AMARUBA EMWA ABAROMA
Enshokolezi oku Maruba ga Paolo
Paolo ali Muyahudi w’omu bûko bw’omulala gwa Benyamini, ci erhi anali Muroma. Aburhiragwa e Tarsi omu Silisiya, nk’omu mwâka gwa 10. Alereragwa e Yeruzalemu omu Bafarizeyi. Hôfi h’omwâka gwa 36, erhi ali omu njira mpu agend’igwârha abakristu b’e Damasi, abonekerwa na Nyakasane Yezu, na kurhenga olwo lusiku, ahinduka ntumwa yâge, amukolera n’omurhima gwâge gwoshi n’emisî yâge yoshi; ayigîriza Emyanzi y’Akalembe ya Nnâmahanga hoshi hoshi, kurhenga e Yeruzalemu kuhika e Roma, ciru nkaba n’e Hispaniya. E Roma yo ahânyire ecimanyîso cizinda c’obuzigire bwâge kuli Kristu, àmufîra omu mwâka gwa 67. Paolo àrhusigîre Maruba 13:
1. Amaruba ayandikiraga abemêzi b’e Roma (Rom), erhi ali e Korinti omu mwâka gwa 57 erhi gwa 58.
2. Amaruba marhanzi ayandikiraga abemêzi b’e Korinti (1 Kor), erhi ali e Efezi, omu mwâka gwa 57.
3. Amaruba ga kabiri arhumiraga abemêzi b’e Korinti (2 Kor); agayandikiraga e Macedoniya, omu mwâka gwa 57.
4. Amaruba ayandikiraga abakristu b’e Galasiya (Gal), hôfi h’omwâka gwa 57; ali e Efezi erhi e Macedoniya.
5. Amaruba ayandikiraga abakristu b’e Efezi (Ef), erhi ali omu mpamikwa e Roma, omu mwâka gwa 63.
6. Amaruba arhumiraga abemêzi b’e Filipi (Fl), nkaba omu mwâka gwa 63, erhi ali mubohe e Roma.
7. Amaruba arhumiraga abakristu b’e Kolosi (Kol), erhi ali mushwêke e Roma, omu mwâka gwa 62.
8. Amaruba marhanzi ayandikiraga abakristu b’e Tesalonika (1 Tes), nkaba erhi ali e Korinti, omu mwâka gwa 50 erhi gwa 51.
9. Amaruba ga kabiri ayandikiraga abakristu b’e Tesalonika (2 Tes); nago agayandikiraga e Korinti omu mwâka gwa 50 erhi gwa 51.
10. Amaruba marhanzi arhumiraga Timoteyo (1 Tim), erhi ali e Macedoniya, hôfi h’omwâka gwa 65.
11. Amaruba ga kabiri arhumiraga Timoteyo (2 Tim), embere afîre Kristu e Roma, omu mwâka gwa 67. Ago maruba ko kanwa kazinda k’entumwa Paolo.
12. Amaruba arhumiraga Tito (Tit), erhi ali e Macedoniya, hôfi h’omwâka gwa 65.
13. Amaruba ayandikiraga mwemêzi muguma w’e Kolosi, izîno lyâge ye Filemoni (Flm), erhi ali omu mpamikwa e Roma, omu mwâka gwa 62.
Ntà mbaka zirhume rhwatwîka Kristu nshusho ya Nnâmahanga, nîrhu rhubè nshusho ya Kristu. Oku akalamo ka Kristu eri ndolero y’entumwa, ngasi mwemêzi ali ndolero oku bandi (2 Kor 3, 17-18). Ngasi mbaka zibè za kuyêrekana erhi obwîra bwîrhu busêzire kuli Kristu ozarhuhiraga omu bwîra bwa Nnâmahanga mpu nîrhu rhulêrhe abandi omu bwîra bwa Nnâmahanga. Ntâye walutwaga duba, ci rhulinde amango Nnâmahanga aha ngasi muguma irenge likwânîne hano afulûla ebifulike omu ngasi murhima.
Endagâno za Nnâmahanga zoshi muli Kristu zibà «Amen», «Nêci ntyo». Owayêmîre arhacishubiraga nyuma, bulya Kristu arhalimwo nêci na nanga; ci abà nêci oku mihigo ya Nnâmahanga. Kristu wacîjiraga mukenyi mpu rhubone obuhirhi ali lwîganyo lwîrhu okurhabâla abandi (2 Kor 8—9).
1
Omusingo
1 Paolo, mwambali wa Yezu Kristu, wahamagalagwa mpu abè ntumwa, aberûlwa mpu amanyîse Emyanzi y’Akalembe ka Nnâmahanga,
2 eyo Myanzi y’Akalembe Nyamuzinda alaganyagya kurhenga mîra omu kanwa k’abalêbi bâge omu Mandiko matagatîfu,
3 eyêrekîre Mugala wâge w’omu bûko bw’omulala gwa Daudi oku maburhwa g’omubiri;
4 erhi afûka omu bafîre ayêrekana oku anali Mugala wa Nyamuzinda ogwêrhe obuhashe bunene bwa kuli Mûka Mutagatîfu, ye Nnawîrhu Yezu Kristu,
5 ye warhushobôzagya enshôkano anarhujira ntumwa, mpu rhuyigîrize abantu b’amashanja goshi okumuyêmêra n’okumuyumva, lyo izîno lyâge lijà irenge;
6 ninyu muli ba muli bo, mwe muhamagîrwe na Yezu Kristu,
7 mwe barhonyi ba Nnâmahanga muli e Roma, mwe muhamagîrwe mpu mubè batagatîfu, kuli mwe engalo n’omurhûla gwa Larha Nnâmahanga na Nyakasane Yezu Kristu.
Omunkwa n’omusengero
8 Burhanzi mvunzire Nyamuzinda wâni omunkwa muli Yezu Kristu erhi mwe murhuma mweshi, bulya obuyêmêre bwinyu bwadesirwe omu igulu lyoshi.
9 Nêci, omuhamîrizi wâni ali Nnâmahanga yênene, oyu nkolera n’omurhima gwâni gwoshi nka naderha Emyanzi y’Akalembe y’Omugala,
10 amanyire oku ntahusa okumukengêra, n’oku nshenga ngasi kasanzi omu nsengero zâni nti mbone lêro amango minjà g’okuhika emwinyu, akabà Nyamuzinda alonzize.
11 Bulya bwenêne ncîfinjire okumubona, lyo muhâbwa oku nshôkano y’obunya-mûka y’okummuzibuhya;
12 rhubone oku rhwahânana omurhima, mw’oyo nâni, omu buyêmêre bwîrhu rhweshi.
13 Bene wîrhu, ntankamufulika oku nakâg’ilâlira kanji-kanji okuhika emwinyu, lyo ndya oku ntanda yinyu nk’eyimbugâna emwa abantu b’agandi mashanja; ci kuhika buno nakabona ebihânzo.
14 Ndi muntu w’Abagereki nk’oku ndi w’abashenzi, ndi w’abasomire n’ow’abahwinja.
15 B’obu bubidu nti mmulêrhere ninyu Emyanzi y’Akalembe, mwe bantu b’e Roma.
I. Obucunguke burhenga omu buyêmêre
Obuzîne bw’omushinganyanya bubà buyêmêre
16 Emyanzi y’Akalembe ntayibêra nshonyi; bulya eri misî ya Nnâmahanga ociza ngasi mwemêzi, burhanzi Omuyahudi, kandi Omugereki.
17 Bulyâla obushinganyanya bwa Nyamuzinda buciyêrekana muli ye, bwo bushinganyanya burhenga omu buyêmêre bunakomeza obuyêmêre, nka kulya biyandisirwe, mpu: Obuzîne bw’omushinganyanya bubà buyêmêre.
Oburhè bwa Nyamuzinda oku banya-byâha
18 Bulyâla kurhenga empingu Nyamuzinda ayêrekana obukunizi bwâge oku ngasi bubî na ngasi bulyâlya bw’abantu bahindula obushinganyanya bwa Nnâmahanga bujà bw’obulyâlya bwâbo;
19 bulya ebyankamanyibwa bya Nnâmahanga, babimanyire: Nnâmahanga yênene abayêresirebyo.
20 Kurhenga okulemwa kw’igulu, ebirhabonwa bikola bimanyîkana oku biremwa alemire, nk’obuhashe bwâge bw’ensiku n’amango erhi obunyamuzinda bwâge. Co cirhumire barhankabêrwa bwonjo,
21 kulya kubà bàmanyire Nnâmahanga barhanamukuzagya nka Nnâmahanga, barhanamuvugaga omunkwa; ci bôhe bàhabukira omu nkengêro za busha, n’omurhima gwâbo guhûsire gwayunjula mwizimya.
22 Mpu bayengeha, kwashuba kuhwinjagala.
23 Erhi bahika aho, bahindula irenge lya Nyamuzinda orhankafà nshushano za muntu cibolêreza, n’ez’orhunyunyi, n’ez’ensimba zigendera oku magulu gâni n’ezigendera oku nda.
24 Co càrhumire Nyamuzinda abaleka: omu kushimba enyifinjo mbî z’omurhima gwâbo.
25 Abôla bahingîne okuli kwa Nnâmahanga eby’obunywesi, bàharâmya banakolera eciremwa ahâli ha Lulema mugishe ensiku n’amango. Amen!
26 Okwo kwarhuma Nyamuzinda abakabulira omu iralà libî bwenêne: bakâbo bàleka okukolêsa emibiri yâbo oku kujira ebishingânîne, bàjira okurhakwânîni obwôrhere bw’omukazi;
27 n’abalume kwo na kwo: baleka bakâbo, bashimbana bône na bône, balume bajira oku bâbo balume ebirhankaderhwa, na ntyo bahâbwa omu mubiri gwâbo oluhembo lukwânîne obuhûrha bwâbo.
28 Bulya barhalonzagya okumanya kwinjà Nnâmahanga, Nnâmahanga naye àbakabulîre omu murhima gwâbo guhûsire n’omu bijiro birhakwânîni.
29 Bayunjwîre obubî bwa ngasi lubero: obushombanyi, okuziga eby’en’igulu, okuhusha, okucîfinja ebya bene, okunigana, ennongwè, oburhebanyi, obwengûza bubî, akalimi kabî,
30 okushobeka abandi busha, okushomba Nnâmahanga, okujacirana, okucîbona, okucîkunga, okubà ntwâli omu kujira amabî, okubà bigamba,
31 okubà bizùzù, ndyâlya, bamînya, n’okurhayumva lukogo.
32 N’obwo barhahabiri irhegeko lya Nnâmahanga oku abajira ebya bene ebyo bali ba kufà, kurharhuma barhabijira bône, ciru n’okuhà abandi babijira omurhima.