11
Cõãmacʉ̃rẽ sãĩré
(Mt 6.9-15; 7.7-11)
Sicabʉreco Jesús aperopʉ́ Cõãmacʉ̃mena wedesegʉ tiiyígʉ. Wedesetoari, sĩcʉ̃ cʉ̃ʉ̃ buegʉ́ jĩĩyigʉ:
—Ʉ̃sã Õpʉ̃, Juan cʉ̃ʉ̃ buerére nʉnʉrã́rẽ Cõãmacʉ̃mena wedeserere bueyigʉ. Mʉʉcã ʉ̃sãrẽ bueya, jĩĩyigʉ.
Jesús yʉʉyigʉ:
—Mʉ́ã Cõãmacʉ̃mena wedesera, biiro jĩĩña:
Ʉ̃sã Pacʉ ʉ̃mʉã́sepʉ niigʉ̃́, mʉʉrẽ quioníremena padeoáda.
Mʉʉ dutiré ʉ̃sãpʉre niiãdare jeaaro.
Ʉ̃mʉã́se macãrã mʉʉ booré dícʉre tiicúa; atibʉ́reco macãrãcã teerora tiiáro.
Ʉ̃sãrẽ bʉ́recoricõrõ yaaré ticoya.
Niipetira ʉ̃sãrẽ ñañarõ tiiráre ʉ̃sã acabóa. Teero tiigʉ́, mʉʉcã ʉ̃sã ñañaré tiirére acabóya.
Jĩĩcõãsãrenorẽ cãmotáya.
Ʉ̃sãrẽ ñañarõ wáari jĩĩgʉ̃, netõnéña, jĩĩña,
jĩĩyigʉ.
Jesús jĩĩnemoyigʉ:
—Apetó tiigʉ́, sĩcʉ̃ mʉ́ã tiiróbiro niigʉ̃́ cʉ̃ʉ̃ya wedegʉya wiipʉ ñami decopʉ wáa, jĩĩboqui: “Yáa wedegʉ, itiága pã yʉʉre wasoya. Yʉʉ menamacʉ̃ aperopʉ́ wáagʉ yáa wiipʉ jeaawĩ. Cʉ̃ʉ̃rẽ ecaré cʉoríga”, jĩĩboqui. Ãpĩpé wii popeapʉ yʉʉboqui: “Yʉʉre potocṍrijãña. Sope biajã́noãwʉ̃. Yʉʉ põnamena yʉʉ cãnirṍpʉ cãnigʉ̃́ tiia. Mʉʉrẽ wʉ̃mʉnʉcã, ticogʉ wáamasĩriga”, jĩĩboqui. Yʉʉre tʉoyá: Cʉ̃ʉ̃ya wedegʉ niipacari, wʉ̃mʉnʉcã, ticogʉ wáariqui. Potocṍnemorijããrõ jĩĩgʉ̃, wʉ̃mʉnʉcã, cʉ̃ʉ̃ boorécõrõ ticogʉ wáaqui.
’Yʉʉre tʉoyá: Mʉ́ãcã Cõãmacʉ̃rẽ sãĩñá. Sãĩrĩ́, cʉ̃ʉ̃ mʉ́ãrẽ ticogʉdaqui. Ãñurére ãmaãrã tiiróbirora sãĩrucújãña. Sãĩrucújãrã, bʉaádacu. “Sope pã́õña yʉʉre” jĩĩgʉ̃́ tiiróbiro sãĩdúrijãña. Sãĩdúheri, “jáʉ” jĩĩgʉ̃daqui. 10 Sãĩgʉ̃́no cʉogʉ́daqui. Ãmaãgʉ̃no bʉagʉ́daqui. “Pã́õña” jĩĩgʉ̃́no pã́õnogʉ̃daqui.
11 ’Mʉ́ã põna yaaré sãĩrĩ́, ʉ̃tãpere ticoricu. Wai sãĩrĩ́, ãñarẽ ticoricu. 12 Cãrẽquẽ diye sãĩrĩ́, cutiapare ticoricu. 13 Mʉ́ã ñañaré tiirá niipacara, mʉ́ã põnarẽ ãñurére ticomasĩã. Marĩ Pacʉ ʉ̃mʉã́sepʉ niigʉ̃́pe nemorṍ ãñuré ticomasĩqui. Cʉ̃ʉ̃rẽ sãĩrã́rẽ Espíritu Santore ticogʉdaqui, jĩĩyigʉ.
Jesuré “Satanás tutuaremena wãtĩãrẽ cõãqui” jĩĩ wedesãrigue
(Mt 12.22-30; Mr 3.20-27)
14 Jesús wãtĩrẽ cõãwionecogʉ tiiyígʉ. Wãtĩ basocʉ́re wedeseheri tiiyígʉ. Cʉ̃ʉ̃ witiwaari siro, basocʉ́ wedesejõãyigʉ. Teeré basocá ĩñamanijõãyira. 15 Sĩquẽrã jĩĩyira:
—Ãni wãtĩãrẽ dutigʉ́ Beelzebú tutuaremena wãtĩãrẽ cõãwionecoi, jĩĩmiyira.
16 Ãpẽrã́ “¿niirṍrã cʉ̃ʉ̃ Cõãmacʉ̃ ticodiocorigʉ niiĩ?” jĩĩrã, cʉ̃ʉ̃rẽ Cõãmacʉ̃ sĩcʉ̃rã tiimasĩ́rere tiiẽ́ñodutimiyira. 17 Jesupé cʉ̃́ã wãcũrére masĩjĩgʉ̃, cʉ̃́ãrẽ jĩĩyigʉ:
—Sicadita macãrã sĩcãrõména niihẽrã, cʉ̃́ã basiro cãmerĩ́quẽrã, tiidita macãrã petijṍãcua. Sicawií macãrã sĩcãrõména niihẽrã, cʉ̃́ãcã petijṍãcua. 18 Satanás cʉ̃ʉ̃rẽ padecoterare cõãwionecori, cʉ̃ʉ̃ dutiré petijṍããdacu. Mʉ́ã yʉʉre “Beelzebú tutuaremena wãtĩãrẽ cõãwionecoqui” jĩĩã. 19 Teero jĩĩãtã, mʉ́ã buerére nʉnʉrã́ wãtĩãrẽ cõãwionecora, ¿noã tutuaremena cõãwionecogari? Cʉ̃́ãrẽ sãĩñárã wáaya. Mʉ́ã wisirére cʉ̃́ã ẽñoã́dacua. 20 Yʉʉ Cõãmacʉ̃ tutuaremena wãtĩãrẽ cõãwionecojĩgʉ̃, ateré mʉ́ãrẽ wedea: Cõãmacʉ̃ dutiré basocápʉre niiãdare jeatoaa.
21 ’Sĩcʉ̃ tutuagʉ pee besumena cʉ̃ʉ̃ya wiire coteri, cʉ̃ʉ̃yere merẽã tiirícua. 22 “Ate pee besumena ãñuniãdacu” jĩĩ wãcũpacari, ãpĩ nemorṍ tutuagʉ ati, cʉ̃ʉ̃rẽ netõnʉcã́qui. Cʉ̃ʉ̃ye besure ẽma, cʉ̃ʉ̃yere née, cʉ̃ʉ̃ menamacãrãrẽ batojãqui, jĩĩyigʉ.
Jesús jĩĩnemoyigʉ:
23 —Yʉʉre boohégʉ yʉʉre ĩñatutigʉ niiĩ. Yʉʉre tiiápuhegʉ yʉʉre nʉnʉdʉgárare cãmotágʉ niiĩ.
Wãtĩ basocʉ́pʉre coesã́warigue queti
(Mt 12.43-45)
24 ’Wãtĩ basocʉ́pʉre niiãrigʉ witiwagʉ, basocá manirṍpʉ wáayigʉ cʉ̃ʉ̃ niiãdaro ãmaãgʉ̃. Bʉaríyigʉ. Bʉarí, “yʉʉ witiatiriropʉ coesã́wagʉda sũcã” jĩĩ wãcũyigʉ. 25 Jeagʉ, joaári wii, ãñurõ quẽnoã́ri wii tiiróbiro bʉajeáyigʉ basocʉ́pʉre. 26 Too síro wáa, siete wãtĩã cʉ̃ʉ̃ nemorṍ ñañarã́rẽ “atiya mʉ́ãcã” jĩĩyigʉ. Cʉ̃́ã niipetira basocʉ́pʉre sããwa, niiyira. Basocʉ́pe cʉ̃́ã teero tiirí, nemorṍ ñañarõ netõyígʉ, jĩĩyigʉ.
Jesús ʉsenire maquẽrẽ wederigue
27 Jesús teeré wedeseri, sĩcõ numiṍ basocá paʉ watoapʉ niigṍ bayiró bʉsʉrómena cʉ̃ʉ̃rẽ wedeseyigo:
—Mʉʉrẽ põnacʉtí masõrigo ãñurõ ʉsenico, jĩĩyigo.
28 Jesupé coore jĩĩyigʉ:
—Nemorṍ ʉsenicua Cõãmacʉ̃ wedesere tʉo, cʉ̃ʉ̃ dutirére tiirápeja, jĩĩyigʉ.
Jesuré tiiẽ́ñodutimirigue
(Mt 12.38-42; Mr 8.12)
29 Jesús cʉ̃ʉ̃ pʉto paʉ peti neãrã tiirí, wedesenʉcãyigʉ:
—Mʉ́ã atitó macãrã ñañaré tiirá niiã; Cõãmacʉ̃ sĩcʉ̃rã tiimasĩ́rere ĩñadʉgacu. Jonás tiirígue tiiróbiro niiré dícʉre ĩñaãdacu. 30 Nínive macãrã cʉ̃ʉ̃ tiiríguere ĩñarigue tiiróbiro mʉ́ã yʉʉ niipetira sõwʉ̃ tiirére ĩñaãdacu. 31 Saba dita macãrã õpõ yoaro macõ atiyigo Salomón masĩrére tʉogó atigo. Mʉ́ãpe ãnopʉ́ Salomón nemorṍ masĩgʉ̃́rẽ tʉoré peti tʉojã́ã. Teero tiigʉ́, Cõãmacʉ̃ cʉ̃ʉ̃ basocáre wapa tiiádari bʉreco jeari, mʉ́ã coo tiiróbiro tʉorírigue wapa mʉ́ãrẽ pecamepʉ cõãgʉ̃daqui. 32 Nínive macãrãcã Jonarẽ́ tʉorá, wãcũpati, wasoyíra. Mʉ́ãpe ãnopʉ́ Jonás nemorṍ masĩgʉ̃́rẽ tʉoré peti tʉojã́ã. Teero tiigʉ́, Cõãmacʉ̃ cʉ̃ʉ̃ basocáre wapa tiiádari bʉreco jeari, mʉ́ã cʉ̃́ã tiiróbiro tʉorírigue wapa mʉ́ãrẽ pecamepʉ cõãgʉ̃daqui.
Sĩãwócoriga
(Mt 5.15; 6.22-23)
33 ’Basocá sĩãwócorigare sĩãã́ri siro, bauhéropʉ dʉporiya; moocṹricua. Teero tiiróno tiirá, ʉ̃mʉã́rõpʉ péoya, toopʉ́ sããjeara ĩñaãrõ jĩĩrã. 34 Capeari mʉ́ãye õpʉ̃ʉ̃rĩrẽ sĩãwócoriga tiiróbiro niiã. Mʉ́ã capeari ãñurĩ, ãñurõ ĩñaãdacu; ãñurõ tʉomasĩ́ãdacu; ñañaãtã, ĩñaricu; tʉomasĩ́ricu. 35 Ateré tʉomasĩ́rõ booa: Mʉ́ã “ãñurõ ĩñaã” jĩĩpacara, ãñurõ ĩñaribocu. 36 Mʉ́ã ãñurõ ĩña, ãñurõ tʉomasĩ́dʉgara, ãñurõ tʉomasĩ́ãdacu. Sĩãwócoriropʉ niirã́ tiiróbiro ãñurõ ĩñaãdacu, jĩĩyigʉ.
Jesús Moisés jóarigue buerá tiirécʉtire, fariseo basoca tiirécʉtire wederigue
(Mt 23.1-36; Mr 12.38-40; Lc 20.45-47)
37 Jesús wedeseari siro, sĩcʉ̃ fariseo basocʉ cʉ̃ʉ̃ya wiipʉ yaadutigʉ sʉowáyigʉ. Jesús sããwa, yaagʉdʉ jeanuãyigʉ. 38 Fariseo basoca cʉ̃́ã yaaadari sʉguero, cʉ̃́ã ñecʉ̃sʉ̃mʉã tiimʉ́ãatiriguere padeorá, wãmocosetoa, yaayira. Jesupé cʉ̃́ã tiirucúrobiro tiiríyigʉ. Fariseo basocʉ cʉ̃ʉ̃ teero tiirí ĩñagʉ̃, ĩñamanijõãyigʉ. 39 Marĩ Õpʉ̃ cʉ̃ʉ̃rẽ jĩĩyigʉ:
—Mʉ́ã fariseo basoca ãpẽrã́ ĩñacoropʉ dícʉ ãñurõ tiia. Baparí sotoápʉ dícʉ coseárigue tiiróbiro niiã. Popeapʉre mʉ́ã ãpẽrãyére ẽmaré, apeyé ñañaré dadanetõjõãã. 40 Mʉ́ã tʉomasĩ́ridojãã. Sotoá maquẽrẽ tiirígʉra popea maquẽcãrẽ tiirígʉ niiwĩ. 41 Mʉ́ã popeapʉ ãñurã́ niidʉgara, bóaneõrãrẽ ticoya. Teeré tiirá, popeapʉ coserá tiiróbiro niiãdacu.
42 ’Bóaneõrã niiã mʉ́ã fariseo basoca. Mʉ́ã oteré metãgãrẽ “menta”, “ruda” wãmecʉtire, teero biiri niipetire yaaré sitiaãñúre tiirénorẽ seenéõ, opaquẽrĩ tiicú. Pʉamóquẽñequẽrĩ cʉorá, sicaquẽ Cõãmacʉ̃wiipʉ néewa, “yʉʉ Cõãmacʉ̃rẽ ticoré niiã” jĩĩ, pairé ticocu. Teero tiipacára, diamacʉ̃́ maquẽrẽ tiiría; Cõãmacʉ̃rẽ maĩría. Mʉ́ã oterére cʉ̃ʉ̃rẽ ticorucurobirora tee ʉpʉtí maquẽcãrẽ tiiró booa.
43 ’Bóaneõrã niiã mʉ́ã fariseo basoca. Mʉ́ã neãré wiseripʉre sʉguero maquẽ duirépʉ dícʉ duidʉgaa. Macã decopʉ quioníremena ãñudutiri booa.
44 ’Bóaneõrã niiã mʉ́ã Moisés jóarigue buerá, teero biiri mʉ́ã fariseo basoca. Tiiditórepira niiã. Mʉ́ã masãcoperi bauhére coperi tiiróbiro niiã. Teecoperi sotoa basocá netõwára, popeapʉ bóarere masĩriya, jĩĩyigʉ.
45 Sĩcʉ̃ Moisés jóarigue buegʉ́ jĩĩyigʉ:
—Basocáre buegʉ́, mʉʉ teeré jĩĩgʉ̃, ʉ̃sãcãrẽ ñañarõ jĩĩgʉ̃ tiigá.
46 Jesús cʉ̃ʉ̃rẽ jĩĩyigʉ:
—Bóaneõrã niiã mʉ́ã Moisés jóarigue buerácã. Ãpẽrãrẽ́ tiipõtẽ́õña manirére tiidutía. Teeré tiidutípacara, mʉ́ãpe tiiría.
47 ’Bóaneõrã niiã mʉ́ã. Mʉ́ã profetaye masãcoperi sotoapʉ ãñuré wiserigã tiinʉcṍã. Cʉ̃́ãrẽna mʉ́ã ñecʉ̃sʉ̃mʉã sĩãyíra. 48 Cʉ̃́ã sĩãríguere mʉ́ã tiirémena “ʉ̃́jʉ̃, masĩã; ãñunetõjõãã” jĩĩrã tiia. Cʉ̃́ã sĩãyíra; mʉ́ãpe wiserígã tiinʉcṍã.
49 ’Cõãmacʉ̃ cʉ̃ʉ̃ masĩrémena jĩĩyigʉ: “Yʉʉ profetare, yée maquẽrẽ wedeadarare ticocogʉda. Sĩquẽrãrẽ sĩãã́dacua. Ãpẽrãrẽ́ ñañarõ tiidʉgára, cʉ̃́ã wáaro nʉnʉã́dacua”, jĩĩyigʉ. 50 Teero tiirá, atibʉ́reco nʉcãrípʉ profetare sĩãnʉcã́yira. Paʉre sĩãyíra. Mʉ́ã atitó macãrãpʉ cʉ̃́ã teero tiiríguere wapa cʉoa. 51 Abelre* sĩãríguere tée Zacaríare sĩãríguere mʉ́ã wapa cʉoa. Zacaríare sĩãyíra Ãñurí Tatia sããwaro pʉtopʉ. Yʉʉ ateréja diamacʉ̃́rã jĩĩã: Mʉ́ã atitó macãrãpʉ cʉ̃́ã teero tiiríguere wapa cʉoa.
52 ’Bóaneõrã niiã mʉ́ã Moisés jóarigue buerá. Mʉ́ã “ãpẽrã́ Cõãmacʉ̃ye queti jóaripũrẽ buerijããrõ” jĩĩ wãcũcu. Teero wãcũpacara, tiipũrẽ ãñurõ bueria. Tiipũ maquẽrẽ masĩdʉgarare cãmotájãã, jĩĩyigʉ.
53 Jesús wáari, Moisés jóarigue buerá, teero biiri fariseo basoca bayiró cúayira. Pee cʉ̃ʉ̃rẽ sãĩñá potocṍnʉcãyira. 54 Cʉ̃ʉ̃ merẽã yʉʉri boomíyira, wedesããda jĩĩrã.
* 11:51 Génesis 4.8. 11:51 2 Crónicas 24.20-22.