17
Bëdzatsu më guëꞌdchi Tesalónica
1 Gudëdë Pablo nu Silas ra guëꞌdchi nalë Anfípolis nu Apolonia parë bëdchini raiꞌ ciudá Tesalónica. Ndë zubë tubi iáduꞌu shtë ra më israelitë.
2 Ziquë na custumbrë shtë Pablo, guáhiꞌ iáduꞌu. Tsunë llmalë bë́ꞌniꞌ parë guagniꞌinull ra mënë cadë dzë descansë.
3 Bíꞌldiꞌ laꞌni Sagradas Escrituras lu ra mënë. Nu bëluáꞌaiꞌ ra mënë Cristo napë quë gati më nu despuësë de guti më, napë quë tsashtë́ më ladi ra tëgulë. Rniꞌi Pablo:
―Lo mizmë Jesús nacagniaꞌa lu të, na më Cristo el quë nagudili Dios.
4 Bëldá ra më israelitë gualdí lduꞌu rall dizaꞌquë nu bëtsaꞌguë rall Pablo nu Silas. Zihani më griego narunë adorar Dios, gualdí lduꞌu rall, nu zihani naꞌa tseꞌlë ra më ruꞌbë narnibëꞌa, gualdí lduꞌu rall shtiꞌdzë Jesús.
5 Perë los de más ra më israelitë nanadë rialdídiꞌi lduꞌi dizaꞌquë, nalë́ bëldënú rall Pablo nu Silas. Gudili rall bëldá nguiu mal nandigá canzë́ ra nezë. Guniꞌi rall lu mënë ciudá parë guëasë mënë cuntrë Pablo. Guatsutë́ rall lidchi Jasón. Ziatili rall Pablo nu Silas purquë nanë́ rall Jasón bëdëꞌë lugar quëreldë Pablo nu Silas. Rac shtuꞌu rall guënaꞌzi rall lëꞌë raiꞌ parë gunë rall intriegu lëꞌë raiꞌ lu ra mënë parë gunë rall juzgar lëꞌë raiꞌ.
6 Perë adë bëdzélëdiꞌi rall lëꞌë raiꞌ lidchi Jasón. Iurní guacaꞌa rall Jasón; bëshaguiú rall lë́ꞌëll con sëbëldá ra narialdí lduꞌu dizaꞌquë. Guagsaꞌnë rall lëꞌë raiꞌ lu gubiernë shtë ciudá. Gurushtiá ra nguiu mal. Guniꞌi rall:
―Guëdubi lugar catë riutë́ Pablo rdzatsu ra më guëꞌdchi con ra creenci shtë rall nu zeꞌdë rall guëꞌdchi rëꞌ.
7 Jasón bëdëꞌë lugar lídchill parë lëꞌë rall. Grë ra nguiu rëꞌ nanú rall cuntrë lëy shtë César purquë rniꞌi rall napë rall stubi rëy nalë Jesús.
8 Iurë bini ra mënë ra cusë naguniꞌi rall, bëdzatsu rall.
9 Perë Jasón con sëbëldá nagunaꞌzi rall, gudilli rall dumí parë gupë rall libertá. Bëruꞌu rall.
Bëdchini Pablo nu Silas guëꞌdchi Berea
10 Ra narialdí lduꞌi dizaꞌquë naquëreldë Tesalónica, lueguë lueguë gugueꞌlë gulú nezë rall lëꞌë Pablo nu Silas. Ziaꞌa rall guëꞌdchi Berea. Zíquësë bëdchini rall ndë, gua rall iáduꞌu shtë ra më israelitë.
11 Mënë naquëreldë ndë, más nabënë na rall quë ra israelitë naquëreldë Tesalónica purquë guëdubinú lduꞌu rall bëquë́ diaguë rall dizaꞌquë naguniꞌi Pablo, nu glli glli bëꞌnë rall saber niaꞌa gu nahin verdá cumë ziquë na laꞌni Sagradas Escrituras.
12 De manërë quë zihani nguiu israelitë nu më griego, gualdí lduꞌu rall dizaꞌquë. Nu zihani naꞌa tseꞌlë ra më ruꞌbë, gualdí lduꞌu rall dizaꞌquë.
13 Tsana bini ra contrari naquëreldë Tesalónica de quë nanú Pablo guëꞌdchi Berea, gua rall hashtë Berea parë guagtsatsu rall ra mënë guëꞌdchi ni. Cagniꞌi Pablo dizaꞌquë lu ra mënë.
14 Perë ra narialdí lduꞌi Jesús, lueguë bësheꞌldë rall lëꞌë Pablo hashtë ruaꞌ nisëduꞌu. Niétiquë Silas nu Timoteo bëaꞌnë rall guëꞌdchi Berea.
15 Ra naguaguëꞌnë compañi lëꞌë Pablo, guagsaꞌnë rall Pablo ciudá Atenas. Bëabrinú rall rsunë shtë Pablo; rac shtúꞌuiꞌ tsa rall Atenas. Lueguë guziaꞌa Timoteo nu Silas catë nanú Pablo.
Nanú Pablo guëꞌdchi Atenas
16 Mientras cabezë Pablo lëꞌë Silas nu Timoteo ciudá Atenas, nalë́ adë bëuuꞌdiꞌi ldúꞌiꞌ; adë gurëdchí ldúꞌiꞌ iurë gunáhiꞌ lu zihani ídolo narunë ra mënë adorar.
17 Laꞌni iáduꞌu shtë ra më israelitë biadiꞌdzënú Pablo con los de más mënë narunë adorar Dios. Nu cadë dzë rniꞌi Pablo lu ra mënë lu llguëaꞌ catë rdëá rall.
18 Bëldá ra nguiu naná rsëꞌdë ldaiꞌ shtë narniꞌi rall estoicos nu sëbëldá nguiu naná rsëꞌdë ldaiꞌ narniꞌi rall epicúreos, biadiꞌdzënú rall Pablo. Nanú rall guniꞌi lu saꞌ rall:
―¿Pë quëadiꞌdzë ndë tantë ruadíꞌdzëll?
Sëbëldá rall guniꞌi:
―Lluaꞌa naꞌa diꞌdzë shtënë stubi dios cubi quëadíꞌdzëll.
Rniꞌi rall zni purquë bini rall Pablo cagniꞌi dizaꞌquë shtë Jesús, chu na më nu Dios bëldishtë́ lëꞌë Jesús ladi ra tëgulë.
19 Iurní biaꞌa rall lëꞌë Pablo tubi lugar nalë́ Areópago catë rdëá ra më ruꞌbë parë guëquë́ diaguë rall pë rniꞌi ra mësë. Ndë guniꞌi rall lu Pablo:
―Rac shtuꞌu naꞌa gac bëꞌa naꞌa pë runë cuntienë ra ldaiꞌ cubi nazeꞌdënul.
20 Rníꞌil lu naꞌa ra cusë cubi na nunquë gáꞌadiꞌi guini naꞌa. Rac shtuꞌu naꞌa gac bëꞌa naꞌa pë na ra cusë naruadíꞌdzël.
21 Zni guniꞌi rall purquë grë më Atenas nu ra më de stubi naciuni naquëreldë ndë, rëuuꞌ lduꞌu rall cualquier cusë cubi. Llëduni tiempë hiadë ruadiꞌdzë rall stubi cusë, niétiquë ra cusë cubi naguërë́ rini rall ruadiꞌdzë lu saꞌ rall.
22 Iurní Pablo guasuldí guëláu rall lugar nalë Areópago nu guníꞌiꞌ:
―Lëꞌë të më Atenas, rnahia demasiadë devociuni napë të parë ra dios shtë të
23 purquë tsana canzë́a, rbíꞌahia lugar catë cabezë ra dios shtë të. Bëdiaꞌguëlúa tubi bëcuꞌguë naquë́ tubi letrërë luhin narniꞌi: “Dios nagáꞌadiꞌi chu guënë́diꞌi”. Pues Dios naquëhunë të adorar sin quë guënë́diꞌi të, nanë́a Dios rëꞌ. Zeꞌdë guëniaꞌa dizaꞌquë shtë më.
24 ’Na më Dios nabëntsaꞌu guë́ꞌdchiliu nu grë ra cusë nananú laꞌnin. Rnibëꞌa më guë́ꞌdchiliu nu gubeꞌe. Adë quëréldëdiꞌi më laꞌni iáduꞌu nabëntsaꞌu ra mënë.
25 Adë rquíꞌnidiꞌi më ra cusë naruntsaꞌu ra mënë. Niétiquë pë rquiꞌni më purquë mizmë Dios rneꞌe vidë nu grë cusë narquiꞌni hiaꞌa.
26 ’Grë ra mënë nanarë́ lu guë́ꞌdchiliu na rall shini Adán, nguiu nabëntsaꞌu Dios iurë bësinlú më guë́ꞌdchiliu. Bëꞌnë Dios punërë ra tiempë naguëbani grë ra naciuni nu lugar catë guëquëreldë mënë.
27 Bëꞌnë Dios ni parë quili ra mënë lë́ꞌiꞌ purquë rac shtuꞌu më grë mieti guëdiaꞌguëlú rall lëꞌë më. Dios adë núdiꞌi zitu de lëꞌë hiaꞌa.
28 Por voluntá shtë Dios nacabezë gubeꞌe, nadápaꞌa vidë nu por lëꞌë më rniꞌbi hiaꞌa nezë rëꞌ nezë rëꞌ. Por lëꞌë më quëréldaꞌa guë́ꞌdchiliu. Por voluntá shtë më nabániaꞌa nu rdë́ꞌnaꞌa dchiꞌni. Lo mizmë guniꞌi ra bëldá mësë shtë të: “Na hiaꞌa shini Dios”.
29 Ziquë shini Dios, adë chu gunë llgabë de quë na më cumë ziquë ra dzanë naguctsaꞌu con orë u bëdchichi u guëꞌë. Mënë runtsaꞌu rall cusë ni ziquë na shgabë rall.
30 Adë pë guniꞌi Dios lu ra mënë tiempë guahietë tsana gáꞌadiꞌi guënë́ rall lëꞌë më perë iurneꞌ sí, rnibëꞌa më lu mënë gudubi guë́ꞌdchiliu, gunë nadzëꞌë mudë nanabani rall nu guëabrí lduꞌu rall con Dios
31 purquë Dios hia bëꞌnë më designar tubi dzë nagunë më juzguë ra mënë. Dios gulë́ tubi nguiu nagunë juzguë grë mënë lu guë́ꞌdchiliu. Verdá nahin purquë bëldishtë́ Dios nguiu rëꞌ ladi ra tëgulë.
32 Iurë bini ra mënë lo quë naguniꞌi Pablo de quë tsashtë́ ra tëgulë, nanú rall bëꞌnë burnë. Sëbëldá rall guniꞌi rall lu Pablo:
―Mejurë stubi dzë guëquë́ diaguë naꞌa ra shtíꞌdzël.
33 Iurní Pablo gubiꞌ. Bësëaꞌnëgáhiꞌ lëꞌë ra mënë,
34 perë bëldá rall gualdí lduꞌu rall dizaꞌquë nu guanaldë rall Pablo. Ladi ra mënë ni nanú tubi nguiu lë Dionisio. Nall miembrë shtë partidë Areópago. Nu nanú tubi naꞌa lë Dámaris con zihani ra nagualdí lduꞌu dizaꞌquë shtë Jesús.