20
Kāāntōōyikaab Yuutayeek chēē ki kāwōōt
(Mataayo 21:23-27; Māārkō 11:27-33)
Nto mii bēsyēēt ake, kumii ꞉Yēēsu kōōnēētiisyē ānkwoomchinē biiko lōkōōywēk chēē kāroomēch ām biiwuutaab *Kōōtaab Yēyiin, kukwoonchi ꞉mbo *kibkōrōs chēē wōōyēch, kāānēētikaab kiruutēk ākoo booyik. Kuteebee ꞉bichooto Yēēsu kule, “Mwoowēēch, baa, ng'oo ꞉nyēē kikōōniing' kāāmuukēywēēk iyey ng'aleechu?” Kuwālchi ꞉Yēēsu kule, “Kany ateebeenaak ꞉nkanii tēēbuutyēēt. Ōmwoowoo, baa, yoo kiibātisāniisyē ꞉Yoowaana, kikwoonēē ꞉kāāmuukēywēēkyii wōlēē mii ꞉Yēyiin, nto wōlēē mii ꞉biiko?”
Yooto kuteebee keey ꞉bichoo kule, “Yoo kakeemwaay kule kikwoonēē ꞉kāāmuukēywēēkyii wōlēē mii ꞉Yēyiin, makuteebeeneech kule ām nee simākiiyēnchi. Nto yoo kakeemwaay kule kikwoonēē wōlēē mii ꞉biiko, makuwiireeneech ꞉bichu tēē chu rwoontōōk kēēbēku, kuuyu kiikōōyēnchi ꞉icheek kule ki *wōōrkooyoontēētaab Yēyiin ꞉Yoowaana.”+
Yooto kulēēnchi Yēēsu, “‑Mākiinkētē.” Kumwoochi ꞉Yēēsu bichoo kule, “‑Māāmwoowook ꞉nkanii chiichēē kikōōnoo kāāmuukēywēēk ayey ng'aleechu.”
Kiisyoor ꞉Yēēsu miyootyēētaab kāāntōōyikaab Yuutayeek
(Mataayo 21:33-46; Māārkō 12:1-12)
9-10 Kutas taay ꞉Yēēsu kumwoochi biiko kule, “King'eet ꞉chiito ake kuchaan *musābiibuunēk mbareenyii. Yu kaakuchaan, kukāsyiin āk biiko alak kule kuyēytoochi inee mbaraanaa sukubchēchiin āmiik kōōyyiin yoo kāruryo. Nto mii yoo, kuruuto kuyēk kēny. Yu kāwokururyo ꞉āmiik, kōōyookto ꞉chiichoo kibo mbareet motwooriintēēnyii akeenke wokuyibchi kereeryaanteet nyēē ki nyeenyii. Yu kayit ꞉motwooriintoonoo wōlooto kibo mbareen, kubir ꞉bichoo /kikiikoochinē kuyeyta mbaraanaa ankukwet āmā kiy.+ 11 Kōōyookto subak ꞉chiichoo motwooriintēēt ake. /Kēēbir nkinee nyoo /kiintosuur /ankeekwet āmā kiy. 12 Kōōyookto subak ake nyēbo sōmōk. /Kēēbir nyoo, /kiikōōtēn /ānkiichuutoot ākoy tuuyta saang'.+ 13 Koosoot ꞉chiitaab mbareet ānkulē, ‘Saayey nee?’ Nto mii yoo, kulē, ‘Mii ꞉kiyēē +maayey. +Māāyooktē wērinyuu nyi āchāmē. Tōōs imuuchē kooywey ra nyiitēnyi.’ Kōōyookto.+ 14 Kuyitē ꞉lakwanaa wōlooto, kukuur keey ꞉bichooto kule, ‘Murēchu, ong'nyi ꞉lakwataab murooniito! Okany keebakach sukuyēk ꞉mbaraani nyēēnyoo.’ 15 Yooto, kunam ꞉bichoo wēēroo ānkukwēryoot kuwo tuuyta saang' ankubakach.
Kunyoo ii, yoo koosoot ꞉akweek chokuyēchinē nee ꞉chiitaab mbareet bichoo? 16 Okany āmwoowook, machokubakach bichooto tukul ānkōōkoochi biiko alak kuriibchi mbaraanaata.” Yu kāmwooy ꞉Yēēsu kuu nyooto, kumwoochi ꞉bichoo kule, “Bērē nto māyēyākiis ꞉ng'ala chēē wuu choo.” 17 Kōōrōōtoot ꞉Yēēsu ānkumwoochi kule, “Ibooru nee ꞉siruutēkaab Yēyiin ām yoo /kikeesir kule,
‘Tolochta nyoo kitāyē ꞉biiko
nyēē kōōkuyēk tiiyēywoontēētaab kōōto.’
18 Chii ake tukul nyēē karyaach rwaantaanaa, +/makeetirtir. Nto nyoo kāluulchi ꞉rwaantaanaata, kuruurumē.”+
19 Yu kakas ꞉kāānēētikaab kiruutēk ākoo mbo *kibkōrōs chēē wōōyēch ng'aleechaa kimwooyē ꞉Yēēsu, kōōnkēt kule kimii buch ꞉Yēēsu kukwērē ng'aleechaa liimō, nteenee king'āloolēē icheek. Kukwaany keey ꞉moo bichooto ankumach kule kunam Yēēsu, nteenee kinyōkōriitu, kuuyu ki chaang' ꞉biiko yooto.+
Kibokutech ꞉kāāntōōyik alake Yēēsu sukunam
(Mataayo 22:15-22; Māārkō 12:13-17)
20 Kiiyookto ꞉bichoo yōōtiik kuba wōloo kimii ꞉Yēēsu, wokuyey keey kule churtootiin. Kimāchē kunyōōr ng'ālyoo nyēē keechiwiit ꞉inee sukunam ānkōōyokoochi bāytooyiisyēētaab Rooma.+
21 Kikwēēskwēēsānchi ꞉yōōtiichoo Yēēsu kule, “Kāānēētiintēēt, kiinkētē kule imwooyē manta, iyibē biiko tukul kwooyēēch ānkiinēētē biiko kōōnkēt kiyēē māchē ꞉Yēyiin ām kēēlto nyēbo man. 22 Mwoowēēch baa ng'ālyoontooni: Karaam kēēkwēchinē bāytooyiintēētaab Rooma *syuuruut nto miyaat?”
23 Yooto kōōnkēt ꞉Yēēsu kule kimii ꞉bichoo kutēchē inee. Kumwoochi kule, 24 “Ōboorwoo baa beesyaanteet.” Kuteebee yōōtiichoo kule, “Bo ng'oo ꞉mēti āk kaaynaani mii beesyaantaani?” 25 Kulē ꞉bichoo, “Bo bāytooyiintēēt nyēē wōō nyēbo Rooma.” Kumwoochi ꞉Yēēsu kule, “Ōkoochi bāytooyiintoonoo kiinyii, nto Yēyiin, ōkoochi nyeenyii.”+
26 Kinam kuut bichoo ꞉kiyēē kimwooy ꞉Yēēsu. Kunyoo, kubotyi ꞉wōlēē makunamta Yēēsu kukāsē ꞉biiko.
Ng'eeteetaab meet
(Mataayo 22:23-33; Māārkō 12:18-27)
27 Nto mii yoo, kukwoonchi subak Yēēsu ꞉biiko alake chēē /kikēēkuurēē *Satukaayeek. Kiiyēnchinē ꞉bichoo kule yoo kaakume ꞉chiito, kaakume kutukul nyēē mēēbērē wokung'ēētēē meet bēsyēēt ake.
Kimwoochi ꞉bichoo Yēēsu+ 28 kule, “Kāānēētiintēēt, kisirweech *꞉Muusa kiruutyēēt nyēē mwooyē kule yoo kame ꞉chiito āmānāāsikyiin leekwa ākoo koorkēēnyii, kōōntiiyē ꞉ng'eetaabkaamet koorkoonoo, sukusikyi nyiin lēēkōōk chēē sukuroobta kōōnyii.+ 29 Kimii ꞉chiito ake kēny nyēē kiboonto wērikyii tisab. Yu kāwokuwōōyiit ꞉kibooreetyeet, kukēēsyo. Nto mii yoo, kumēēchi keey nyēē mānāāsikyi ꞉koorkoonoo leekwa. 30 Kōōntiiyiis ꞉wēēriit nyēē kirubu nyoo kimēē. Kōōbuurchiin ꞉nkinee ākoo koorkoonoo ankume āmānāāsikyiin āk koorkoonoo leekwa. 31 Kookeer ꞉wēēriit nyēbo sōmōk. Kōōbuurto keey ꞉nyoo nkinee koorkoonoo ankume ꞉nkinee āmā leekwa. Kiyeyakay kuu nyooto kut kubēk ꞉wērichoo tukul āmā lēēkōōy. 32 Nto mii lētuunoo, kume ꞉nkinee koorkoonoo. 33 Kunyoo, imwoowēēch: Booyiitu ng'oo ꞉koorkoonoo kōōyyiin kāng'ēētyēē ꞉bichooto tukul meet.”
34 Kukētyi ꞉Yēēsu bichoo kule, “Ng'ētēē ꞉kāāmutiisyēēt kōōrooni. 35 Yoo /kaakiing'eetee chii meet ānkuwo Kaab Yēyiin, mēēbērē tākōōmutiisyē nto /tābokiimutē subak, 36 kuuyu māmēē subak. Makukerkeyiitu malayikaanik ānku lōkōkaab Yēyiin kuuyu kookoong'eetee ꞉Yēyiin meet.+
37 Nto kurubta keey ākoo ng'eeteetaab meet, kiichuurta *꞉Muusa ām sōntiinoo kilāyē yoo kimwooyē kule, ‘Yēyiintēētaab *Abraam, Isaka ākoo Yāākōbō.’+ 38 Yoo /kakeemwa kule bo ꞉Yēyiin anum, kōōbooru ꞉yooto kule tākusoboot ꞉chiichooto ānkoo kikiikume kēny. Kunyoo, kurubta keey ākoo Yēyiin, sobchootiin ꞉biiko tukul ānkoo mbo choo kiikubēk.”
39 Kulē ꞉kāānēētikaab kiruutēk alake, “'Kēēkētu nyēē karaam, kāānēētiintēēt.”+ 40 Manaatakukany ꞉biiko kuteebaatee Yēēsu subak ng'al alak kutēchē.+
Ng'oo ꞉Kāārārookiintēēt?
(Mataayo 22:41-46; Māārkō 12:35-37)
41 Nto mii yoo, kuteebee ꞉Yēēsu bichooto kikwiilē inee kule, “Ām nee yu /kēēmwooyē kule chōōnēē *꞉Kāārārookiintēēt kōōtaab *Tāwuti? 42 Yoo wuu nyooto ii, kwaam ꞉nee sukusir ꞉Tāwuti ām kitaabuutaab Tyēēnwookik kule,
‘Kimwoochi ꞉Yēyiin Mokoryoontēēnyuu kule:
'Itēbunēē āwunyuu nyēbo taay
43 kēēbāytooyiisyē tukwaay
ānku +maawaang'te buunikuuk.’
44 Kunyi, yoo kuurē ꞉Tāwuti Kāārārookiintēēt kule ‘Mokoryoontēēnyuu’ ii, kōōmuuchāktōōs kule nee kuyēk muchōkōrēēnyii?”+
Kiiburyoong'to ꞉Yēēsu kiblembechiis
(Mataayo 23:1-12; Māārkō 12:38-40)
45 Kumii tākuyēbchinē yiit ꞉biiko kiyēē kimii ꞉Yēēsu kumwooyē, kuwēēkyi keey ꞉Yēēsu rubiikyii ānkumwoochi kule, 46 “Ōriibēē keey kāānēētichoo bo kiruutēk, ‑amoorub ātēbuutēkwaa. Kicham ꞉bichu kōōloochē sirooy chēē yoo /kakeekas, /simkiinkētē kule icheek kiirwookik. Kicham mbo subak kubēēsyētootēē wōlēē chaang' ꞉biich /sikiisubooyootē nyēē /kākēēkoonyit. Kicham subak kulēkwēlē ng'ēchērōōk choo bo taay ām kooriikaab saayeet ānkōōmoymooyē mbo ng'ēchērōōk chēbo taay ām kaab saakwa ake tukul.+ 47 Lātunootē mbo koor chēē musuuk sukuyibēē tukuukwaa. Sooyē miisin kuyēyē keey kule churtootiin. Biich chēē wuu chuutēchu chēē mākuyēchi ꞉Yēyiin ng'al chēē bichiiyēch kusiir choolwookiin ake tukul.”
+ 20:6 Mat. 14:5 + 20:9-10 Isa. 5:1-7 + 20:12 2Tēt. 36:15-16 + 20:13 Luuka 3:22 20:17 Tyēēn. 118:22 + 20:18 Isa. 8:14; Tān. 2:34-35, 44-45; 1Bēt. 2:8 + 20:19 Luuka 19:48 + 20:20 Luuka 11:53-54 + 20:25 Room. 13:7 + 20:27 Mat. 3:7; 16:1, 6, 11-12; 22:23; Yēyuut. 4:1-2; 5:17; 23:6-8 + 20:28 Toowu. 38:8; Kiruu. 25:5-6 + 20:36 1Yoowa. 3:1-2 + 20:37 Chuy. 3:2, 6 + 20:39 Māārkō 12:32 + 20:40 Mat. 22:46 + 20:44 Mat. 20:30-31 + 20:46 Luuka 11:43; 14:7