4
Jesús tu̱choda nuti̱nchiy
(Matévu 13.1-9; Dúcasiy 8.4-8)
Sajatyiiyada ji̱ta datyadoda jmityo̱jinintyiryi. Riintye̱ryadeda ji̱ta rajuu nijya̱mi̱ simuyu; pariche su̱musa̱da cartyevimu variy, sama̱sa̱da ji̱ta ravimu variy, jiryatiy ravicha̱da ja̱a̱mu. Ti̱ta̱ju̱ nijya̱nvajyuu vicha̱da variy jmityo̱jiniy. Sadatyadoda rajuura tu̱chodata riy. Su̱teda jidyetyadodamu ruuva: “Jirya̱tuva̱chu. Saya̱da ji̱ta ti̱qui nuti̱ nuta̱dana̱cho̱. Santa̱damu ji̱ta raju̱u̱yada ratesiy nú̱va, ruuti̱jada nipya̱tavay varidye, riimyimyu̱yada variy jadchirya. Tajiñe̱cho̱ju̱ raju̱u̱yada ratesiy varintyi, ravichu̱ cabyiva, jiryatimyu̱ ne vatunuco ravicha̱da mucadi jasiy. Varicha̱ra̱ju̱ radipuvesubeda variy jasiy, jiryatimyu̱ ne vatunuco mucadi jasiy. Na̱vapyu savicha̱da jiñi̱ variy, ramu̱mya̱ variy sadara nutasara variy; jiryatimyu̱ ne jnutityara ravicha̱da daryaju̱, ramuni̱tiy ramu̱yada variy. Tasiñi̱ ju̱u̱yada cariitu jnutiy cabyiva day, rani̱ cariitu jo̱ta̱da ja̱vyeda ra̱jisiy nutasarasiy, ramutiy radiryo̱doda varirya nutasara variy, ne rajaryu̱yada variñu̱day. Tasiñi̱ ju̱u̱yada samiy mucadimu day, jasiñi̱ ji̱ta rabiveda samirya, rasivyeda ji̱ta varintyi. Raja̱vyedanumatiy, ra̱sa̱yada ji̱ta variy, tarani̱ jayada day, ra̱sa̱yada mumuri̱ vu̱yaju̱chicha̱ra̱ju̱, tarantiy jasa̱yada taraquinijyate vu̱yaju̱chicha̱ra̱ju̱, tarantiy jasa̱yada taraqui pachasicha̱ra̱ju̱.” Su̱teda ji̱ta Jesús varintyi: “Rirya̱ma̱ tuva̱chu tu̱yutavay.”
Nu̱tyuraju̱ saniquejada Jesús dityadoda tu̱chodata, nu̱tyuraju̱
(Matévu 13.10-17; Dúcasiy 8.9-10)
10 Rirya̱siquita jivyicha̱da Jesúsveda variy. Taraqui vu̱yaju̱y nijya̱mi̱, danu̱ju̱y rinchaju̱, tajuunuma jadchidye richiityari̱nu̱yada ruusa̱ju̱ntiñi̱, ti̱ta̱ju̱musiy ruutaja̱doda jidyetyadodanchiy: “¿Nu̱tyuramuna̱ jityu̱chu nu̱rya dityadoda tu̱choda, nu̱tyuramu?” 11-12 Su̱teda ji̱ta variy ruuva: “Vinu jiryeñi sasa̱yada Ju̱denu darya mityamusiy datya̱da day, Ju̱denu nusu̱yada datya̱daju̱; tavajyu̱ ji̱ta jiryatiy bimuriy, mitya dityadoda tu̱chodani̱day ratyu̱chu ruuva day, rirya̱vidye datya jadchirya; rirya̱tidye nu̱y rana̱cho̱, ne rirya̱diy variy riva; rirya̱tidye tuva̱chura, ¿va̱ riñi datya variryacay? riñuma janumitye ju̱na̱y sana̱cho̱ju̱ Ju̱denuntiy, ne sa̱ramityaniy Ju̱denu variy ruuvara jijyuuchuveda.”
Jesús datyatadedara tu̱choda nuti̱nchiy
(Matévu 13.18-23; Dúcasiy 8.11-15)
13 Su̱teda Jesús variy ruuva: “¿Ne jiryedyetya darya jirya dityadoda tu̱choda dajyu̱ú̱? ¿Nu̱tyichiña̱ jirya̱datyara tara tu̱choda varintyi, nu̱tyichiy? 14 Nuti̱ tu̱chusa̱damu, nuti̱ nutara Ju̱denu niquejada. 15 Jivye jiryatiy nú̱variy, jasityi su̱re ji̱ta nuti̱ varirya Ju̱denu niquejada; rityuva̱chunumatirya, su̱nichara Satanásiy varicha̱ra̱ju̱, saso̱vacharara Ju̱denu niquejada variy ruuvasiy, jiryatiy nutasara rani̱cha ruuva. 16 Darya ni̱day, darya rani̱chantiy jiryatiy ravichu̱ cabyiva ru̱resantiyu; rityuva̱chunumatirya Ju̱denu niquejada, varidye ru̱mutya̱ jichana̱yadamura. 17 Netimyu̱ jnutityavay daryaju̱riy, ne richuru̱ryu̱y ta̱rijyu̱ jityuva̱chodamu variy. Ridyetyasaranumatirya paru̱tyasa̱da Ju̱denu niquejadiva, ti̱ jiyasantasara riva Ju̱denu niquejada risa̱ju̱ntiryi, varicha̱ra̱ju̱ rirya̱paru̱chara riva. 18 Jivyentyi jiryatiy ju̱resavay cariitu jnutiy cabyivariy, riñi̱cha nijya̱nvay jiryatiy rityuva̱chura Ju̱denu niquejada. 19 Dañuma riñi̱cha tu̱yutavay, ripyaru̱y variy riva jichiityari̱jada day, jiryatiy rijechipiya̱ daryaju̱ taranijyu̱ jirya vicha̱divasiy: ¿Nu̱tyuramusiy vu̱ryicha taratavay, nu̱tyuramusiy? Jaryi ru̱canurya taratavay vicha̱da daryaju̱, rivya̱ta ti̱ta̱ju̱ tara va̱cha yimuju̱ variy. Ramuni̱tiy radiryo̱vay Ju̱denu niquejada variy ruuva, ne vana̱y rajay rityuva̱chodamu variy. 20 Jiryatiy samiy mucadiva ru̱resayu, jiryatiy rityuva̱chu darya Ju̱denu niquejada day, riñi̱ ji̱ta jiridyerya, rajay variy rijyu̱, ti̱va ra̱sa̱y mumuri̱ vu̱yaju̱cha̱ra̱ju̱, nu̱va ra̱sa̱y taraquinijyate vu̱yaju̱cha̱ra̱ju̱, tamityi̱va ra̱sa̱y taraqui pachasa̱ra̱ju̱.”
Jesús datyadoda no̱no̱danchiy
(Dúcasiy 8.16-18)
21 Su̱teda ji̱ta variy ruuva: “¿Raju̱ni̱na̱ vuryerirya no̱no̱siiy vurya̱tiy bay suutapa̱y jarirya, varimyata ma̱yajariy? No̱no̱bajyonchaju̱ni vuryeridyerya. 22 Tapi ne tara jna̱y tara jiryatiy dutyasara diyera, vinu ra̱tidye vicha dityanusara rivasintyi, dantyamu̱y ne tara mityamusiy datyasara tara, vinu ra̱tidye vicha jvadatyasara rivasintyi. 23 Sa̱ma̱ tuva̱chu, mi̱ni̱tyi tu̱yuti̱.”
24 Su̱teda ji̱ta variy ruuva: “Jirya̱ntyajnu̱y, ta̱rana̱cho̱ jiryetyuva̱chu, ta̱rana̱cho̱. Daryatiy vu̱charanu tavajyu̱ tara, daryaday rirya̱saranu variy vu̱jyu̱ntidye, rataday sa̱jasa̱chu Ju̱denu vu̱jyu̱ntidye. 25 Tapi simu jiryatiy tarati̱ni̱, sa̱sa̱y Ju̱denu variy ju̱na̱ntyiñi̱; simusiy ji̱ta jiryatimyu̱ ne tarati̱ni̱, sa̱so̱vay Ju̱denu variy simusintyirya jiryatiy simuntidyerya.”
Jesús tu̱choda rasiynchiy jiryatiy ja̱vyeryara
26 Su̱teda variy: “Raviche̱chara Ju̱denu nusu̱yadayu, nu̱tyu vanu nta ju̱rejadara rasiy mucadiva. 27 Sama̱y, sanubesiy, saramityanirya rajuu nupora, rajuu runda jarye risa̱ju̱. Rasiy dipuvesumiy, raja̱vye, ne sadatya nijya̱mi̱ nu̱tyichiy raja̱vye, nu̱tyichiy. 28 Radirya jijye̱vyesumiy rásiy mucadinubesiy, munatya ravi̱ntay, jadchiy ji̱ta rabintantyi, jadchiy ji̱ta rasivyentyi. 29 Rasuduñumatiy rasiy, sa̱totaniy ji̱ta rája̱mi̱ varirya, riti̱ma̱ ra̱tosa̱da runda daryaju̱.”
Jesús tu̱choda nutasarasinchiy jiryatiy quica̱tadira
(Matévu 13.31-32; Dúcasiy 13.18-19)
30 Su̱teda ji̱ta Jesús: “¿Nu̱tyuranumatte vurya̱jtay radityanu Ju̱denu nusu̱yadayu, nu̱tyura? ¿Ta̱ra tu̱chodata vurya̱datyanura, ta̱ra? 31 Nu̱tyu quica̱tadi nta rani̱cha. Vu̱yntatiy mucadimura, jaryi pasichidyera ti̱ta̱ju̱ nutasarasimyusirya jiryatiy mucadivara. 32 Vu̱yntanumatiy ji̱tara, raja̱vye ji̱ta ja̱mura jtiquiraju̱ tara nutasaramusiy. Raja̱vye ja̱muqui jiiqui nipya̱ti̱jiju̱, jasityi saruuvye racanuvu̱jomu variy.”
Jesús datyadodariy nijya̱nvay vinu dityadoda tu̱chodata
(Matévu 13.34-35)
33 Tama̱ taraqui tu̱chodamusiy sani tu̱chunu̱yada Jesús daryara Ju̱denu niquejada nu̱day, tama̱, jasicha̱ra̱ju̱tiy ridyetya nijya̱nvay ramu. 34 Vinu rani̱ saniquenu̱yada dityadoda tu̱chodamu ruuva day. Varityi savichanu̱yada yasiquita sisa̱ datyavatya, variñi̱ ji̱ta sadatyanunu̱yada ti̱ta̱ju̱ samiryi.
Jesús ndasadedara riicho, ri̱ye̱rya jarye risa̱ju̱
(Matévu 8.23-27; Dúcasiy 8.22-25)
35 Varijidye day, su̱teda ruuva yisa̱ datyavay: “Vurya̱ramityeryi̱ jmityo̱ rudamyuju̱.” 36 Rityocheda variryi nijya̱nvajyuu jasiy, ripyu̱cheda sisa̱ datyavay cartyevimu varidyeyu, jiryatiy savicha̱da jasiy. Riya̱da tavay sisa̱ variy rajuujnu cartyevimuntidye.
37 Rariichovesubeda ji̱ta variy, ri̱ye̱yada variy risa̱ju̱, rajayada ja̱a̱ variy cartyevimu, ramu̱charu̱ñuma cartye pariche raju̱ ja̱a̱ varidye. 38 Jesús ji̱ta ma̱yada variy raqui̱nimu, tiryo̱suyncha. Ridyoseda ji̱ta sisa̱ datyavay variyu: “¿Ne jidyetyaru̱y vurya̱caray jiyu day, Datyanu̱?” 39 Sanubeseda ji̱ta Jesús variy, sanique̱tya̱da varirya riicho. Su̱teda ji̱ta riva ja̱a̱: “Ya̱ndasa, ne ya̱siquityanu̱day.” Ravuveda ji̱ta riicho variy, ju̱vaya̱ rama̱cho̱jada ja̱a̱ varintyi. 40 Su̱teda ji̱ta variy ruuva: “¿Ta̱ju̱ra jiryechuvu̱rya, ta̱ju̱? ¿Ne jiryejechipitya jijechityani̱ Ju̱denu didye?” 41 Ru̱nteda jaryi variy, ru̱teda nu̱ñi riy variy yiva: “¿Chi̱rana̱ sani̱cha jiñu day, chi̱? Nu̱tyu ratuva̱chu riicho simu, jmityo̱ja̱a̱ jarye tuva̱chu simu.”