masihi. Vikara kwa kukala mwakuluhira, mwangizwa muv̱ano wa Roho Mweri, ariye iye ndiye ariyekala walagwa andakudza.
14 Bai iye Roho Mweri ndiye rubuni ya yo ahadi yehu fundiyoipata wakathi uryahu Mulungu andihoakombola at'ue. Bai nafuyanule nguma ya Mulungu!
P'aulo anaavoyera Aefeso maumanye ubomu wa Masihi
15 Kwa kukala, nasikira dzulu za kuluhiro renu kahi za Bwana Jesu, na viryahu murizho munaahendza at'u a Mulungu,
16 nami siricha kumulazhira muv̱era Mulungu kwa ut'u wenu, na kumukumbukira kahi za mavoyo.
17 Ninamuvoyera kwamba ye Baba wa nguma, Mulungu wa Bwana wehu Jesu Masihi, amup'e ulachu wa kiroho. Kidza amup'e ugunulo, ili muenderere kumumanya iye zaidhi na zaidhi.
18 Ninamuvoyera Mulungu amung'aze matso ga ndani ili mudime kukimanyat'o kiryahu kit'u mukitharizacho, kidza arichomuihira. Kit'u kiki ni uryahu uthajiri wa nguma ariwolaga kuap'a at'ue.
19 Pia ninamuvoyera kwamba mudime kumanya viryahu wadimi wa kwakwe urizho mubomu zhomu. Wadimi uu unahenda kazi ndani yehu siswi furiomukuluhira, na u karakara na uryahu wadimi mubomu
20 ario Mulungu wamufufulira Masihi na kumwika luhande lwa mukono kurya wa kwakwe iye Mulungu, kuko mulunguni.
21 Haho ariho Masihi bai, a dzulu za uthawali wosi, na mamulaka gosi, na nguvu zosi, na athawali osi. Bai ana wadimi dzulu za kila kit'u kahi za urumwengu uu na hatha kahi za urumwengu udzawo.
22 Mulungu wahala vit'u zhosini akizhika ts'ini za uthawali wa Masihi na akimwika akale kitswa cha kanisa.
23 Kanisa ndo mwiri wa Masihi, naro rinamukamilisha iye akamilishaye vit'u zhosi kahi za kila ngira.