8
Nare woni bwaa Jesu
1 Àl wála ɓani da, Jesu so ha ciri dɨ gechideyə me dɨ dineyə me àsɨgɨ nare berni me waygɨ Nõ dɨ lade dɨ Mãr̰ĩ lam gɨ dwãr̰ĩ duwa di. Woni gɨrsə gwale duwa nə mwaj dii sɨr di ha gandɨw me,
2 namde nə mɨn nə an̰ji ꞌyorgɨ dúndi dɨ àcn̰e bam sɨdəgɨ lə me, nə an̰ji sogɨ daa mwom day gɨ dɨrəw jiga jiga lə me, bow ha gandɨw me ca. Namde nə ta di, i nə Mari dɨ gɨ ꞌwogɨdɨ «Mari dɨ Magdala», dɨ an̰ji ꞌyordɨ dúndi dɨ àcn̰e wurgɨsubu bam sɨdə me,
3 Jan dɨnə Kuja gɨ i geche gɨ kɨrə nə dole gɨ Erod lə dyaməw me, Susan me, namde nə ɗang me. Namde nə ta di, day mani day wagɨ nɨm gɨ nə Jesu day gɨ nə woni gɨrsə gwale duwa lə giyə dayyə me ca.
Gwale gɨ diri gɨnə aba chìgdə swagə
(Matiyə 13.1-9; Markɨ 4.1-9)
4 Nare dayar Jesu sɨwə nan̰ me nə swaa ciriyə jiga jiga kaw, hára dara dwaya gwale duwa me ca. An̰ji so waygɨ gwale gɨ diri ba da:
5 «Dwayna! Abe mɨn so ba a ha chìgdə swagə yiga lə. Mana gɨ an̰ji ilə chìgdə lə mwom da, swagə dɨrəgɨ nə yab wujabar bor mana gɨ bɨrmə lə me, nare ɗɨrbɨgɨ dodə gɨ gɨdɨragɨ me dirbi nə daa kaw, gɨra tɨgɨgɨ chə́gdɨgɨ bam me ca.
6 Swagə dɨrəgɨ nə mɨn da, wujabar day bor mana gɨ gɨndara lə. Cendi dɨm me gɨra woy bam, dara tubɨ ilə gɨndəgɨ lə nan̰ bədə.
7 Swagə dɨrəgɨ nə mɨn ɗang bi bor mana gɨ chemde woni jimdi dwar̰agɨ lə, chemde di so yɨgɨ daa swamama ɨmgɨ jwara bam.
8 Me swagə dɨrəgɨ nə mɨn bor mana gɨ sɨn̰a dɨ ladeyə. Cendi dɨm jor ladɨ me naa dɨrəgɨ me ca. Swagə nə ta di dɨdəgɨ mɨn da, dɨrəgɨ ꞌyarbar nem ya aru de.»
Ɨr̰ɨ Jesu way gɨ mar̰ɨjaw daa nan̰ ba da: «Gun gɨ sumdəw woni dwaya gwale ina lə da, kal a dwayna.»
Gwale gɨ diri gɨnə aba chìgdə swagə di gɨndɨw
(Matiyə 13.10-23; Markɨ 4.10-20)
9 Woni gɨrsə gwale gɨnə Jesu duwa di ùrɨw gwale gɨ diri gɨ ta di gɨndɨw.
10 Jesu waygɨ ba da: «ꞌYeni da, Mãr̰ĩ àl gandang ladni; an̰ji gɨləng gwale sɨw gɨ budə lə dara lama duwa gɨ dwãr̰ĩ di ɗɨm. Me nare nə ɗang da, nə waygɨ gandɨw i gɨ gwale gɨ diri. Yande da, cendi un̰bɨ me yər bədə, domən̰dɨ me doy bədə me ca.
11 Me dwayna gwale gɨ diri gɨ ta di gɨndɨw. Swagə da, i gwale gɨnə Mãr̰ĩ duwa.
12 Swagə woni bwara bɨrmə lə da, i nare nə doy gwale gɨnə Mãr̰ĩ duwa me Sidan biyɨw bam dusɨrəgɨ lə ɨmgɨ kala gɨ dusɨrəgɨ dɨ idɨ ꞌywaa gɨ bɨlə bam.
13 Swagə woni bwara gɨndara lə da, i nare nə doy gwale gɨnə Mãr̰ĩ duwa gɨ sii ꞌywala mɨ̀ndagɨ me, cendi kal gwale di bo sabɨraw dusɨrəgɨ lə bədə. Cendi kal dusɨrəgɨ Mãr̰ĩ dɨwə wála ɓani mɨra, me wála gɨ Sidan gɨrsɨnəgɨ mwom da, cendi wà gɨn̰ gwale gɨnə Mãr̰ĩ di bam.
14 Swagə nə wujabar bor mana gɨ chemde woni jimdi dwar̰agɨ lə da, i nare nə doy gwale gɨnə Mãr̰ĩ duwa ladɨ me cor ha mana dayyə. Ɨrmə gɨ gwale me, mál me, ꞌywala gɨ sɨn̰a dɨdə me yɨgɨ daa swamama ɨmgɨ jwara me naa gɨ dɨdəgɨ bam me ca.
15 Swagə nə bor mana gɨ sɨn̰a dɨ ladeyə da, i nare nə doy gwale gɨnə Mãr̰ĩ duwa me yɨw gɨ dusɨrəgɨ dɨ wuse her, cendi yɨ gwale gɨ ta di gɨ ɨsɨragɨ sɨr me, ɗɨbɨ woy nɨm me, ha nɨm pii pii me bo gɨ dɨrəgɨ nan̰ me ca.»
Gwale gɨ diri gɨnə lamba dɨra
(Markɨ 4.21-25)
16 Jesu waygɨ ɗang bi ba da: «Gun gɨr dùwa lamba lə me ɨbədɨ mani dɨdə lə bədə me, udɨ chɨ́dɨ solbə gɨndəgɨ lə bədə me ca. Me ɓag da, gɨ udɨ chɨ́dɨ i daa mani dɨdəgɨ lə daa dara ba ácn̰anagɨ nare woni dɨmə kulə mana.
17 I sɨdɨ, mani nə i budɨ lə caga ka da, ɗan̰ gɨ ha yaragɨ daa pɨden̰yə me, mani nə nare ùr kwandagɨ ba ꞌwacn̰ana bədə kaw, ɗan̰ Mãr̰ĩ ha gɨləgɨ daa pɨden̰yə me ca.
18 Yande da, àsɨna angal dan mana gɨ gwale gɨ nə ilə wayawə di, dara gun gɨ mani duwa ina lə da, gɨ ha ꞌyàw lə diiyə bi me, gun gɨ mani duwa ina lə bədə da, mani nə hin̰e nə an̰ji ɨrɨm ba ꞌyogɨ ta di kaw, gɨ ha ꞌwógɨ i bam me ca.»
Jesu iw me chamraw me
(Matiyə 12.46-50; Markɨ 3.31-35)
19 Jesu iw me chamraw me hára ba gɨ ꞌyowe, me cendi ꞌyo bɨrmə gaba chidə hára sɨwə ib bədə, dara nare ꞌyarbar nan̰e.
20 Gɨ gɨra wayɨw da: «Im me chamram me ɗɨbɨgɨ lə iche ùr ba gɨ ꞌyomme.»
21 Ɨr̰ɨ Jesu cogɨ waygɨ da: «In me chamran me da, i nare woni dwaya gwale gɨnə Mãr̰ĩ duwa me uw àl gɨ giyə me di.»
Jesu dwana duwa ɗoy gale gɨ geche bam
(Matiyə 8.23-27; Markɨ 4.35-41)
22 Wála mɨn, Jesu nagɨ dam bɨrwa lə gɨ nə woni gɨrsə gwale duwa mɨn me, an̰ji waygɨ da: «Cilangɨnandɨ kuray gɨ ɓɨle, hanandɨ dugdɨw dɨ alə ta lə!» Me cendi hargɨ.
23 Mana gɨ cendi ilə ꞌwaya bɨrwa hára nɨmə da, Jesu i duwa nuni. Ɨr̰ɨ gale gɨ geche biyara gɨra u nimi bo bɨrwa dalawə ꞌwon daa àl dara ɗwanda le.
24 Woni gɨrsə gwale duwa di chidɨbə sɨwə ib ib me, nuw daa, me wayɨw da: «Aba ciri nin, aba ciri nin, də ilə marangə!»
An̰ji a daa me ɨr̰ɨn̰ gale day gɨ nimi di me, cendi ɗɨbɨ dodə ɗeg me mana cor hɨlal kajaj.
25 Ɨr̰ɨ an̰ji waygɨ da: «Ta di me dusi dan dɨ kala di ilə we dɨra mo?» Cendi lán̰a àlgɨ̀ me, mani di ꞌyàgɨ́ ɨrmə nan̰e me, wajɨbɨ gwale bulə dayyə ba da: «Gun gɨ ta di i wi ɓag mo? An̰ji ɨr̰ɨn̰ gale me nimi me kaw, cendi doy gwale bɨwə!»
Jesu dwana duwa ɗoy dúndi dɨ àcn̰e bam
(Matiyə 8.28-34; Markɨ 5.1-20)
26 Mana gɨ Jesu day gɨ nə woni gɨrsə gwale duwa cilangɨ kuray gɨ ɓɨle di mwom da, cendi gɨrgɨ sɨn̰a dɨ nare nə Gerasa day dɨ i wama gɨ Galile dɨrəwə tɨba ta di.
27 Mana gɨ Jesu chə́ə bɨrwa lə bo gɨdaw dodə sɨn̰a lə mwom da, gun mɨn gɨ ciri dɨ ta lə gɨ dúndi dɨ àcn̰e nan̰ widɨbɨw hára saw dɨrəw daa. Gun gɨ ta di àl aliya nan̰ hurə barge sɨwə bədə me, dam ulay bədə me ca. Mana duwa gɨ dama da, i munɨniyə.
28-29 Abe gɨ ta di, dúndi dɨ àcn̰e di gɨlɨw dɨrəw i ɓɨgden̰ nan̰e, gɨ bow sul ɨsawə me kaya kaya gɨdawə me kaw, an̰ji agdɨgɨ bam me, dúndi dɨ àcn̰e di uw ha nɨm bam dɨn dwar̰ɨ lə.
Mana gɨ an̰ji yara Jesu hára lə mwom da, hára əbər dodə dɨrəwə soy gura me way gwale mar̰ɨjaw daa nan̰ ba da: «Ɨjɨm, Jesu gɨnə Mãr̰ĩ gaba dama mani pad dɨdəgɨ lə gorndɨw, mə ùr i na sɨnnə mo? Nə amsɨm ɗe: Kal gɨlən dɨrən ɗi!»
Abe gɨ ta di way yande dara Jesu waydɨ dúndi dɨ àcn̰e di ba dɨmnə bam sɨwə.
30 Ɨr̰ɨ Jesu ùrɨw ba da: «Gɨ ꞌwogɨm man mo?» An̰ji wayɨw da: «Gɨ ꞌwogɨn Gɨr̰ə.» Abe di way yande dara dúndi dɨ àcn̰e dɨ gɨlɨw dɨrəw di, gɨr̰ɨ nan̰e sɨwə.
31 Dúndi dɨ àcn̰e di amsɨ Jesu ba ꞌywarnagɨ bwanagɨ bengə bədə.
32 Mana gɨ ta di tulɨwə da, gochəng gɨmər ilə wama lə kur̰a dɨdə me, gochəng di gɨr̰ɨ le. Dúndi dɨ àcn̰e di mɨrgɨw Jesu ba kalnagɨ ba gɨ ha gochəng sɨdə me, an̰ji kalgɨ ha.
33 Dúndi dɨ àcn̰e di dɨmə bam gun di sɨwə ha bwara gochəng sɨdə me, gochəng dɨ gɨr̰e di ɓɨr̰ɨn̰ daa kur̰a dɨdə wada bor kurayyə chə̀ nimi marbɨ bam.
34 Mana gɨ nare woni gama gochəng di ba gɨ yər mani nə àlal ta di da, cendi wà ha ciri dɨ gechideyə me dɨ dineyə me cɨməgɨ nare mani nə àlal di gwale day.
35 Nare di dɨmə hára dara yara mani nə àlal ta di gɨ dɨrəgɨ. Mana gɨ cendi gɨra Jesu tulɨwə ib da, cendi yər abe gɨ dúndi dɨ àcn̰e dɨm bam sɨwə di dam lə dodə, dɨrəw biyər dodə, hurə barge sɨwə, cor lán̰a àlgɨ̀ le.
36 Nare woni yara mani nə àlal di gɨ dɨrəgɨ da, kɨbɨgɨ kwandagɨ ba i man me aba widɨbə di dɨrəw ba biyər dodə ɗɨm mo.
37 Mana gɨ ta lə di, nare nə sɨn̰a dɨ Gerasa lə pad amsɨ Jesu ba hana kalnagɨ sɨn̰a day ɗi, dara cendi lán̰a àlgɨ̀ nan̰e. Ɨr̰ɨ Jesu so ba a ha ajila daa bɨrwa lə dara ba a ha le.
38 Mana gɨ Jesu ilə hára lə mwom da, abe gɨ dúndi dɨ àcn̰e dɨm bam sɨwə di amsɨw ba kalnaw ba a ha gandɨw me, Jesu wayɨw da: «Bədə,
39 cor ha ulay dɨma lə me mə ha kɨbəgɨ nare mani nə Mãr̰ĩ àl gandɨm ta di daa pad.» Ɨr̰ɨ abe gɨ ta di so ha cɨmdəgɨ nare mani nə Jesu àl gandɨw ta di mana gɨ ciriyə pad.
Jesu dwana duwa ɗoy mwom me made me bam
(Matiyə 9.18-26; Markɨ 5.21-43)
40 Mana gɨ Jesu cwara hára kuray dugdɨw dɨ ka lə bi da, nare nə gɨr̰e saw dɨrəw daa dara cendi dee dam ɓedɨw lə dodə.
41 Mana gɨ ta lə da, abe mɨn gɨ gɨ ꞌwogɨw Jayrus gɨra. Abe gɨ ta di i geche gɨnə kulu gaba amsa Mãr̰ĩ gɨnə nare nə Juwib day. An̰ji hára gɨra piy gubɨrəw dodə Jesu dɨrəwə me amsɨw ba hane kɨrə duwa lə,
42 dara durməw dɨ mɨn tenene dɨ aliya dɨra nem i ya mwaj dii sɨr de di ba àl dara mara le. Jesu ɨndər dara hára kɨrə nə abeyə di me, nare nə gɨr̰e di dɨmdɨw daa ka me, ka me.
43 Nare di dwar̰agɨ lə da, deme mɨn dɨ bare ha sɨdə àl aliya mwaj dii sɨr ilə. Tandi mendɨ ɨsədɨ bam nan̰ harba gɨ dogtər sɨdəgɨ lə kaw, mwom dɨra di hoydɨ bədə.
44 Tandi kwanga Jesu tarɨwə gɨra ɓɨl chire gɨ barge duwa bɨwə, me mana gɨ ta lə dog bare di ha sɨdə bədə ɗɨm.
45 Ɨr̰ɨ Jesu ùr nare di da: «I wi me ɓɨlɨn mo?» Cendi pad bɨl bɨdəgɨ sarni me, Piyer wayɨw da: «Aba ciri ni, nare nə gɨr̰e nə liwɨm daa dɨmdɨm ka me, ka me, ta me, mə ùr aba ɓɨləm ɗang tugu mo?»
46 Ɨr̰ɨ Jesu waygɨ da: «Gun ɓɨlɨnne. Nə yər dwana ni dɨ yab dɨm bam.»
47 Deme dɨ ta di yər dara gɨndɨdɨ ba biyər i daa da, sɨdɨ sadɨdɨ tag tag me, hára gɨra piy gubɨrədɨ dodə Jesu dɨrəwə, kɨbɨw gwale dɨra daa nare dɨrəgɨ lə pad dara na me ba dɨ ɓɨl barge duwa bɨw me i man me ba dɨ ꞌyo gɨ labiya di dog me mo.
48 Jesu waydɨ da: «Chidɨn, də kala dusi dɨnnə da, də ꞌyo labiya ɗɨm. Ha le labiya!»
49 Mana gɨ Jesu ilə wayadɨ deme gwale di lə jang sɨn̰ da, gun swaa kɨrə nə Jayrus lə gɨra wayɨw Jayrus di ba da: «Durməm di mare ɗɨm. Hoy aba gɨləndɨ mani hára lə ɗang bədə ɗɨm.»
50 Ɨr̰ɨ Jesu doy gwale gɨ ta di me wayɨw Jayrus ba da: «Kal àla lán̰a ɗi, kal dusɨm mɨn dɨnnə, me durməm di ha swaa daa pəgɨn̰.»
51 Mana gɨ Jesu gɨra kɨrə nə Jayrus lə mwom da, an̰ji ɨmgɨ nare dɨmə gandɨw kulə bam, an̰ji kal i Piyer me Jã me Jak me dwe di abadɨ me idɨ me mɨra ha gandɨw.
52 Nare pad bo gura me àl n̰agɨni me dara dwe di, ɨr̰ɨ Jesu waygɨ da: «Kalna nulə ɗi, tandi mare bədə me, i i nuni.»
53 Ɨr̰ɨ nare di àlɨ̀w məng, dara cendi ꞌwocn̰ dara tandi ba mare ꞌyang.
54 Ɨr̰ɨ Jesu yɨ dwe di ɨsədɨ me waydɨ gɨ mar̰ɨjaw daa nan̰ ba da: «Durmən, so daa!»
55 Tandi bɨdɨ a daa me so daa dog. Jesu waygɨ war̰adɨ di cendi ba ꞌyànadɨ́ mani nə wama.
56 War̰adɨ di, yɨbdɨ dɨdəgɨ me, ɗɨbɨ yər kəmə duwa. Ɨr̰ɨ Jesu yəgdɨ sumdəgɨ cendi ba cɨmnəw gun mani nə àlal ta di daa bədə.