24
Miskinlik we jinayet
— Némishqa Hemmige Qadir soraq künlirini békitmeydu?
Némishqa Uni tonughanlar Uning shu künlirini bikardin-bikar kütidu?
Mana, ademler pasil qilin’ghan tashlarni yötkiwétidu;
Ular zorawanliq bilen bashqilarning padilirini bulap-talap özliri ochuq-ashkara baqidu;  
Ular yétim-yésirlarning éshikini bulap heydep kétidu;
Ular tul xotunning kalisini képillik üchün éliwalidu.
Ular miskinlerni yoldin néri ittiriwétidu;
Shuning bilen zémindiki ézilgenlerning hemmisi möküshüwalidu.
Mana, ular desht-bayawanlardiki yawayi ésheklerdek,
Tang seherde olja izdesh «xizmiti»ge chiqidu;
Janggal ular we ularning baliliri üchün yémeklik teminleydu.
Ular yamanning kaliliri üchün dalada ot-chöp oridu,
Uning üchün ashqan-tashqan üzümlirini tériydu;
Ular kéchini kiyimsiz yalang ötküzidu,
Soghuqta bolsa yépin’ghudek kiyimi yoqtur.
Ular taghqa yaghqan yamghurlar bilen süzme bolup kétidu,
Panahsizliqidin tashni quchaqlishidu.
Ademler atisiz balilarni emchektin bulap kétidu,
Ular miskinlerdin bowaqlarni képillikke alidu.
10 Miskinler bolsa kiyimsiz, yéling ötidu,
Bashqilar üchün bughday baghlirini kötürsimu, yenila ach qalidu;
11  Ular bashqilarning öyide zeytunlarni cheylep yagh chiqarghan bolsimu,
Hoylilirida sharab kölchikini cheyligen bolsimu,
Yenila ussuzluqta qalidu.
12  Sheherdin ademlerning ah-zarliri chiqip turidu,
Qilich yégenlerning janliri nale-peryad kötüridu;
Biraq Tengri héchkimning iplasliqini eyiblimeydu.
13  — Nurgha qarshi isyan kötüridighanlarmu bar;
Ular nurning yollirini bilmeydu,
Uning teriqiliride turmaydu.
14  Qatil tang nuri kélishi bilen ornidin turup,
Kembegheller we miskinlerni öltüridu;
Kéchide u oghridek yüridu.  
15  Zinaxormu «Méni héch köz körmeydu» dep zawal waqtini kütidu,
Bashqilar méni tonumisun dep ayalning chümbilini yüzige tartiwalidu.
16  Qarangghuluqta oghrilar öyning tamlirini kolap téshidu;
Kündüzde ular özlirini öz öyige qamap qoyidu;
Ular nurni tonumaydu.
17  Ular üchün tang seher ölüm sayisidek tuyulidu;
Ular qap-qarangghuluqning wehimilirini dost tutidu.
18  Ular sularning yüzidiki köpüklerdek yoqap ketsun!
Ularning yer-zémindiki nésiwisi lenet qilin’ghanki,
Shunga ulardin héchkim üzümzarliqqa yene mangmisun!
19  Qurghaqchiliq hem tomuz issiq qar sulirinimu yep tügitidu;
Tehtisaramu oxshashla gunah qilghanlarni yep tügetsun!
20  Uni, tughqan anisimu untusun!
Qurt shölgeylirini éqitip uni yésun!
Eske héch élinmisun!
Shuning bilen heqqaniysizliq derextek késilsun!
21  U balisi yoq tughmaslardin olja alidu,
U tul xotunlarghimu héch shepqet körsetmeydu.
22  Biraq Xuda Öz qudriti bilen mundaq küch-hoquqi barlarning künini uzartidu;
Ular hetta hayatidin ümidsizlensimu qaytidin ornidin turidu.
23 Xuda yenila ularni amanliqta muqimlashturidu,
Shunga ular xatirjem bolidu;
U ularning yollirini közde tutqan emesmu?
24  Ularning mertiwisi birdemlik östürülidu,
Andin ular yoq bolidu;
Ular ongda qaldurulidu, andin bashqa ademlerge oxshashla yighip élip kétilidu;
Ular peqetla pishqan serxil bughday bashaqliridek késilip kétidu.
25  Bu ishlar mundaq bolmisa, qéni kim méni yalghanchi dep ispatliyalaydu.
Méning geplirimni kim quruq gep déyeleydu?».
 
 
24:2 «Mana, ademler pasil qilin’ghan tashlarni yötkiwétidu» — mushu bab 1-12-ayettiki «ademler» belkim chöl-bayawanda turuwatqan miskin jinayetchilerni körsitidu (bolupmu 5-12-ayetlerni körüng). «...tashlarni yötkiwétidu» — yaki «tashlarni yötkep kétidu». 24:2 Qan. 19:14; 27:17; Pend. 22:28; 23:10 24:3 «Ular tul xotunning kalisini képillik üchün éliwalidu» — bu kalisi belkim hem süt üchün hem yer heydesh üchünmu ishlitilidu. 24:4 Pend. 28:28 24:5 «...ular desht-bayawanlardiki yawayi ésheklerdek,...» — bu yaman ademler sheher-yézilardin heydiwétilgen bolup, desht-bayawanda jan béqishtin bashqa amali yoq idi. 24:6 «Ular yamanning kaliliri üchün dalada ot-chöp oridu, uning üchün ashqan-tashqan üzümlirini tériydu» — roshenki, yer igisi bolghan mushu rezil adem bu «chüprendiler»ge öz ashliq hosulini élishta yaki üzüm hosulini üzüshte héch ishenmeydu. 24:9 «Ular miskinlerdin bowaqlarni képillikke alidu» — yaki «Ular miskinlerdin képillik alidu». 24:10 Law. 19:13 24:11 Qan. 25:4; Yaq. 5:4 24:12 «... Biraq Tengri héchkimning iplasliqini eyiblimeydu» — kéyin Ayup bu sözidin hem mushuninggha oxshash bashqa sözliridin towa qilip: «Nesihetni tuturuqisiz sözler bilen xireleshtürgen kim?» dep sözidin yanidu (42-bab). Biraq bu babtiki 1-12-ayetlerdin roshen chüshinimizki, u mundaq kishilerning, hetta uningdin yiraq turghan ézilgüchilerning ehwaligha ichini aghritip köngül böletti. 24:14 «Qatil tang nuri kélishi bilen ornidin turup, kembegheller we miskinlerni öltüridu» — belkim tang seherdiki ghuwaliqtin hem kishining bixestelikidin paydilinip yoshurun zerbe qilip bulap-talaydu. 24:14 Zeb. 10:8, 9 24:15 Zeb. 10:10-11; Pend. 7:8, 9 24:16 Ayup 38:15; Yuh. 3:20 24:17 «Ular üchün tang seher ölüm sayisidek tuyulidu» — yaki «Tang seher ular üchün qap-qarangghuluq bolidu». 24:18 «Ular sularning yüzidiki köpüklerdek yoqap ketsun!» — 18-20-ayetlerdiki péillarni buyruq sheklide yaki kelgüsi zaman sheklide terjime qilishqa bolidu. Shunga -18-20-ayetlerning bashqa birxil terjimisi: «Ular sularning yüzidiki köpüklerdek yoqap kétidu; ularning yer-zémindiki nésiwisi lenet qilin’ghan, shuning bilen ulardin héchkim üzümzarliqqa yene mangmaydu... qatarliq» bolidu. Biraq biz terjimimizni aldi-keynidiki ayetlerge maslashturup alduq. 24:20 «Qurt shölgeylirini éqitip uni yésun!» — yaki: «Qurt uning jorisi bolsun!». 24:22 «...Ular hetta hayatidin ümidsizlensimu qaytidin ornidin turidu» — bu ayettiki esli tékistni chüshinish sel tes. Bashqa xil terjimiliri uchrishi mumkin. 24:23 «U ularning yollirini közde tutqan emesmu?» — Ayup mushu yerde Xudaning yamanlarning yollirini közde tutqini bilen ularni alahide jazalimaydighanliqini, belki ularni adettikidek ölüm künige saqlaydighanliqini körsetmekchi bolushi mumkin. 24:24 «Ular , yeni yamanlar peqetla pishqan serxil bughday bashaqliridek késilip kétidu» — Ayup yenila, yamanlarning héch jazalanmay hayatning peyzini sürüp andin pishqan serxil bughdaydek héch azablanmay bu dunyadin kétidighanliqini körsetse kérek.