7
Jesús bënëac tubi narunë sirvë lidchi më rumanë
(Mt. 8.5‑13)
1 Iurní gualú biadiꞌdzë më lu ra mënë, bëabrí më Capernaum.
2 Ndë guquëreldë tubi capitán më rumanë narnibëꞌa tubi gahiuꞌa suldadë. Nápëll tubi muzë narac lluꞌu hashtë hia rlullë muzë. Lëꞌë më rumanë nalë́ rac shtúꞌull muzë shtë́nëll.
3 Iurë bini capitán lo quë nabëꞌnë Jesús, bëshéꞌldëll bëldá më gushë israelitë parë tsaglliꞌi rall lëꞌë Jesús; guidë më nu gunë më rumëdi muzë narac lluꞌu.
4 Ra më gushë bëdchini rall catë nanú Jesús nu guaglaꞌguë bëꞌnë rall ruëguë lu më. Guniꞌi rall:
―El quë nabësheꞌldë lëꞌë naꞌa lul, runë tucarë gúnël favurë narac shtúꞌull.
5 Rac shtúꞌull ra më israelitë; bëzáꞌall con dumí shtë́nëll iáduꞌu shtënë naꞌa.
6 Guanú Jesús lëꞌë rall lidchi capitán. Iurë hia ziagdchini rall hiuꞌu shtë capitán, bësheꞌldë capitán bëldá amigu shtë́nëll. Guniꞌi rall lu Jesús shtiꞌdzë capitán:
―Dadë, tsutë́diꞌil lidcha purquë më ruꞌbë nal. Na adë chu nádiaꞌa.
7 Adë rúnëdiꞌi tucara guëniaꞌa lul, por ni bësheꞌlda guidë guëlliꞌi ra mënë lë́ꞌël. Rialdí lduaꞌa sulamëntë guëníꞌil tubi diꞌdzë, guëac shmuza.
8 Na runa lo quë narniꞌi ra narnibëꞌa na. Nu napa suldadë narunë narnibë́ꞌahia. Iurë guepia lu túbill, tsall; rzuꞌbë diáguëll shtiꞌdza. Nu iurë guëniaꞌa lu stúbill, guídëll; lueguë rzuꞌbë diáguëll shtiꞌdza. Iurë guënibë́ꞌahia lu muzë gúnëll dchiꞌni, lueguë rzuꞌbë diáguëll shtiꞌdza.
9 Iurë bini Jesús shtiꞌdzë capitán, guasë́ lduꞌu më tantë gualdí lduꞌu capitán. Bëdchigrë́ lu më; gubiꞌa më lu mënë nazianaldë lëꞌë më; guniꞌi më lu rall:
―Guldía, ni tubi israelitë adë rialdídiꞌi lduꞌu rall na cumë ziquë rialdí lduꞌu capitán rëꞌ.
10 Iurë bëabrí ra amigu shtë capitán lídchill, guná rall lu muzë. Hia lëꞌë muzë bëac.
Jesús bëldishtë́ tubi tëgulë shini naꞌa viudë
11 Iurní Jesús ziaꞌa parë guëꞌdchi nalë́ Naín. Ra shini gusëꞌdë më con zihani mënë, bëꞌnë raiꞌ compañi lëꞌë më.
12 Iurë ziagdchini raiꞌ cerquë ruaꞌ guëꞌdchi, bëdzaꞌguëlú raiꞌ ra mënë naziacaꞌchi tubi tëgulë. Tëgulë ni na tubsë shini lu shníꞌaiꞌ, nu shníꞌaiꞌ náhiꞌ viudë. Zihani mënë shtë guëꞌdchi, bëꞌnë rall compañi parë ziacaꞌchi rall tëgulë.
13 Guná Jesús lu viudë. Bëgaꞌa lduꞌu më lë́ꞌëll; guniꞌi më lull:
―Adë rúꞌnëdiꞌil.
14 Iurní Jesús guabiꞌguë nu bëdchiꞌbë guiaꞌa më guëc cajón. Hia nanuaꞌa lëꞌë tëgulë guzudchí. Jesús guniꞌi lu tëgulë:
―Lë́ꞌël, na rniaꞌa lul, guashtë́ ngaꞌli.
15 Lueguë lëꞌë tëgulë guashtë́ nu guzubë ldill. Guzublú ruadíꞌdzëll. Iurní Jesús bëdëꞌë lëꞌë nguiu ni lu shniꞌa nguiu.
16 Grë mënë guná gubani nguiu ni; bëdzëguëëꞌ lduꞌu rall. Guzublú guniꞌi rall:
―Llëruꞌbë na pudërë shtë Dios. Hia bëdchini tubi më ruꞌbë naruadiꞌdzë shtiꞌdzë Dios entrë lëꞌë hiaꞌa.
Nu guniꞌi rall:
―Bëagná lduꞌu Dios shtiꞌdzë më; bidë guëdchini më con lëꞌë hiaꞌa.
17 Por guëdubi nezë nu hashtë grë lugar shtë Judea, guniꞌi ra mënë lu saꞌ rall bëldishtë́ Jesús tubi tëgulë.
Juan Bautista bësheꞌldë chupë mënë lu Jesús
(Mt. 11.2‑19)
18 Bini Juan lo quë nabëꞌnë Jesús purquë ra nazianaldë lëꞌë Juan biadiꞌdzë rall lu Juan. Iurní gunaꞌbë Juan chupë shmë́niꞌ.
19 Bësheꞌldë Juan lëꞌë raiꞌ lu Dadë Jesús parë tsagnaꞌbë diꞌdzë raiꞌ si talë lëꞌë më na el quë nanapë quë guëdchini, lë Cristo, u cuezë mënë stubi më naguëdchini.
20 Bëdchini raiꞌ catë nanú Jesús. Guniꞌi raiꞌ lu më:
―Juan Bautista bësheꞌldë lëꞌë naꞌa parë guënaꞌbë diꞌdzë naꞌa, ¿pë lë́ꞌël nal el quë nanapë quë guëdchini, Cristo, u guëbezë naꞌa stúbiꞌ?
21 Mizmë iurë nabëdchini ra shmënë Juan, bënëac Jesús zihani mënë narac lluꞌu de grë clasë galguidzë nu guëëꞌdzu. Bëgú më mëdzabë nananú laꞌni lduꞌu mënë. Bënëac më zihani ciegu.
22 Iurní guniꞌi Jesús lu shmënë Juan:
―Gulë tsagniꞌi lu Juan lo quë naguná të nu lo quë nabini të. Gulë guniꞌi lúhiꞌ con pudërë shtëna bëac ra ciegu. Ra cujë bëac zaꞌquë guëaꞌ rall. Ra narac lluꞌu galguidzë naruꞌdzë ládiꞌ, bëac rall. Ra naná cueꞌtë bëac diaguë rall. Ra tëgulë gubani rall con pudërë shtëna. Ra mënë prubi rini rall dizaꞌquë shtë Dios.
23 Rquitë lduꞌu ra mënë, el quë natsaglaꞌguë tsaldí lduꞌi shtiꞌdza.
24 Iurë ra shmënë Juan ziaꞌa, Jesús guzublú guníꞌiꞌ lu ra mënë shcuendë Juan:
―¿Chu guagbiꞌa të lúhiꞌ ruaꞌ guëëꞌgu Jordán? ¿Pë guná të tubi nguiu fuertë u tubi nguiu ziquë guiꞌlli narniꞌbi mbë?
25 ¿Chu guagbiꞌa të lúhiꞌ? Adë gunádiꞌi të tubi nguiu nanacu con lari zaꞌquë. Bien nanë́ të ra nanacu lari chulë, ra nabani con galëlujë, quëreldë rall lidchi ra rëy.
26 ¿Lla na nguiu naguagbiꞌa të lúhiꞌ? ¿Gu náhiꞌ ziquë tubi nabiadiꞌdzë shtiꞌdzë Dios guahietë? Rniaꞌa lu të Juan napë más llëruꞌbë dchiꞌni quë ra mënë naquëreldë guahietë.
27 Ra Sagradas Escrituras rniꞌi shcuendë Juan:
Rsheꞌlda el quë narniꞌi por na delantë lul
parë gúniꞌ preparar nezë delantë lul.
28 Rniaꞌa lu të entrë grë ra mënë nabiadiꞌdzë shtiꞌdzë Dios lu ra mënë shtë guë́ꞌdchiliu, ni tubi rall na rall más më naruꞌbë quë Juan Bautista. Perë guná, el quë natsutë́ shnezë Dios catë rnibëꞌa më, aunquë nádiꞌi më naruꞌbë, nápëll más dchiꞌni llëruꞌbë quë Juan.
29 Ra mënë nabëchuꞌbë nisë Juan nu ra narunë cubrë impuestë nabëchuꞌbë nisë Juan, iurë bini rall shtiꞌdzë Juan, guniꞌi rall bënë nu justë na Dios.
30 Perë ra më religiusë fariseo nu ra mësë narluaꞌa lëy, gunë́diꞌi rall niachuꞌbë nisë Juan lëꞌë rall. Bëquë́ guiaꞌa rall voluntá shtë Dios parë mizmë lëꞌë rall.
31 Jesús guniꞌi lu rall:
―Rniaꞌa lu të, ¿lla na ra mënë shtë tiempë neꞌ?
32 Na rall ziquë llguëꞌnë. Rzubë llguëꞌnë; rguitë rall lu llguëaꞌ. Rushtiá rall lu saꞌ rall; rniꞌi rall: “Bëdiꞌldi naꞌa musiquë shtë saꞌa perë adë në́diꞌi të guëguiꞌi të. Bëdiꞌldi naꞌa marchë shtë tëgulë perë adë bíꞌnidiꞌi të. Ni tubi cusë rëuuꞌdiꞌi lduꞌu të.”
33 Bidë guëniꞌi Juan lu të. Adë gudáudiꞌi Juan guetështildi nu biiꞌdiꞌiꞌ vini, perë lëꞌë të guniꞌi të nápiꞌ tubi mëdzabë laꞌni ldúꞌiꞌ.
34 Iurní bëdchinia, nguiu nabësheꞌldë Dios lu guë́ꞌdchiliu; rauha lu laní, nu ruha vini, perë rniꞌi të rau shaꞌta. Rniꞌi të ruha zili vini. Rniꞌi të nahia amigu shtënë ra pecadurë. Amigu shtënë ra narunë cubrë impuestë, rniꞌi të.
35 Manërë nacanihunë Dios na ziquë llni; rluaꞌain laꞌni vidë shtë ra naná sabi de verdá.
Jesús gua lidchi Simón naná fariseo
36 Tubi fariseo lë Simón bë́ꞌnëll invitar lëꞌë Jesús parë tsa më lídchill të gaunú më lë́ꞌëll. Jesús gua lídchill nu guzubë më lu mellë.
37 Iurní bëdchini tubi naꞌa nanapë zihani nguiu. Quëreldë naꞌa lu mizmë guëꞌdchi. Iurë bini naꞌa lëꞌë Jesús ziatáu lidchi fariseo, bëdchininú naꞌa tubi bëtë́i naná guëꞌë; gadzëhin sëiti nashi.
38 Bëzullibi naꞌa guëaꞌ Jesús catë cabezë më. Biꞌni naꞌa nu guzublú radzë guëaꞌ më con nisë narruꞌu slu naꞌa. Lueguë bëshá naꞌa guitsë guëc naꞌa guëaꞌ më parë guëbidchi guëaꞌ më.
39 Iurë guná Simón lo quë nabëꞌnë naꞌa, bë́ꞌnëll llgabë: “Si talë lëꞌë nguiu nabëna invitar lidcha, na tubi naruadiꞌdzë shtiꞌdzë Dios, niadë́ꞌëiꞌ cuendë pë clasë naꞌa na el quë nabëdchini lúhiꞌ. Nall tubi naꞌa nanapë zihani duldë.”
40 Iurní guniꞌi Jesús lu Simón:
―Moni, rac shtuaꞌa guëniaꞌa lul.
Guniꞌi Simón:
―Mësë, ¿pë rac shtúꞌul guëníꞌil lua?
41 Jesús guniꞌi:
―Guc chupë nguiu nazéꞌbi dumí lu nargudini. Túbill nazeꞌbi gaꞌi gahiuꞌa bëllë bëdchichi. Stúbill nazeꞌbi cincuenta bëllë bëdchichi.
42 Perë ni tubi de lëꞌë rall nápëdiꞌi rall dumí parë quilli rall. Lëꞌë nargudini bë́ꞌnëll perdunë guërupë rall.
’Gunaꞌbë diꞌdza lul, Moni, ¿guadë de lëꞌë rall rac shtuꞌu más lëꞌë nargudini dumí?
43 Simón bëquebi:
―Lluáꞌahia el quë narzeꞌbi más llëruꞌbë dumí rac shtúꞌull más lëꞌë nargudini dumí.
Guniꞌi Jesús iurní:
―Guldil, zni nahin.
44 Iurní lëꞌë Jesús guná lu naꞌa nu guniꞌi më lu Simón:
―Hia gunal lla bëꞌnë naꞌa rëꞌ. Gutë́a lídchil. Bënéꞌediꞌil nisë parë tsati guëahia ziquë na custumbrë, perë lëꞌë naꞌa rëꞌ bëgaꞌdzë guëahia con nisë narruꞌu slúhi. Nu bëcuë́ꞌdchill guëahia con guitsë guë́quëll.
45 Adë bëtsagruaꞌdíꞌil guiahia ziquë na custumbrë, perë naꞌa rëꞌ dizdë iurë bëdchinia, adë rbézëdiꞌi rtsagruaꞌ naꞌa guëahia.
46 Nu adë bëtiáꞌadiꞌil sëiti nashi guëca, perë naꞌa rëꞌ bëtiáꞌall sëiti nashi guëahia.
47 Rniaꞌa lul de quë duldë zihani shtë́nëll naperdunë; por ni nalë́ rac shtúꞌull na. Perë el quë naguc perdunë duꞌpë, duꞌpsë rac shtúꞌull na.
48 Iurní guniꞌi Jesús lu naꞌa:
―Duldë nabë́ꞌnël hia bëna perdunë.
49 Ra invitadë nazúbëgaꞌa con Jesús, guzublú rniꞌi lu saꞌ rall:
―¿Chu rníꞌill nall? Rníꞌill nápëll pudërë gúnëll perdunë duldë shtë mënë.
50 Perë Jesús guniꞌi lu naꞌa:
―Hia nasalvárël purquë gualdí ldúꞌul na. Bëagzë́ con bien.