LOS HECHOS
DE LOS APÓSTOLES
1
Teófilo, mʉ yʉ cauca joo jʉgoriquepʉ mere mʉ yʉ cauca buiowʉ Jesu nemoopʉ cʉ cátajere, camajare cʉ cabuiorique nipetirijere. Ʉmʉrecoopʉ cʉ catunu aáparo jʉgoye cʉ buerã cãnanare, apóstol maja na caĩrã na cátipere na carotiyupʉ Jesu. Dio Catirique, Espíritu Santo na cʉ caĩ rotiro mena tiere na caĩ buioyupʉ Jesu apóstol majare. Jesure cʉ na cajĩaricaro bero bai yaji, cabero catí tunu yaparori tunu cuarenta cãnacã rʉmʉri cãñupʉ mai. To cõo cãnacã rʉmʉri aniri capee niri na tʉpʉ cabuia ejanucuñupʉ cʉ buerã cãnanare. “Mere catí tunucoajupi Jesu,” na caĩ majiparore bairo capee wame na catʉjʉrona cájupʉ. Na tʉpʉ buia eja, Ʉpaʉ Dio cʉ cãnipe quetire na caĩ buioyupʉ.
To bairi na mena ãcʉpʉ ocõo bairo na caĩñupʉ Jesu:
—Jerusalẽpʉna tuacõaña mai aperopʉ aáquẽnana, na caĩñupʉ. —Jerusalẽpʉ mʉja cayuuro yʉ Pacʉ cajʉgoye cʉ caĩ buioricarore bairona mʉja joogʉmi cʉ Catirique, cʉ Espíritu Santore. Mere mʉjaare yʉ caĩ buiowʉ ti wamere. Juan oco mena cabautisanucuwĩ, “Dio yʉ catʉgooñarijere yʉ wajoami,” mʉja caĩro. Yucʉacãna Espíritu Santore mʉja joogʉmi Dio mʉja mena cãnipaʉre. To bairo mʉja mena cʉ cãno tʉjʉrã Diore mʉja caapiʉjarijere tʉjʉ majigarãma camaja, na caĩñupʉ Jesu yua.
Jesús sube al cielo
Cabairo bero ʉ̃taʉpʉ Olivo na caĩricʉpʉ nare cʉ capi neori paʉ ocõo bairo cʉ caĩ jeniñañuparã Jesure:
—Jã Ʉpaʉ, ¿yucʉacãna aperã Roma macana jã ya yepare carotirãre na mʉ reiati? ¿Jã majuuna Israel maja jã ya yepare jã ʉparã cʉnaati? Jesure cʉ caĩ jeniñañuparã.
To bairo cʉ na caĩ jeniñaro:
—Mani Pacʉ Dio jeto rotigʉmi ati yepa cabaipere. Noo cõopʉ cʉ carotipere majioquẽemi mʉjaare. To bairi ati wame catʉgooñaquetiparã mʉja ã, na caĩñupʉ Jesu. —Ape rʉmʉbʉjaacã cáti majirã mʉja anigarã Dio cʉ Espíritu Santore mʉjaare cʉ cajooro. Cʉ Espíritu Santo majirique mʉjaare cʉ cajooro yʉ cabairijere mʉja camajiri wame cõo aperãre mʉja buiora aágarã. Jerusalén maca macanare, Judea yepa macanare, Samaria yepa macanare, ati yepa nipetiro macana quenare na mʉja buiora aágarã, na caĩñupʉ Jesu.
To bairo na ĩ yaparo cawamʉcoajupʉ na catʉjʉ mʉgorona. To cõona bujeri bʉrʉri cʉ cabuje biayupe. To bairi cʉ catʉjʉ nemoquẽjuparã yua. 10 Mai jõ buipʉ na catʉjʉ mʉgojorona Dio tʉ macana pʉgarã cabotirije cajañarã na tʉna cabuia ejanʉcañuparã. 11 Na tʉna buia ejanʉca, ocõo bairo na caĩñuparã:
—Mʉjaa, Galilea macana, ¿nope ĩrã ʉmʉrecoore mʉja tʉjʉ mʉgo tʉjʉnucuti? Cʉ̃ Jesu mʉjaare cáaáweoecʉ, ʉmʉrecoopʉ cawamʉ aáecʉ to bairona tunu atígʉmi. Cʉ cáaátore mʉja catʉjʉetore bairona tunu atígʉmi.
Se escoge a Matías para reemplazar a Judas
12 To bairi Olivo na caĩricʉ ʉ̃taʉpʉ cãnana catunucoajuparã Jerusalén macápʉ. Yoaroacã mee, jĩca hora rʉgaro aátato ã Olivo na caĩricʉ mena Jerusalẽpʉ ejaricaro. 13 Jerusalén macápʉ tunu aá, na cãni paʉpʉ cajãa ejayuparã, cabui macá arʉapʉre. Cãñuparã Pedro, Jacobo, Juan, André, Felipe, Tomás, Bartolomé, Mateo, Jacobo (Alfeo macʉ), Simón (cananista majocʉ), Juda (Jacobo yaʉ). To cãnacãʉna cãñuparã. 14 Naa nipetirã jĩcarore bairo tʉgooñari Diore cajeni nʉcʉbʉgorã cãninucuñuparã. Na yarã romiri quena to bairona na mena neñapori Diore cajeni nʉcʉbʉgorã cãninucuñuparã, María Jesu paco mena, Jesu bairã jãa.
15 Jĩca rʉmʉ, noo cãnacã rʉmʉ beroacã meena na mena caneñapoyuparã aperã Jesucristore caapiʉjarã capãarã. Noo cõo ciento veinte cõo majuu ãnanama. 16-17 Na caneñapori paʉ Pedro wamʉnʉcari ocõo bairo na caĩñupʉ:
—Yʉ yarã, tirʉmʉpʉ Judas cʉ cabaipere mani ñicʉ Ʉpaʉ David cãniñaricʉ caucayupi Dio Wadariquepʉre Dio Espíritu Santo cʉ cauca rotiro mena. David cʉ caĩ ucaricarore bairona cabaiwĩ Judas. Mani mena macacʉ cãnibami. Mani mena Dio yere cátinemoʉ cãnibami. To bairo cabaii anibacʉ quena Jesure cañeparãre na cajʉgo aámi, na caĩñupʉ Pedro. 18 Jesure cañeparãre na cʉ cañe rotirique wapa niyerure cʉ cajooyuparã. Cabero tie rooro cʉ cátaje wapare na catunuocõañupʉ. Nare cʉ catunuo jooro bero jĩca yepa cawapayeyuparã tie mena. Judas cʉ majuuna bai yajigʉ cʉ wamʉ tuture jia, roca yo átiri cabai yajiyupʉ. Bai yaji, cʉ paro wati, cʉ ʉta miji wẽri buti, cabai yajiyupʉ yua. 19 To bairi Jerusalén macana nipetirã ati wame majiri, ti yepa Judas ye niyeru cãnibataje mena na cawapayerica yepare Aquédema cawameyeyuparã na ye mena, Rií Yepa ĩrica wame.
20 To bairo na ĩ, ocõo bairo na caĩnemoñupʉ Pedro:
—Dio Wadarique Salmo cawamecʉti pũuripʉ ocõo bairo to caĩrore bairona cabaiyupi Judas:
Cʉ ya paʉ ãnatore camaja na aniqueticõato. Cʉ cátibatajere apeĩ maca cʉ wajoaato, ĩ Dio Wadarique Judas cʉ cabaipere.
21 ’To bairi apeĩ maca Judas ãnacʉre cʉ cawajoape ã jã mena, “Jesu bai yajiri bero catunu catiyupi tunu,” tiere caĩ buio teñapaʉ. Jĩcaʉ mani Ʉpaʉ Jesu mani mena cʉ cãno catʉjʉricʉ, Jesucristo cʉ cabairique nipetiro mani mena catʉjʉricʉre cabejepe ã. 22 Juan Jesure cʉ cabautisaro catʉjʉricʉre cabejepe ã. Apeye nipetiro Jesu cʉ cátajere, pʉ, cʉ Pacʉ Dio ʉmʉrecoopʉ cʉ̃re cʉ cane wamʉ aáto catʉjʉricʉre cabejepe ã mani mena Jesu ye quetire cabuio teñapaʉre, na caĩñupʉ Pedro.
23 To bairo cʉ caĩro pʉgarãre cabejeyuparã. José Justo — Barsabá quena cawamecʉjupʉ. Apeĩ Matía, na pʉgarãre na cabejeyuparã. 24-25 Na beje, ocõo bairo Diore caĩ jeni nʉcʉbʉgoyuparã:
—Jã Ʉpaʉ, camaja nipetirã na yeripʉre mʉ tʉjʉ maji. Judas jã mena cãnibaepaʉ mʉ yere cáaáweowĩ, cʉ caboori wame macare átigʉ, caroorã na capopiye tamʉori paʉpʉ aácʉ. To bairi jã majioña. Ati maja pʉgarã ¿ni maca mʉ cabejei cʉ ãti Judare cawajoapaʉ, jã mena mʉ yere cabuio teñapaʉ?
26 To bairo Diore jeni nʉcʉbʉgo, ʉ̃ta rupaa pʉga ne, Matía, Barsabá na wamerire uca, tiare cañooñuparã. Na cañooriquere tunu tʉjʉquẽnana jĩca caneñuparã. Na catʉjʉro Matía cawame tujarica cãñupe. To bairi Matíare aperã Jesu ye quetire cabuio teñaparã once cãnacãʉ na mena cabuio teñapaʉre cʉ cacũñuparã Matíare yua.