Maktubu dɨnə Mãr̰ĩ duwa Luk 11

Jesu gɨlgɨ woni gɨrsə gwale duwa amsa gɨ Mãr̰ĩ

(Matiyə 6.9-15; 7.7-11)

1 Wála mɨn, Jesu dam ilə amsa Mãr̰ĩ mana gɨ mɨnnə. Mana gɨ amsa duwa di ꞌyen̰ bam da, aba gɨrsə gwale duwa mɨn gɨra ùrɨw ba da: «Aba ciri nin, gɨlnin amsa gɨ Mãr̰ĩ di, ya Jã Batis ba gɨlgɨ gɨ woni gɨrsə gwale duwa de me.» 2 Jesu waygɨ da: «Mana gɨ anə dara amsa da, wayna da:

“Abɨranin gɨ Mãr̰ĩ, kal nare ꞌwacn̰ana dara sumɨm ba wun i mɨnaw jiga.

Kal wála dɨma gaba lama dwãr̰ĩ di hane ɗɨm.

3 ꞌyànin haye nə womnin gɨ wála wála.

4 Kal dusɨm hɨlal àcn̰a nin gɨ nə àlɨ̀wnin di dɨwə, dara nenin kaw, nə kalnin dusɨrənin hɨlal woni àla gandanin mani nə àcn̰e dɨdəgɨ lə me ca.

Me kal mani mɨn lamnanin bwananin àla gɨ àcn̰a lə bədə.”»

5 Jesu waygɨ ɗang ba da: «Yarna, ya dwar̰angə da, gun mɨn jaw maché ina lə me an̰ji hane ꞌywanaw gɨ changa dwar̰ɨ me waynaw da: “Jan maché, ꞌwán mapa subu, 6 dara jan maché swaa mɨjəniyə yala ilə sɨnnə me mani mɨn nə woni ꞌyàw ilə bədə.” 7 Ɨr̰ɨ jaw maché di cwanaw gɨ gɨndɨw kulə lə diiyə ba da: “Kal jiban ɗi! Kulu bɨw ɗesər daa me, nin gɨ nə dɨndan kaw, nə inin i nuni ɗɨm me ca, nə nem gaba swaa hára ꞌyàm mapa di bədə ɗɨm.” 8 I sɨdɨ, nə wayang: Dee an̰ji swana wunəw dara ba i jaw maché bədə kaw, an̰ji ha swaa ꞌyàw mani pad nə an̰ji ùrgɨ di dara ajɨmara gɨ an̰ji ajɨmar gandɨw di.

9 Yande da, ɨndi, nə wayang: Amsɨna mani, Mãr̰ĩ ha ꞌyànge. Kan̰jɨna mani, anə ha ꞌywaa le. Gwabɨna kulu bɨw, gɨ ha tin̰ənge me ca. 10 Dara gun gɨ amsɨna mani da, Mãr̰ĩ ha ꞌyàwe. Gun gɨ kan̰jɨna mani kaw, an̰ji ha ꞌywaa le me, gun gɨ gwabɨna bii kaw, gɨ ha tɨn̰əwe me ca. 11 I wi dwar̰angə me dwe duwa ùrnəw dòche da, an̰ji ha yəə kwalà ꞌyàw ɨsəwə mo? [Dwe di amsɨnaw mapa da, an̰ji ha ꞌwoo gɨla ꞌyàw ɨsəwə mo?] 12 Labaa, dwe di ùrnəw gasa da, an̰ji ha yəə dorni ꞌyàw ɨsəwə mo? 13 ꞌYeni nə dusɨrəng àcn̰ ta kaw, anə ꞌwocn̰ ꞌyàgɨ́ gɨ dɨndɨrang mani nə lade me, Abɨrang gɨ Mãr̰ĩ gaba dama daa da, ha ꞌyàgɨ́ woni ùrɨw dúndi duwa dɨ cendi amsɨw di bədə man man mo?»

Jesu àl giyə i gɨ dwana dɨnə wi mo?

(Matiyə 12.22-30; Markɨ 3.20-27)

14 Wála mɨn, Jesu ꞌyor dúndi dɨ àcn̰e dɨ ɨmɨw abe waya gɨ gwale bam sɨwə. Mana gɨ dúndi dɨ àcn̰e di dɨm bam sɨwə mwom da, gun di so way gwale me, nare nə gɨr̰e di yɨbdɨ dɨdəgɨ. 15 Me nare nə yab way day da: «I Sidan* dɨ i dúndi dɨ àcn̰e geche day me ba ꞌyàw dwana dɨ idɨ ꞌywara gɨ dúndi dɨ àcn̰e bam tandi.» 16 Nare nə ɗang ùr ba gɨ gɨrsɨwe, me cendi ùrɨw an̰ju ba àla mani nə dan̰a mɨn nə ba gɨlnəgɨ dara an̰ju ba i gun gɨ Mãr̰ĩ ba giyəw an̰ju di.

17 Ɨr̰ɨ Jesu ꞌwocn̰ ɨrmə day com me waygɨ da: «Nare nə wama gɨ mɨnnə jarna say gɨ sɨdəgɨ day da, wama gɨ ta di ha myandara i bam me, kululi duwa kaw, ha cubara bam bwara kwandagɨ dɨdəgɨ lə ka me, ka me. 18 Cor anə way dan ba i Sidan me ba ꞌyàn dwana tandi me ba nə ꞌyor gɨ dúndi dɨ àcn̰e di. Me ina i Sidan me jarna say gɨ sɨdɨ dɨra gang da, dwãr̰ĩ dɨra ha wara lə man ɗang mo? 19 Ɗang da, ɨndi, nə ꞌywarna dúndi dɨ àcn̰e di bam i gɨ dwana dɨnə Sidan dɨra da, woni gɨrsə gwale dan da, i wi me ꞌyàgɨ́ dwana me ꞌyor nɨm gɨ dúndi dɨ àcn̰e bam di mo? Yarna, i nare dan di gang me ha waya dara gwale dan gɨ anə wayɨw ta di ba ha lə bədə. 20 Me ina i gɨ dwana dɨnə Mãr̰ĩ duwa me nə ꞌywarna gɨ dúndi dɨ àcn̰e bam mwom da, ta di gɨl dara dwãr̰ĩ dɨnə Mãr̰ĩ duwa kaw, yala ꞌywang ɗɨm.

21 Gun gaba dwana gɨ mani duwa woni jara say ina lə me an̰ji gamna ciri duwa dwar̰ɨ ladɨna me da, mani duwa nə ꞌywaa dam i labiya, mani mɨn àlgɨ̀ bədə. 22 Ɗɨm da, gun gɨ dwana duwa ɗwaynaw bam me jarna gandɨw da, an̰ji ha laya mani duwa nə say nə an̰ji kal dusɨw dɨdəgɨ lə di bam me, ha laya mani duwa nə ꞌywaa bam pad ɨsəgɨ nare bam me ca.

23 Gun gɨ ina i gun ni bədə da, an̰ji i aba ɨlən me, gun gɨ wanannə dáya gɨ swagə daa lə bədə kaw, an̰ji i aba lyasɨragɨ bam jiga jiga me ca.»

Gwale gɨnə dúndi dɨ àcn̰e cwara dɨra gɨ gun sɨwə bi

(Matiyə 12.43-45)

24 «Mana gɨ dúndi dɨ àcn̰e dɨmnə bam gun sɨwə mwom da, tandi ha kɨdɨbara bam kudɨmi dalawə kan̰ja mana gaba dama bwaa gwayni. Tandi ꞌywaa mana mɨn bədə me way dusɨdɨ lə ba da: “Ladni duwa da, nə cwara hára mana ni gɨ nə dama lə pii me nə kalaw di bi.” 25 Dúndi dɨ àcn̰e di cwara me ꞌyo mana di tojər bam kwa dɨrədɨ lə me, mani kaw ɗangr̰ar ladɨ me ca. 26 Ɨr̰ɨ tandi ha laya dúndi dɨ àcn̰e wurgɨsubu ɗang dɨ gwale dɨra wom ɗoy dɨra bam, ɓamara gandɨdɨ mɨn háragɨ gɨra mana gɨ ta lə di me damgɨ lə. Ɨr̰ɨ widɨbə gɨnə gun gɨ ta di, cor àlɨ̀w nan̰ ɗoy gɨ pii bam bi.»

27 Mana gɨ Jesu ilə waya gwale gɨ ta di lə sɨn̰ da, deme mɨn mana gɨ nare dwar̰agɨ lə so wayɨw gwale mar̰ɨjadɨ daa ba da: «Deme dɨ idɨ yàm me ꞌyàm nãy me ca da, dam i gɨ sii ꞌywala!» 28 Ɨr̰ɨ Jesu codɨ waydɨ da: «I nare woni dwaya gwale gɨnə Mãr̰ĩ duwa me ꞌwów àla gɨ giyə me, dam i gɨ sii ꞌywala cendi.»

Nare ùr Jesu ba àlnagɨ́ mani nə dan̰a

(Matiyə 12.38-42; Markɨ 8.12)

29 Mana gɨ nare dayar gɨr̰ɨ nan̰ Jesu tulɨwə da, an̰ji so way da: «Nare nə caga ka i nare nə àcn̰e! Cendi ùr ba nə àlnagɨ́ mani nə dan̰a me, nə ha àlagɨ́ bədə. Cendi ha yara i mani nə dan̰a nə wun ya nə pii àlal gɨ aba cɨmə Mãr̰ĩ bɨw gɨ Jonas ta di de mɨra ɗɨm. 30 Mani nə dan̰a nə àl Jonas† da, gɨlgɨ nare nə ciri dɨ Ninib dara i Mãr̰ĩ me ba giyəw an̰ju. I yande me mani nə ha àlan ɨndi gɨ Gun gorndɨw di kaw, ha gɨləng ꞌyeni nare nə caga ka dara ba i Mãr̰ĩ me ba giyən an̰ju. 31 Wála gɨ Mãr̰ĩ dara àla sariya di da, doli dɨ geche dɨ wama gɨ tulɨn̰ dɨ ɨsay gɨ abeyə di ha swaa ɗɨbə daa nare nə caga ka dɨrəgɨ lə me ha waya cendi ba i nare nə àcn̰e. Dara tandi tanga swaa i sɨn̰a dɨ yēyə hən̰ hára dara dwaya dɨrɨn̰ naa nənə dole gɨ Salmõ duwa.‡ Ɨr̰ɨ caga ka da, gun gɨ ɗoy Salmõ bam ilə. 32 Wála gɨ Mãr̰ĩ dara àla sariya di da, nare nə ciri dɨ Ninib lə ha swaa daa nare nə caga ka dɨrəgɨ lə me ha waya cendi ba i nare nə àcn̰e. Dara nare nə Ninib di tuni pii doy berni dɨnə Jonas duwa me kala àcn̰a day di bam me yala ꞌyo Mãr̰ĩ. Ɨr̰ɨ, caga ka da, gun gɨ ɗoy Jonas bam ilə.»

Jesu way gwale gɨnə dɨrɨn̰ me mana ácn̰a duwa me

(Matiyə 5.15; 6.22-23)

33 «Gun mɨn gɨr dùwa lamba lə me chɨ́dɨ budə lə bədə me, ɨbdɨ mani dɨdə bədə me ca. Ladni duwa da, gɨ udɨ chɨ́dɨ i daa mani dɨdəgɨ lə dara nare woni dɨmə kɨrə da, ba yarna gɨ mana.»

34 «Dɨrəm da, i ya lamba dɨnə sɨm duwa de. Dɨrəm ina labiya da, sɨm pad kaw, i ya ba dam i mana gɨ ácn̰a lə de me ca. Me dɨrəm ina labiya bədə da, sɨm di kaw, i ya ba dam i dilɨmmə de me ca. 35 Àsɨ angal dɨma ladɨ le, kal dùwa dɨ ácn̰ sɨmmə ta di cwarna gɨdɨnə dilɨm bədə. 36 Sɨm pad damna mana gɨ ácn̰eyə me tulɨw hin̰e kaw, warna dilɨmmə bədə da, an̰ji ha dama mana gɨ ácn̰eyə pad. Ha wunə ya lamba ba dɨ ácn̰ɨm nɨm gɨ mana ta de me ca.»

Jesu piy woni gɨləgɨ nare gwale gɨnə Mãr̰ĩ duwa gɨndəgɨ daa

(Matiyə 23.1-36; Markɨ 12.38-40; Luk 20.45-47)

37 Mana gɨ Jesu wor ilə waya gwaleyə jang sɨn̰ da, abe gɨ Parise mɨn ꞌwogɨw an̰ju ba hana wamna mani kɨrə duwa lə me, Jesu dɨm kɨrə me dam wama bɨwə. 38 Abe gɨ Parise di yər Jesu wama gɨ haye lə dɨban wiya gɨ ɨsaw bam ya hada day ba ɨrɨm nɨm de bədə da, an̰ji ɨrɨm gwale nan̰e. 39 Aba ciri gɨ Jesu wayɨw da: «ꞌYeni nə Parise da, anə wujɨ ɨsɨrang bam ladɨ ya hada dan ba ɨrɨm nɨm de me, dusɨrəng dɨ korgɨn̰ da, ꞌwonbɨ daa gɨ ɨrmə gɨ mĩyni me dusi dɨ ur̰ɨn̰e me ca. Wun ya anə banə wujɨ gɨ ɗogdər̰e me dásabe me taragɨ bam me, dwar̰agɨ nə korgɨn̰ da, wor gɨ gichɨni ta de. 40 ꞌYeni nare woni ɨrmə gwale bədə nə gá! Mãr̰ĩ gaba ɗar̰a mani taragɨ nə iche da, ɗar̰ɨ dwar̰agɨ nə korgɨn̰ bədə mo? 41 Ladni duwa da, ꞌyànagɨ́ nare nə n̰agɨni mani gɨ dusɨrəng dɨ wuse her an̰ju me, sɨdəng pad kaw, ha wusə her Mãr̰ĩ dɨrəwə me ca.

42 ꞌYeni nə Parise da, wamani ha ꞌywange! Dara chemde nə ɓani ɓani woni bwaa bɨ̀ra lə kaw, nə nyamna mwaj da, anə ɓɨr̰ɨ bɨdəgɨ mɨn mɨn hára ꞌyàw Mãr̰ĩ com mɨnang, ɨr̰ɨ cor anə gɨn̰ yəə gɨ kwandang nare gɨ bɨrmə duwa ladɨ bam me, anə gɨn̰ ùrə gɨ Mãr̰ĩ gɨ dusɨrəng mɨn bam me ca. Ɓag da, dee anə ha àla i mani nə ta di do me anə ha àla nə ɗang nə wor di sɨn̰.

43 ꞌYeni nə Parise da, wamani ha ꞌywange! Dara anə ùr dama gɨ mana gaba sumiyə kululi woni amsa Mãr̰ĩyə me, anə ùr nare ba àlnáng labiya gɨ horɨmbə nare dɨrəgɨ lə mana gaba dayara lə me ca.

44 ꞌYeni nə Parise da, wamani ha ꞌywange! Dara anə wun i ya munɨni nə gɨ hurbəgɨ mani dɨdəgɨ lə bədə me nare ꞌwocn̰ɨgɨ bədə me ha dɨdəgɨ lə ɗɨrbɨgɨ dodə ta de.»§

45 Mana gɨ ta lə da, gun mɨn mana gɨ woni gɨlə bii gɨ ꞌwoo gɨnə Moyis duwa u gwale wayɨw Jesu da: «Aba gɨlənin mani, gwale gɨ mə wayɨw ta da, mə cadɨbɨnin i nenin me ta bədə mo?»

46 Jesu cow wayɨw da: «Əw, ꞌyeni woni gɨlə bii gɨ ꞌwoo gɨnə Moyis duwa kaw, wamani ha ꞌywange! Dara anə chɨ́gdɨgɨ nare hudɨr gɨ nugde dɨdəgɨ lə me, ɨr̰ɨ, gɨ dùndɨrəng yande hin̰e kaw, anə ɓɨlɨw wagɨ nɨm lə bədə.

47 Wamani ha ꞌywange! Anə awdɨgɨ woni cɨmə Mãr̰ĩ bɨw nə pii munɨni day ladɨbɨ, cor i mwágɨrang nə pii me ꞌyəgɨ cendi gang. 48 Anə àl yande gɨl nɨm dara mani nə mwágɨrang àl ta di ꞌywalange. Cendi day da, ꞌyəgɨ me, ꞌyeni dan da, anə awdɨ munɨni day daa me ca. 49 I dara ta di me Mãr̰ĩ gɨ aba dɨrɨn̰ naa waya pii ba da: “Nə ha kɨjəgɨ nare ni nə Juwib woni cɨmə bɨn me paja ni me ca. Ɨr̰ɨ nare nə Juwib di, ha ꞌyáa nə mɨn bam me, ha gɨləgɨ nə yab dɨrəgɨ me ca.” 50 I dara yande me nare nə caga ka da, gɨ ha ùrəgɨ bare gɨnə woni cɨmə Mãr̰ĩ bɨw nə pii day gɨ bor bam wála gɨ Mãr̰ĩ àsɨ gɨ sɨn̰a lə bá, 51 swaa made dɨnə Abel lə bá hára mana gɨ made dɨnə Jakari gɨ gɨ ꞌyəw mana gɨ kulu gɨnə Mãr̰ĩ bulə day gɨ mana gaba bwasa Mãr̰ĩyə.* Nə wayang daa wang: Nare nə ta di bare day da, gɨ ha ùrəw i nare nə caga ka di ɨsɨragɨ lə.

52 ꞌYeni woni gɨlə bii gɨ ꞌwoo gɨnə Moyis duwa da, wamani ha ꞌywange! Dara anə u lakɨle gaba tin̰əgɨ nare kulu gaba ꞌwacn̰a Mãr̰ĩ bɨw budɨ bam. Anə gɨn̰ dɨmə gɨ kulu gɨ ta lə di bam me, nare nə ùr ba gɨ dɨm kulə di kaw, anə ɨmgɨ bɨrmə bam me ca.»

53 Mana gɨ Jesu dɨmə iche mwom da, woni gɨlə bii gɨ ꞌwoo me nare nə Parise me dusɨrəgɨ nagɨ nan̰ dɨwə me ùrbɨw gwale jiga jiga me ca. 54 Cendi ùrbɨw yande tow nɨm gaa ba gɨ ꞌyo gwale gɨ àcn̰e bɨwə gaba yə̀w nɨm mo?

* 11:15 Sidan Mana gɨ maktubu dɨnə Mãr̰ĩ duwa dɨ gɨ jangɨdɨ pii gɨ bii gɨ gɨrek da, gɨ jangɨw i «Belsebil» mana gɨ ka lə (me mana gɨ berse 18 me 19 me). Nare nə Juwib ꞌwogɨ Sidan gɨ bii day ɗang «Belsebil». Gɨndɨw dɨ biyə da, i «Dúndi dɨ àcn̰e geche day». † 11:30 Yarna mani nə dan̰a nə àl Jonas di mana gɨ maktubu dɨnə Jonas duwa lə (Jonas 2). ‡ 11:31 doli dɨ geche dɨ wama gɨ tulɨn̰ dɨ ɨsay gɨ abeyə Wama gɨ tulɨn̰ dɨ ɨsay gɨ abeyə gɨ ta di, gɨ ꞌwogɨ sumɨw gɨ ɗang «Cheba». Yarna maana dɨnə Salmõ day gɨ doli dɨ wama gɨ Cheba lə mana gɨ 1 Dolgə 10.1-10 lə. § 11:44 munɨniMana gɨ nare nə Juwib dayyə da, gun gɨ ɓɨlnə munɨ da, an̰ji gɨdə gun gɨ àcn̰e Mãr̰ĩ dɨrəwə me nem hára gɨ kwandaw mana gɨ kulu gaba amsa Mãr̰ĩyə bədə bɨraa wála wurgɨsubu bá. (Yarna Gɨr̰ɨ (Nombres) 19.16). * 11:51 Yarna gwale gɨnə made dɨnə Abel duwa mana gɨ Diyə gɨ mani gɨndəgɨ (Genèse) 4.10 lə, me dɨnə Jakari duwa mana gɨ 2 Kuronik (Chroniques) 24.20-22 lə me.