14
Ya ndöxodyo mi nkohi hanja nda gu̱ ar Hesu
(Mt. 26:1‑5; Lk. 22:1‑2; Jn. 11:45‑53)
1 Ár yopapꞌu̱ mar baxjwa ne ar da̱ngo mi tsꞌi ar thuhme himi jotsꞌi, nuya ndömöjö ne ya bötꞌofo mi honga hanja nda gu̱ ar Hesu ñꞌöntho, ne nda hyo.
2 Ne mi eñꞌu̱:
—Hinda tsa̱ ga ju̱hu̱ ha ya pa da̱ngo, ngetho da mu̱xma ya jöꞌi.
Ar Hesu bi nhöꞌspa nꞌar hogañu̱ni núnu̱ Betania
(Mt. 26:6‑13; Jn. 12:1‑8)
3 Nu mi ꞌbu̱hnu̱ Mbetania hár ngu ar Simu xki hye̱ ar hñeni tsitꞌandoꞌyo, ne núꞌmu̱ mi hu har mexa, nꞌa mba epꞌu̱tho nꞌar ꞌbe̱hñö mi hö nꞌar xito tꞌaxdo, mi po nꞌar hogañu̱ni xa mar mhödi. Bi tehma nunar xito ne bi nöꞌspa ár ñö ar Hesu nunar hogañu̱ninu̱.
4 Ja ꞌra togo bi mbo̱ yá kwe̱, ne mi eñꞌu̱:
—Yoꞌö xi tꞌe̱mpꞌu̱tho nunar hogañu̱ninu̱.
5 Ngetho mi tsa̱ xi ꞌba̱ ngu nꞌa nje̱ye̱ ár nthöhö nꞌar jöꞌi, ne xi themba ya tsi hyoya.
Ne xa mi theñꞌu̱ nuna tsi ꞌbe̱hñö.
6 Nuꞌmú̱ ar Hesu bi ꞌñembabiꞌu̱:
—Hye̱hu̱nu̱. Yoꞌö gi theñhu̱. Nza̱tho nöꞌö xi ꞌyo̱tkagi.
7 Nuya hyoya hyaxꞌmu̱ ma gi ꞌbu̱hwihu̱, ne da tsa̱ gi ꞌyo̱thwu̱ ar ñho nuꞌmu̱ gi nehu̱. Ha nuga hinge hyaxꞌmu̱ ma gi hyandgagihu̱wa.
8 Nunu̱ xi umbár mu̱i xi ꞌyo̱tꞌa nöꞌö mi tsa̱ nda me̱fi. Ne nunar hogañu̱ninu̱ xi goxkagi, gehnu̱ nꞌar ñhoki di to̱ꞌma ha ma ntꞌa̱gi.
9 Xa majöni di xiꞌahu̱, habu̱ gatho ma da mhönga nunar hoga mhönu̱ xo̱ge ár nxidi ar ximha̱i, ma da mhönga nöꞌö xi ꞌyo̱tnu̱ ngu nꞌar feni.
Ar Huda bi mö nda da̱ ar Hesu
(Mt. 26:14‑16; Lk. 22:3‑6)
10 Ar Huda Iskariote ꞌmu̱, nꞌa nuꞌu̱ ꞌre̱tꞌamayoho yá ma̱xte, bi ma ba kꞌönga ya ndömöjö, mi ne nda da̱twa ar Hesu.
11 Núꞌmu̱ mi ꞌyo̱ꞌu̱ xa bi njohya, ne bi ñötꞌi nda umba ar bojö. Ha nunar Huda mi honi hanja nda tsa̱ nda da̱twabiꞌu̱.
Ar tsi Hmu bi zogi nda tsꞌimpa ár tꞌoxi
(Mt. 26:17‑29; Lk. 22:7‑23; Jn. 13:21‑30; 1 Co. 11:23‑26)
12 Nöꞌö ar pa bi ndu̱i ar da̱ngo tsꞌi ar thuhme hinxi jotsꞌi, núꞌmu̱ mi tho ngu nꞌar mꞌo̱ñho̱ ar ndöni mbaxjwa, nuyá ma̱xte ar Hesu bi ꞌñembabi:
—Habu̱ gi ne ga hoje ar tꞌoximbaxjwa.
13 Ne bi me̱hna yoho yá ma̱xte, bi ꞌñembabiꞌu̱:
—Di möhu̱ har hnini, ne nu xki nthe̱wihu̱ nꞌar ñꞌo̱ho̱ muxa nꞌar xo̱ni ar dehe, te̱ñhu̱.
14 Nu habu̱ da yu̱tꞌi, gi ꞌñembabihu̱ nöꞌö togo ár me̱ti ar ngu: Ar Utate ba pe̱hna ar nze̱ngwa ga eñꞌahe njawa: Habu̱ ꞌbu̱ ar ngu di hoñhe ga tsiꞌbe ar tꞌoximbaxjwa ma ma̱xte.
15 Ne nöꞌö ma da utꞌahu̱ nꞌar döta ngu di to̱ mañö, xi thoki xiñho. Ka gi hyoju̱nu̱ ar tꞌoximbaxjwa ga tsihu̱.
16 Nuyá ma̱xte mi zo̱ñꞌu̱ har hnini, bi diñꞌu̱ ngu xki nsipabi, ne bi hyoknu̱ ar tꞌoxi.
17 Nu mi nxui ar Hesu ba ehwi nuꞌu̱ ꞌre̱tꞌamayoho yá ma̱xte.
18 Núꞌmu̱ mi hñuhnu̱ har mexa mi ntꞌoxi, ar Hesu bi ꞌñembabiꞌu̱:
—Xa majöni di xiꞌahu̱, nꞌa di ñungwihu̱, ma gi da̱gagihu̱.
19 Nuꞌu̱ xa bi du yá mu̱i, ne bi ndu̱i bi ꞌya̱mbabiꞌu̱ nꞌa ngu nꞌa:
—Ha go geke.
Ne manꞌa mi embabi:
—Ha go nuga.
20 Nöꞌö bi dödi ne bi ꞌñembabiꞌu̱:
—Nꞌa nuꞌu̱ ꞌre̱tꞌamayoho togo nꞌadar mohi di thinthwu̱ mahye̱gi ar thuhme.
21 Majöni Nöꞌö Togo ba e bi Njöꞌi ꞌba̱ ar ꞌñu da tho ngu xi tꞌotꞌwabi, ne hwëkate nöꞌö togo ma da da̱ꞌö. Xiñhohmö hinxi zo̱kwa har ximha̱i.
22 Ne núꞌmu̱ mi ntꞌoxꞌu̱, ar Hesu bi gu̱ ar thuhme ne bi ꞌya̱pa Jö nda jöpi. Bi heke bi hemba yá ma̱xte, ne bi ꞌñembabiꞌu̱:
—Tsihu̱; gehnu̱ ma ndoꞌyo.
23 Mꞌe̱fa bi gu̱xa ar tꞌe̱ni mi po ar tꞌafiꞌobxi, bi umba njamödi Jö, bi thokwa yá ma̱xte, ne gatho bi zi nꞌa tsi ntsꞌiki.
24 Ne bi ꞌñembabiꞌu̱:
—Gehnu̱ ma ji ma da nhöꞌmi da epa ár ñho nze̱ye̱ ya jöꞌi, ne njapꞌu̱ da go ar ꞌraꞌyo nkohi.
25 Di xiꞌahu̱, hinga pengi ga tsipa ár tꞌafi ar ꞌba̱iꞌobxi nuya payu̱. Ma ga to̱ꞌmi ga tsi maꞌraꞌyo hár tsꞌu̱tꞌwi Jö.
Ar Hesu bi mö nda ko̱nga ar Pedro
(Mt. 26:30‑35; Lk. 22:31‑34; Jn. 13:36‑38)
26 Nu mi wadi bi ntuꞌu̱ nꞌar jöhñö, bi bo̱ñꞌu̱ ndi ma har tꞌo̱ho̱ Njömdo̱ni.
27 Nuꞌmú̱ ar Hesu bi ꞌñembabiꞌu̱:
—Nunar nxuinu̱ gatho ma gi hye̱gase̱gihu̱, ngetho xi tꞌotꞌa har Tꞌofo, enö njawa: Ma ga ho ar ma̱ꞌyo, ne da mfontꞌa xo̱ge yá de̱ti.
28 Ha núꞌmu̱ xka pengi ga nte manꞌagi, ma ga ꞌbe̱tꞌo gar nthe̱hu̱nu̱ Ngalilea.
29 Nuꞌmú̱ ar Pedro bi ꞌñenö:
—Mödi gatho nuꞌu̱ maꞌra da hye̱kꞌaꞌi, nuga hinga ma ga he̱kꞌase̱.
30 Ha nu ar Hesu bi ꞌñembabi:
—Xa majöni di xiꞌaꞌi, nunar nxuinu̱ hinxi zo̱ta ár ñoho ár mhafi ar boxi, ha nuꞌge ya xka ko̱ngagi hñuꞌgi.
31 Ha nunar Pedro himi tsa̱ya̱ mi enö:
—Mödi ga tuga nꞌehe, hinga ko̱ñꞌaꞌi.
Ne gatho nu maꞌra mi mönga njapꞌu̱ nꞌehe.
Ar Hesu bi ꞌya̱pa Jö ár Dada núnu̱ Getsemani
(Mt. 26:36‑46; Lk. 22:39‑46)
32 Ba eꞌu̱ núnu̱ habu̱ tꞌembabi ar Getsemani, ne ar Hesu bi ꞌñemba yá ma̱xte:
—Hñuhu̱wa. Nuga ma ga a̱patsꞌu̱ Jö ma Dada.
33 Ne bi zixa ar Pedro, ar Hakobo, ne ar Xuwa, ne bi ndu̱i xa bi du ár mu̱i.
34 Bi ꞌñembabiꞌu̱:
—ꞌBu̱tho ga tu ar dumu̱i. Kohu̱wa ne ndo̱ꞌmhu̱, yo gi öhu̱.
35 Bi tho manꞌa tsi tu̱i ár yapꞌu̱ ne ka bi nda̱ndihmönu̱. Ne bi ꞌya̱pa Jö, nuꞌmu̱ nda tsa̱hmö, hinge nda zo̱pabi nuya thogi ñꞌu̱tho mi epꞌu̱tho.
36 Ne mi enö:
—Ma tsi Dadaꞌi, nuꞌge hinter ñhembiꞌi. Hñöga nuya thogi xi ꞌñepꞌu̱. Mödi hindi ne gi ꞌyo̱tꞌa ngu di nega, ꞌyo̱tꞌa ngu gi nege.
37 Mꞌe̱fa ba ehe ne bi dinga nuya hñuyu̱ mi öhö, ne bi ꞌñemba ar Pedro:
—Simu, ha gi öhö. Ha himbi tsa̱ ga nuta nꞌa tsi xe̱nimpa.
38 Zo̱tꞌa ri da̱hu̱ ne ꞌya̱fu̱ Jö gi tse̱thu̱ ya tsꞌothogi xta epꞌu̱. Xa majöni ri hñöhu̱ ꞌbu̱i da tse̱ti, ha nuna ri ndoꞌyohu̱ kꞌatꞌa ár tsꞌe̱di.
39 Bi ma ba a̱pa Jö manꞌagi, ne bi mengi bi xipa nuya mhö xki xipa mꞌe̱tꞌo.
40 Nu mba pengi bi diñꞌu̱ mi öhö manꞌagi, ngetho nuyá da̱ꞌu̱ xa mi kö ya tꞌöhö, ne himi pöꞌu̱ te nda dödi.
41 Ba e ár hñuꞌgi, ne bi ꞌñembabiꞌu̱:
—Nupya hö, te ri tꞌöhöhu̱ ne kö ri ndoꞌyohu̱. Xi zo̱ ar pa xi thutsꞌi, ma da nda̱twa ha yá ꞌye̱ ya ꞌyo̱tꞌatsꞌoki Nöꞌö Togo ba e bi Njöꞌi.
42 Nanju̱ möhö, ba ehnu̱ nöꞌö togo ma da da̱gagi.
Ar Hesu bi nju̱
(Mt. 26:47‑56; Lk. 22:47‑53; Jn. 18:2‑11)
43 Himi jwata nda ñö ar Hesu núꞌmu̱ mba epꞌu̱ ar Huda, nꞌa nuya ꞌre̱tꞌamayoho yá ma̱xte. Ne mi ñꞌowi nze̱ye̱ ya jöꞌi mi hö ya ndo̱jwai ne ya za, xki me̱hna ya ndömöjö, ya bötꞌofo, ne ya dönziandö.
44 Ha nöꞌö togo mi da̱, xki nkohwi ya jöꞌi ne xki ꞌñembabi:
—Nöꞌö togo gi hyanthu̱ ga tsu̱spa ár hmi, gehnu̱ gi hoñhu̱. Ju̱hu̱ ne xo̱thu̱ xiñho gi tsixu̱.
45 Nu mi zo̱ho̱, dama bi watꞌa habu̱ mi ꞌba̱ ar Hesu, ne bi ꞌñembabi:
—Utate.
Ne bi zu̱tsꞌi.
46 Nuya jöꞌi ꞌmu̱, dama bi watꞌi ne bi gu̱ ar Hesu.
47 Ha nꞌa nuꞌu̱ mi ꞌbu̱hwinu̱, bi kꞌoꞌsa ár jwai, ne bi dakwa ár gu ár ꞌbe̱go ar döngamöjö.
48 Nuꞌmú̱ ar Hesu bi ꞌñembabi ya jöꞌi:
—Hage dar bë xka ehu̱ gi mikagihu̱, gi höhu̱ ya jwai ne ya za.
49 Hyaxꞌmu̱ ndi ꞌbu̱hwihu̱ har dönganijö, ne hinte ga jaju̱. Ne xi njanu̱, njapꞌu̱ da tho ngu mönga har Tꞌofo.
50 Nuꞌmú̱ gatho nuyá ma̱xte bi zohnu̱ bi nixtꞌi bi maꞌu̱.
Ar bötsi bi nixtꞌi
51 Ha nꞌar bötsi mi te̱ni, ho̱nse̱ xki mpa̱xa nꞌar dutu, ne nu mi nju̱,
52 dama bi zopꞌu̱ ar dutu ne bi nixtꞌi ngo̱tho.
Ar Hesu bi mꞌa̱ꞌma har mhuntsꞌandö
(Mt. 26:57‑68; Lk. 22:54‑55, 63‑71; Jn. 18:12‑14, 19‑24)
53 Ba tsꞌi ar Hesu bi mꞌa̱mba ar döngamöjö, ne bi watꞌa gatho ya ndömöjö, ya dönziandö ne ya bötꞌofo.
54 Ha nunar Pedro bi de̱nda yapꞌu̱, ne bi zo̱nga hár thi ar döngamöjö, bi hñuhwi ya ndogu mi mpatꞌa har tsibi.
55 Nuya ndömöjö ne gatho ar mhuntsꞌandö, mi honga te nda hyo̱xa ar Hesu ne nda tꞌe̱ntꞌi nda tho, hinte mi tiñꞌu̱.
56 Ngetho nze̱ye̱ mi ho̱xa ya nhemhñö, mödi himi nthe̱xkwi nöꞌö te mi möñꞌu̱.
57 Nꞌa mbi mꞌa̱ta ꞌra bi hyo̱xa ya nhemhñö, mi eñꞌu̱:
58 —Nuje xta o̱he xi ꞌñenö: Nuga ma ga yo̱tꞌa nunar nijönu̱ xi hyoka ar jöꞌi, ne ár hñupa ga pengi ga ju̱xa manꞌa, hinte ma jöꞌi xi hyoki.
59 Ha nuyu̱ nꞌehe himi nthe̱ nöꞌö mi möñꞌu̱.
60 Nuꞌmú̱ ar döngamöjö bi mꞌa̱ made ne bi ꞌñemba ar Hesu:
—Ha hinte gi thödi. Te di bo̱nga nöꞌö tho̱xꞌaꞌi.
61 Nöꞌö mi ñhetho, hinte bi dödi. Ar döngamöjö bi mengi bi ꞌya̱ni ne bi ꞌñenö:
—Hage go geꞌe ar Kristo, ár Tꞌu̱ nöꞌö togo nsundabi.
62 Ne ar Hesu bi ꞌñembabi:
—Hö, go geke. Ne ma gi hyanthu̱ Nöꞌö Togo ba e bi Njöꞌi di hu hár ñꞌe̱i Jö togo pe̱ꞌsa gatho ar tsꞌe̱di, ne di ehnu̱ ha ya gui mhetsꞌi.
63 Nuꞌmú̱ ar döngamöjö bi xika ár he, ngetho mi beni ar Hesu xki ñömañꞌu̱bi Jö, ne bi ꞌñenö:
—Te ga jafu̱ manꞌa te da hyo̱tsꞌe.
64 Xka ꞌyo̱hu̱ teme xi mö. Te gi möñhu̱.
Ne gathoꞌu̱ bi hyo̱xꞌu̱ ndi ꞌñepi nda tho.
65 Ne ꞌra bi mu̱di mi tsotsꞌi. Mi kotwa yá da̱ ne xa mi umba ya mfe̱i, ne mi embabi:
—Xije togo bi me̱pꞌaꞌi.
Ne nuya ndogu xa mi umba ya mpe̱tgu.
Ar Pedro bi ko̱nga ar Hesu
(Mt. 26:69‑75; Lk. 22:55‑62; Jn. 18:15‑18, 25‑27)
66 Ar Pedro mi ꞌbu̱hnu̱ ha̱i har thi, ne nꞌa mba epꞌu̱tho nꞌar ꞌbe̱hñö mi pe̱pa ar döngamöjö.
67 Ne mi hyanda ar Pedro mi mpatꞌa har tsibi, bi ꞌñenö:
—Nuꞌge nꞌehe ngi ñꞌowi ar Hesu me Nasare.
68 Ha nöꞌö bi nko̱ni bi ꞌñenö:
—Hindi pöka togoꞌö. Hindi pöhmö tema gi mö.
Ne bi watꞌa har goxthi. Ne geꞌmu̱ bi ma ar boxi.
69 Ne nunar ꞌbe̱hñönu̱ mi hyanda manꞌagi, bi mu̱di bi ꞌñemba nuꞌu̱ mi ꞌbu̱hnu̱:
—Nunu̱ go yá ñꞌohu̱ꞌu̱.
70 Ha nöꞌö bi mengi bi nko̱nga manꞌagi. Ne hingar yaꞌö nuꞌu̱ mi ꞌbu̱hnu̱ bi mengi bi ꞌñembabi ar Pedro:
—Majöni nuꞌge go ár ñꞌowiꞌu̱ nꞌehe, ngetho gar me Ngalilea, ne gi ñö mahye̱gi ngu ñöꞌu̱.
71 Nöꞌö bi ndu̱i bi ntsate ne mi etꞌa made Jö, mi enö:
—Hindi pöka togo ar ñꞌo̱ho̱ gi no̱ñhu̱.
72 Ne ar boxi bi ma ár ñoꞌgi. Nuꞌmú̱ ar Pedro bi benga nöꞌö te xki mönga ar Hesu: Hinxi zo̱ta ár ñoho ár mhafi ar boxi, ha nuꞌge ya xka ko̱ngagi hñuꞌgi. Mi oda ár mfeni njapꞌu̱, xa mi zoni.