5
Jesús bëꞌnë milagrë catë rgaꞌa mbeldë
(Mt. 4.18‑22; Mr. 1.16‑20)
1 Guzac tubi dzë nanú Jesús ruaꞌ nisë ruꞌbë lë Genesaret. Bëdchini mënë zihani hashtë rteꞌe mënë lëꞌë më. Rac shtuꞌu rall guini rall shtiꞌdzë Dios.
2 Jesús guná lu chupë barcu nananú ruaꞌ nisë. Ra narnaꞌzi mbeldë bëruꞌu rall laꞌni barcu nu caguibi rall guëꞌshu shtë mbeldë.
3 Iurní guatë́ më laꞌni barcu shtë Simón Pedro. Guniꞌi më lu Pedro guëazë guetë barcu duꞌpë. Guzubë më lu barcu të parë guëluaꞌa më dizaꞌquë lu ra mënë narë́ ruaꞌ nisë ruꞌbë.
4 Iurní gualú biadiꞌdzë më, guniꞌi më lu Pedro:
―Cha guiá hiaꞌa ca más zili nisë të guëtiaꞌa të guëꞌshu shtë të parë guëgaꞌa mbeldë.
5 Perë Pedro repi:
―Mësë, guëdubi gueꞌlë bëdëꞌnë naꞌa dchiꞌni sin ni tubi mbeldë gáꞌadiꞌi guëgaꞌa. Perë hia quë lë́ꞌël rnibë́ꞌal guëtiaꞌa naꞌa guëꞌshu laꞌni nisë, guëdëꞌnë naꞌain.
6 Lueguë bëꞌnë raiꞌ lo quë naguniꞌi Jesús. Bëgaꞌa mbeldë zihani hashtë lëꞌë guëꞌshu guzublú chíꞌezë.
7 Iurní bëꞌnë raiꞌ sëñi lu saꞌ raiꞌ nazubë laꞌni stubi barcu parë guidë guëꞌnë raiꞌ compañi. Bëdchini raiꞌ. Bëguëuꞌ raiꞌ mbeldë laꞌni chupë barcu. Por tantë zihani mbeldë hia mërë në́ꞌazë barcu laꞌni nisë.
8 Iurë guná Simón Pedro zihani mbeldë bëgaꞌa, bëzullibi Pedro lu Jesús nu guniꞌi Pedro:
―Bësëaꞌnë na, Dadë, nahia pecadurë. Napa zihani duldë.
9 Zni guniꞌi Pedro purquë nalë́ bëdzëguëëꞌ ldúꞌiꞌ nu grë narëtaꞌ ngaꞌli bëdzëbë raiꞌ por tantë mbeldë gunaꞌzi raiꞌ.
10 Nanú Jacobo nu bë́chill Juan ngaꞌli. Bëꞌnënú raiꞌ dchiꞌni con Pedro. Na Jacobo nu Juan shini Zebedeo. Nalë́ bëdzëguëëꞌ lduꞌu raiꞌ. Iurní Jesús guniꞌi lu Pedro:
―Adë rdzë́bëdiꞌil. Ziquë nal pescadurë iurneꞌ, zni gáquël pescadurë; gueꞌdënul mënë lua.
11 Iurní gulú raiꞌ barcu ruaꞌ nisë catë na guiuꞌu. Bësëaꞌnë raiꞌ dchiꞌni nu guanaldë raiꞌ lëꞌë Jesús.
Jesús bënëac narac lluꞌu galguidzë ruꞌdzë ládiꞌ
(Mt. 8.1‑4; Mr. 1.40‑45)
12 Guzac ladi tubi guëꞌdchi, bëdchini tubi nguiu lu Jesús. Rac llúꞌull galguidzë naruꞌdzë ládiꞌ guëdubi cuerpë shtë́nëll. Bëzullíbill lu më hashtë bëdchini luquëll lu guiuꞌu. Bë́ꞌnëll ruëguë lu më:
―Dadë si talë rac shtúꞌul, záquël gunëáquël na.
13 Iurní Jesús bëdchiꞌbë më guiaꞌa më guë́quëll. Guniꞌi më:
―Rac shtuaꞌa. Guëac galguidzë shtë́nël.
Niáꞌasë gualú guniꞌi Jesús diꞌdzë rëꞌ, lueguë bëáquëll.
14 Iurní Jesús gunibëꞌa lë́ꞌëll adë chu lu guadíꞌdzëll. Guniꞌi më:
―Gua iáduꞌu; tsagnal bëshuzi parë guëná bëshuzi lul. Nu bëꞌnë ziquë guniꞌi Moisés shcuendë ra narac lluꞌu galguidzë ládiꞌ perë bëac rall. Gúnëlin parë grë mënë gac bëꞌa rall de verdá hia bëáquël.
15 Guëdubi nezë ruadiꞌdzë mënë lo quë nabëꞌnë Jesús nu guagláꞌguëruꞌu bërëꞌtsë naguniꞌi mënë de lëꞌë më. Zihani mënë bëdëá parë guëquë́ diaguë rall shtiꞌdzë më nu parë gunëac më narac lluꞌu.
16 Perë Jesús ziaꞌa tubi lugar catë nídiꞌi mënë. Ngaꞌli biadiꞌdzënúhiꞌ Dios.
Jesús bënëac tubi nguiu narac galguidzë llunguë
(Mt. 9.1‑8; Mr. 2.1‑12)
17 Tubi dzë Jesús cagluaꞌa ra mënë. Ndë nanú bëldá mënë religiusë fariseos nu mësë narluaꞌa lëy shtë Moisés. Guzubë rall. Zeꞌdë rall zihani guëꞌdchi shtë Galilea nu Judea. Zeꞌdë rall de Jerusalén. Jesús napë pudërë shtë Dios parë bënëac më narac lluꞌu.
18 Iurní guzac bëdchini bëldá nguiu; nuaꞌa rall tubi daaꞌ catë dchiꞌbë tubi nguiu narac llunguë. Rac shtuꞌu rall tsutënú rall narac lluꞌu laꞌni hiuꞌu catë cabezë më të gunëac më lë́ꞌëll.
19 Perë adë gúquëdiꞌi guëdchini rall lu më tantë zihani mënë. Iurní güeꞌpi rall guëc hiuꞌu guiaꞌa. Gudidë rall dëllë guëc hiuꞌu të parë bëldaguë rall daaꞌ catë nagaꞌa nguiu narac lluꞌu. Bëldaguë rallin entrë de ladi ra mënë hashtë delantë lu Jesús.
20 Jesús guná rialdí lduꞌu rall lëꞌë më. Guniꞌi më lu narac lluꞌu:
―Lë́ꞌël, naperdunë duldë shtë́nël.
21 Iurní lëꞌë ra mësë shtë lëy nu ra fariseo guzublú quëhunë rall llgabë. Guniꞌi rall laꞌni lduꞌu rall: “¿Chu ndëꞌë? Blac diꞌdzë dzabë ruadíꞌdzëll cuntrë Dios purquë tubsë Dios runë perdunë duldë, lëdë núdiꞌi mënë.”
22 Perë Jesús guc bëꞌa pë llgabë quëhunë rall. Iurní guniꞌi më:
―¿Pëzielú runë të llgabë zniꞌi?
23 ¿Pë más sencigi guëniaꞌa: “Naperdunë duldë shtë́nëll”? u guëniaꞌa: “Guasuldí nu guzë́”.
24 Parë gac bëꞌa të nahia nguiu nabësheꞌldë Dios lu guë́ꞌdchiliu, nu napa pudërë parë guna perdunë duldë, gulë guná.
Iurní repi më lu nguiu narac lluꞌu galguidzë llunguë:
―Lul rniaꞌa, guasuldí. Bëtëá shtaaꞌl nu bëagzë́ lídchil.
25 Lueguë lëꞌë nguiu narac lluꞌu galguidzë, guasuldíll delantë lu rall. Bëtëall shtaaꞌll nu bëagrill lídchill. Bëdë́ꞌëll graci lu Dios. Llëruꞌbë na pudërë shtë më, guníꞌill.
26 Grë mënë bëdzëguëëꞌ lduꞌu rall. Guniꞌi rall llëruꞌbë na pudërë shtë Dios. Bëchiꞌchi rall tantë rdzëbë rall. Guniꞌi rall:
―Neꞌ guná hiaꞌa cusë ruꞌbë nadë riasë́diꞌiaꞌa.
Jesús gunaꞌbë lëꞌë Leví
(Mt. 9.9‑13; Mr. 2.13‑17)
27 Iurní Jesús bëruꞌu guëꞌdchi ni. Guná më lu tubi nguiu narunë cubrë impuestë. Lëll Leví nu guzúbëll lugar catë riatilli mënë impuestë. Guniꞌi Jesús lu Leví:
―Gudeꞌe naldë na.
28 Lueguë Leví guasuldill nu guanáldëll lëꞌë Jesús. Bësëaꞌnëgall shchíꞌnill nu grë nashtë́nëll.
29 Más despuësë Leví gunibëꞌa gac tubi laní parë Jesús lidchi Leví. Zihani mënë narunë cubrë impuestë bëdchini rall. Lëꞌë rall con más mënë guzubë rall lu mellë con Leví nu Jesús.
30 Perë ra fariseo nu mësë shtë ra fariseo guzublú guniꞌi rall cuntrë ra shini gusëꞌdë më; guniꞌi rall:
―¿Pëzielú raunú të con ra pecadurë nu con ra narunë cubrë impuestë nu ruuꞌnú të lëꞌë rall?
31 Jesús guniꞌi lu rall:
―Ra narac lluꞌu, rquiꞌni rall tubi ducturë perë el quë nabëráquëdiꞌi, adë rquíꞌnidiꞌill ducturë.
32 Zeldë guënaꞌba gac salvar ra pecadurë të guëabrí lduꞌu rall con Dios. Na adë zeldë guënáꞌbëdiaꞌa mënë narniꞌi nápëdiꞌi duldë.
Gunaꞌbë diꞌdzë mënë lu Jesús shcuendë ayunë
(Mt. 9.14‑17; Mr. 2.18‑22)
33 Iurní ra fariseo gunaꞌbë diꞌdzë rall lu Jesús:
―Ra shini gusëꞌdë Juan Bautista quëhunë rall ayunë zihani vueltë nu zihani ruadiꞌdzënú rall Dios, nu ra shini gusëꞌdë fariseo runë rall zni. ¿Pëzielú shini gusë́ꞌdël rau rall; ruuꞌ rall?
34 Jesús guniꞌi iurní:
―¿Pë zunë të obligar ra invitadë shtë saꞌa gunë rall ayunë mientras cabezënú rall lliguë?
35 Perë guëdchini dzë hiadë cuezënúdiꞌi lliguë lëꞌë rall, iurní sí, gunë rall ayunë.
36 Guniꞌi Jesús comparaciuni rëꞌ:
―Ni tubi chu rúnëdiꞌi rumiendë lu lari gushë con lari cubi, purquë si talë guëguëuꞌl lari bëuldë con lari cubi, rcheꞌzë lari cubi. Adë rgáꞌadiꞌi rluaꞌa lari cubi rëuꞌ lu lari gushë.
37 Ni tubi adë rgutsaꞌu vini cubi laꞌni bulsë gushë. Adë gúnëdiꞌi bulsë gushë gan lu fuersë shtë vini cubi. Ríꞌezë bulsë gushë nu lëꞌë vini guëllëꞌë lu guiuꞌu.
38 Por ni rquiꞌni tsutsaꞌu vini cubi laꞌni bulsë cubi. Iurní lëꞌë vini nu ra bulsë adë guënítidiꞌin.
39 El quë naruuꞌ vini nanapë tiempë, rac shtúꞌudiꞌill gull vini cubi purquë rniꞌill: “Vini nanapë tiempë na mejurë”.