Maana dənə̂ Jesu duwa də
Markə
jangədə
Magtubu də ka dwar̰ə
Markə da, i woni gərsə̂ gwale gənə̂ Jesu duwa nə̂ mwaj dii sər gun day bə̂də̂, me an̰ji al giyə̂ nan̰ i gə paja nə̂nə̂ Jesu duwa nə̂ Pol day gə Piyer. I Piyer me wayəw gwale di me, an̰ji jangəw nəm dədə̂. Janga duwa di da, ərmə̂ duwa nan̰ i nare nə̂ kəretiye nə̂ gəndə̂gə i nare nə̂ Juwib bə̂də̂ dədə̂gələ̂. Markə gwale duwa gə wayəw pii da, way dara Jesu ba i Mãr̰ĩ gorəndəw, me gəl dara Jesu ba ur nare ba ꞌwacn̰ana kalang ba i wi mo di bə̂də̂. (1.1–8.26) An̰ji ꞌogə səw duwa gang ba i «Gun gorəndəw».
Markə di gəl Jesu dwana duwa, way ba Jesu ba so nare nə̂ i mwom daa me, ꞌyor dundi də acn̰e bam nare sədə̂gələ̂ me, al mani nə̂ dan̰a me, way gwale gə dwana me ca. (1.14–8.31) Jesu waygə woni gərsə̂ gwale duwa baa ha gələ̂ dərin̰ me baa ha mara nəm, me cendi ꞌocn̰ gwale gə ta di gəndəw bə̂də̂ (8.31–10.52).
Ər̰ə, Markə way gwale gənə̂ Jesu duwa gə ha gər nəm managə Jursalem me nare yəw nəm sədə̂gələ̂ ladə, cor gechide nə̂nə̂ nare nə̂ Juwib day ələw. Gə ɓengəw ɓabər̰əw daa habda gə dagəla səwə̂ me, an̰ji mar me, an̰ji dəm daa munə-lə̂. Made dənə̂ Jesu me dəmə̂ duwa gə daa munə-lə̂ me gəl daa pəden̰-yə̂ dara an̰ji ba i Mãr̰ĩ gorəndəw ꞌyang (chapitəre 11-16).
1
Berni dənə̂ Jã Batis duwa
(Matiyə̂ 3.1-12; Luk 3.1-9; Jã 1.19-28)
1-2 *Dwaynandə Nõ də lade dənə̂ Jesu Kris gənə̂ Mãr̰ĩ gorəndəw duwa di. Mani di diy gənin̰ i ya aba cəmə̂ Mãr̰ĩ bəw gə Esayi ba jangə nəm gə gwale day managə magtubu-lə̂ pii de: Mãr̰ĩ wayəw gorəndəw ba da:
«Doy, nə̂ ha giyə̂ paja ni mən pii dərə̂mə̂
dara waynagə nare ba mə̂ haralə̂.*
Paja gə ta di i gun gaba swaya berni
managə dən dwar̰ələ̂ ba da:
Aba ciri gə Mãr̰ĩ haralə̂!
Ɗangər̰ənaw bərmə̂,
kaləw a inə̂ təba!»
Gun gə ta di i Jã gaba alagə nare batem. An̰ji ha bam asəgə nare berni ba da: «Kalna acn̰a dan di bam, me hane ꞌywana Mãr̰ĩ me kalna nə̂ alang batem. I yande do me Mãr̰ĩ ha kala dusəw həlala acn̰a dan dəwə̂ sən̰.» Nare pad nə̂ wama gə Jude-yə̂ me nə̂ ciri də geche də Jursalem-mə̂ me dəmə̂ iche ꞌyo Jã. Cendi piy acn̰a day daa Mãr̰ĩ dərə̂wə̂ do me Jã algə batem managə kuray gə Jurde-yə̂ sən̰. Me Jã di da, i gun gə hurə̂ i barge gə gə ɗangər̰əw i gə wudin̰ nə̂nə̂ jambal, me an̰ji ma wamdaw i gə gare gə kwaya me wom i səba me dumbə me. An̰ji asəgə nare berni waygə ba da: «Tarənə̂ da, gun gə ɗang gə dwana duwa ɗoy də ni bam haralə̂. Gun gə ta di i gə geche gə əndi da, nə̂ neyem gaba dama dərə̂wə̂ alaw kwaynani bə̂də̂. Əndi da, nə̂ alang batem i gə nimi, me an̰ji duwa da, gəra ha alang batem i gə Dundi dənə̂ Mãr̰ĩ duwa.»
Jã Batis aləw Jesu batem
(Matiyə̂ 3.13-17; Luk 3.21-22)
Wala gə ta-lə̂ da, Jesu swa managə ciri də Najared də i wama gə Galile-yə̂, me gəra ꞌyo Jã Batis managə kuray gə Jurde-yə̂, me Jã aləw nəm gə batem. 10 Managə Jesu ilə̂ dəmə̂lə̂ daa nimi-yə̂ da, an̰ji yə̂r siyaya gə daa tin̰ə̂r bam. Ɗang kaw, an̰ji yə̂r Dundi dənə̂ Mãr̰ĩ duwa hara chə dəwə̂ wun ya kogə̂l de. 11 Gwale nəmə daa siyaya dalawə̂ ba da: «Əjəm da, mə̂ i gorəndən. Dusən urəm nan̰e, me sən ꞌyolən dəmə̂ me ca.»
Sidan gərsə Jesu
(Matiyə̂ 4.1-11; Luk 4.1-13)
12 Mana gə ta-lə̂ dog da, Dundi dənə̂ Mãr̰ĩ duwa nogə Jesu gəndəw ha nəm bam dən dwar̰ə-lə̂. 13 An̰ji dam mana gə ta-lə̂ bəraa al wala gənin̰ wodə me Sidan gərsəw nəm lə̂. An̰ji dam i mwagne nə̂ bam dwar̰agələ̂ me Paja nə̂nə̂ Mãr̰ĩ duwa nə̂ daa gaməw cendi.
Jesu waygə nare Nõ də lade
(Matiyə̂ 4.12-17; Luk 4.14-15)
14 Wala mən ɗang da, gə yə Jã Batis asəw dange-yə̂.§ Mwom da, Jesu cwara hara managə wama gə Galile-yə̂. An̰ji waygə nare Nõ də lade dənə̂ Mãr̰ĩ duwa me way: 15 «Wala gə Mãr̰ĩ ərməw di, yala neyem ɗəm. Wala duwa gaba lama dwãr̰ĩ di yala ib ɗəm. Yande da, kalna acn̰a dan di bam me hane ꞌywana Mãr̰ĩ, me kalna dusərə̂ng managə Nõ də lade-yə̂.»
Jesu ꞌogə nare wodə
(Matiyə̂ 4.18-22; Luk 5.1-11)
16 Wala mən da, Jesu ha managə kuray gə ɓəle gə Galile bəwə̂ cab, cab, cab. An̰ji ꞌyo nə̂ Simõ day gə chendəw gə Andəre nə̂ i woni urə̂ goche, cendi ilə̂ jaa law day managə kuray dalawə̂. 17 Jesu waygə ba da: «Kalna kan̰ja gə goche di ɗi, me hane pamna tarən, kal nə̂ cwang woni kan̰jan nare.» 18 Mana gə ta-lə̂ dog me cendi bo law day di dodə̂ me pam tarəw.
19 Managə cendi ha chidə pii hin̰e da, Jesu yə̂r nə̂ Jak day gə chendəw gə Jã, nə̂ i Jebede dəndaw. Cendi dam ilə̂ ɗangər̰a law day-ə̂ managə bərwa day dalawə̂. 20 Ər̰ə, Jesu ꞌogəgə me cendi swa kala abragə gə Jebede day gə woni wagələ̂ urələ̂ di bam bərwa dalawə̂, me cendi pam tarəw.
Jesu ꞌyor dundi də acn̰e bam
(Luk 4.31-37)
21 Ər̰ə Jesu day gə nare nə̂ an̰ji dee ꞌwagagə gərgə managə ciri də Kapernom. Managə wala gaba bwa gwayni-yə̂ da, Jesu gandə kulə gaba amsa Mãr̰ĩ gənə̂ nare nə̂ Juwib day-ə̂ me an̰ji gəlgə nare gwale gənə̂ Mãr̰ĩ duwa. 22 Gələ̂ duwa gə mani di ꞌyagə ərmə̂ nan̰e, dara i gə dwana, wundə̂r gə gələ̂ gənə̂ nare woni gələ̂ bii gə ꞌwoo gənə̂ Moyis duwa di bə̂də̂.
23 Managə nare nə̂ ilə̂ kulə̂ dwaya gwale gənə̂ Jesu lə̂ di da, gun mən gə i gə dundi də acn̰e widəbəw kaw ilə̂ dwar̰agələ̂ me. Gun gə ta di sojə mar̰jaw daa nan̰ way ba: 24 «Jesu gə Najared, mə̂ ur i na sədə̂ninə̂ mo? Mə̂ hara dara meyendanin bam mo? Əndi da, nə̂ ꞌocn̰əme: Mə̂ i Gun gə lade gə Mãr̰ĩ giyə̂m di!» 25 Ər̰ə, Jesu ər̰in̰ dundi də acn̰e me waydə ba da: «Ɗesə bii daa me gandə bam abe di səwə̂ ɗəm!» 26 Mwom da, dundi də acn̰e di gəgədə abe daa gə dwana, soy daa nan̰ me kal sədə gandə nəm bam abe səwə̂ sən̰. 27 Nare nə̂ ilə̂ kulə̂ pad di da, lan̰a algə dara mani di ꞌyagə ərmə̂, me urbə sədə̂gə ba da: «Mani nə̂ alal ka di da, i nə̂ man yande mo? Gun gə ka di da, gəlndə duwa i mani nə̂ dərway me i gə dwana me ca! Dundi də acn̰e kaw, an̰ji waydə gwale me tandi doy gwale bəwə̂!» 28 I ta di me nare ilə̂ waya Jesu gwale duwa managə wama gə Galile-yə̂ pad kalang yande.
Jesu so Simõ nwaw daa
(Matiyə̂ 8.14-15; Luk 4.38-39)
29 Managə Jesu swa kulə gaba amsa Mãr̰ĩ-yə̂ da, an̰ji ɗəgə daa ced ha kərə̂ nə̂ Simõ day gə Andəre-yə̂. Jak day gə Jã kaw ilə̂ gandəw me. 30 Managə kərə̂ di da, Simõ nwaw də idə yaw diyamo di ilə̂ dodə̂ mwom, sədə ur̰əle. Gə wayəw Jesu gwale dəra. 31 Ər̰ə Jesu ha ꞌywadə. An̰ji yə əsədə, kaldə so daa, me tandi sədə gə ur̰e di chə dodə̂ me tandi so algə məjə̂ni me ca.
Jesu so nare nə̂ woməre daa
(Matiyə̂ 8.16-17; Luk 4.40-41)
32 Gə turgə bədə, managə dawa ɗondə bam ɗəm da, wala gaba bwa gwaynigənə̂Juwibday di kaw ꞌyen̰e ɗəm. Mwom da, gə layaw Jesu nare nə̂ i gə mwom gə jiga jiga pad hara nəm, me nare nə̂ dundi də acn̰e gəlgə dərə̂gə pad me ca. 33 Nare pad nə̂ ciri də Kapernom-mə̂ hara dayar gər̰ə nan̰ managə ciri dənə̂ Simõ bədə̂. 34 Jesu so narje nan̰ nə̂ i gə mwom gə jiga jiga di daa me ꞌyorgə nare nan̰ dundi də acn̰e di bam sədə̂gələ̂ me ca. An̰ji əmdə dundi də acn̰e waya gə gwale bam, dara tandi ꞌocn̰əw ba i Dole gə Mãr̰ĩ biyə̂w gə Kris di.
Jesu so kal Kapernom
(Luk 4.42-44)
35 Sanga gə manapər, mana wor ur̰in̰e sələm sən̰ da, Jesu so gandə ha bam mənaw, me an̰ji dam amsə gə Mãr̰ĩ-yə̂. 36 Simõ day gə kwandaw moso sogə hargə kan̰jaw daa kalang. 37 Managə cendi gər ha ꞌywaw mwom da, wayəw ba da: «Cware bi! Nare nə̂ pad di ilə̂ kan̰jammə̂.» 38 Me Jesu cogə lə̂ diyə̂ waygə ba da: «Nə̂ cor bə̂də̂; me hane, də̂ harang managə ciri də bam tulin̰-yə̂ tulin̰-yə̂, dara kal nə̂ ha wayagə nare Nõ də lade di me ca. I dara yande ɓag me nə̂ hara nəm.» 39 Ər̰ə cendi ha managə ciri də wama gə Galile-yə̂ mən mən pad. An̰ji waygə gə nare Nõ də lade di managə kuləli day woni amsa Mãr̰ĩ-yə̂ me, ꞌyorgə nare dundi də acn̰e di bam sədə̂gələ̂ me ca.
Jesu sər̰əw abe cagəm bam səwə̂
(Matiyə̂ 8.1-4; Luk 5.12-16)
40 Wala gə mən gə ɗangə̂ da, gun mən gə cagəm aləw hara Jesu dərə̂wə̂ ib. An̰ji piy gubərə̂w dodə̂ dərə̂wə̂ me amsəw ba da: «Mə̂ urnə̂le da, sər̰ən cagəm ni di bam me mə̂ cwan i gun gə lade.» 41 Jesu yə̂r n̰agəni duwa me u əsə̂w yə̂ə̂ ɓəl gə aba cagəm di me wayəw ba da: «Nə̂ ure. Caga da, cagəm dəma di sər̰ənə̂ bam səmə̂, me nə̂ com gun gə lade ɗəm.» 42 Mana gə ta-lə̂ dog me mwom gə cagəm di sər̰ə bam gun di səwə̂, an̰ji cor gun gə lade ɗəm. 43-44 Ər̰ə Jesu yə̂ə̂ abe di suməw nan̰e me wayəw ba da: «Cəməw gun daa bə̂də̂! Me ha gələ̂w aba bwasa Mãr̰ĩ səm me mə̂ ha ala sarga də bii gə ꞌwoo gənə̂ Moyis duwa ərməw dara mwom gə cagəm di. I yande do me, nare pad kaw ha ꞌwacn̰a dara cagəm dəma di ba sər̰ə i bam ɗəm, me ba mə̂ cor i gun gə lade di sən̰.» 45 Ər̰ə, abe di so ha me ha cəmdə̂gə nare gwale di daa pə̂gin̰ yag yag me nare pad kaw ꞌocn̰ mani nə̂ gə alaw gandagə di me ca. I dara yande di me Jesu ur gaba gələ̂ gə səw daa bam managə ciri-yə̂ bə̂də̂. Ər̰ə, an̰ji dam nəm tulin̰-yə̂ bam dən dwar̰ə-lə̂ me, nare nə̂ swa ciri day-ə̂ jiga jiga kaw hara ꞌyow nəm.
* 1:1-2 Malachi 3.1 1:3 Esayi (Esaïe) 40.3 1:7 nə̂ neyem gaba dama dərə̂wə̂ alaw kwaynani bə̂də̂ Managə magtubu dənə̂ Mãr̰ĩ duwa də gə jangədə pii gə bii gə gərek da, gə jangəw i mana gə ka-lə̂: nə̂ neyem gaba n̰ir̰ə̂w gəbande bam gədawə̂ bə̂də̂. Wala gə ta-lə̂ nare nə̂ Juwib day-ə̂ da, n̰ir̰ə̂w gə gun gəbande bam gədawə̂ da, i giyə̂ gənə̂ kwaya duwa. § 1:14 Yarna gwale gənə̂ dange dənə̂ Jã Batis duwa managə Markə 6.14-29.