10
Gwale gɨnə abe day gɨ deme
(Matiyə 19.1-12)
Mwom da, Jesu day gɨ nə woni gɨrsə gwale duwa di swagɨ daa mana gɨ Kapernom dara hára wama gɨ Judeyə me kuray gɨ Jurde dugdɨw dɨ alə ta lə me ca. Mwom da, nare nan̰ gɨra dayar gandɨw ɗang bi me, an̰ji gɨlgɨ gwale gɨnə Mãr̰ĩ duwa, ya ba a àl nɨm pii pii de. Mana gɨ ta lə da, nare nə gɨ ꞌwogɨgɨ Parise hára Jesu sɨwə ib me ùrɨw nɨm gɨ gwale gaba gɨrsəw ba da: «Bɨrmə ɨnda gɨnə Mãr̰ĩyə da, abe nem agda gɨ dyaməw bam mo?» Ɨr̰ɨ Jesu di kal sɨw ùrgɨ ba da: «Mana gɨ bii gɨ ꞌwoo lə da, Moyis wayang ba man mo?» Cendi cow lə diiyə wayɨw ba da: «An̰ji kalnin bɨrmə ba abe gɨ ba ùrnə ꞌywara gɨ dyaməw bam bɨr̰ɨn̰ da, kal an̰ju ba ꞌyànadɨ maktubu dɨ idɨ agda bam ɨsədɨ lə me, an̰ju ba agdɨna gandɨdɨ sɨn̰.»* Ɨr̰ɨ Jesu waygɨ ba da: «I dara dɨdəng wayni dɨra me Moyis kalang gɨ bɨrmə anə àl nɨm yande ta di. Me mana gɨ Mãr̰ĩ diy gɨ mani pad gɨndəgɨ da, an̰ji ɗar̰ɨ nare nə gɨsɨgədə abe me deme me. I dara yande me abe ha swaa kala abəw day gɨ iw bam, ha ɓamara nɨm gɨ dyaməw me, cendi gɨdɨ ya gun mɨn tenene de. Yande da, cendi i nare sɨr bədə me cor i gun mɨn tenene ɗɨm. Yande da, mani nə Mãr̰ĩ dáygɨ an̰ju da, kal gun anagɨ bam bədə.»
10 Targɨn̰ da, mana gɨ Jesu igɨ kɨrə gɨ nə woni gɨrsə gwale duwa da, cendi ùrɨw ɗang bi dara gwale gɨnə agda gɨ deme bam di. 11 Jesu waygɨ ba da: «Gun gɨ ana gɨ dyaməw bam me unə dɨ ɗang da, an̰ji àl i àcn̰a gɨ dyaməw dɨ pii di. I ya an̰ji ba i i gɨ jaw dyaməw de. 12 Deme kaw, dɨ swana gɨn̰ɨnə tɨrədɨ bam me unə abe gɨ ɗang da, tandi àl i àcn̰a gɨ tɨrədɨ gɨ pii di. I ya tandi ba i i gɨ kondɨdɨ tɨrədɨ de me ca.»
Jesu biygɨ dine bɨw dɨdəgɨ lə
(Matiyə 19.13-15; Luk 18.15-17)
13 Ɗang da, nare hára gɨ dine nə ꞌyəng ꞌyàw Jesu dara an̰ju ba ɓɨlbɨnə sɨdəgɨ me ba amsɨna Mãr̰ĩ daragɨ. Me woni gɨrsə gwale gɨnə Jesu duwadi sogdɨgɨ nare di le. 14 Mana gɨ Jesu ba a yər yande da, dusɨw naw me, waygɨ ba da: «Kalnay dine di gɨ hane ꞌywanan, ɨmnəgɨ bam bədə. Dara i nare nə wun ya cendi de me nem dɨmə hára ciri dɨnə Mãr̰ĩ duwa lə di cendi. 15 Dwayna, nə wayang i gwale sɨw: Gun gɨ kalna Mãr̰ĩ lamna dwãr̰ĩ duwa dɨwə ya dwe gɨ ꞌyəng de bədə da, an̰ji ha ganda hára ciri dɨnə Mãr̰ĩyə di bədə.» 16 Mwom da, Jesu lay dine nə ꞌyəng di yɨbɨgɨ daa jorgɨwə me, bogɨ ɨsaw dɨdəgɨ lə me, piygɨ bɨw dɨdəgɨ lə.
Jesu day gɨ aba ꞌywaa mani
(Matiyə 19.16-30; Luk 18.18-30)
17 Mana gɨ Jesu ɨndər bɨrmə lə dara hára mwom da, abe mɨn wada gɨ gidi gɨra piy gubɨrəw dodə dɨrəwə me ùrɨw ba da: «Aba gɨlənin mani gɨ lade, nə ha àla i man me nə ha ꞌywaa nɨm gɨ bɨlə gaba dama gɨ dɨrəw bɨr̰ɨn̰ di mo?» 18 Jesu wayɨw da: «Mə ꞌwogɨn ba nə i gun gɨ lade dana mo? Gun gɨ lade da, i Mãr̰ĩ mɨn tenene. 19 Mə ꞌwocn̰ mani nə bii gɨ ꞌwoo gɨnə Mãr̰ĩ duwa waygɨ di com: ba mə ꞌyána gun gɨ ùrə dɨma bədə, ba mə kan̰jɨna gun dyaməw bədə, ba mə mĩynə bədə, ba mə sawnaw gun gwale àsɨnaw dɨwə bədə, ba mə àlnaw jam gun mani nə àcn̰e bədə, ba mə àlnagɨ nə abam day gɨ im horɨmbə me.§» 20 Abe di wayɨw da: «Aba gɨlənin mani, mani nə pad ta di, nə àlgɨ̀ le ɓɨg dɨnani niyə bá.» 21 Jesu yərɨw bɨraa, me dusɨw ùrɨw nan̰e, me wayɨw ba da: «Mani mɨn worɨm àla ilə sɨn̰: Ha mə ha kɨlə mani dɨma nə ꞌywaa bam pad me, gursɨ day da, ɨsɨgɨ nare nə bugɨr. Yande me, mə ha ꞌywaa mani nə ꞌywaa daa Mãr̰ĩ sɨwə. Me hare, pam tarɨn.» 22 Ɨr̰ɨ Jesu gwale duwa gɨ ta di ꞌyolɨw bədə bɨr̰ɨn̰ me, sɨw mar bam ledede me, ɨndər yá, dara an̰ji, mani duwa nə ꞌywaa di ꞌyarbar nan̰e.
23 Jesu yərbɨ woni gɨrsə gwale duwa nə tulbəwə di me waygɨ ba da: «Ay! Nare woni ꞌywaa mani da, ganda day gaba hára ciri dɨnə Mãr̰ĩyə da, wom nan̰e.» 24 Woni gɨrsə gwale duwa di, dusɨrəgɨ nagɨ dara gwale gɨ an̰ji waygɨ gandɨw di. Me Jesu waygɨ ɗang bi: «Dɨndan, ganda gaba hára ciri dɨnə Mãr̰ĩyə da, wom nan̰e. 25 Jambal dɨmnə libara gaba busə mani gubu duwa lə kaw, wom bədə sɨn̰. Me gun gaba ꞌywaa mani da, ganda duwa gaba hára gɨ ciri dɨnə Mãr̰ĩyə da, wom nan̰ ɗoy bam.» 26 Gwale gɨ ta di ɗoy woni gɨrsə gwale gɨnə Jesu dɨdəgɨ bam me, cendi wajɨ gwale bulə dayyə ba da: «Me inam i yande da, i wi me ha nyama ꞌywaa bɨlə di mo?» 27 Jesu yərbɨgɨ me waygɨ da: «Nare da, wom ɗoy dɨdəgɨ le, me Mãr̰ĩ da, wom gandɨw bədə. Mani mɨn nə ɗoy Mãr̰ĩ dɨw da, ilə bədə.»
28 Mwom da, Piyer wayɨw da: «Me nenin da, nə kalanin mani pad bam taraninnə dara pama tarɨm. Nin da, ha ꞌya i man mo?» 29 Jesu wayɨw ba da: «Dwayna, nə wayang i gwale sɨw: Gun gɨ kalna ciri duwa me, chamraw nə abje me nə namde me, iw me abəw me dɨndaw labaa dàge duwa bam dara daran ɨndi me dara Nõ dɨ lade di me da, 30 Mãr̰ĩ ha bwaw gun gɨ ta di mani nə pad ta di lə diiyə dii aru caga dama duwa gɨ sɨn̰a dɨdə ka: nə ciri, nə chamraw nə abje me nə namde me, nə igɨrəw me, nə dine, nə dàge me ca. Gun gɨ ta di, ha gɨlə i dɨrɨn̰ me ca. Me ɗan̰ sanga da*, an̰ji ha ꞌywaa i bɨlə gaba dama gɨ dɨrəw bɨr̰ɨn̰. 31 Nare nan̰ nə caga i nə pii cendi da, ha cwara ꞌya i nə targɨn̰ dwar̰agɨ lə, me nare nan̰ nə caga i targɨn̰ da, ha cwara ꞌya i nə pii dwar̰agɨ lə me ca.»
Jesu way ɗang bi dara made duwa me dɨmə duwa gɨ daa munɨ lə me
(Matiyə 20.17-19; Luk 18.31-34)
32 Cendi ilə bɨrmə lə dara hára Jursalem. I Jesu me ha dɨrəgɨ lə. Woni gɨrsə gwale duwa di ɨrɨmdɨ gwale nan̰e me, woni pama taragɨ da, lán̰a àlgɨ le. Ɨr̰ɨ Jesu cor wol woni gɨrsə gwale duwa nə mwaj dii sɨr di bi mɨ́ndagɨ me ilə wayagɨ gwaleyə dara mani nə mɨra ba ha ꞌywawe di. 33 An̰ji waygɨ da: «Dwayna, də ilə nagang hára i Jursalem. Mana gɨ ciri dɨ ta lə di me ɨndi gɨ Gun gorndɨw di, gɨ ha yə̀n ꞌyàgɨ́ woni bwasa Mãr̰ĩ gechide day me, woni gɨlə bii gɨ ꞌwoo gɨnə Moyis duwa me ɨsɨragɨ lə. Cendi ha maa bɨdəgɨ dara ba gɨ ꞌyánan, me gɨra ha ꞌyàn nare nə i Juwib bədə ɨsɨragɨ lə. 34 Cendi ha àlan məng, ha ɓɨsɨbən lade sɨnnə, ha gwaban gɨ bɨr̰aw me ha ꞌyánne. Me wála gɨ subu lə da, nə ha dɨmə daa munɨ lə.»
Jak day gɨ Jã ùr Jesu mani
(Matiyə 20.20-28)
35 Targɨn̰ ɗang da, nə Jak day gɨ Jã nə i Jebede dɨndaw hára Jesu tulɨwə ib me wayɨw ba da: «Aba gɨlənin mani, mani nə nə ilənin ùrəmmə ta di da, nə ùrnin ba mə àlnanin gandagɨ le.» 36 An̰ji ùrgɨ ba da: «Anə ùr ba nə àlnang i na mo?» 37 Cendi wayɨw ba da: «Wála gɨ mə dara dama mana dɨma gɨ ꞌyogdeyə da, kalnin nə damnin gun mɨn ɨsəm gɨ abeyə, me gun mɨn ɨsəm gɨ jeleyə me ca.» 38 Me Jesu waygɨ da: «ꞌYeni da, mani nə anə amsɨgɨ ta di da, anə ꞌwocn̰ gɨndəgɨ bədə. Gaa gɨlə gɨ dɨrɨn̰ gɨ nə ha gɨləw di da, anə ha nyamaw mɨnang mo? Labaa, gaa anə ha nyama ùrə batem dɨ wamani dɨ gɨ ha àlan gandɨdɨ di mɨnang mo?» 39 Cendi wayɨw ba: «Nə hanin nyama le.» Mwom da, Jesu di waygɨ ba da: «I sɨdɨ. Anə ha gɨlə dɨrɨn̰ gɨ nə ha gɨləw di le, me batem dɨ gɨ ha àlan gandɨdɨ di, gɨ ha àlang ꞌyeni me ca. 40 Me dara mana dan gaba dama, gun mɨn ɨsən gɨ abeyə me, gɨ mɨn ɨsən gɨ jeleyə me da, nə nem ɨrməng gandɨw ɨndi bədə. Mana gɨ ta di igɨ i nare nə Mãr̰ĩ ɗangr̰ɨgɨ gandɨw di day.»
41 Mana gɨ woni gɨrsə gwale duwa nə wor mwaj di ba gɨ doy gwale gɨ ta di da, dusɨrəgɨ nagɨ nə Jak day gɨ Jã di dɨdəgɨ lə. 42 Mwom da, Jesu ꞌwagagɨ sɨwə pad dayyə me waygɨ ba da: «Anə ꞌwocn̰ com dara nare nə gɨ ɨrmɨgɨ ba i dolgə nənə nare nə sɨn̰a gɨndɨdɨ lə pad da, cendi bɨl nare day ya ba gɨ i woni ciri day de. Me nare woni dwana kaw, gɨlgɨ kwandagɨ nə nare dɨrəgɨ me ca. 43 Me bulə dannə da, kal ina yande bədə. Ladni duwa da, gun gɨ ùrnə ba a ina geche dan da, kal a ina aba kɨjəgɨ kwandaw. 44 Me gun gɨ ùrnə ba a ina i gɨ pii bulə dannə an̰ju da, kal a cwarna kwaya gɨnə kwandaw day pad. 45 Yarna, ɨndi gɨ Gun gorndɨw di kaw, nə hára i dara nare ba wanannə cendi bədə, me nə hára i dara wagɨ gɨ nare lə ɨndi me ꞌwoo gɨ sɨn ꞌyàdɨ made dara kɨdə gɨ nare nan̰ daa me ca.»
Jesu tɨn̰ɨw Bartime dɨrəw bam
(Matiyə 20.29-34; Luk 18.35-43)
46 Jesu day gɨ nə woni gɨrsə gwale duwa gɨragɨ mana gɨ ciri dɨ Jeriko lə, me mana gɨ cendi gandɨ bam ciri dɨ ta di lə dara hára pii da, nare nan̰ ha gandagɨ dara bwagɨ. Abe gɨ boy mɨn gɨ gɨ ꞌwogɨw Bartime, gɨ i Time gorndɨw, dam lə bɨrmə dugdɨwə amsa lə. 47 Mana gɨ an̰ji doy dara ba i Jesu gɨ Najaret me ba yala an̰ju da, an̰ji so soy mar̰ɨjaw daa nan̰ ba da: «Jesu gɨnə dole gɨ Dabid mwàw, yər n̰agɨni ni ɗe!» 48 Mwom da, nare nan̰ àlɨw gwale an̰ju ba ɗyasɨna bɨw daa, ɨr̰ɨ an̰ji cor soy mar̰ɨjaw daa nan̰ ɗoy gɨ pii bam bi ba da: «Dole gɨ Dabid mwàw, yər n̰agɨni ni ɗe!» 49 Mwom da, Jesu di ɗɨbɨ dodə me waygɨ nare ba da: «ꞌwagɨnan abe gɨ ta di kwa!» Nare di ꞌwaga abe gɨ boy di me wayɨw ba da: «Yɨ sɨm woy! So daa, an̰ji ꞌwogɨmme.» 50 Mana gɨ an̰ji ba doy yande da, kal barge duwa gɨ geche dodə me so daa pɨlam ha ɨjɨ Jesu. 51 Me Jesu di wayɨw da: «Mə ùr ba nə àlnam i na mo?» Abe gɨ boy di cow lə diiyə ba da: «Aba gɨlənin mani, tin̰ɨn dɨrən bam. Nə ùr ba nə cor yər mana bi.» 52 Jesu wayɨw da: «Mə kala dusɨm dɨnnə da, mə ꞌyo labiya, me ha le maa ɗɨm.» Mana gɨ ta lə dog da, abe gɨ boy di yər mana pəgɨn̰ pɨrang me kal sɨw pam Jesu tarɨw.
* 10:4 Deteronom 24.1 10:6 Diyə gɨ mani gɨndəgɨ (Genèse) 1.27 10:8 Diyə gɨ mani gɨndəgɨ (Genèse) 2.24 § 10:19 Kɨrara gɨ daa (Exode) 20.12-16 * 10:30 ɗan̰ sanga Ùr ba gɨ way wála gɨ Mãr̰ĩ ha cwaa daa me sɨn̰a me dɨrway. 10:34 wála gɨ subu lə: Yarna gwale gɨ ta di gɨndɨw dɨ biyə mana gɨ Markɨ 8.31 maktubu gɨndɨdɨ dɨ dodə lə. 10:38 Mana gɨ maktubu dɨnə Mãr̰ĩ duwa dɨ gɨ jangɨdɨ pii gɨ bii gɨ gɨrek da, gɨ jangɨ mana gɨ ka lə ba da: «Gaa anə ha nyama chàa mani nə kob dwar̰ɨ lə nə nə ha chàgɨ ɨndi di mɨnang mo?» Mani nə kob dwar̰ɨ lə me batem me da, Jesu way ɨrɨm i gɨ wamani gɨ ha ꞌywaw di.