DANIYELI
Enshokolezi
Ecitabu ca Daniyeli cijira omuhigo gwâgo gwâgo n’obwôrhere bw’owaciyandikaga bubà bwâgo bwâgo. Owaciyandikaga akolesagya enshambâlo za mîra. Omuhigo gw’owaciyandikaga gwàli gwa kurhûliriza Abayahudi bâli omu malibuko g’ebindi bihugo erhi kushimba amarhegeko kwâgo kwâgo kurhuma. Nyamuzinda ye rhabâla abantu bamulangâlira amango bali omu malibuko.
Owayandikaga eco citabu alêba oku amalibuko gashinga kasanzi kasungunu kône. Buzinda omurhûla gwâyishibà. Okulibuzibwa bwenêne kwayishikulikira «amango mazinda». Obwâmi buzinda bwâyishibà bwâmi bw’abatagatifu. «Mwene omuntu» ayishiyîma n’obwâmi bwâge bwâyishibà bw’ensiku zoshi (cigabi 7). Emyanzi ya 12, 2 eyigîriza n’obwâlagale okufûka kw’omubiri n’oluhembo lwa ngasi muntu oku bijiro byâge.
Ecitabu ca Daniyeli bwo bulêbi buzinda bw’Amalaganyo ga mîra, bumanyîsa Omucunguzi n’obwâmi bwâge. Okuyisha kw’Obwâmi bwa Nyamuzinda gwo murhima gw'Emyanzi y’Akalembe isharhu mirhanzi. Yezu, Mwâmi w’obwo bwâmi ayîshicîderha yêne «Mwene Omuntu» (7, 13-14; Mat 8, 20). Ahugûla n’obwâlagale oku ayîshire okuyunjuliza obulêbi bwa Daniyeli. Omu Ndagâno Mpyâhya, Amafulûlo ga Mutagatîfu Yowane gashushana n’ecitabu ca Daniyeli.
EBIRIMWO
1. Enshamâlo kuli Daniyeli n’abâbo: cigabi 1, 1—6, 29
2. Okubonekerwa kwa Daniyeli: cigabi 7, 1—12, 13
3. Okuyûshûla ebinwa: cigabi 13, 1—14, 41
1
I. Daniyeli ahêkwa bujà boshi n’abâbo e Babiloni
1 Omu mwâka gwa kasharhu gw’engoma ya Yehoyakimu, ali mwâmi w’e Yûda, Nabukondonozori mwâmi w’e Babiloni; ayish’irhêra Yeruzalemu anamugorha.
2 Nyakasane anacihâna bunya mpira Yehoyakimu mwâmi w’e Yûda kuguma n’ecihimbi c’ebirugu by’aka-Nyamuzinda, Nabukondonozori anacibigukumba abijâna omu cihugo ca Shineari, omu mbîko ya banyamuzinda bâge bw’obwîhambi.
3 Mwâmi anacibwîra Ashipenaza, ye murhambo w’abaganda bâge mpu ajirhôla omu bene Israheli abâna b’omulala gwa mwâmi n’abandi baluzi:
4 Mpu bacishoge muli bo abâna barhalikwo ishembo, abâna basolehire, ba burhimanya, bâna bayigîrizibwe, ba bukengêre, banali bâna ba misî, mpu bahêkwe e bwâmi banayîgire yo olulimi n’olwandiko lwa abanya-Kaldeya.
5 Mwâmi akazâgibalîsa ngasi lusiku oku biryo yêne alyakwo n’okubanywesa yêne oku idivayi ananywakwo, ntyo mpu hano babà hamâlerwa myâka isharhu, bahashe okugendikazikolera mwâmi.
6 Abôla bâna b’e Yûda bàlimwo: Daniyeli, Ananiasi, Misaheli na Azariasi.
7 Olya murhambo w’abaganda abayîrika amazîno; ayîrika Daniyeli erya Baltazari, Ananiasi erya Sadraki, Misaheli erya Mesaki, na Azariasi erya Abednego.
8 Daniyeli arhôla omuhigo gw’okurhahemuka n’ebiryo n’idivayi ly’e bwâmi, anacihûna olya murhambo w’abaganda mpu amanye barhagihemuka.
9 Nyamuzinda arhuma Daniyeli arhona anababalirwa n’oyôla murhambo w’abaganda.
10 Oyôla murhambo w’abaganda anacibwîra Daniyeli erhi: «Nyôbobire nti Nnâhamwîrhu ye warhegekaga ebimwakazilya n’ebi mwakazinywa, ayishikaliha hano abona mwêhe mushuhire omu binyu bâna muyumânîne oku maburhwa, ntyo mwanarhuma mpanwa na mwâmi.»
11 Ci Daniyeli anacibwîra omulanzi, oyu omukulu w’abaganda ahâga oburhegesi bw’okukaz’ihà Daniyeli, Ananiasi, Misaheli na Azariasi ebiryo erhi:
12 Nkuhûnyire mâshi orhangirhangula kuli rhwe mango ga nsiku ikumi, bakazirhuhà enshogo-lubala oku kulya n’amîshi bwîshi oku kunywa,
13 buzinda wânayishilola kurhi obusù bwîrhu buhimbire omu kubugerera oku bw’abirhu badwîrhe balya eby’oku bwâmi, oku wankayishigibona kwo wankanajirira abàrhumisi bâwe.
14 Olya muganda anaciyêmêra kulya bahûnyire abarhangulirakwo mango ga nsiku ikumi.
15 Erhi ezôla nsiku ikumi zigera, lolà oku bo bâli bayinjihire, bo bànali batwezire kulusha eyindi misole yakazâgilya eby’omu bwâmi.
16 Lêro erhi olya muganda abona ntyo, arhenza birya biryo by’ebwâmi n’idivayi, akazibahà enshogo-lubala zonène.
17 Abôla bânarhabana oku banali bâni, Nnâmahanga abashobôza enshôkano y’obukengêre n’ey’obumanye omu ngasi lwandiko kuguma n’oburhimanya, na Daniyeli akazâg’ihugûla ngasi bya kuzânwa na ngasi bilôrho.
18 Erhi amango g’okujibayêrekana ebwâmi gahika, olya murhambo w’abaganda anacibahêka embere za Nabukondonozori.
19 Mwâmi arhondêra ashambâla nabo, na muli balya bâna boshi ntâye wahisirekwo Daniyeli, Ananiasi, Misaheli na Azariasi; bàba bo bacîshogwa mpu bakazirhumikira mwâmi.
20 Oku ngasi madôso ga burhimanya n’agw’obukengêre bunji mwâmi akazâgibadôsa, akazibona oku balushire kali ikumi abalenga n’abashonga b’omu cihugo c’obwâmi bwâge coshi.
21 Daniyeli alama ntyo kuhika oku mwâka murhanzi gwa mwâmi Sirusi.