13
Bësheꞌldë Dios Bernabé nu Saulo lu dchiꞌni
1 Ladi mënë narialdí lduꞌi dizaꞌquë guëꞌdchi Antioquía, nanú Saulo. Nanú Bernabé. Nanú Simón narniꞌi ra mënë Iaꞌsë. Nanú Lucio më Cirene. Nanú Manaén naguaruꞌbë lidchi Herodes, gubernadurë shtë Galilea.
2 Tubi dzë ni bëdëá raiꞌ; cagnaꞌbë raiꞌ Dios nu quëhunë raiꞌ ayunë; adë ráudiꞌi raiꞌ dzë ni. Guniꞌi Espíritu Santo lu raiꞌ:
―Gulë bëꞌnë nombrar Bernabé nu Saulo parë dchiꞌni naguëdëꞌa gunë rall.
3 Iurë gualú bëꞌnë rall orar nu bëꞌnë rall ayunë, bëdchiꞌbë rall guiaꞌa rall guëc Saulo nu Bernabé parë gunë raiꞌ recibir shchiꞌni Dios. Iurní bënë rall despedir lëꞌë raiꞌ. Ziaꞌa raiꞌ.
Ziaꞌa ra poshtë parë Chipre
4 Bësheꞌldë Espíritu Santo lëꞌë Saulo nu Bernabé parë tubi guëꞌdchi nalë Seleucia nanaquë́ ruaꞌ nisëduꞌu. Ndë beꞌpi raiꞌ laꞌni barcu parë ziaꞌa raiꞌ Chipre, tubi dani nananú laꞌni nisë.
5 Bëdchini raiꞌ Salamina; nahin puertë catë riutë́ barcu. Ndë guzublú Saulo nu Bernabé cagniꞌi raiꞌ dizaꞌquë lu ra mënë laꞌni iáduꞌu shtë ra më israelitë. Nu zac Juan Marcos ziaꞌanú raiꞌ.
6 Guëdubi guëꞌdchi shtë Chipre guazë́ raiꞌ. Bëdchini raiꞌ tubi guëꞌdchi lë Pafos. Ndë bëdiaꞌguëlú raiꞌ tubi narunë galbëlliú. Nall më israelitë nu lëll Barjesús. Nalë́ runtsáꞌull bishi; guníꞌill grë ra diꞌdzë narníꞌill nahin verdá.
7 Barjesús nall amigu shtë gubernadurë nalë Sergio Paulo. Gubernadurë nall tubi nguiu nasini guë́quëll. Bëshéꞌldëll rsunë parë cagnaꞌbë mënë Bernabé nu Saulo purquë gubernadurë rac shtúꞌull guínill dizaꞌquë shtë Dios.
8 Napë Barjesús stubi lë, Elimas, quiere decir narunë dchiꞌni shtë bëlliú. Adë në́diꞌi Elimas niuadiꞌdzënú Saulo gubernadurë purquë adë në́diꞌill tsaldí lduꞌu gubernadurë shtiꞌdzë Dios.
9 Iurní Saulo, nápiꞌ stubi lë́hiꞌ Pablo, con pudërë shtë Espíritu Santo nacabeznú laꞌni ldúꞌiꞌ, gubiꞌa guë́ꞌiꞌ lu Elimas.
10 Guniꞌi Pablo lull:
―Lë́ꞌël guëdzë́ bishi nu duldë laꞌni ldúꞌul. Shini mëdzabë nal. Enemigu nal shtë cusë zaꞌquë. Rluáꞌal ra mënë bishi, nu adë rsáꞌnëdiꞌil tsutë́ rall nezë zaꞌquë shtë Dios.
11 Iurneꞌ Dios gunë më cashtigu lë́ꞌël; guëáꞌnël ciegu por tubi tiempë; adë guënádiꞌil lu llni ngubidzë.
Lueguë lueguë bëcahi slu Elimas nu bëáꞌnëll ciegu. Caguílill tubi naguënaꞌzi guiáꞌall parë sëll.
12 Iurë guná gubernadurë naguc con Elimas, gualdí lduꞌu gubernadurë dizaꞌquë. Nalë́ bëdzëguëëꞌ ldúꞌull iurë bínill shtiꞌdzë Dios naguniꞌi Pablo.
Ziaꞌa Pablo nu Bernabé regiuni Pisidia
13 Pablo con ra sáhiꞌ beꞌpi raiꞌ barcu puertë nalë Pafos parë ziaꞌa raiꞌ hashtë tubi guëꞌdchi nalë Perge nananú regiuni Panfilia; perë bësaꞌnë Juan Marcos dchiꞌni shtë Dios. Mejurë bëagrill Jerusalén.
14 Iurní bëruꞌu Pablo con Bernabé guëꞌdchi Perge. Ziaꞌa raiꞌ ciudá Antioquía nanaquë́ regiuni shtë Pisidia. Dzë nabëziꞌi lduꞌu ra mënë, guatë́ Pablo con sáhiꞌ iáduꞌu shtë më israelitë. Ndë guzubë raiꞌ parë guëquë́ diaguë raiꞌ.
15 Biꞌldi ra jëfë shtë iáduꞌu laꞌni librë nabëquëꞌë Moisés nu biꞌldi rall librë shtë ra profetë. Iurní guniꞌi rall lu Pablo:
―Lëꞌë të saꞌ hiaꞌa, talë nuaꞌa të tubi diꞌdzë ziquë cunseju parë grë hiaꞌa, dzu hiaꞌa ndëꞌë. Gulë guniꞌi.
16 Iurní guasuldí Pablo; bë́ꞌniꞌ tubi sëñi con guiáꞌaiꞌ parë guëac dchi ra mënë. Guníꞌiꞌ:
―Gulë bëquë́ diaguë lëꞌë të më israelitë, nu grë të nazeꞌdë guëꞌnë adorar Dios.
17 Dios shtë naciuni Israel, gulë́ më shtadë guëlú hiaꞌa parë mizmë lë́ꞌiꞌ. Bëꞌnë më shtádaꞌa tubi naciuni ruꞌbë tsana nianá quëreldë raiꞌ Egipto. Nu despuësë Dios gulú lëꞌë raiꞌ Egipto con pudërë shtë më.
18 Durantë cuarenta izë biaꞌa lduꞌu Dios mudë fierë shtë raiꞌ iurë ziaꞌa raiꞌ nezë catë nídiꞌi mënë.
19 Nu gunitilú më gadchi naciuni nanaquë́ regiuni shtë Canaán. Bëdë́ꞌëiꞌ lugar ni parë guquëreldë shtadë guëlú hiaꞌa.
20 Durantë tubi tiempë tapë gahiuꞌa guëruldë izë, guquëreldë naciuni Israel ndë. Ra juësi nabësheꞌldë Dios, gunibëꞌa raiꞌ naciuni Israel hashtë tiempë shtë Samuel.
21 Iurní gunaꞌbë ra mënë lu Dios tubi rëy naguënibëꞌa lëꞌë rall. Bëdëꞌë Dios tubi rëy nalë Saúl. Gunibëꞌa Saúl lëꞌë rall cuarenta izë. Saúl nall shini tubi nguiu nalë Cis nazeꞌdë ladi shini Benjamín.
22 Despuësë Dios gulú lëꞌë Saúl lugar shtë́nëll parë subë David ziquë rëy naguënibëꞌa më israelitë. Guniꞌi Dios: “Gudilia David llgaꞌnë Isaí. David na tubi nguiu nabëuuꞌ lduaꞌa nu gúnëll cumplir grë lo quë narac shtuaꞌa.”
23 Gulë Jesús ladi llëbní David nu lëꞌë Jesús náhiꞌ el quë nagunë salvar më israelitë. Ni bëꞌnë Dios prometer más antsë.
24 Pues antsë guzublú Jesús dchiꞌni shtë́hiꞌ, Juan Bautista guniꞌi lu zihani mënë israelitë të gunë nadzëꞌë rall mudë nanabani rall nu chubë nisë rall ziquë sëñi de quë bëabrí lduꞌu rall con Dios.
25 Tsana zeꞌdë guëdchini gati Juan, guníꞌiꞌ: “¿Chu runë të llgabë nahia? Adë rúnëdiꞌi të shgabë të nahia el quë nacabezë të. Zeꞌdë stubi më más lasac quë na. Na adë lasáquëdiaꞌa parë lëꞌë më. Ni tubi adë chu nádiaꞌa parë guëshaca du guiꞌdi shtënë shrachi më.”
26 ’Rniaꞌa lu të Dadë nazeꞌdë zu famili shtë Abraham, nu rniaꞌa lu grë të narunë adorar Dios. Dios bësheꞌldë dizaꞌquë rëꞌ parë gac salváraꞌa.
27 Ra naguquëreldë Jerusalén nu jëfë shtë rall, adë guc bë́ꞌadiꞌi rall chu na Jesús. Nu adë guasë́diꞌi rall ra diꞌdzë shtë ra profetë nabëquëꞌë shtiꞌdzë Dios guahietë. Rsëꞌdë rall diꞌdzë rëꞌ laꞌni iáduꞌu shtë mënë israelitë cadë dzë narziꞌi lduꞌu ra mënë, perë tsana bëꞌnë rall condenar Jesús, bëꞌnë rall cumplir grë lo quë naná escritë de lëꞌë më.
28 Adë bëdzélëdiꞌi rall ni tubi duldë nabëꞌnë Jesús perë gunaꞌbë rall lu Pilato parë gati më.
29 Iurë guc cumplir grë lo quë narniꞌi laꞌni Sagradas Escrituras shcuendë Jesús, bësietë mënë lëꞌë më lu cruz parë bëgaꞌchi më laꞌni baꞌa.
30 Perë bëldishtë́ Dios lëꞌë më ladi ra tëgulë parë gubani më stubi vueltë.
31 Nu zihani dzë bëluaꞌalú Jesús lu ra nabëꞌnë compañi lëꞌë më iurë ziagzë́ më de Galilea parë Jerusalén. Lëꞌë ra mënë ni guná rall lu Jesús nu iurneꞌ quëadiꞌdzë rall ziquë testigu de quë Jesús nabani.
32 ’Nu zac lëꞌë naꞌa, cagniꞌi naꞌa dizaꞌquë nabëꞌnë më prometer lu shtádaꞌa. Guc cumplirin parë lëꞌë hiaꞌa purquë na hiaꞌa shini raiꞌ.
33 Bëldishtë́ Dios lëꞌë Jesús ladi ra tëgulë. Zni naescritë laꞌni segundë Salmo: “Lë́ꞌël nal shinia. Nedzë́ bënehia vidë parë lë́ꞌël.”
34 Guniꞌi Dios guëldishtë́hiꞌ lëꞌë Jesús ladi ra tëgulë parë adë gáudiꞌi guiuꞌu cuerpë shtë më. Zni naescritë laꞌni Sagradas Escrituras naguniꞌi Dios: “Guënehia ra cusë zaꞌquë parë lëꞌë të, lo quë nabëna prometer lu David”.
35 Por ni David laꞌni stubi Salmo guniꞌi: “Adë guësëaꞌnëgal cuerpë shtë shínil narac shtúꞌul laꞌni baꞌa parë adë gáudiꞌi guiuꞌu shcuérpiꞌ”.
36 David bëꞌnë sirvë lu sáhiꞌ tiempë nabániꞌ. Bëꞌnë záꞌquëll ra cusë ziquë guniꞌi Dios lull. Perë despuësë gútill nu bëgáꞌchill. Guꞌdzë cuerpë shtë́nëll.
37 Perë cuerpë shtë nguiu nabëldishtë́ Dios ladi ra tëgulë, adë gúꞌdzëdiꞌin.
38 Bëchi, napë quë gac bëꞌa të lo quë narniaꞌa lu të; lë́ꞌësë Jesús napë pudërë parë gunë më perdunë duldë shtë të.
39 Grë narialdí lduꞌi Jesús na perdunë duldë shtë rall. Adë nídiꞌi mudë parë sunë́ almë shtë të por lëy nabëquëꞌë Moisés purquë adë nápëdiꞌin pudërë parë nihunin perdunë duldë shtë mënë.
40 Gulë gupë cuidadë të ldáguëdiꞌi cashtigu shtë Dios guëc të, ra cusë nabëquëꞌë ra profetë iurë guniꞌi raiꞌ shtiꞌdzë Dios narniꞌi:
41 Gulë guná, lëꞌë të naquëhunë burnë. Gulë bëtsëbë lduꞌu të nu gulë gapë galguti sin fin.
Quëhuna tubi cusë ruꞌbë entrë lëꞌë të, cusë adë tsaldídiꞌi lduꞌu të zeꞌdë ra cusë de na. Nu adë tsaldídiꞌi lduꞌu të si talë chu stubi guëniꞌi lu të.
42 Iurë bëruꞌu Pablo con sáhiꞌ, ra mënë nanádiꞌi më israelitë, gunaꞌbë rall tubi favurë lu Pablo, guëabrí raiꞌ stubi vueltë dzë naguëziꞌi lduꞌu mënë naguëdzaꞌguë llmalë parë tsaglaꞌguë guadiꞌdzë Pablo dizaꞌquë lu rall.
43 Iurë gualú bëtëꞌtsë ra mënë zihani, sëbëldá më israelitë canaldë lëꞌë Pablo nu Bernabé. Nu zihani ra nanádiꞌi më israelitë perë guatë́ rall creenci shtë ra më israelitë, canaldë rall Pablo nu Bernabé. Pablo nu Bernabé guniꞌinú raiꞌ lu mënë ni të tsaglaꞌguë tsaldí lduꞌu raiꞌ dizaꞌquë shtë Dios.
44 Bëdzaꞌguë llmalë bëdchini dzë descansë; casi grë mënë shtë guëꞌdchi bëdëá rall parë guëquë́ diaguë rall diꞌdzë shtë Dios.
45 Guná ra më israelitë tantë zihani mënë bëdëá, bëldë́ rall; napë rall mbidi. Guniꞌi guidzë rall lëꞌë Pablo nu Bernabé. Bëꞌnë rall insultar Pablo.
46 Iurní Pablo nu Bernabé adë bëdzë́bëdiꞌi raiꞌ. Guniꞌi raiꞌ:
―Bësheꞌldë Dios lëꞌë naꞌa primërë lu të, na të më israelitë parë guëquë́ diaguë të dizaꞌquë shtë Dios; perë në́diꞌi të guëzuꞌbë diaguë të shtiꞌdzë Dios. Adë në́diꞌi të gunë të recibir vidë sin fin. Iurneꞌ guiagniꞌi naꞌa lu mënë de stubi naciuni
47 purquë zni bësheꞌldë Dios lëꞌë naꞌa. Bëquëꞌë Isaías shtiꞌdzë më narniꞌi:
Na Dios, rzua lë́ꞌël ziquë tubi llni parë grë ra mënë nanádiꞌi më israelitë.
Lë́ꞌël tsanul ra dizaꞌquë hashtë lúltimë guëꞌdchi shtë guë́ꞌdchiliu parë gunë Dios salvar lëꞌë ra mënë natsaldí lduꞌi shtiꞌdzë më.
48 Iurë bini ra mënë nanádiꞌi më israelitë, nalë́ bëquitë lduꞌu rall. Guniꞌi rall nalë́ nasaꞌa dizaꞌquë shtë Dios. Nu bëdëꞌë rall graci lu më. Grë ra nagudili Dios parë gac salvar, lueguë gualdí lduꞌu rall shtiꞌdzë më.
49 Zni bërëꞌtsë dizaꞌquë guëdubi regiuni shtë Pisidia.
50 Perë ra israelitë naquëreldë Antioquía biadiꞌdzë rall con bëldá naꞌa nu nguiu de rëspëti ladi guëꞌdchi. Naꞌa rëꞌ napë rall devociuni parë Dios. Grë rall bëtsatsu rall më guëꞌdchi cuntrë Pablo nu Bernabé. Gulú rall lëꞌë raiꞌ fuërë ruaꞌ guëꞌdchi.
51 Pablo nu Bernabé bëdchibi rall gushëguiuꞌu shtë shrachi rall ziquë tubi sëñi de quë ra mënë Antioquía adë bëzuꞌbë diáguëdiꞌi rall dizaꞌquë shtë Jesús. Iurní ziaꞌa raiꞌ ciudá nalë Iconio.
52 Ra nagualdí lduꞌi shtiꞌdzë Jesús ciudá Antioquía, nalë́ bëquitë lduꞌu rall. Cabezënú Espíritu Santo laꞌni lduꞌu rall.