7
Steb nzo lo ngwleyy non doo nu re xaa gol
1 Lee ngwleyy non doo mnabdizh lo Steb:
—¿Che wli re kwaan né xaa lo nu?
2 Nu lee xaa mkeb nzhé:
—Xaa gol nu rese xaa sawlazh be, kenzha gu kwaan nii na. Lee Dios, xaa gro doo, mlu lo xey be Abraham, gorna nzo xaa yizhyo Mesopotamia, leezha zer nya xaa yo xaa naz yizhyo Harán.
3 Dios nzhé lo xaa: “Laa yizhyo cheen lu nu re sawlizh lu, nu zyaa yizhyo kwaan luu na lo lu”. [Gn. 12:1]
4 Zee Abraham mroo yizhyo cheen re xaa Caldea, nu nya xaa ngu xaa yezh Harán. Nu zee ngut xuz xaa, nu gwluzh Dios mbeno Abraham yizhyo ne, pa nzho re be nal.
5 Per Dios namzaat nik tub lee leyo yizhyo ne lo xaa, per gola tika. Per nzhé xaa lo xaa, lee yizhyo ne gak cheen re dii cheen xaa, gorna yilo yet xaa, per zee Abraham zeeraka kano mad.
6 Nu noka nzhé Dios lo xaa: “Lee re dii cheen lu, yo mod mos cheen stub yezh, tub yizhyo kwaan nanlabeyyt xaa nu ded xaa bid tub tap gayoo liin naz baa”. [Gn. 15:13]
7 Nu noka nzhé Dios: “Lee na teed bid re xaa nzho yizhyo kwaan mle re dii cheen lu mos nu gwluzh roo xaa zee, nu yaad xaa nee, gool xaa lo na”. [Ex. 3:12]
8 Kwaanzee mlaa Dios tub wdizh kwaan Abraham, zee Dios mnabeyy Abraham zee yo xaa tub beyy kwaan nak choog xaa tik yed cho xaa. Nu kwaanzee xonaka mbizh nzha ngol xgann xaa Chak, Abraham mchoog tik yed cho mad. Nu seeka mle Chak kwaan xgann xaa Kob, nu lee xaa ne seeka mle kwaan re xgann xaa, xaa ngok xey re chiibchop dii cheen re be.
9 ’Re xgann Kob ngok re xey be, xaa yilo. Leeka re wech Che nayii ne Che nu mto re xaa xaa nu zee nya xaa yizhyo Egipto. Per Dios tubka mzo kwaan Che,
10 nu mle xaa yudar xaa lo rese bid kwaan mded xaa. Nu mzaa doo Dios xgab yo yek xaa nu mle xaa zee wen doo kayaa faraón xaa. Faraón ngok rey lo dubse Egipto nu lee xaa mzo Che zee nabeyy xaa lo dubse yizhyo Egipto nu axta garli rey.
11 ’Nu zee mla win nu yalnales lo rese yezh cheen Egipto nu Canaán, nu lee re xey be xaa yilo, nankanot xaa kwaan gaw xaa.
12 Per gorna mbin Kob nzho nzhobxtil Egipto, zee mxaal xaa re xgann xaa, xaa nak re xey be, xaa yilo. Kwaane ngok welt yilotlaka.
13 Gorna ngwa re xaa ngok rop welt, Che mlaa ngokbeyy xaa lo re wech xaa, nu snee lee faraón mlabeyy cho dii nak Che.
14 Nu zee Che mxaal xaa zee yaad xuz xaa Kob nu dubse li xaa naz yizhyo Egipto. Re xaa ba ngok tub chon galbchiin myet.
15 Nu snee Kob nya ngu Egipto, nu zee ngut xaa nu seeka ngut re ngwzan be xaa yilo.
16 Nu lee re xchit Kob mbe re xaa nya naz Siquem nu msebyo xaaya leen baa cheen Abraham, kwaana mzi Abraham kwaan demi lo re xinn Hamor, xaa yezh Siquem.
17 ’Nu gorna nzha zhin gaxla mbizh kwaan gak kwaan nzhé Dios lo Abraham, lee re xey be ngok zyen doo xaa naz Egipto.
18 Nu zee stub xaa ngok rey cheen re xaa Egipto, nu xaa ne nangunet cho kwaan mle Che.
19 Rey ne mkade lazh be, nu mted xaa bid re xey be, xaa yilo. Nu mnabeyy xaa xaa zee laa xaa yet re xgann xaa, mad pensa ngol.
20 Re mbizh zee ngol Ches, tub mad nix nzhak lextoo Dios ne. Nu xuz mad nu xnaa mad mxeen mad li xaa chon mbee.
21 Gorna mlaa xaa mad, lee xchap faraón nguzhal mad nu mxeen me mad kwenta mod xinn me.
22 Nu snee Ches mseed rese kwaan nzhak re xaa Egipto, nu lee xaa ngok tub xaa nzhak nzhedizh wen nu re kwaan nle xaa mreke wen.
23 ’Choo liin nzho Ches leezha ngwa xaa lo re sawlazh be, xaa yilo, re dii cheen Israel.
24 Nu gorna ngune xaa lee tub xaa Egipto kazaaya yenn tub sawlazh xaa, Ches mle yudar xaa, nu zee mbit xaa xaa Egipto.
25 Nu Ches mle xgab lee re sawlazh be, zeen lee Dios mxaal lee xaa koo xaa re xaa yizhyo Egipto; per lee sawlazh be namzeenta.
26 Nu stub mbizh, Ches nguzhal chop xey be kadil nu nzhekla xaa nadilt xaa, zee nzhé xaa lo xaa: “Sawlazh be; ¿chozhiin ndil gu kwaan sawlazh be?”
27 Zee lee xaa kazaaya yenn wechxinn, mzob yaa Ches nu nzhé xaa: “¿Cho mzo lu kwenta tub xaa nabeyy lo nu?
28 ¿Che nzhekla lu gut lu na kwentaxa mbit lu xaa Egipto naaze?” [Ex. 2:14-15]
29 Gorna mbin Ches kwaane, zee mxonn Ches nu nya xaa ngu xaa yizhyo cheen re xaa Madián, pa ngu xaa kwenta tub xaa stub yezh nu zee ngol chop xgann xaa.
30 ’Mded choo liin, Ches nzo wen gax yi Sinaí, zee ngune xaa lo tub mandad cheen Dios, xaa mlu lo xaa lo ki cheen tub yag yich kwaan kayek.
31 Ches mdedyall ngune kwaanzee, nu gorna mbii xaa gax zee wii wen xaa, mbin xaa bos cheen Xaa Nabeyy, kwaan nzhé:
32 “Lee na nak Dios cheen re xey lu, xaa yilo, lee na nak Dios cheen Abraham, cheen Chak, nu cheen Kob”. [Ex. 3:6] Ches mzelo mxiz sinka mzheb xaa, nu nanzheklat xaa lach xaa.
33 Zee lee Xaa Nabeyy nzhé lo xaa: “La yelyed nii lu, nel lee pa nzo lu nak leyo nzhul.
34 Lee na ne, lee re xaa na kaded doo bid yizhyo Egipto. Nzhon na re kwaan mbezh re xaa, nu nzhal na zee ko na re xaa yizhyo Egipto. Kwaanzee te nee, zee xaal na lu Egipto.” [Ex. 3:5,7]
35 ’Leezha nzhé re xey be lo Ches: “¿Cho mzo lu kwenta tub xaa nabeyy lo nu?”, sbaa mlu namkayaat xaa Ches. Nixa sbaa Dios mxaal xaa zee nabeyy xaa re xey be nu Ches ngwa nu mloo xaa re xaa yizhyo Egipto. Nu lee mandad cheen Dios mle yudar xaa, leeka mandad kwaan mlu lo xaa gorna kayek yag yich.
36 Nu Ches ngok xaa mloo re xey be xaa yilo Egipto, nu kwaan yalngezh cheen Dios mle xaaya nu mle xaa zyen doo kwaan gro yizhyo Egipto nu lo Nistoo Naxne nu naz wen tub choo liin.
37 Nu leeka Ches nak xaa nzhé lo re wechxinn xaa: “Lee Dios le zee lo re gu roo tub xaa zaa kwent xtizh xaa kwenta na.” [Dt. 18:15]
38 Nu leeka Ches nak xaa mzo kwaan sawlazh xaa naz wen. Nu lee mandad cheen Dios ngunii lo xaa yek yi Sinaí, zee Ches nguniiya lo re xey be xaa yilo. Kwaanzee Ches nak xaa mzaa kwent kwaan nzhé Dios lo xaa cheen yalnaban nu nzhé xaaya lo re xey be xaa yilo, zee ne be xomod naka.
39 ’Per lee xey be xaa yilo, nanzheklat xaa gon xaa xtizh xaa, nu nzhekla xaa ngbare xaa naz Egipto stuba.
40 Zee nzhé re xaa lo Aarón: “Baxkwaa re dios kwaan nzho mod lu naz lo re be nu kanap be, nel nanet be cho kwaan ngok kwaan Ches, xaa mloo be Egipto”. [Ex. 32:1]
41 Zee mdexkwaa xaa tub maj kwaan nlu kwenta tub la ngoon yeen, nu mteed xaa ma lo maj ne, nu mle xaa tub yalni lo maj kwaan leeka re xaa mdexkwaa.
42 Kwaanzee Dios mbachii lo re xaa nu mlaa xaa mbill re xaa lo mbizh, lo mbee nu lo re mbal ma nzeb leen yiba. Nel snee mkee tub xaa mzaa kwent kwaan nzhé Dios lo lee xaa:
Sawlazh na, xaa Israel.
Leezha mkanze xey be wen tub choo liin,
¿cho dios mteed xey be ma lo?
Namzaat xey be gon lo na.
43 Lee xaa mbe tub yoo kwaan nak ler,
pa nzholl xaa lo dios Moloc nu lo mbal cheen dios Refán,
re dios kwaan leeka re xaa mdexkwaa nzholl xaa lo.
Kwaanzee xaal na xaa mas zit lo Babilonia. [Amós 5:25-27]
44 ’Re xey be xaa yilo, nkano xaa yoo kwaan nak ler pa mbill xaa lo Dios naz wen, kwaan mdexkwaa xaa kwentaxa mnabeyy Dios Ches, gaxkwaa xaaya mod mluya lo Ches.
45 Re xey be xaa yilo, leezha mded xaa kwaan Josué yizhyo ne mbe xaa yoo kwaan nak ler pa mbill xaa lo Dios. Mle xaa gan yizhyo lo re stub naz yezh, nel Dios mtexonn re xaa yezh zee, zee mkayaa xaa yizhyo ne. Snee lee yoo ne kwaan nak ler, mlake nee axta mbizh cheen rey David.
46 Nu Dios nix doo nzhak lextoo ne David, nu David nzhekla ngaxkwaa xaa tub yidoo pa yo Dios cheen Kob.
47 Per Salomón nak xaa mza yidoo cheen Dios,
48 nixa Dios nanyut leen yoo kwaan nza myet, kwentaxa ngunii xaa mzaa kwent kwaan nzhé Dios lo lee xaa:
49 Xaa Nabeyy né:
“Yiba nak pa nabeey na,
nu lee yizhyo nak mod pa nzo nii na.
Nyent mod za gu tub yoo pa le na deskans,
50 nel na mdexkwaa rese kwaan nu dubse yizhyo.” [Is. 66:1-2]
51 Noka nzhé Steb:
—Nu lee re gu tubka nanzaat gu yek gu gon gu xtizh Dios, nixa nzob nzha gu gon gu per lee lextoo gu ned doo nak. Kwenta re xey be xaa yilo, nanzheklat gu gon gu xtizh Mbi Naban cheen Dios.
52 Lee re xey be mrenal re xaa mzaa kwent kwaan nzhé Dios lo lee xaa, xaa mzaa kwent yaad Xaa Nali nak. Nu mbit xey be re xaa ne. Nu gorna myaad Xaa Nali nak, re gu mzen xaa nu mbit re gu xaa.
53 Nixa re be mkayaa ley lo mandad cheen Dios, per nambint guya.
Yalngut cheen Steb
54 Gorna mbin re xaa gol wdizh ne, nayii doo xaa ngune xaa Steb nu mrixyan doo re xaa.
55 Nu lee Mbi Naban mnabeyy lextoo Steb, zee leezha mwii xaa naz yiba mlu xni cheen Dios lo xaa nu lee Jesús nzo lad li lo Dios.
56 Zee nzhé xaa:
—¡Wii gu! Mlu yiba lo na nu leeya nzoxal, nu lee Xaa Mzhin Ngok Myet nzo lad li lo Dios.
57 Nu lee re xaa mbazhe nye, nu msaaw xaa nzha xaa nu mzen xaa xaa.
58 Zee mloo xaa xaa yezh nu mzaake xaa xaa. Lee re xaa kwaan kazaake xaa, mlaa xchamar xaa lo tub xaa mad le Saulo.
59 Lepa kazaake re xaa Steb, lee xaa nzhedizhno Dios nu nzhé xaa:
—Jesús Xaa Nabeyy, kayaa yalnaban cheen na.
60 Ngulo ngunii xaa kwaane, zee mkichxub xaa nu mrazhe xaa nye, nzhé xaa:
—Xaa Nabeyy, nanaabt lu kwent kwaan kale re xaa ne.
Gorna ngulo ngunii xaa kwaane, ngut xaa.