22
Wãmosíari bosebʉreco boocómiriramena queoré
(Lc 14.15-24)
Jesús queorémena cʉ̃́ãrẽ wedenemowĩ:
—Cõãmacʉ̃ dutiré mʉ́ãpʉre niiãdare atequetí tiiróbiro niiã. Sĩcʉ̃ õpʉ̃ niiyigʉ. Cʉ̃ʉ̃ macʉ̃ wãmosíari bosebʉreco tiipéoyigʉ. “Yʉʉ boocórirare sʉorá wáaya”, jĩĩyigʉ cʉ̃ʉ̃rẽ padecoterare. Cʉ̃ʉ̃ boocórirape “wáaria” jĩĩjãyira. Too síro ãpẽrãrẽ́ cʉ̃ʉ̃rẽ padecoterare ticocogʉ, jĩĩduticoyigʉ: “Yʉʉ boocórirare ateré wedera wáaya: ‘Yaaré quẽnoã́repʉ niitoaawʉ̃. Yáara wecʉá, teero biiri ecará diicʉtiri tiirírare sĩãdutítoaawʉ̃. Niipetire quẽnoã́repʉ niiã. Bosebʉreco ĩñarã atiaro’ ”, jĩĩcoyigʉ. Cʉ̃́ãpe yʉʉriyira. Sĩcʉ̃ cʉ̃ʉ̃ya wesepʉ wáajõãyigʉ. Ãpĩ cʉ̃ʉ̃ apeyé dúaropʉ wáajõãyigʉ. Ãpẽrãpé cʉ̃́ã õpʉ̃ ticocoarirare ñee, ñañarõ jĩĩ, sĩãjã́yira. Cʉ̃́ã õpʉ̃ cʉ̃́ã teero tiiáriguere tʉogʉ́, cúayigʉ. Cʉ̃ʉ̃yara surarare ticocogʉ, cʉ̃́ãrẽ sĩãdutíyigʉ. Cʉ̃́ãya macãrẽ sóejãdutiyigʉ. Too síro cʉ̃ʉ̃rẽ padecoterare jĩĩyigʉ: “Niipetire wãmosíari bosebʉreco tiiádare niipetitoaa. Yʉʉ boocómirira atihere wapa boocónemoña manirã́ niijããrõ sáa. Teero tiirá, macã decopʉ wáaya. Niipetira mʉ́ã bʉajeárare ‘bosebʉreco ĩñarã wáaya’ jĩĩña”, jĩĩyigʉ. 10 Cʉ̃ʉ̃rẽ padecotera macã decopʉ wedera wáayira. Niipetira cʉ̃́ã bʉajeárare ãñurã́rẽ, ñañarã́rẽ néõ, néewayira. Teero tiirá, tiitatiare basocá dadajõãyira.
11 ’Too síro cʉ̃́ã õpʉ̃ bosebʉreco atiarirare ĩñagʉ̃, sããjeayigʉ. Cʉ̃́ãrẽ ĩñagʉ̃, sĩcʉ̃ cʉ̃́ã decopʉ wãmosíara sãñarṍ sãñahẽgʉ̃rẽ ĩñayigʉ. 12 Cʉ̃ʉ̃rẽ jĩĩyigʉ: “Yáa wedegʉ, ¿deero tiigʉ́ sããatiarĩ mʉʉ, wãmosíari sutiro sãñaripacʉ?” Cʉ̃ʉ̃pe yʉʉmasĩriyigʉ. 13 Cʉ̃́ã õpʉ̃ yaaré batorare jĩĩyigʉ: “Cʉ̃ʉ̃rẽ wãmorĩpʉ, dʉporipʉ siatú, naĩtĩãrõpʉ cõãwionecoya. Toopʉ́ basocá pũnisíra bacadiyó, utiadacua”, jĩĩyigʉ, jĩĩwĩ.
14 Jesús jĩĩwĩ sũcã:
—Cõãmacʉ̃ paʉre boocópacʉ, sĩquẽrãrẽ besequi, jĩĩwĩ.
Niyeru wapasédutire sãĩñárigue
(Mr 12.13-17; Lc 20.20-26)
15 Too síro fariseo basoca wáajõãwã. Cʉ̃́ã Jesús merẽã yʉʉri boorá, cʉ̃ʉ̃rẽ sãĩñáãdarere quẽnoyúerira niiwã. 16 Too síro cʉ̃́ã buerére nʉnʉrã́rẽ, Herodere tʉonʉnʉ́seramena Jesús pʉtopʉ ticocorira niiwã. Cʉ̃ʉ̃rẽ jĩĩwã:
—Basocáre buegʉ́, mʉʉ ãñugʉ̃́ niirére masĩã. Mʉʉ diamacʉ̃́rã Cõãmacʉ̃ye maquẽrẽ buea. Basocá tʉsaré dícʉre wedericu. Ʉpʉtí macãrãrẽ, bʉ́ri niirã́rẽ, niyeru cʉoráre, niyeru cʉohérare sĩcãrĩbíro ĩña, wedea mʉʉ. 17 Teero tiigʉ́, ¿deero wãcũĩ mʉʉ? Ʉ̃sãrẽ wedeya: ¿Romanuã õpʉ̃rẽ cʉ̃ʉ̃ niyeru wapasédutirere wapatíadari; o wapatírigarite? jĩĩwã.
18 Jesupé cʉ̃́ã wãcũrére, cʉ̃́ã ñañaré tiidʉgárere masĩjãrigʉ niiwĩ. Teero tiigʉ́, jĩĩwĩ:
—Mʉ́ã ñañarã́, tiiditórepira niiã. Mʉ́ã yʉʉre teero jĩĩ, wedesãdʉgara tiia. 19 Niyeruqui wapatíadariquire ẽñoñá yʉʉre, jĩĩwĩ.
Tiiquire cʉ̃ʉ̃rẽ néeatiwa. 20 Jesús cʉ̃́ãrẽ sãĩñáwĩ:
—¿Noãyá diapóa, noã wãme tusai? jĩĩwĩ.
21 —César romanuã õpʉ̃ye tusaa, jĩĩwã.
—Too docare Césaye niirére Césare wiyayá; Cõãmacʉ̃yere Cõãmacʉ̃rẽ wiyayá, jĩĩwĩ.
22 Cʉ̃ʉ̃ teero jĩĩrĩ tʉorá, tʉomaníjõãwã. Cʉ̃ʉ̃rẽ cõãwiti, wáajõãwã.
Diarira masãmʉãre wederigue
(Mr 12.18-27; Lc 20.27-40)
23 Tiibʉrecora sĩquẽrã saduceo basoca Jesús pʉto jeawa. Cʉ̃́ã “diarira masãmʉãricua” jĩĩĩya. Jesuré sãĩñáwã:
24 —Basocáre buegʉ́, Moisés jĩĩriguere jĩĩãda: “Sĩcʉ̃ põnamanígʉ̃ diaweori, cʉ̃ʉ̃ bai cʉ̃ʉ̃ nʉmo niirigore dúutuaro. Cʉ̃ʉ̃ coomena cʉ̃ʉ̃ sõwʉ̃ diarigʉre põnacʉtíbosaaro”,* jĩĩrigʉ niiwĩ. 25 Teerora wáayiro ʉ̃sã watoare. Sĩcʉ̃põna siete niiyira. Cʉ̃́ã sõwʉ̃ nʉmocʉtiri siro, diajõãyigʉ. Põnamanígʉ̃rã, cʉ̃ʉ̃ nʉmo niirigore cʉ̃ʉ̃ bairé cṹũyigʉ. 26 Cʉ̃ʉ̃cãrẽ teerora wáayiro. Cʉ̃ʉ̃ baicã́rẽ teero wáayiro. Teero dícʉ wáayiro. Niitugʉpʉcãrẽ teerora wáayiro. 27 Too síro cʉ̃́ã nʉmo niimirigocã diajõãyigo. 28 Cʉ̃́ã niipetira coore nʉmocʉtimiyira. Teero tiigó, diarira masãmʉãrĩ, ¿nii nʉmope pʉtʉágodari? jĩĩwã.
29 Jesupé cʉ̃́ãrẽ yʉʉwi:
—Mʉ́ã Cõãmacʉ̃ye queti jóaripũ maquẽrẽ masĩria. Cõãmacʉ̃ tutuarecãrẽ masĩria. Teero tiirá, wisijṍãã. 30 Diarira masãmʉãri siro, ʉ̃mʉã́, numiã́ wãmosíaricua. Ángelea ʉ̃mʉã́sepʉ niirã́biro niiĩya. 31 Diarira masãmʉãre maquẽrẽ mʉ́ã buepacara, tʉomasĩ́ria ména. Ateré Cõãmacʉ̃ cʉ̃ʉ̃ye queti jóaripũpʉ mʉ́ãrẽ jĩĩrigʉ niiwĩ: 32 “Abraham, Isaac, Jacob Õpʉ̃ niiã yʉʉ”, jĩĩrigʉ niiwĩ. Cõãmacʉ̃ diarira Õpʉ̃ niirii; catirá Õpʉ̃pe niiĩ, jĩĩwĩ.
33 Basocá cʉ̃ʉ̃ buerére tʉorá, tʉomaníjõãwã.
Dutiré ʉpʉtí maquẽ
(Mr 12.28-34)
34 Too síro Jesús saduceo basocare sãĩñáduri tiirí ĩñarã, fariseo basoca neãrira niiwã. 35 Too síro sĩcʉ̃ cʉ̃́ã menamacʉ̃ Moisés jóariguere ãñurõ masĩgʉ̃́ Jesuré “merẽã yʉʉboqui” jĩĩgʉ̃, sãĩñáwĩ:
36 —Basocáre buegʉ́, ¿diiyé niiĩ Moisére dutiré cṹũrigue bayiró ʉpʉtí maquẽ? jĩĩwĩ.
37 Jesús cʉ̃ʉ̃rẽ yʉʉwi:
—“Cõãmacʉ̃ marĩ Õpʉ̃rẽ maĩñá. Niipetire mʉ́ã yeeripũnamena, mʉ́ã wãcũrémena cʉ̃ʉ̃rẽ maĩñá”. 38 Tee apeyé nemorṍ niinetõnʉcãre niiã. 39 Tee doca maquẽ tee dutiré tiiróbiro niiã. “Mʉʉ basiro maĩrṍ tiiróbirora ãpẽrãcã́rẽ maĩñá”.§ 40 Marĩ tee pʉawãmé dutirére tiirá, niipetire Moisére dutiré cṹũrigue, teero biiri profetas tiidutírere yʉʉra tiicú, jĩĩwĩ.
Cristo ¿noã pã́rãmi niiĩ?
(Mr 12.35-37; Lc 20.41-44)
41 Fariseo basoca Jesús pʉtopʉ neãritabe, cʉ̃́ãrẽ sãĩñáwĩ:
42 —Mʉ́ã Cristo Cõãmacʉ̃ beserigʉre ¿deero wãcũĩ? ¿Noã pã́rãmi niinʉnʉsegʉ niiĩ? jĩĩwĩ.
—Õpʉ̃ David pãrãmi niinʉnʉsegʉ niigʉ̃daqui, jĩĩwã.
43 Jesús cʉ̃́ãrẽ jĩĩwĩ:
—Too docare David Cristo ñecʉ̃ niipacʉ, ¿deero tiigʉ́ Espíritu Santo masĩré ticorémena wedesegʉ, “cʉ̃ʉ̃ yʉʉ Õpʉ̃ niiĩ” jĩĩyiri? David ateré jóarigʉ niiwĩ:
44 Cõãmacʉ̃ jĩĩwĩ yʉʉ Õpʉ̃rẽ:
“Yáa wãmo diamacʉ̃́niñape duiya,
tée mʉʉrẽ ĩñatutirare mʉʉ dutiriguere yʉʉ ãñurõ yʉʉri tiirípʉ”,*
jĩĩ jóarigʉ niiwĩ David. 45 David “yʉʉ Õpʉ̃” jĩĩgʉ̃, Cõãmacʉ̃ beserigʉre jĩĩgʉ̃ tiirígʉ niiwĩ, cʉ̃ʉ̃ pãrãmí niipacari. Teeré ãñurõ wãcũña, jĩĩwĩ.
46 Cʉ̃́ã sĩcʉ̃nopera yʉʉriwa. Tiibʉrecomena “sãĩñánemoricu sáa” jĩĩ wãcũyira.
* 22:24 Deuteronomio 25.5. 22:32 Éxodo 3.6. 22:37 Deuteronomio 6.5. § 22:39 Levítico 19.18. * 22:44 Salmo 110.1.