5
Bwiiꞌyidxyiꞌdxyinee Jesuhs laꞌh raꞌ bwiinn loh tuhbi dahan
Chin bwaꞌha Jesuhs loh raꞌ bwiinn ziahan duxa, gunaꞌzu Ñiꞌh gucah Ñiꞌh yihca tuhbi dahan, ya riꞌchi zohba Ñiꞌh chin badzihn raꞌ bwiinn raꞌ nin gulii Ñiꞌh gaca raꞌ xpwiinn Ñiꞌh, ya riꞌchi guzoꞌbaloh baluuꞌyi Ñiꞌh laꞌh raꞌ ba rahbi Ñiꞌh:
Dichohsa raꞌ bwiinn squiiꞌ
(Lc. 6.20‑23)
―Dichohsa raꞌ bwiinn nin naann chaꞌyi rchiꞌhn duxa raꞌ ba xquelrahcanee Dxiohs, laasii xteenn raꞌ ba naa dxibaaꞌ hasta nuu Dxiohs.
’Dichohsa raꞌ bwiinn nin ruꞌn nnah laasii rahcabwaꞌ raꞌ ba nahpa raꞌ duhlda, per zadzihn dxyih nin zaguuꞌnasaa Dxiohs stoꞌ raꞌ ba.
’Dichohsa raꞌ bwiinn nin nadoꞌlaaꞌdzi, bwiinn raꞌ nin ruzoꞌbadxiahga ziga xclaaꞌdzi Dxiohs gaca, laasii zahcanee Dxiohs laꞌh raꞌ ba loh guelnabahan nin guibahan raꞌ ba loh guidxyiyuh riiꞌ.
’Dichohsa raꞌ bwiinn nin cachiaꞌhan cun nin cadxahga ñihsa, laasii pur nin saꞌloh guunn raꞌ ba nin xclaaꞌdzi Dxiohs guunn raꞌ ba, pwihsi laꞌh gahca Ñiꞌh zahcanee Ñiꞌh laꞌh raꞌ ba tin guzaꞌloh raꞌ ba ziga xclaaꞌdzi Ñiꞌh guunn raꞌ ba.
’Dichohsa raꞌ bwiinn nin ralahsastoꞌ lasaaꞌ raꞌ ñiꞌh, pwihsi laꞌh Dxiohs zalahsastoꞌ Ñiꞌh laꞌh raꞌ ba.
’Dichohsa raꞌ bwiinn nin xclaaꞌdzi gaca nayaa stoꞌ raꞌ ñiꞌh nez loh Dxiohs laasii zahcanee Ñiꞌh laꞌh raꞌ ba gaca nayaa stoꞌ raꞌ ba tin ziꞌchi gwaꞌha raꞌ ba laꞌh Ñiꞌh.
’Dichohsa raꞌ bwiinn nin rusacwachidxyiistoꞌ laꞌh bwiinn nin rdxindxinee lasaaꞌ ñiꞌh, laasii laꞌh raꞌ ba ziriaꞌhlah raꞌ ba lliiꞌn Dxiohs.
10 ’Dichohsa raꞌ bwiinn nin cagatiiꞌdxiloh guelrzaꞌcazii pur nin ruzoꞌbadxiahga raꞌ ba xcweenta xchiꞌdxyi Dxiohs, laasii xteenn raꞌ ba naa nin gudiꞌhi Dxiohs laꞌh raꞌ ba nez dxibaaꞌ.
11 ’Dichohsa tu chin guiñiꞌyah bwiinn laꞌh tu nee gusaꞌcazii raꞌ ba laꞌh tu pur xcweenta nin riachiistoꞌ tu xchiꞌdxyiꞌhn nee chin guguꞌchi dxixiꞌhw raꞌ ba laꞌh tu cun ziahan raꞌ dxyiꞌdxyi xihn raꞌ, 12 per guldxiahxi cun garaa nin gusaꞌca raꞌ ba laꞌh tu, laasii llaaꞌndxibaaꞌyi zuniꞌhi Dxiohs zirooꞌ ru laꞌh tu pur xcweenta xtsiꞌn tu, pwihsi ziꞌchi gahca za bwiꞌhnnee raꞌ ba laꞌh raꞌ guehtu daada raꞌ nin guñiꞌ xchiꞌdxyi Dxiohs basaꞌcazii raꞌ ba laꞌh daada raꞌ chi galohyi que laꞌh tu.
Zihdxi xteenn loh guidxyiyuh
(Mr. 9.50; Lk. 14.34‑35)
13 ’Laꞌh tu naa tu ziga zihdxi loh guidxyiyuh riiꞌ, per sidela laꞌh zihdxi chi guñihchin xquelnallihin, ayi ru xi galluꞌyitiiꞌhin, ya ziꞌchi ziuuꞌbwihin loh neziuh ya garaa raꞌ bwiinn zuzuꞌnñaaꞌ raꞌ ba yihcan.
Biaꞌñih xteenn loh guidxyiyuh
14 ’Laꞌh tu naa tu ziga tuhbi biaꞌñih loh guidxyiyuh riiꞌ; laasii tuhbi guihdxyi nin riiꞌ yihca tuhbi dahan ayi nuu chuulaꞌnan, 15 ayi za nuu gucaꞌdxih luꞌh tuhbi biaꞌñih ya gusieꞌw luꞌh tuhbi cajohn yihcan. Mas chaꞌyi saꞌbin guiyaꞌ tin gusiaꞌñinin loh raꞌ nin rii laꞌñuuꞌ. 16 Pwihsi ziꞌchi za laꞌh tu gulguiꞌhnn pur guziaꞌñih xpiaꞌñih tu nez loh raꞌ bwiinn, tin gacabwaꞌ raꞌ ba nee gwaꞌha raꞌ ba dziꞌn zaꞌca nin ruhnn tu, tin guiñiꞌ zaꞌca raꞌ ba pur xcweenta Daada Dxiohs nin nuu dxibaaꞌ.
Jesuhs ruluuꞌyi xa naa lehyi
17 Rahbi za Jesuhs:
―Ayi guunn tu lligaaba naꞌh zeꞌldahn tin guñihchiloon xlehyi guehtu Moisehs o xcweenta ziga bacaꞌh guehtu daada raꞌ nin guñiꞌ xchiꞌdxyi Dxiohs; aaca ayi par niꞌchi dxiꞌh zeꞌldahn, sino que zeꞌldahn tin guꞌnnahn soobaa garaa dxyiꞌdxyi nin bacaꞌh raꞌ ba. 18 Pwihsi guchiin nin rñiꞌn loh tu, rguꞌbwaꞌn gaduhbi nin nagahdxi ñichiloh dxibaaꞌ cun guidxyiyuh ayi nuu chapitii lehyi nee ayi za nuu guiraꞌha nin tuhbi lehtra xteenn lehyi hasta que no nahpa gaca garaa raꞌ nin rñiꞌ loh dxihtsi chi, 19 niꞌchin bwiinn nin ayi guzoꞌbadxiahga ziga naa lehyi, nicala naan tuhbi dxyiꞌdxyi biꞌtiꞌhn, ya nin ayi ruluuꞌyi par guzoꞌbadxiahga raꞌ bwiinn xcweenta lehyi, gulliaaꞌ gaca lasahca ba lahdxyi Dxiohs llaaꞌndxibaaꞌ, per bwiinn nin guzoꞌbadxiahga xcweenta lehyi nee guluuꞌyi za ba snuhn bwiinn guzoꞌbadxiahga raꞌ ba lehyi pwihsi bwiinn lasahca duxa gaca ba lahdxyi Dxiohs, 20 pwihsi cañiꞌn loh tu sidela ayi guunnzaꞌca ru tu xtsiꞌn Dxiohs nee cun ayi guibahan zaꞌca ru za tu loh Dxiohs nee loh xcweenta raꞌ mwehsu nin ruluuꞌyi lehyi cun loh xcweenta raꞌ bwiinn fariseu raꞌ, ayi chuꞌtii tu loh raꞌ xpwiinn Dxiohs nez dxibaaꞌ.
Jesuhs ruluuꞌyi xa naa xcweenta guelnadxyiꞌchi
(Lc. 12.57‑59)
21 Rahbi za Ñiꞌh:
―Laꞌh tu bihn xa gucahpwehn raꞌ xtaada guldooꞌ raꞌ tu chin bihn raꞌ ba dxyiꞌdxyi raꞌ squiiꞌ: “Ayi chiinn luꞌh bwiinn, laasii nin chiinn bwiinn zahca za guelguxchisi xcweenta ba.” 22 Per naꞌh rñiꞌn cuun chiꞌh zi bwiinn nin guidxyiꞌchinee bwihtsi ñiꞌh zahca ba bwiinn duhlda loh raꞌ guxchisi, ya cuun chiꞌh zi bwiinn nin gahbi loh bwihtsi ñiꞌh: “Bwiinn nahda”, o gusioꞌba ba laꞌh bwihtsi ba zahca ba tuhbi bwiinn duhlda nez loh raꞌ guxchisi nin dziꞌbaloh; ya cuun chiꞌh zi bwiinn nin guiñiꞌ tohnta duxa loh bwihtsi ñiꞌh ziga bwiinn tohnta o bwiinn loh mbah tiiꞌ, bwiinn chi guzee para gabihldxyi. 23 Pwihsi sidela yiꞌh badzihnnee luꞌh tuhbi guhn loh bacuꞌga nee dxiagannastoꞌ luꞌh nahpa bwihtsi luꞌh xiilla cun yiꞌh, 24 Mas chaꞌyi gusiaꞌhan luꞌh guhn chi nez loh bacuꞌga bachiꞌh chee luꞌh galoh chegañiꞌnee luꞌh bwihtsi luꞌh tin dxiaꞌlda stoꞌ bi, ya chiꞌchiyi gabiaꞌgarii luꞌh laꞌn guidoꞌ chegasiaꞌhan luꞌh guhn nin zeꞌnee luꞌh loh bacuꞌga xteenn guidoꞌ.
25 ’Sidela chyuulla xclaaꞌdzi guinaaba guxchisi yiꞌh, mas chaꞌyi lwehgu basiaꞌlda dxyiꞌdxyi cun laꞌh ba gaduhbi nin nagahdxi chedxiaaba luꞌh laꞌn naa raꞌ guxchisi, laasii sidela ayi chiꞌhyi luꞌh xa guunn luꞌh galoh, guxchisi dziꞌbaloh raꞌ chi zutiꞌdxi raꞌ ba yiꞌh loh raꞌ guixaꞌga ya guixaꞌga raꞌ chi zulaꞌha raꞌ ba yiꞌh laꞌn lahtsidxiꞌba, 26 ya naꞌpahn siguhra ayi gabweꞌhe raꞌ ba yiꞌh riꞌchi hasta que no cwachi luꞌh multa nin guinaaba raꞌ ba loh luꞌh chiꞌchiyi gutaꞌh raꞌ ba yiꞌh.
Jesuhs ruluuꞌyi ayi guunn bwiinn guelgubwihlli
27 Rahbi za Ñiꞌh:
―Laꞌh tu bihndxiahga desde galohyi zaꞌbi dxyiꞌdxyi: “Ayi gaca luꞌh bwiinn gubwihlli.” 28 Per naꞌh rñiꞌn cuun chiꞌh zi bwiinn nin chuuloh si tuhbi gunnaꞌh, bwiinn chi laꞌh ba biaaba la loh duhlda pur nin guzaꞌbi stoꞌ ba laꞌh gunnaꞌh chi, 29 pwihsi ziꞌchi, sidela laꞌh bizloh derehchu luꞌh rluuꞌyi gusiaaban yiꞌh loh duhlda, mas chaꞌyi cweꞌhe luꞌhn cuꞌbwih luꞌhn zihtu, laasii mas chaꞌyi guñihchi luꞌh tuhbi bizloh si luꞌh xlawaaꞌha guzee gaduhbi tihxi luꞌh gabihldxyi. 30 Ya sidela laꞌh naa luꞌh nin naa lahdu derehchu rluuꞌyi gusiaaban yiꞌh loh duhlda, bachyuuꞌgan ya balaꞌhan zihtu; mas chaꞌyi guñihchi luꞌh tuhbi naa si luꞌh xlawaaꞌha guzee gaduhbi tihxi luꞌh para gabihldxyi.
Jesuhs baluuꞌyi ziga cayahca xcweenta raꞌ bwiinn nin rlaaꞌha lasaaꞌ raꞌ cun cheꞌhla ñiꞌh
(Mt. 19.9; Mr. 10.11‑12; Lc. 16.18)
31 Rahbi za Ñiꞌh:
―Neezaa biinloh dxyiꞌdxyi raꞌ riiꞌ desde galohyi: “Cuun chiꞌh zi bwiinn nin taaꞌha cheꞌhla ñiꞌh, nahpa rcaꞌh ba loh dxihtsi pur nin rlaaꞌha ba cheꞌhla ba.” 32 Per naꞌh rñiꞌn loh tu, sidela laꞌh tuhbi ndxiꞌhw taaꞌha ba cheꞌhla ba nicala ayi naa gunnaꞌh chiꞌh bwiinn gubwihlli, ndxiꞌhw chi zuhnn dxiaaba gunnaꞌh chi loh guelgubwihlli chuu xtuꞌh bi, ya nin guchinaa cun tuhbi gunnaꞌh gubwihlli, naa za ba tuhbi bwiinn gubwihlli.
Jesuhs ruluuꞌyi xcweenta ziga rudiꞌhi xchiꞌdxyi bwiinn
33 Rahbi za Ñiꞌh:
―Neezaa bihnn tu zaꞌbi dxyiꞌdxyi bihn raꞌ xtaada guldooꞌ tu des galohyi: “Ayi gucweꞌza luꞌh guzaꞌloh luꞌh dxyiꞌdxyi nin guiñiꞌ luꞌh loh Dxiohs.” 34 Per naꞌh rñiꞌn ayi cuꞌtii luꞌh lah Dxiohs nee cun lah ziahanru xica raꞌ cohsa chin rudiꞌhi xchiꞌdxyi luꞌh; nin par dxibaaꞌ, laasii dxibaaꞌ naa lahdxyi Dxiohs, 35 nee nin loh guidxyiyuh za, laasii guidxyiyuh naa ziga zi hasta rzuh ñaaꞌ Ñiꞌh, nin guihdxyi Jerusalehn za laasii guihdxyi chi naa xteenn Rehyi nin lasahca ru, 36 nin laꞌh za tu ayi guchaꞌgarwaaꞌ tu naa gahca tu laasii ayi nuu guunn tu nachitsi o nagasa tuhbi dxiꞌh dxyihchyihca tu. 37 Sidela gahbi tu “Uuhn”, nahpa gaca uuhn, per sidela gahbi tu “Coh”, nahpa za gacan coh, laasii nin gudziiꞌbaru dxyiꞌdxyi yihca dxyiꞌdxyi raꞌ nin naa xnehza riiꞌ, nadxaaba niꞌchi.
Jesuhs ruluuꞌyi xa guunn luꞌh cun nin rclaaꞌdzi gusaꞌcazii yiꞌh
(Lc. 6.29‑30)
38 Rahbi za Ñiꞌh:
―Laꞌh tu bihn dez galohyi guzaꞌbi dxyiꞌdxyi: “Bizloh cun bizloh, nee lahyi cun lahyi.” 39 Per naꞌh rñiꞌn, ayi xi guunnee luꞌh nin gusaꞌcazii yiꞌh; mas chaꞌyi sidela niꞌchi chaꞌzi tuhbi lahdu cwahsa derehchu luꞌh, neezaa stuhbi lahdu badiꞌhi. 40 Sidela chyuulla xclaaꞌdzi childxyinee yiꞌh tin cweꞌhelluꞌhu ba xcamiilli luꞌh, neezaa xchiquehta luꞌh basaaꞌn guicaꞌha ba. 41 Sidela chyuulla guunn jweersi yiꞌh guꞌa luꞌh tuhbi carga pur tuhbi milla, gwanee si ba chiohpan, 42 ya cuun chiꞌh zi bwiinn nin guinaaba xiilla loh luꞌh badiꞌhin nee ayi gwaꞌha dxaaba luꞌh loh bwiinn nin rdxiꞌhn.
Ayi cweꞌhestoꞌ luꞌh bwiinn nin rdxyiꞌchinee yiꞌh
43 Rahbi za Ñiꞌh:
―Bihn za tu nuu dxyiꞌdxyi dez galohyi rñiꞌn: “Gaantsiiꞌhi luꞌh xmihgu luꞌh, ya bidxyiꞌchinee laꞌh nin rdxyiꞌchinee yiꞌh.” 44 Per naꞌh rñiꞌn gulgantsiiꞌhi laꞌh nin rdxyiꞌchinee laꞌh tu ya gulcwihdxyi-gulguinaaba loh Dxiohs pur bwiinn nin caꞌhnnaꞌhla guunn mahla laꞌh tu, 45 tin ziꞌchi gaca tu lliiꞌn Xtaada tu nin nuu dxibaaꞌ, pwihsi laꞌh Ñiꞌh rniꞌhi Ñiꞌh gubihdxyi rziaꞌñih yihca raꞌ bwiinn nin rusaguuꞌdzi stoꞌ raꞌ ñiꞌh nez loh Ñiꞌh nee cun neezaa para laꞌh raꞌ bwiinn nin rusahcaloh xchiꞌdxyi Ñiꞌh; nee rusiaaba za Ñiꞌh ñihsadxiah para laꞌh raꞌ bwiinn nin rbwihdxyi-rnaaba laꞌh Ñiꞌh, cun neezaa laꞌh za raꞌ bwiinn nin rusahcaloh xcweenta xchiꞌdxyi Ñiꞌh. 46 Ya sidela yiꞌh gantsiiꞌhi luꞌh nin nadziiꞌhi yiꞌh, ¿cuun xchiꞌh guelnazaꞌca nin guicaꞌha tu? Hasta nin rusadxihlli impwestu para Roma ruhnn raꞌ ziꞌchi. 47 Ya sidela gugahpaDxiohs tu laꞌh si nin naa raꞌ bwihtsi tu, ¿cuun xchiꞌh nin naa bwen nin cayuhnn tu? ¿Tayi ziꞌchi gahca dxiꞌh ruhnn raꞌ nin ayi naa raꞌ bwiinn Israel? 48 Gulgahca nazaꞌcatiiꞌ, ziga nazaꞌcatiiꞌ za Xtaada tu nin nuu dxibaaꞌ.