7
E Stepan Tkothoi Mang O Yuda Ngarores
O mia ngta ppiak mang e Stepan ko kim e Sanhendren tok knop, to o pris ruk laol ngalaip ta mnganang e Stepan te, “Ngata mien mang in orom ngaro rhek ri?”
2-5 Va e Stepan tkoripang ngar te, “Kolmialaol, kolenar muk ruk arhe, mgua smia ngan kuaro rhek ri na. Tennik E Nut to nam mrua khenam ka serppak ma mmok, tpis ko kim ngores to e Ebrehem ko ta vle kuon mMesopotemia vop. Tlo ngae ka vle kun mHaran vop, nang tpis ko kim he kael ka tnangal ngang kam ktar kpavap mang kaores ruk ngara knaek mang te, en kar kaores ruk ngara knaek mang, ngar mia teit mang a mmie to enda. Ii, E Nut ta ktar kpavap mang e Ebrehem kaores tok kmel ka tnangal ngang, vanang ho nop kalyie tang ngang vop.
To E Nut tgia havaeng te, ‘Ngiaka mlom orom ilaro tgoluk tgus he kparem ilaro mia mruo va ila mmie mruo he kngae kam vle mnam a mmie langto yok, endo ngora khenam ngang in.’
To e Ebrehem tparem ka mmie to ko mKaldie, to kngae ka mlom orom karo tgoluk ngoguon mHaran to hera vle ko. Ta vle ko tok, kais ko kteit ta yor. To E Nut ther kle ka ktong ngte mo mnam a mmie ta muta vle mnam tete, vanangko E Nut tngae lo vur en si a mmie ke mhe tang ngang vop, en kam kar mnam kam mrua mon ke mhe to ngang en mruo msim.
Ii! Tennik E Nut ta ktar kpavap mang e Ebrehem kaores ti arhe te, ‘Ingores ruk ngara knaek mang in, ngara vle enang o hirtek kun mnam a mmie langto ko yok ko ngat lua teit mang vop. To o vrong rhek ngar le ka ktong a vaak orom karo imuo ruk muk ko ngara kakapom muk ha ktong nguk kun mnam a mmie langto yok kmenpasiker muk ko tok, muk kmeha lkapnes ngang ngar. Va ngara ker tar muk ko tok va kol a regesal mang nguk kmis mang o pnes ruk ngat kais te, 400. Vanangko dok ngor le kaen a kapnes ngang endruk ngat kaenpasiker muk kmeha ngang ngar tok. To koknaik ko pekam ko nguak kaen a kapnes ngang ngar, muores ngar le kparem mar kun mnam a mmie to endo he kat kaekeknik ngte mnam a mmie to enda kam kta totu pum dok kat.’
Ii, tennik E Nut tre tok, to her kael a ngaelmir langto ngang e Ebrehem orom a keknen to kam paam lurokol, kam khenam ngang o mia te, a mokpom ta vle kun pgegom E Nut kre Ebrehem. E Nut ta mokpom kre Ebrehem tok, to e Ebrehem ta teit mang e Isak va ko pekam o kolkhek ruk aktiek hori orom alomin ko knan tkol, ngat hera paam. Kam ngae, to e Isak ta teit mang e Yakop kat va e Yakop ta kle kteit mang nguaro pupnam ruk loktiek hori orom alomin kat, endruk nguaro usiel ngaro pneik msim.
Kam ngae, to ngruaro pupnam ri ngta kapter ngarnopia langto e Yosep, he ekam tok, ngta ngam ngang lIsip, mar kmenkim, en kmeha lkapnes ngang ngar. Ngta kpiem e Yosep tok, vanangko E Nut nma vle ko kim he ktoot mang kam 10 turang ko tpet karo vnek tgus kuo mang. Vanang mnam o kolkhek ruk endruk ko e Pero ta vle te, o Isip nga taven, E Nut nam kaen o papat lyar ngang e Yosep he e Pero nam mia higiang ngar he le ksirei mang e Yosep. He ekam tok, e Pero ta kle kael e Yosep kam toot mang lIsip tgus va mang karo reha tgus ruk kun mnam ka ngoulu to klalaut kat. Nang kaornopeik ruk mo mKenan* ngate lua paptang e Yosep ko ta laut ko tok mIsip e.
11 E Yosep ta laut ko tok, kam ngae, to a vang alautar ta vle ko mIsip va mo mKenan tgus. Tmi kut kering o mia tgus hak, va nguaro pupnam ruk endruk kat nong o ol ngang ngar mo mKenan kat e. 12 To e Yosep kteit e Yakop ta vle mo mKenan, he ka ngnek mang o ol ogu mIsip to hera meng nguaro pupnam ruk endruk kam pakvom kam ngae ngogu kmenenkim o ol ngang ngar. Ngata ngae ngogu kmenenkim o ol to her le kaeknik. 13 Kam ngae, to ngat le kat kaeknik nglomin kat ngogu. To mnam o kolkhek ruk endruk e Yosep ta mrua polger en mruo ngang kaornopeik. Va e Pero kat tkol a re mang e Yosep ka valngan ruk endruk. 14 Gi ko pekam tok, e Yosep ta me mang kteit e Yakop kar ka valngan tgus, endruk tgus ngat kais mang te, 75. 15 To kteit e Yakop ta grung ngogu mIsip he ka vle. Va ko tok en kar nguaro pupnam tgus ruk endri ngat yayor tgus ko. 16 Kam ngae, to o mia ngata lol nguaro pupnam ruk endri ngaro sogi ko tok he kaeknik ormar ngte mIsrael mnam a rengmat to e Sekem to her kaelik kun mnam a kre ka nho to tiok e Ebrehem ka valngan tenkim mkor e Hamor kles ruk lurokol orom a keik to ngat mrua mon mang.
17 Yu! Muk e Sanhendren, nguaro pupnam ngata vle ogu mIsip vop, he E Nut tkaengaer mor lIsrael kam ngamkhor ko tok ekam ko ta konner E Nut kmaottam ka tnangal to tel ngang e Ebrehem tennik. 18 Ngta vle ko Isip tok, to a taven langto yok tkol e Pero ka ngaekam kam toot mang lIsip, nang tlo kta mnor mang e Yosep kat e. 19 Tpis to nma sisieng nguaro pupnam kngae ktua panaem mar hak kam kolaspa mang ngar, mar kam kol ngaro is ruk o gunsvel he gi vrong ktua ngam mar kun ma ye kngam mar o yoror.
20 Ta vle tok arhe mnam o kolkhek ruk e Moses knan tkol. Knan tkol va tvokom te, tlo vle enang o gi vrong sie e. Tho mi kut vle yok gi. Ta ktar klaut ko kim kteit kar knan mruo kngae kais mnam karo kenho ruk korlotge, 21 to ngint her korim ku mnam a ye. Ngint korim ko tok, to e Pero ka kvek tle kaol kpis mang to kol ngok mrek kam pavloum te, khal msim. 22 Enang tok, e Moses tlaut orom lIsip ngaro papat ruk lvu laut hak he kaelha kam rere lserppak va vu kaeha lserppak ekam tok kat.
23 Kam ngae, to e Moses karo pnes ngat kais mang alo mhelom alomin, to thera pat kam ngae kun pgegom karo mia mruo ruk o Israel ka kneng ngar. 24 Tpis kun pgegom mar to kvokom ko a Isip langto tkaim a Israel langto ngae ktua panaem hak. He ekam tok, a tutu ta vle kun pgegom min. To e Moses tsap kpis kturang endo a Israel kmim endo a Isip kngam a yoror. 25 Enang tok, e Moses ta pat re te, lIsrael ngara tar ko E Nut tkaeha maktiegom en mruo kam turang ngar kam mrua hong ngar mruo ku meorom lIsip nga serppak. Vanangko nove, ngat lua pat tok e. 26 Hop enang ngmo, to e Moses ta le kaol kpis mang alo Israel aloruk yok vat ko nginta mo imim min kat. To tre khagam min kmel a vuya mo pmin kam havaeng ngin te, ‘Ai, mae lo monopia, va kman ko met re kmel a tutu kun pgegom mae mruo?’
27 Tre tok, vanangko endo tkaim kaela kngae ktua panaem hak, tpoom e Moses petgim min he ka kpiem te, ‘Erieto tel yin kam nho mang ngor lIsrael he ka srim o rhek mo pgegom mor? 28 Nok ngir kat kaim dok enang ko ye im a Isip to tenmo, ngola?’ 29 E Moses ta ngan a re tok, to hera ngorpok ngogu mnam a mhe langto yok ko mMidian he ka vle kun pgegom mar enang a hirtek langto. To thera lei ko tok, he ktavlom ta kol kloyie lomin.
30 E Moses ta vle ko mMidian kngae, krum o pnes ruk alo mhelom alomin ko tok. To ko tok a engyel langto tmur pis ko kim. A engyel ta, te mur pis kun mnam a paei karo ngaerevek ko ta vurvur ko vgum ke turvek langto ko ma kalputmok ko rkieng a vul to e Sainai. Vanangko a paei tlo vur kaem ke turvek to endo e. 31 E Moses tvokom tok, to tho mi kut senkrip kim hak to kre kam ngae ko rkieng kam smia kelko mang va tngan Ngoldaip ka ktui ko ta rere ko vgum a engyel to te, 32 ‘Dok E Nut, dok to ingores ruk e Ebrehem, e Isak va e Yakop ngma mokpom kar dok tennik.’ E Moses ta ngnek tok, to tngae ho mi ktua gor hak he ka vok ta khi kim tgus he lo kta svil kam vur kaegom ka serppak kam vrua nho kvokom kat e. 33 To Ngoldaip treng te, ‘Tolgom ila lo nhar na, ekam ko ko her el a totu mang a mhe to ya sir mnam. 34 He ko mrua plok ngang in tete, ekam ko ko smia mnor mang kuaro mia mruo ruk muk lIsrael te, lIsip ngma kol a regesal mang nguk he mum kaeteti vgum mar va koma ngan muk kat. Enang tok, kua grung ngte kam tavger in kam kol kua ngaekam ko her yin arhe ngora meng in kmeknik ngogu mIsip kam hong lIsrael petgim mar. Ya ngnek he?’
35 Ii, endo E Nut tmur pis ko kim ko vgum ka engyel kun mnam ke turvek to endo he ktavger he kmeng kam nho mang lIsrael va kturang ngar kam hong ngar pum o Isip, her e Moses to arhe. Vanangko lIsrael ngta kle ka kpiem hak orom ngaro rhek ruk te, ‘Erieto tel yin kam nho mang ngor lIsrael he ka srim o rhek mo pgegom mor?’ 36 Ii, her e Moses to arhe ta ktong lIsrael kmottek ku meorom lIsip nga serppak he kngorom mar ko ma kalputmok kmis mang o pnes ruk alo mhelom alomin he. Ngata ngae kngae va mnam o pnes ruk endruk e Moses nam kaeharom o reha ruk lserpgue, endruk o mia ngama sor kmar ko mIsip va ko mnam a tonglou to ngma mon te, E Svel va ko tok ma kalputmok kat.
37 Va her e Moses mruo to kat arhe endo treng lIsrael te, ‘E Nut nera tavger a propet langto kun pgegom muk mruo kam sir ko kmuk enang ko ta tavger dok kam vle ko kmuk kat.’ 38 Mare, her e Moses arhe endo E Nut ta rere ngang vgum a engyel langto kuon kia vul to e Sainai ko E Nut ten karo pos ruk loktiek ngang, endruk ngta vle ngnik ngnik, en kam maenik ngang ngor tete. Ii, her e Moses to arhe endo ta vle kar ngorores ko tok ma kalputmok he ka ktong ngar tok arhe.
39 Vanangko ngorores ngma kees kam ngan vgum. Ngam kle kngamngam va gia kpiem, nang kle ka svil kam kle kaeknik ngogu mIsip. 40 Ii, ngta kpiem tok, to kle khavaeng ngalaip langto e Eron te, ‘Ke Moses ta tvua ker ktong ngor petgim lIsip he nguaro papat ngat lo vua vle mang kat e. He enang tok, ngiak ngatkal ormor kmeharom o Nut akor ko la ppiagar ngang ngor, endruk orom o matpil mar kam smia ktong ngor, nang mnang ke Moses ta he.’ 41 Ii, her a venloot to arhe ngat eharom a Nut to la ppiagar langto orom a matpil ko ta nho enang a bulmakau ka sie. Ngat kaeharom knop, to ngta pis ko kim orom ngaro nngiar he kunngir kim ko ngata sirei te, ngat mur kaeharom orom ngaro singni mruo. 42 He vgum a kerkeknen to tok, E Nut tel ka yaik ngang ngar he korim mar, mar kmikkiem ngaro svil mruo kam ngarkie ngang ngaro Nut ruk o ketor, a kenho, a kolkha va o tgoluk tgus kuon ma volkha. Ngorores ngta vle tok, he sim kut kaottam E Nut karo rhek ruk mang ngar ko ngat pis lmien ormar ko o propet ngat kaittiegom mar tennik te,
‘Kelenar lIsrael gi, muta vle ko ma kalputmok kam ngae kais mang o pnes ruk o mhelom alomin, nang mut lo vrua nngiar ngang dok e! 43 Ii, her muk ruk arhe mut kael mularo yaik ngang dok, nang kle va ksovet mang a rambel to mkor mula Nut to la ppiagar ka munik e Molok. Va mut kael mularo yaik ngang dok, nang kle va kngarkie kat ngang a ketor to mkor a Nut langto la ppiagar ka munik e Revan. Ii, mut mur kaeharom min orom nginalo matpil kam tubulkek ku penharom min he khover min tok. He ekam ko mut kaeharom tok, ngora likim muk he kerer muk ngoguon mBabilon ngok malhagenmok hak mang a mmie ta.’
44 Gi enang tok kat gi, ko her ngorores ruk arhe ngate kut kaeharom E Nut kta rambel msim, endo ngma mon te, Ke Rambel To E Nut Kalo Pla Nginma Vle Kun Mnam. Va ngat eharom kmikkiem e Moses karo rhek ko E Nut msim tmur khenam a rambel ka nunu ngang, en kmeharom kmikkiem enang tok. Va ngma kokol kngorom ko ma kalputmok, 45 kam ngae kngae to koknaik e Moses mar ngta maen E Nut ka rambel to endo ngang ngorores nga main langto he ngta ngae orom tok kat. To mnam o kolkhek ruk E Nut ta kerer o vrong rhek petgim a mmie ta he ngot le kol, e Yosua ta kle ka ktong ngorores ngte orom a rambel to endo. Va a rambel to, ta vle mnam a mmie to enda he ngata maen ka grung orom kngae kais mang ko e Devit ta vle. 46 Ii, va e Devit kat nam kaikkiem kaes to e Yakop ko nma mokpom kar E Nut he E Nut nam vua sirei mang e Devit ekam tok. Enang tok, e Devit ta mnganang E Nut kam ngatkal ngang, en kam ngam a mi rek tang ngang, En kam vle kun mnam. 47 Vanangko e Devit tlo ngam E Nut ka rek to endo e. Nove, her e Solomon arhe, ta kle kngam ka rek to ngang.
48 Ii, e Solomon tpu ngam E Nut ka rek tok, vanangko muk e Sanhendren mu vokom na, E Nut To Tho Mi Laut Hak tho lo kais hak kam vle kun mnam a rek to o mia ngat ngam orom ngaro singni mruo e. Nove! Si a propet langto tmi kut havae mang E Nut tok kat arhe te, 49-50 ‘Ngoldaip thavae te:
Kua lo ktiek mruo ngint eharom a volkha, dok kmorsang mnam kam nho mang o mia ko tok. Va ko mur eharom a mmie kat ekmok, dok kmel kua lo nhar kuo mang. He ekam tok, muta pat re te, mula rek tis mang dok kam vle kun mnam, i o a mhe tang tis mang dok kam vle kun mnam kat?”
51-53 E Stepan ta keknen ngang e Sanhendren mang ngarores ko ngma kpiem E Nut kalngunes tok, to tle khavaeng ngar te, “Ii, her muores msim ruk arhe ngat lol E Nut karo mur pos mruo, endruk telik ko vgum o engyel ngang ngor kmeharom mar. Vanangko tete muk mum kle va ka kpiem mar he lo kat kaikkiem mar kat e. He enang tok, her muk ri arhe, mut ho mi kut kaenang muores tok kat ko mum vua kpiem E Nut karo rhek he kaengnam mar he ktok pelam muk kmar gi enang muores tok kat arhe. Ii, mut kaenang ngar tok kat, ekam ko muma sir malngaeng E Nunu A Totur gi enang ngar tok kat.
Mu havaeng dok na, mut kais kam pat mang a propet tang ko muores ngat lo vur im gi? Her o propet ruk arhe endruk ngta ktar kpavap mang Endo Nam Vu Kaikkiem E Nut Karo Pos te, nak kaol kpis, va si muores ngat her kle kaim mar kat. Ii, va kmikkiem enang ngar tennik tok kat, her muk ri tete kat arhe mut her kle ktua kael mularo yaik ngang Endo kat, va kle kut kaim kngam a yoror hak. He enang tok, mularo keknen ta khenam te, mut ho mi kut kaenang o mia ruk ngat lo kol E Nut ka ngaelmir to kam khenam ngang o mia te, ngta mokpom kar. Ii, mut kaenang endruk ngat lo paam mar tok arhe.”
Ngata Lalaem E Stepan Kngam A Yoror
54 E Sanhendren ngta ngan ko e Stepan ta kner mar tok, to ngat ngae ho mi ktua vrek kiin ngang hak he khem ngaro ngnorok mang. 55 Vanangko E Nunu A Totur tkaenkrovgem e Stepan he ta nho ngpalmai ngoguon ma volkha he kvokom E Nut kla mmok kar e Yesus ko ta sir ko mnam E Nut ka miktiek. 56 To e Stepan thavaeng ngar te, “Mu nho ngoguon na, ko a volkha tmommenik he ko vokom A Mhel To Nkong Man Ma Volkha ko ta sir ko mnam E Nut ka miktiek.”
57 E Stepan thavae tok va ngat lo kta svil kam ngan karo rhek kat e. Ngta tokim ngaro rela he ho gia vuvui klik kam kehor kim. To ngta sap kgun mang to 58 ka kpom he kait ngogu mnok petgim a rengmat. To endruk ngat mia ngan karo rhek lsir ngat kael ngaro it ko kim a mhel to ka munik e Sol, nang le kaelha kam lalaem.
59 Phevgom mar ko ngata hivuo kam lalaem, e Stepan ta ngarkie te, “Ngoldaip e Yesus, ngiak vaeng kua nunu ngok kmin.” 60 Tngarkie tok, to ktubulkek he kvui te, “Ngoldaip ngior kmel a mumgu tang ngang ngar ekam nga kerkeknen ta e.” Ta re tok knop, to hera yor.
* 7:10 Tennik ko o Yuda ngaro pupnam ngat gnua pis mnam nga mmie to e Israel, o mia ngma mon a mmie to endo te, e Kenan. 7:33 O Yuda ngma pet ngaro nharok ko kim o mia kam khenam mar te, ngama totu pmar.