Luk
Yesu pi wel wiak kutömweri sëën wë ënëmak Luk puuk Yesuu ngön ompyaö epët retëng ëa. Luk pi ngaan root yaatak wakaimaupök Pool kaamök elmëa. Pi Yuta omën wonöp, köpël omnaröakaanëpök Krik omnaröaan retëng ëa. Krik omnarö pöt, wotpil yaauten kön wiin ompyaö yaaurö yak pi Yesuun wotpil yaapöp pöta ngönte retëng ë mena. Pi omnaröen Yesuuk yaköm yaalni pöt pet elmëa. Luk pi Ngön Yaaö Omnaröa Ya Mëmpeimauta Ngönteta retëng ëa.
Pöt epël wia.
Son i yamëaupre Yesuu wilauta ngönte 1:1–2:52
Son i yamëaupë ya mënaut 3:1-20
Yesu i momëën morök elmëaut 3:21–4:13
Yesuu Kalili yangerak ya mënaut 4:14–9:50
Kalili yangerakaan Yerusalemë saut 9:51–19:27
Yerusalem kak Yesuu naë oröaut 19:28–23:56
Yesuu wal ëak kutömweri isaut 24:1-53
1
Luk puuk Tiopilas pöpëën pep epwer retëng ëa
1 O omën kaöap Tiopilas, tenim tekrakaan omën selap pöröak Anutuuk elmëën tenim naë omnant oröa pötön ökre was retëng ëaut.
2 Pit omën wet rëak omnant oröön itena pöröa këmötëaan ngön kat wiak retëng ëaut.
3 Pël yaëën nem itena pöröen pëël mëak songönöt këëkë kat wiaut. Pötaanök wotpil wesak nimëën ë yaningk.
4 Ni kat wiak wet rëak omën muntaröak ök niaan kat wian epot yaap tapöt pël wasumëak retëng ë yaningk.
Ensel nampök Sonë wilëpnaaten Sakaraiaan ök mëëa
5 Erot pim Yuta omnarö ngarangk ëak wëa akun pötak kiri ar yaaö omën namp wëa yapinte Sekaraia pöp Eron pim kurmentëkaanöröa naëaan Apaisa pim toktakaanëp. Ën pim öngöp Elisapet piita Eron tapöpë kurmentëkaanëp.
6 Piarip Anutuu ëöetak wotpil wë pim ngön kosang pout ngar weim wakaima.
7 Pël ëak Elisapet pi ru köpëlëp yak piarip ru won wë ulöp sa.
8 Sekaraiaare kiri ar yaaö pim karurö pit Anutuu ngönën tup kaöetak së ilëak Anutuu ëöetak neenem yaat mëmpö yesem
9 Sekaraia puuk ka ngerö ngëëngktak së köp nga kaampöt kiri ar ëak koulöp wes mëëpënak pitëm yaaul wël ëlmëën sa.
10 Pël yaëën akun pötak omën yaap sa pörö pit tomök wa top kësang ëak Anutuun kimang maim wëa.
11 Pël ëën Sekaraia pi itena pöt Aköpë ensel namp köp nga kaampöt kiri ar yaaö pöta weë yaapkëöökël tauaan itenak
12 kas kaö ëak reëreë ura.
13 Pël yaëën enselëpök epël mëëa. “Sekaraia, ni kas ëëngan. Anutu pi nim kimang ngönte kat wia. Pötaanök nim öngöp Elisapet pi nim yokot namp wilëpnaat. Pël ëën pim yapinte Son pël mam.
14 Pël ëak ni ya kë sak ërëpërëp yaëën omnaröeta pim orööpna pötaan ërëpërëp ëëpnaat.
15 Pi Aköpë ëöetak kaö sak wë wain iire i nga muntat nanëmpan. Pim ëlëpë yaatak wëën Ngëëngk Pulö pim lupmeri peö ëëpnaap.
16 Puuk Israel omën selap pan lup kaip motiin Anutu pitëm Aköpë naë rë olapnaat.
17 Pi Eliaë ëa pöl weëre kosang wak Aköpë wotöök rapnaap. Puuk peparöa könöt kaip motiin rungaaröaring lup yal mampnaat. Pël ëën omën ngön wa olëolë yaauröeta tapël elmëën wotpil wëauröa könöt kat mowiipnaat. Pël elmëën omën pörö Aköpë waisëpnaataan ko ëak öpnaat.”
18 Pël maan Sekaraia pi enselëpön epël mëëa. “Ten öngöp pouwaar ulöpaar. Pötaanök nim ngönta këët orööpnaalën kön nawiin yeë.”
19 Pël maan enselëpök kangiir epël mëëa. “Ne Kepriel, Anutuu ëöetak wë piin inëën elmëeim wëaup. Pimtok ngön ompyaö epët ök niamëak wes nemëën waisaup.
20 Pël ëën ni kat wiak kön wi kosang newasën yaën. Pötaanök ngön won sak wëën nem ngön yeniak pipot kë oröönak kaalak ngön amëët.”
21 Sekaraia pi ka ngerö ngëëngktak akun wali wëën omnarö kor wë kön selap ëa.
22 Pël ëeim wëën ënëmak kakaatiaan oröak ngönaak mapënëak poprak ëa. Pël ëën omnarö pit epël kön wia. “Pi ka ngëëngkta kakaati omën it ngolöp nent itena koröp.” Pël ëën pi ngön apënëak pomp ëak moresiarëring ök elmëa.
23 Ënëmak Sekaraia pim ngönën tup kaöetak ya yamëngka akunet pet irën kaalak kakë sa.
24 Pël ëën ënëmak Elisapet ru kepring sa. Pël ëak ëlëëpëlëëp ëeim wëën ngoon mor nas won sa. Pël ëën epël mëëa.
25 “Aköp pi kaamök elnëak omnaröa ëöetak nem ëöempel won newesak rungaap yenangk.”
Ensel nampök Yesu wilëpnaaten Mariaan ök mëëa
26 Elisapet pöp ru iirak ëaan ngoon mor nas nasiaan namp won sëën Anutuuk ensel Kepriel pöp wes mëën Kalili yangerak ka naö yapinte Nasaret pörekë sa.
27 Pörek öng ulwas namp wëa yapinte Maria pi omp namp Yosep piin yaö elmëën wëa. Yosep pi Tewit pim körööp.
28 Pël ëën Kepriel pi Maria pim naë së epël mëëa. “Yowe, Aköp pi nimëën ya ërëp ëak niiring wë.”
29 Pël maan Maria pi kat wiak ya ngës ëën epël kön wia. “Tol ëënak yoöre ërëp epël yenëa?” pël kön wia.
30 Pël ëën enselëpök epël ök mëëa. “Maria, ni kas ëëngan. Anutu pi nimëën ya ërëp yaë.
31 Nim yokot kepring sak wilumë pipop yapinte Yesu pël mam.
32 Puuk omën kaö sak öpnaap. Pël ëën omnaröak piin yaya mëak Anutu kaö panëëpë Ruup pël mapnaap. Pël ëën Anutuuk pim körööp Tewit pim ëaul yangerakë omnaröa kaö wes moulmëëpnaap.
33 Pi Yakopë ëere köröörö ngarangk ëak wakaim öpnaap. Pël ëën pim wa ngaöök nimëëpna pöt won nasëpan.”
34 Pël maan Maria enselëpön epël mëëa. “Tol ëak pël ëëm? Ne omp wonöppe.”
35 Maan enselëpök kangiir epël mëëa. “Ngëëngk Puloök nim naë wais Anutu ngaarëkëp pim weëre kosangët nim rangk niwiin kaamök elniipnaat. Pël ëën nim ru wilumë ngëëngk pöpön omnaröak Anutuu Ruup pël apnaat.
36 Kat wi. Nim karip Elisapet pi ulöp saupök ru kepring wë. Ngaan, ‘Pi ru nawilpanëëp,’ pël aimautak peene pöt pi ru kepring wëën ngoon mor nas nasiaan namp ëak yes.
37 Anutu pi omën nant ëëpënëak poprak naën yaaup.”
38 Pël maan Mariaak kangiir epël mëëa. “Ne Anutuu inëën koontup. Pötaanök yaan pil elnëëp.” Pël maan enselëp pi sëp wesak sa.
Maria pi Elisapeten itaampö sa
39 Maria pi akun tapëtakëër wal ëak Yutia rosir omnaröa kak nerekël sa.
40 Pël ëak Sekaraia pim kaata kakaati së ilëak Elisapeten yoöre ërëp mëëa.
41 Pël yemaan Elisapet pi Mariaë yoöre ërëp pöt kat yawiin ru Elisapet pim yaatak wëaö pöp elel ëa. Pël ëën Ngëëngk Pulö Elisapet piik ilëak peö ëa.
42 Pël ëën ngön ëak Mariaan epël mëëa. “O öng epop, ni öng muntaröa ök won. Anutu pi niin ompyaö yaalni. Ën nim ru wilumë pöpta ompyaö elmëëpnaat.
43 Ne ompyaö talëpëën nem Aköpë ëlëpök nem naë yewaisën?
44 Yoöre ërëp ngön neaan kat yawiin nem yaatak wëaupta kat wiak ërëpsawi ëak elel yaë.
45 Ni Aköpë ngön ök niia pöt kë rapna pöten kön wi kosang yewasën. Pötaan ërëpsawiaring ömëëp.”
Mariaak ërëpsawi ngön mëëa
46 Pël maan Maria pi epël mëëa.
“Nem lupmerök Aköpë yapinte wak yawis.
47 Ën nem könöpök Anutu ne utpetetakaan yeneö pötaan ërëpsawi yaalmë.
48 Pi ne pim inëën koont pasip sant yaalnë.
Pötaanök omën peene wë eporöere ënëm orööpnaarö pitök neen, ‘Anutuuk ompyaö yaalmë,’ pël apnaat.
49 Anutu weëre kosangëp puuk retëng epët yaalnë.
Pötaan pim yapinte ngëëngk wia.
50 Pi omën pim iri wëaurö sant yaalmëaup.
Omnaröa öpnaal sant pöt pangk ëak wiaapnaat.
51 Pim moresök ya kosang mënak
omën pitëmtëën wak isak yaaurö wa moolaan yes.
52 Pi yang omp ak weëröeta wa moolëak
omën yapin wonörö pitëm yapinöt wak isak yema.
53 Pi omën ngöntök yaaö omnant wonörö ulöl wes yemangk.
Ën ulöpre moupring wëaurö ngöntök yemowas.
54-55 Pi tiarim ëaröen Apramre pim ruure ëarö kaamök elniipënëak kosang wesak ök mëëa.
Pötaanök pi pim ngön kosang wesa pöten kön wiak Israel pim ya omnarö kaamök elnieim wë.”
56 Maria pi Elisapetring wëën ngoon naar namp ëak won sëën kaalak pim kakë sa.
Elisapetök Son wila
57 Elisapet pim akunet temanöm sëën yokot namp wila.
58 Pël ëën omën kaköröere nanangarö pit Aköpë sant elmëa pöt kat wiak piiring top ëak ërëpsawi ëa.
59 Wë akun 7 ëak won sëën 8 pötak pit yokotup Anutuun yaö wesak pim koröp kaut ilëpënëak wa top ëa. Pël ëak pit Sekaraia pim pepapë yapin ngamp mapënëak mëëa.
60 Pël maan ëlëpök ke urak epël mëëa. “Won, tiar pim yapinte Son pël mepa.”
61 Pël maan pit epël mëëa. “Nim nanang nampë yapinte pil won wia.”
62 Pël mëak pepapön mor ök elmëak yapin talte mapën pöten pëël mëëa.
63 Pël ëën pi kël wësap naöön kimang elmëën wa mangkën puuk, “Yapinte Son,” pël retëng ëën pit yaan sa.
64 Pël ëën tapëtakëër pim këmët kengkën sëën ngönte orö rëën Anutuun yaya mëëa.
65 Pël ëën kak pörek wëaurö pit yaan sak pöta ngönte ka poutë ök maö yesem Yutia yangerak rosiratë ka wieëa pötëëta ök aö sëën pangk ë pet ira.
66 Pël ëën omën pöt kat wia pörö om ngön pöt kön wieim wë Aköpök weëre kosang mena pël wesak epël mëëa. “Yokotup kaö sak tol ëëpën?”
Sekaraiaak tektek ngön mëak Aköpön yaya mëëa
67 Ngëëngk Pulö Sonë pepap Sekaraia pim lupmeri peö elmëën tektek ngön epël mëëa.
68 “Tiar Aköp, Israel omnaröa Anutu pim yapinte wak isak mapa.
Puuk tiar kaamök elniak utpetetakaan ent ë yanuulë.
69 Pim inëën ruup Tewit pim kurmentëkaan namp tiar utpetetakaan niöpënëak
omën weëre kosangring pöp tau yaulmë.
70 Omën pöpön ngaanëër pim tektek ngön yaaö ngëëngköröen ök maan pitëm këmötëaan epël aimaut.
71 Aköpök tiarim kööre toköröere këëpöt yaniwesaurö pitëm naëaan ent ë nuulëëpnaat.
72 Pi ngaanëër ngön ngëëngk kosang wes mena pöten kön wieë
tiarim ëarö lup sant elmëeima.
73 Pim ngön kosang wes mena pöt tiarim körööp Apramön epël mëëa.
74-75 ‘Ne ar neen akun poutë ompyaöre wotpil wë kas naën inëën elnëënëën
arim kööre toköröa naëaan kama niömaat.’
76 Ën yokot epop, ni wet rëak Aköpëën kan ngësum.
Pël ëëmë pötak omnaröak niin, ‘Anutu Ngaarëkëp pim tektek ngön yaaup,’ pël niapnaat.
77 Ni Anutuuk pitëm utpetatë kangut kërë moolëak utpetetakaan öpnaat pël ök maan kat wiipnaat.
78 Anutu pi tiarimëën sant yaaup.
Pötaan pël elniipnaat.
Pi kutömweriaan namp tiarim naë wes mëën puuk këtëpë yema pöl ëwa elniipnaat.
79 Pël ëën omën koutak wëauröere wel wiipënëak yaaurö
ëwa elniak mayaap kanöök niulëën öpenaat.”
80 Ënëmak yokot Son pöp kaö sëëre könö kaö së pël ëa. Pël ëak yang omën wonrek së wakaim wiak pim ya mëmpna akunet temanöm sëën Israel omnaröa naë orö tekeri sa.