Rut
Tun a khatu nekre klyosu kitab ne kralake
Kitab Rut neke kihes a tkunw a Rutke. Rut neke wamfwet a Moabke, ma isaa yor wamwany Israelke, neke ani a Mahlon. Keskye lenla ratot naman bonyo, Mahlon a myaty, ma tyutuk Rut a wamfwet mur desy. Kyoat Rut lai desike myaty bonyo, Rut ryana Naomi neke yaso Rut, ma yulak i bai wait hnuke ti yait ena o ama. Keskyede Rut lema you ma tyutuk ryana Naomi ne ma myesan, kali lyobak i a ksyalik. Lemade Rut neke tyoha ryana bai lasmyer Israelke bo. Ode kyaki-kyaki ne Rut syambayan ti iry a Israel-are wait Hulasokwe, biar ma i neke lema iry a Israel i dakun. Lemade ti kitab ne the ohe, Hulasokwe yal eras mausw lan ne ti Rut, ma i neke isaa yor wamwany a Israelke it huruk, neke ani Boas. Boas neke yor Mahlon de sekye krala sasam sir. Ode Boas yor Rut de anat mamunake wamwany a i, ma yeluk Mahlon, ma syaa i ti Mahlon wait lasmyer o, lan o hnutat nekre mumu. Ode kyosy a Rut tesnwo natu desy, dendye radur ti Daud. Ma i neke ana ika raja ti iry a Israel-are.
Kyosy a tkunw Rut ne, bisa ma the ti kolkyabei mane Hulasokwe yal iry a Yahudi-nare, ode yal iry a lema Yahudi-nare, ma yal ma yala nam ibuke ma kdi ti, ma ktyoha nam kola itetakke de. Kyosy tkunw Rut ne dakun o, the ohe Hulasokwe yilik wasi irire, neke it o it toha iry mamin nuske ktem mumu ne, ma wasi iry a sir. Kali Hulasokwe lema ikea ode lema iseak mat, biar ma iry desikre lema bangsa sasam sir, ode lema klolan sasam sir, ode lema tel sasam sir dakun. Lemadendye the o lema cuma mo iry Yahudi-nare ne Hulasokwe wasi iry a sir bo.
Ode kyoat Yesuske lenla radur ti I, desyo tkunw a Rut neke kdi ti de, neke anakyai ain a 1375 SMke – 1050 SMke. Kyoat desike iry lan maohut tunare rkumak haretke ti Israel a nggora, kali Israel-are lenla raka wait raja. Ode lema irkye it dakun ma hye ohe, esei ne ikesy a kitab Rutke ne, kali iry makesy kitab neke, lema kyesy anike ti kitabke krala ne.
Kitab ne kisike kolnye
1. Elimelekh yor wasi sekye kralake riar bai lasmyer Moabke ma ramin ti (1:1-5)
2. Naomi yor Rut de rulak sir bai hnu Betlehemke (1:6-22)
3. Rut inal a yor Boas o boare (2:1-23)
4. Rut bya ti yait Boas ti wen rabesak jelai tike (3:1-18)
5. Boas isaa yor Rut (4:1-12)
6. Boas yor Rut tesnwo natut (4:13-17)
7. Raja Daud ebnwo matruma (4:18-22)
1
Elimelekh yor wasi sekye kralake riar bai lasmyer Moabke ma ramin ti
1-2 Heitlulswo lu o lar lan a ksyalik ti Israelke ktem desy mumu. Neke kdi ti, ti kyoat a iry Israel-are lenla raka wait raja, de cuma mo manety lulw ti sir nekre wait iry maohut tunare bo. Kyoat desike wamwankye it ma ani a Elimelekh, ma i neke iry a Efrat a i, ma imin ti hnu Betlehemke ti lasmyer a Yehudake. Ode Elimelekh ne sawa Naomi, ma anatke enaru, neke wamwany a sir, ma it a ani Mahlon ode it a ani Kilyon. Ode khyali lu o lar lan desy, lemade Elimelekh yor sawa Naomi, ode anat wamwany deru desy, riar bai lasmyer salik, neke lasmyer Moabke ma ramin ti.
3 Ode kyoat ramin ti Moab bonyo, Elimelekh a myaty, ode lenla Naomi yor anan wamwany deru desy bo.
4 Seure kiliku i bonyo naman deru desy rasa, neke rasaa ror wamfwet a Moab-are, ma it a ani Orpa, ode it a ani Rut. Neke Kilyon isaa yor Orpa, ode Mahlon isaa yor Rut, ma raktemtem a ramin ti desy nini anakyai ainke hean bonyo,
5 Mahlon yor Kilyon a rmaty dakun. Ode lenla Naomi yor sobai deru desy bo.
Naomi yor Rut de rulak sir bai Betlehem
6 Ode sekwe it bonyo, Naomi tyomolu o Hulasow YANWE yal eraske ti wasi iry a Israel-are de, neke yal mauskwe ti wait boluhu-boel. Lemade Naomi yohut ma ana byetik toha lasmyer Moabke, ma yulak i bai wasi lasmyerke huruk, neke lasmyer Yehudake. Lemadendye Naomi yor sobai deru desy rasosan lanatare, ma rala ma rbetik toha lasmyer Moab desy.
7 Dendye Naomi yor sobai deru desy, rbetik ma rbai lasmyer Yehudake. Ode kyoat a rlakut ma rbai lasmyer Yehudake ma ti sal a krala bonyo,
8 Naomi tyanuk ti sobai deru desy de byohe, “Anakw e, lemamo miru myulak e bai wasimy a hnuke, ma ti myait enamy o amamy ti so. Ma lemamo Hulasow YANWE syusu wasi loblobakke ti miru, ma kola ne milobak anakure ti kyoat lenla ramaty ne, ode kola ne milobak yaw dakun ne.
9 Ode lemamo Hulasow YANWE yal eraske ti e, ma bisa ma misa huruk, ma it o it ne mimin ti laimire wait seire ma rseak ti e.”
Kyoat Naomi itanuk koldyesy maktei bonyo, kyora sobai deru desy ode yoy a sir, dendye Orpa yor Rut de rser ma telatare lan.
10 Ode rtanuk ti ryanatke ma rbohe, “Eno! Aramy mibrai ma myulak aramy, de aramy mbyuma mtyoha o bo, ma tbai wasimw a hnuke.”
11 Keskyede Naomi hyalas sir ma byohe, “Anakw e! Lemamo miru myulak e lakhidik! Kyanmwane mibuma mitoha yaw ne de? Ana lema bisa ma kudur hahak naman wamwanire huruk ma ana misaa myor sir.
12 Anakw e, lemamo myulak e bo, kali enmosw yaw lahuk de, ode ana lema kusa de. Ma kolnye sewah ne kusa ma kutot naman wamwankye enaru,
13 desikemo ana myou ma mikita sir nini lyalaw sir aduk e? Kete mryekan koldyesy! De musti mo misaa myor iry salik. Lemadendye anakw e, masunw madan yaw ne mdedan ma kbyilak masunw a mikoman ne. Kali masunw madan yaw neke, Hulasow YANWE yukun yaw mane.”
14 Kyoat Rut yor Orpa de ratomolu bonyo, deruke rser ma telatare lan huruk, dendye Orpa yoy a ryana, maktei o tyuly a i ma yulak i bai wait a hnuke. Klala Rut lema you elik ma tyutuk ryana Naomi ma myesan, de kyora malkyakaw ryana ma byuma yor i bo.
15 Lemade Naomi tyanuk ti Rut de byohe, “Rut, matos! Mruamw Orpa yulak i de, ma bya ti yait wasi bangsake, ode wasi adar isakitil ode iou ti sirare. Lemade anakw o, lemamo mtwoha i ma mbwa lakhidik!”
16 Keskyede Rut hyalas ma byohe, “Eno, kete maso yaw ma kulak yaw, ode ktwutuk o ma mmwesan bo! Kali enakw a o ne, ana mbwai kabei, desikeo kutoha oke bo. Ma kolnye mumin ti kabei desy, desikeo kumin ti desy dakun. Ode wasimw bangsake, desikeo wasikw bangsake dakun. Ode wasimw Hulasow a musambayan ti Ike, desikeo wasikw Hulasow a I, ma kswambayan ti I dakun.
17 Ma kolnye enakw a o ne, mmwaty ma ramlin o ti desy, desikeo kou ma kmwaty ma ramlin yaw ti desy dakun. De lemamo Hulasow YANWE yukun yaw mo mdedan a ksyalik, kolnye kusali yaw kor a o, eno. Kali kuheke cuma mo matmyatkye bisa ma kisali ituru bo!”
18 Kyoat desike Naomi lema bisa ma tyanuk namit-namit de, kali hye ohe Rut neke yohut ma tyoha i bo.
19 Lemadendye deruke rsaur wait laklakutke nini rait Betlehem. Ode kyoat a ranait Betlehem bonyo, hnu desike ksyorbubw, ma wamfwetare ti hnu desike rena ma rbohe, “Naomi i ne bain e?”
20 Keskyede Naomi hyalas sir ma byohe, “Kete myabuk yaw ti Naomi de, de myabuk yaw ti Mara, kali Hulasow Mahareta Lan Lahukke tyutuk yaw ma kmworif ti masunw ribun lan ne, ma wasikw mormyorif neke mew o mlara.
21 Kali kyoat kosy ne ma kbwa, desikeo nam ribun ne mausw ma yaw. Klala selsel neke Hulasow YANWE yor yaw mai ne, desikeo kumranran bo. Lemadendye kete myabuk yaw ti Naomi de, kali Hulasow Mahareta Lan Lahukke yukun yaw, ode I ne iala masunkwe ma kidan yaw ne.”
22 Dendye tkunw a Naomi iulak i toha lasmyer Moabke, ti inor sobai Rut iry a Moab desy, ma deruke ramai hnu Betlehemke ne, neke wasi tkunkwe desy. Ode kyoat ranait a Betlehem bonyo, oras a rakety jelaike kdi ti.