Maktubu dɨnə Mãr̰ĩ duwa Matiyə 12

Jesu i wála gaba bwaa gwayni di aba ciri duwa

(Markɨ 2.23-28; Luk 6.1-5)

1 Wála gɨ ta lə da, Jesu day gɨ nə woni gɨrsə gwale duwa ha jə̀ gɨ dàge nə gemeyə dwar̰agɨ lə; i gɨ wála gaba bwaa gwayni gɨnə nare nə Juwib dayyə. Me woni gɨrsə gwale duwa di, cherni àlgɨ le. Mwom da, cendi piy geme dɨw di me gogɨl dɨrəw wom.

2 Mana gɨ nare nə gɨ ꞌwogɨgɨ Parise ba gɨ yər yande mwom da, cendi wayɨw Jesu ba da: «Yər woni gɨrsə gwale dɨma di de! Cendi ilə àla i mani nə bii ɨnda gɨ ꞌwoo ɨm àla day bam wála gaba bwaa gwayniyə.»

3 Jesu waygɨ ba da: «Anə āsɨ mani nə Dabid àlgɨ̀ di mana gɨ Maktubu dɨnə Mãr̰ĩyə bədə mo? Dabid me woni bwaw me, wála mɨn, cherni àlgɨ̀. 4 An̰ji dɨm ha kulu gɨnə Mãr̰ĩyə me lay mapa gɨ gɨ chɨ́gdɨw Mãr̰ĩ kulə di*, me cendi wom.† Ɓag da, an̰ji me woni bwaw di me, dee nem wama gɨ mapa gɨ ta di bədə, me i woni bwasa Mãr̰ĩ mɨra me wom mapa gɨ ta di cendi. Me mani nə Dabid àlgɨ̀ ta di, i àcn̰a Mãr̰ĩ dɨrəwə bədə. 5 Labaa, anə āsɨ mana gɨ bii gɨ ꞌwoo lə gɨ way dara woni bwasa Mãr̰ĩ me wála gaba bwaa gwayni di me bədə mo? Wála gaba bwaa gwayniyə di kaw, woni bwasa Mãr̰ĩ àl giyə mana gɨ kulu gaba bwasa Mãr̰ĩyə di le. Ta di, cendi ilə cilanga i bii gɨ ꞌwoo gɨnə wála gaba bwaa gwayniyə di daa. Me mani nə cendi àlgɨ̀ ta di, àl i mani nə àcn̰e Mãr̰ĩ dɨrəwə bədə. 6 Me nə wayang: Caga ka di, gun gaba ɗwaya kulu gaba bwasa Mãr̰ĩ bam di ilə. 7 Dwayna, mana gɨ Maktubu dɨnə Mãr̰ĩ duwa dwar̰ɨ lə, an̰ji way da: “Nə ùr anə banə yarna kwandang n̰agɨni day. Yara gɨ kwandang n̰agɨni day da, ladɨ ɗoy àlán gɨ sarga bam.”‡ Dee anə ꞌwacn̰ana gwale gɨ ta di gɨndɨwe da, woni gɨrsə gwale ni di, anə dee ha bwagɨ gwale dɨdəgɨ lə bədə. Mani nə cendi àlgɨ̀ ta di, i nə àcn̰e Mãr̰ĩ dɨrəwə bədə. 8 Dwayna, ɨndi gɨ Gun gorndɨw di, nə i wála gaba bwaa gwayni di aba ciri duwa.»

Jesu so abe daa wála gaba bwaa gwayniyə

(Markɨ 3.1-6; Luk 6.6-11)

9 Ɨr̰ɨ, Jesu so kal mana gɨ ta di bam me ha gɨr mana gɨ kulu day gaba amsa Mãr̰ĩyə. An̰ji gandɨ ha kulə. 10 Mana gɨ ta lə di, abe mɨn gɨ ɨsəw mar bam ilə. Mwom da, nare nə gɨ ꞌwogɨgɨ Parise ùr Jesu di ba da: «Bii ɨnda gɨ ꞌwoo lə da, gɨ nem swaa gun gaba mwom daa wála gaba bwaa gwayniyə di le mo?» Ɨrmə dayyə ɓag kaw, cendi kan̰jɨ ba gɨ ꞌyo gwale gɨ àcn̰e bɨwə dara ba gɨ ha gandɨw woni àla sariya dɨrəgɨ lə. 11 Ɨr̰ɨ Jesu ùrgɨ ba da: «I wi mana gɨ dwar̰angə me dɨmən̰ duwa mɨn ɨndarna gubu gɨ ɗungeyə gɨ wála gaba bwaa gwayniyə da, ha ꞌwódɨ daa bədə mo? 12 Me gun gɨ gɨsage da, ladɨ ɗoy dɨmən̰ di bam bədə mo? Yande da, bii ɨnda gɨ ꞌwoo kal bɨrmə dara ba mə àlna ladni mana gɨ wála gaba bwaa gwayniyə di le me ca.»

13 Ɨr̰ɨ, Jesu wayɨw abe gɨ ɨsəw mar bam di: «Yə́ ɨsəm dodə!» Me an̰ji yə́ ɨsəw dodə, me ɨsəw di cor gɨdɨ ladɨ ya gɨ mɨn di de me ca. 14 Mwom da, nare nə Parise di gandagɨ iche mana gɨ kulu gaba amsa Mãr̰ĩyə di me, dayar gagɨ gwale dara ba gɨ ha àla i man dara ꞌyáa gɨ Jesu bam mo?

Jesu i aba àla giyə gɨ Mãr̰ĩ biyəw di

15 Me mana gɨ Jesu ba a doy dara cendi ma gwale ba gɨ ꞌyəwe mwom da, an̰ji cɨm kal mana gɨ ta di bam me yá. Ɨr̰ɨ, nare nə gɨr̰e nan̰ pam tarɨw me, an̰ji so nare nə mwom daa dwar̰agɨ lə pad. 16 Cor, an̰ji ɨr̰ɨn̰ nare di waygɨ cendi ba gɨlnəw daa bədə. 17 Ta di me i mani nə tanga Aba ciri gɨ Mãr̰ĩ wayɨw aba cɨmə bɨw gɨ Esayi gwale day di me yala àlal kɨrab. An̰ji waya ba da:

18 Yarna aba àlan giyə ni, nə biyəw me,

dusɨn ùrɨw nan̰e.

Nə chɨ́wDúndi ni mana gɨ dɨwə,

me an̰ji ha gɨləgɨ nare nə sɨn̰a gɨndɨdɨ lə pad bɨrmə gɨ lade tɨba.

19 An̰ji ha kan̰ja gun gwale bədə me,

an̰ji ha swaja gwale daa kəndɨrəj kəndɨrəj bədə me ca.

Gɨ ha dwaya mar̰ɨjaw mana gɨ bɨrmə dalawə bədə.

20 Dɨrwa gɨ kojəre kaw, an̰ji ha aw bam bədə.

Lamba dɨ ina lə ꞌywaa lə ɓani hin̰e kaw, an̰ji ha budədɨ bam bədə me ca.

An̰ji ha àla yande di bɨraa dara mani pad àlalna gɨ bɨrmə day tɨba bá.

21 Me nare nə gɨndəgɨ jiga jiga pad sɨn̰a dɨdə ka

ha kala ɨrmə day dɨwə an̰ju.§

Jesu àl giyə i gɨ dwana dɨnə wi mo?

(Markɨ 3.20-30; Luk 11.14-23; 12.10)

22 Targɨn̰ ɗang da, gɨ háraw gɨ Jesu abe mɨn gɨ dɨrəw bu me i mɨm me ca. I dúndi dɨ àcn̰e me àlɨw yande tandi. Jesu sow daa, me abe di cor way gwale me yər mana ladɨ pɨrang me ca. 23 Nare nə gɨr̰e di yɨbdɨ dɨdəgɨ me, wajɨbɨ gwale bulə dayyə ba da: «Ɓag da, abe gɨ ta di i dole gɨ Dabid mwàwgɨ də ilə ɓyadawə di bədə ɓa?» 24 Me nare nə gɨ ꞌwogɨgɨ Parise doy gwale gɨ ta di me way day ba da: «Abe gɨ ta di ꞌyorbɨ dúndi dɨ àcn̰e bam nare sɨdəgɨ lə di, i Sidan* dɨ i dúndi dɨ àcn̰e geche day me ꞌyàw dwana dɨ ta di tandi.»

25 Jesu ꞌwocn̰ ɨrmə day di com, me waygɨ da: «Nare nə wama gɨ mɨnnə jarna say gɨ sɨdəgɨ day da, wama gɨ ta di ha myandara i bam. Nare nə ciri dɨdə labaa chebni dɨ kɨrə jarna say gɨ sɨdəgɨ day kaw, ciri dɨ ta di labaa chebni dɨ kɨrə di kaw, ha wara dama lə jang bədə. 26 Ina i Sidan me ꞌywarna kondɨdɨ Sidan bam da, tandi jər say gɨ sɨdɨ dɨra gang. Yande da, dwãr̰ĩ dɨra di ha wara lə man ɗang mo? 27 Anə way ba ɨndi di, ba i gɨ dwana dɨnə Sidan dɨra me ba nə ꞌyor gɨ dúndi dɨ àcn̰e di. Me ina yande da, woni gɨrsə gwale dan di, i wi me ꞌyàgɨ́ dwana me ꞌyor nɨm gɨ dúndi dɨ àcn̰e bam di mo? Yarna, i nare dan di gang me ha waya dara gwale dan gɨ anə wayɨw ta di ba ha lə bədə. 28 Me ina i gɨ Dúndi dɨnə Mãr̰ĩ duwa me nə ꞌywarna gɨ dúndi dɨ àcn̰e bam mwom da, ta di gɨl dara dwãr̰ĩ dɨnə Mãr̰ĩ duwa kaw, yala ꞌywang ɗɨm. 29 Ɗang kaw, mə ùrnə ba mə gandɨna hana mana gɨ gun gaba dwana kɨrə duwa lə dara laya gɨ mani duwa nə ꞌywaa bam da, mə ha àla i man mo? Mə magdɨ gun gaba dwana di dodə do me mə ha chaba mani duwa nə kɨrə ta di bam pad sɨn̰.†

30 Gun gɨ ina i gun ni bədə da, an̰ji i aba ɨlən me, gun gɨ wanannə dáya gɨ swagə daa lə bədə kaw, an̰ji i aba lyasɨragɨ bam jiga jiga me ca. 31 I dara yande me nə wayang nɨm Mãr̰ĩ ha kala dusɨw hɨlala nare àcn̰a day gɨ jiga jiga dɨwə le, me àcn̰a day gɨ cadɨbɨw nɨm kaw, an̰ji ha kala dusɨw hɨlala lə diiyə me ca, me nare nə cadɨbɨna i Dúndi duwa da, an̰ji ha kala dusɨw hɨlala dɨdəgɨ lə bədə bɨr̰ɨn̰. 32 Gun gɨ wayna ɨndi gɨ Gun gorndɨw gwale ni gɨ àcn̰e kaw, Mãr̰ĩ ha kala dusɨw hɨlala le dɨwə, me gun gɨ wayna dúndi dɨnə Mãr̰ĩ duwa gwale dɨra gɨ àcn̰e da, an̰ji ha ꞌywaa dusi dɨ hɨlale dɨnə Mãr̰ĩ di laba bədə me sanga bədə me ca.»

Habda me yàa duwa me

(Luk 6.43-45)

33 «Dwayna, habda gɨ lade da, yəə ladɨ le, me habda gɨ àcn̰e kaw, yə̀ àcn̰e me ca. Habda gɨ àcn̰e, labaa gɨ lade kaw, gɨ ꞌwocn̰ɨw i dara yàa duwa. 34 Mɨgay dɨndadɨ nə gá! ꞌYeni anə àcn̰e, me i man me anə ha waya gwale gɨ lade mo? Dara gun bɨw da, way i gwale gɨ ꞌwana dusɨw daa. 35 Gun gɨ lade da, way i gwale gɨ lade gɨ ꞌwon dusɨw dɨ korgɨn̰ daa, me gun gɨ dusɨw àcn̰ da, way i gwale gɨ àcn̰e gɨ ꞌwon dusɨw dɨ korgɨn̰ daa me ca. 36 Nə wayang: Wála gɨ Mãr̰ĩ dara àla sariya di da, an̰ji ha ùrə nare ba biynəw gwale gɨ wadɨnani pad gɨ cendi tanga wayɨw di daa. 37 I dara gwale dɨma gɨ waya me Mãr̰ĩ ha yaram nɨm ba mə i gun gɨ tɨba, ɗang kaw, i dara gwale dɨma gɨ waya me Mãr̰ĩ ha yaram nɨm ba mə i gun gɨ àcn̰e me ca.»

Nare ùr Jesu ba àlnagɨ mani nə dan̰a

(Markɨ 8.11-12; Luk 11.29-32)

38 Ɨr̰ɨ, woni gɨlə bii gɨ ꞌwoo gɨnə Moyis duwa me nare nə Parise me hára ꞌyo Jesu me wayɨw ba da: «Aba gɨlənin mani, nə ùrnin ba mə àlnanin mani nə dan̰a, nə yərninne!» 39 Mwom da, an̰ji waygɨ ba da: «ꞌYeni nare nə caga ka, anə i nare nə àcn̰e, me anə i woni cwaw Mãr̰ĩ tarang ta di me, anə ùrɨn mani nə dan̰a ɗe! Nə ha àlang mani mɨn nə dan̰a nə ɗang bədə, i mani nə dan̰a nə wun ya nə pii àlal gɨ aba cɨmə Mãr̰ĩ bɨw gɨ Jonas ta di de mɨra. 40 Ha ꞌya ya Jonas tanga ba a dam nɨm dòche gɨ geche nudəwə wála subu ta di de‡ me, ɨndi gɨ Gun gorndɨw di kaw, nə ha àla wála subu mana gɨ munɨ lə di me ca. 41 Wála gɨ Mãr̰ĩ dara àla sariya di da, nare nə ciri dɨ Ninib lə ha swaa daa nare nə caga ka dɨrəgɨ lə me ha waya cendi ba i nare nə àcn̰e. Dara nare nə Ninib di tuni pii doy berni dɨnə Jonas duwa me kala àcn̰a day di bam me yala ꞌyo Mãr̰ĩ.§ Ɨr̰ɨ, caga ka da, gun gɨ ɗoy Jonas bam ilə. 42 Wála gɨ Mãr̰ĩ dara àla sariya di da, doli dɨ geche dɨ wama gɨ tulɨn̰ dɨ ɨsay gɨ abeyə di, ha swaa ɗɨbə daa nare nə caga ka dɨrəgɨ lə me ha waya cendi ba i nare nə àcn̰e. Dara tandi tanga swaa i sɨn̰a dɨ yēyə hən̰ hára dara dwaya dɨrɨn̰ naa nənə dole gɨ Salmõ duwa.* Ɨr̰ɨ, caga ka da, gun gɨ ɗoy Salmõ bam ilə.»

Gwale gɨnə dúndi dɨ àcn̰e cwara dɨra gɨ gun sɨwə

(Luk 11.24-26)

43 «Mana gɨ dúndi dɨ àcn̰e dɨmnə bam gun sɨwə mwom da, tandi ha kɨdɨbara bam kudɨmi dalawə kan̰ja mana gaba dama bwaa gwayni, me tandi ꞌyo bədə. 44 Ɨr̰ɨ, tandi ɨrɨm dusɨdɨ lə ba da: “Ladni duwa da, nə cwara hára mana ni gɨ nə dama lə pii me nə kalaw di bi.” Dúndi dɨ àcn̰e di cwara me ꞌyo mana di i pəgɨn̰, tojər bam kwa dɨrədɨ lə me, mani kaw, ɗangr̰ar ladɨ me ca. 45 Ɨr̰ɨ tandi ha laya dúndi dɨ àcn̰e wurgɨsubu ɗang dɨ gwale dɨra wom ɗoy dɨra bam, ɓamara gandɨdɨ mɨn háragɨ gɨra mana gɨ ta lə di me damgɨ lə. Ɨr̰ɨ, widɨbə gɨnə gun gɨ ta di, cor àlɨw nan̰ ɗoy gɨ pii bam bi. Mani nə ha ꞌywaa nare nə àcn̰e nə caga ka di kaw, ha wunə i yande dige dige me ca.»

Jesu iw me chamraw me

(Markɨ 3.31-35; Luk 8.19-21)

46 Mana gɨ Jesu ilə wayagɨ nare nə gɨr̰e di gwaleyə sɨn̰ da, iw day gɨ nə chamraw yala ɗɨbə ilə iche dara ba gɨ wayɨw gwale. 47 Mwom da, gun mɨn hára wayɨw da: «Im me chamram me ilə iche, cendi ùr ba gɨ wayɨm i gwale.» 48 Me Jesu di wayɨw: «I wi me i in mo? I nə wi me i chamran di mo?» 49 Ɨr̰ɨ an̰ji gɨl ɨsəw woni gɨrsə gwale duwa di dɨdəgɨ lə me waygɨ nare nə gɨr̰e di ba da: «Yarna, in me chamran me di, i ka. 50 Dara gun gaba àla mani nə Aban gaba dama daa dusɨw ùrgɨ da, an̰ji me i chendɨn, i chidɨn, i in.»

* 12:4 mapa gɨ gɨ chɨ́gdɨw Mãr̰ĩ Yarna mana gɨ Lebitik 24.5-9 lə. † 12:4 Yarna maana dɨnə Dabid me mapa di me mana gɨ 1 Samiyel 21.1-7 lə. ‡ 12:7 Oje 6.6 § 12:21 Esayi 42.1-4 * 12:24 SidanMana gɨ maktubu dɨnə Mãr̰ĩ duwa dɨ gɨ jangɨdɨ pii gɨ bii gɨ gɨrek da, gɨ jangɨw i Belsebil mana gɨ ka lə. Yarna gwale dɨra me gɨndɨw dɨ biyə mana gɨ Matiyə 10.25 maktubu gɨndɨdɨ dɨ dodə lə. † 12:29 Mana gɨ gwale gɨ diri gɨ ka lə di da, gun gaba dwana di i Sidan. Aba ganda kɨrə nə gun gaba dwana duwa lə laya mani duwa di, i Jesu. An̰ji gandɨ ha kɨrə nə Sidan dɨra lə di me kɨdɨ nare daa ɨsədɨ lə. ‡ 12:40 Yarna mana gɨ Jonas 2.1 lə. § 12:41 Yarna mana gɨ Jonas 3.5-8 lə. * 12:42 doli dɨ geche dɨ wama gɨ tulɨn̰ dɨ ɨsay gɨ abeyə Wama gɨ tulɨn̰ dɨ ɨsay gɨ abeyə gɨ ta di, gɨ ꞌwogɨ sumɨw gɨ ɗang Cheba. Yarna maana dɨnə Salmõ day gɨ doli dɨ wama gɨ Cheba lə mana gɨ 1 Dolgə 10.1-10 lə.