Esɑii
Di mpɑ́tíri tɔ tìì nɑ́ɑǹtì
Ti bo nɑ kɛ́totɛ́ dɛ kó dipɑ́tíri kucɛ mɛ̀tɑ̃ɑ̃ti. Diwɛ́tirì kètirì mukɑ̀mmù 1-39 ti nɑ́ɑ́ nSudɑɑ kɔbɛ kó dikpɑ̀ɑ̀tìyuu kubɑkù cɑ̃̀nku bíɛ́kɛ̀ kpɛri do tɑ mɛ̀ɛ̀ ɑ́ɑ̀rìmɛ̀ miɛkɛ nkɛ. Asidii kóo kpɑ̀ɑ̀tì diɛwè do bɛ̀ fɛ̃́ũnkoomɛ̀. Kɛ̀ Esɑii bɛ̀ nɑ̀kɛ́ kɛ tú, mɛfɛ̃́ṹtímɛ̀ bɛ̀ fɛ̃́ṹrìmɛ̀ í bonní bɛ dootitɔbɛ̀ borɛ̀ mɑ́ɑ̀, kɛ̀ bɛ yɛi mmɛɛ̀ te nɛ̀ bɛ̀ yetɛmɛ̀ Kuyie nkpɛti. Esɑii nɑ́ɑ́ ntì nɛ̀ ò dɔɔ̀rìmɛ̀ kɛ̀ dɛ̀ mbɛnkú bɛnìtìbɛ̀ kɛ tú bɛ̀ dò nkɛ́ceetɛmu kɛ́nfòù mufòmmu sɑ̀ɑ̀mù bɛmbɛ nɛ̀ bɛ kó bɛkpɑ̀ɑ̀tìbɛ̀ kòò mbɛ̀ nɑ̀ɑ́ nkɛ tú kɛ̀ bɛ̀ í cèètɛ bɛ̀ bo bɛ̀ kùɔ pɑ́íí kɛ́deè. Kòo nɑ́kɛ́ Kuyie mpɑ̃ɑ̃nɑ́ɑǹtì kɛ́bɛ́i nkɛ dɔ̀: Dɑfiti kó kufuku miɛkɛ okpɑ̀ɑ̀tì mɔù yɛ̀tìní kɛ bo duɔ́ ndiwɛ̀ì kutenkù 40-55. Dì ti nɑ́ɑ́ nSudɑɑ kó dikpɑ̀ɑ̀tìyuu kɔbɛ kusṹkù, bɛ̀ do bɛ̀ pĩ̀ḿmɛ̀ kɛ́dɔ̀ɔ̀ tidɑɑtì Bɑbidɔnni kó dihɛì miɛkɛ.
Kɛ̀ Kuyie mpɑ̃ɑ̃nɑ́ɑǹtì nɑ́ɑǹtòo bɛ́i nkɛ tú Kuyie nyóó dɛɛtɛ́mu ku nìtìbɛ̀ kɛ́wɛ̃tɛ kɛ́ bɛ̀ tɛ̃̀ńnɛ́ní bɛ tenkɛ̀ Sedisɑdɛmmu, kɛ̀ bɛ̀ɛ ketɛ́ mufòmmu pɑ̀mmù.
Dɛ kó mukɑ̀mmù miɛkɛ tìì bo tiì tu Kuyie nyɛ̃ nkù yóó dɔɔ̀ tì kɛ̀ dɛ̀ɛ yie nkɛ̀ ibotí imɔ̀uu pɛ́tɛ́ mɛsɑ̀ɑ̀ nnɛ̀ Isidɑyɛɛribɛ miɛkɛ.
Mukɑ̀mmù 56-66 nɑ̀ɑ́nnɛ̀ bɛ̀ɛ̀ wɛ̃̀tɛ kɛ konní bɛ̀mbɛ Sedisɑdɛmmu, kɛ dò mbɛ̀ nyɑ́úkùnko bɛ kɔ̃̀ntì, kɛ yɛ̃́ bɛ̀ konnímɛ̀ kɛ sɔ̃̀ńkɛ́ tidobontì mɑ́ɑ̀ ndi.
Kɛ̀ Esɑii bɛ́i nkɛ dɔ̀: Ti Yiɛ̀ nKuyie nkó Muyɑɑ́ mmuù ò tɔ̃nní kòò bo nɑ́kɛ́ tinɑ́ɑǹsɑ̀ɑ̀tì bɛsénnìbɛ̀ kɛ́dɑɑtɛ bɛ bɔntóo bɛ̀ kpɛ́í 61 Yesu do kɑ̀ɑ ntiì nɑ́ɑǹtì Kuyie ncĩ́ɛ̃̀tɛ̀ miɛkɛ, kɛ bɛ́i nkɛ dɔ̀: Tì dɔ̀ɔ̀mu, kɛ̀ dɛ̀ ntukúnɛ̀ wenwe Yesu ò pĩ mmùù tɔ̃mmú Duku 4:16-21.
Di mpɑ́tíri nɑ́ɑǹtì duɔ́ kɛ dòmmɛ̀
1. Bɛ̀ nɑ̀kɛ́ tì Sudɑɑ kó kuwuɔ nkɔbɛ kpɛ́í 1-12
2. Bɛ̀ nɑ̀kɛ́ tì ibotí ìì í tú Sifubɛ i kpɛ́í 13-27
3. Kuyie ncɑummɛ̀ Efɑdɑimmu nɛ̀ Sudɑɑ kɔbɛ 28-35
4. Sennɑkedibu yóó bɛ̀ domɛ̀ mudoò nɛ̀ Esekiɑsi kó mumɔmmú 36-37
5. Kuyie ndɛumɛ̀ kɛ bo tipíìtì timɔu 40-48
6. Ti Yiɛ̀ nKuyie nkóo tɔ̃ntì kó mɛfɛ̃́ṹtímɛ̀ 49-57
7. Esɑii tiémmɛ̀ bɛnìtìbɛ̀ nɛ̀ o pɑ̃ɑ̃nɑ́ɑǹtì sɔnti 58-66
1
Kuyie mbɛnkɛ tì Esɑii
Di m̀pɑ́tíri tɔ Kuyie mbɛnkɛ tì nti Amɔti birɛ Esɑii nɛ̀ kù ò nɑ̀kɛ́ tì Sudɑɑ kpɑ̀ɑ̀tìyuu nɛ̀ Sedisɑdɛmmu ɛì kɔbɛ bɛ kpɛ́í. Sudɑɑ kpɑ̀ɑ̀tìbɛ̀ Osiɑsi nɛ̀ Yotɑmmu nɛ̀ Aɑsi nɛ̀ Esekiɑsi bɛ kó yɛmɔ̀rɛ̀ nyɛ Kuyie ntì nhò bɛnkɛmɛ̀.
Isidɑyɛɛribɛ í bɑntɛ́mɛ̀ Kuyie
Kɛĩ́nkɛ̀ kɔbɛ kéntɛ́nɛ̀!
Kɛtenkɛ̀ kɔbɛ keènɛ̀!
Ti Yiɛ̀ nKuyie nkuù nɑ̀ɑ́ nkɛ tú:
Mí ndi Yiɛ̀ nKuyie mmíì pií ibí,
kɛ ì tié kɛ̀ ì nɛ́ yetɛ n kpɛti.
Fɛnɑ̀ɑ̀fɛ̀ yɛ̃́mu fɛ yiɛ̀,
kɛ̀ sɑ̃mmɑrímú yɛ̃́ dɛ̀ yo ndɛ̀.
Isidɑyɛɛribɛ biɛ mɛ nyí yɛ̃́ wèè bɛ̀ te.
N nìtìbɛ̀ í ciì.
Kuyie nsɛimmɛ̀ ku kɔbɛ
Di bo yɑ̀ díndi kubotí kùù dɔ̀ɔ̀ri mɛyɛi,
díndi bɛnìtìbɛ̀ bɛ̀ɛ̀ yɛi ntontɛ́,
di tú kuwuɔ nyɛiku nku,
di kó fɛyɑnfɛ̀ tu fɛyonkufɛ nfɛ.
Di tú bɛyonkubɛ mbɛ.
Di m bɔntóomu mí ndi Yiɛ̀ nKuyie,
kɛ n sènkɛ̀rì mí nwèè di te díndi Isidɑyɛɛribɛ,
kɛ̀ di m bùtínnɛ́.
Bɑ nte kɛ̀ di bo nsɔkɛ́ kɛ yetírí n kpɛti,
kɛ̀ dɛ̀ nte kɛ̀ n yíɛ́ kɛ́ dí potɛ́?
Di yɔ yɛɛ̀ dɑ̀ɑ́tí yɛmuɔ,
kɛ̀ di bo mɛyɛǹcɑɑ̀rìmɛ̀ miɛkɛ,
kɛ́túótɛ́ di nɑɑ̀cɛ̀i kɛ́ntɔ kɛ́tuɔkɛnɛ̀ di yɔ
dɛ̀mɑrɛ̀ tɛ̃́nkɛ í feí,
yɛkɔutiyɛ̀ nɛ̀ yɛmuɔ nɛ̀ yɛmɑ̀ɑ̀tɛ̀ dɛɛ̀ di dɑ́ɑ́tí,
òmɔù í yɛ̀ ɔu, òmɔù í yɛ̀ bou,
òmɔù mɛ nyí yɛ̀ wɑ́ɑ̀rì mɛkùɔ̀.
Di kó kɛtenkɛ̀ dɔúnkomu,
kɛ̀ muhɑ̃ɑ̃́ ncùɔ́ di ɛkɛ̀,
kɛ̀ di bo kɛ̀ bɛpɔ̀ɔ̀bɛ̀ tɑnní di tenkɛ̀ kɛ cɑɑri di kpɛrɛ
Kɛ cɑ̀kɛ dihɛì bɛ̀ do cɑ̀kɛ mɛ̀ɛ̀ botí bɛtɔbɛ̀ tenkɛ̀.
Siyɔ̃ɔ̃ ɛì kɔbɛ bɛɛ̀ mɑ́ɑ̀ nɛ́ yentɛ́,
kɛ kpɑɑ́ kupɑɑkɔ̃tɛ́touku ɔ̃ ndòmmɛ̀
fínyĩ̀ kó dɛtie mmiɛkɛ,
difii ɔ̃ nsokɛ́mɛ̀ tipétì miɛkɛ
kɛ do ndihɛì bɛ̀ pi dì.
 
Kɛ̀ ti Yiɛ̀ nKuyie Mpɑkɛdɑɑ
do í coo nti kó bɛ̀mɑbɛ̀,
nɛ̀ yíe nti kpɛrɛ do dèèmu kɛ nɑɑ́nnɛ̀ Sodɔmmu ɛì kɔbɛ kpɛrɛ,
kɛ sɑ̃̀ɑ̃́tɛ́nɛ̀ Komɔɔ ɛì kɔbɛ kpɛrɛ.
Mubɑ́ɑmmu Kuyie nyí dɔ́ mù
10 Kɛ̀ ti Yiɛ̀ nKuyie mbɛ́i nkɛ dɔ̀:
Kéntɛ́nɛ̀ díndi Sedisɑdɛmmu ɛì kó bɛkpɑ̀ɑ̀tìbɛ̀,
di cɑ̀kɛmu kɛ dònnɛ̀ Sodɔmmu ɛì kɔbɛ,
kéntɛ́nɛ̀ kɛ́keè mí nKuyie n tié.
Di sĩ̀ntɛmu Komɔɔ ɛì kɔbɛ do dòmmɛ̀.
11 Iwũɔ̃ di n feu ì pɛ́u pɛ́u, n kpɛti í ì bonɛ̀.
M pɛ̃̀mmu yɛpedɑkɛ di n kɔù yɛ̀ kɛ tùɔ̀
nɛ̀ yɛnɑɑdɑpɑ̀ɑ̀ nkó mɛkùɔ̀.
N yí dɔ́ yɛnɑɑdɑkɛ̀ nɛ̀ yɛpedɑpɑ̀ɑ̀ nɛ̀ yɛbɔdɑkɛ̀ dɛ kó mɛyĩ̀ĩ̀.
12 Di ɔ̃ɔ̃ kɔtɛní m borɛ̀ nɛ̀ ìì wũɔ̃
kɛ̀ ì nsĩnkùnko n dɑ̀nkù,
míì dɛ̀ ndi bekɑɑ̀?
13 Yóunɛ̀ di bo nni mpɑ̃ɑ̃mmɛ̀ yɛpɑ̃rɛ̀ dɛtetìrɛ̀ kpɛyɛ,
di n cɔ́unko tìì úúntì n dò nyisɔkɛ nyi,
yóunɛ̀ otɑ̃̀nkù pɑ̀nwè kó dibɑnni nɛ̀ tɛom̀pùtɛ̀,
nɛ̀ yɛbɑɑ nsɔnyɛ di bɑɑ̀ nyɛ̀ n kpɛ́í
yɛbɑɑ nyɛ̀ɛ̀ kɔkɛ́nɛ̀ mɛyɛi,
n dɛ̀ pɛ̃̀mmu n yí dɛ̀ dɔ́,
14 Di bɑɑ̀ mbɛtɑ̃ɑ̃̀pɑ̀mbɛ̀ kó yɛbɑɑ nyɛ̀
nɛ̀ mɛtíímmɛ̀ di ɑ̃ɑ̃̀mɛ̀ n kpɛ́í
dɛ̀ n dò nyisíɛ́ nyi
dɛ̀ tu ditɔu ndi n kpɛ́í,
n dɛ̀ ɔ̀unɛ̀mu.
15 Di ɔ̃ nkɛ̀ di yòùtɛní di nɔu
m bíɛ́kɛ̀ kɛ m bɑ́ɑ́ nní mbúútóomu
kɛ̀ di m bɑ́ɑ́ nkɛ m bɑ́ɑ́, m bɑ́ nkémmú
di nɔu siì mùɔ̀ti mɛnitiyĩ̀ĩ̀.
16 Ɔ́únɛ̀ dimɑ́ɑ̀ kɛ́wenkɛ,
yóunɛ̀ di dɔɔri mɛ̀ɛ̀ yɛi n yììkɛ̀
Yóunɛ̀ dɛ̀ɛ̀ í wenni mudɔɔ̀rìmù.
17 Ketɛ́nɛ̀ mɛsɑ̀ɑ̀ mmudɔɔ̀rìmù,
ndɔɔrinɛ̀ dɛ̀ɛ̀ sìɛ́,
kɛ́nkommu bɛ̀ fɛ̃́ũnko bɛ̀,
kɛ́mpĩ́ mmɛsɑ̀ɑ̀ nyiciribí,
kɛ́nkommu bɛkúpobɛ̀.
Kuyie nyúmɛ̀ ku kɔbɛ
18 Kɛ̀ ti Yiɛ̀ nKuyie mbɛ́i nkɛ dɔ̀:
Kɔtɛnɛ̀ní kɛ̀ ti yɑ̀ di kpɛti
bɑ́ kɛ̀ di yɛi nwũɔ̃tɛ́ kɛ dò mmɛyĩ̀ĩ̀
di bo wenkɛ tɛwɑ̃̀tɛ̀ dòmmɛ̀
kɛ̀ mɛ̀ dɔ́ mɛ̀ ndò nfɛtònfɛ̀
di bo pɛikɛ tipedɑpɑ̃́ɑ̃́tì kɔ̃mɛ.
19 Kɛ̀ di tɑ̃ɑ̃tɛ́ kɛ yíé n kpɛti,
di yóó dimu dihɛì kpɛrɛ dɛ̀ɛ̀ tu dɛsɑ̀ɑ̀rɛ̀.
20 Kɛ̀ di mɛ nyetɛ kɛ kpénkùnnɛ di to,
disiè diì yóó di kònnɛ̀.
Mí ndi Yiɛ̀ nKuyie mmíì bɛ́i ndɛ kó dinùù.
Kuyie nsɑutɛmɛ̀ Sedisɑdɛmmu kpɛ́í
21 Kɛ̀ Kuyie mbɛ́i nkɛ dɔ̀:
Sedisɑdɛmmu ɛì kɔbɛ!
Yé dɛ̀ dòmmɛ̀ kɛ̀ di m bùtínnɛ́ kɛ tũ̀nnɛ yɛbɔkɛ̀?
Díndi bɛ̀ɛ̀ kó mɛborimɛ do wenni,
kɛ̀ di beéntì wenni,
di mmɔ̀nnì kɛ̀ di nɛ́ nɑɑ́ mbɛnitikɔ̀ùbɛ̀* bɛnitikɔ̀ùbɛ̀: Wéntɛ́ Osee 2:4-15 nɛ̀ Esekiɛri 16:15-43, 23:22-49..
22 Sedisɑdɛmmu kɔbɛ di do dò ntimɑ́tì pɛ́ítì nti,
di mmɔ̀nnì kɛ nɑɑ́nnɛ̀ yɛkpɛ̀rɛ̀,
di do dò mmɛnɑɑ̀ nkperímɛ̀ mmɛ
di mmɔ̀nnì kɛ nɑɑ́ mmɛnɑcɛ́duo.
23 Di kó bɛkpɑ̀ɑ̀tìbɛ̀ í yié n kpɛti
nɛ̀ bɛyóóbɛ̀ bɛ pókù kumɑ́ɑ̀ ndi,
bɛmɔu bɛ̀ dɔ́ ticuuti nti,
kɛ bɛti tiyeti
bɛ̀ í pĩ́ nyiciribí kɛ̀ dɛ̀ wenni
bɛ̀ ɔ̃ɔ̃ í nkèńtɛ́ okúpokù kpɛti.
 
24 Dɛɛ̀ kpɛ́í nte mí Mpɑkɛdɑɑ di Yiɛ̀ nKuyie
n kpeńnìmu kɛ bɑkɛ́ Isidɑyɛɛribɛ
kɛ̀ míì bɛ́i nkɛ tú:
N yìtɛ́ kɛ còḿmúmu n dootitɔbɛ̀ kpɛ́í,
n yóó pɛitɛmu n dootitɔbɛ̀.
25 Sedisɑdɛmmu kɔbɛ m bo di potɛ́
m bo di ɔ́únɛ̀ mutie bɛ̀ ɔunɛ̀ mù timɑ́tì
kɛ̀ dí wenkɛ kɛ̀ mɛyɔ̃́ɔ̃̀ ndɛitɛ.
26 Bɛbeénsɑ̀ɑ̀bɛ̀ bo wɛ̃tɛ kɛ́buotɛ́ dihɛì bɛ̀ do dòmmɛ̀.
Kɛ̀ itié nyɛmbɛ̀ɛ wɛ̃tɛ kɛ́ɑ̃nnɛ́ bɛ̀ do dòmmɛ̀ nɛ̀ dimɔ̀nnì,
kɛ̀ bɛ̀ɛ wɛ̃tɛ kɛ́yú di kó dihɛì kɛ dɔ̀:
Bɛ̀ɛ̀ dɔ̀ɔ̀ri Kuyie ndɔ́ dɛ̀ bɛ kó dihɛì,
bɛ̀ɛ̀ dɔ̀ɔ̀ri dɛ̀ɛ̀ sìɛ́ bɛ ɛì.
 
27 Kɛ̀ Siyɔ̃ɔ̃ ɛì kɔbɛɛ tũnnɛ kucɛ kusɑ̀ɑ̀kù kɛ́cootɛ́,
bɛ̀ɛ̀ bo Siyɔ̃ɔ̃ kɛ̀ bɛ̀ɛ ceetɛ kɛ́yié nKuyie nkpɛti
kɛ́ndɔɔri dɛ̀ɛ̀ sìɛ́.
28 Dɛ mɔ̀nnì bɛ̀ɛ̀ nɛ́ yetɛ mí ndi Yiɛ̀ nKuyie n kpɛti
nɛ̀ mɛyɛi ndɔɔ̀rìbɛ̀ bɛmɔu mí mbɛ Yiɛ̀ nKuyie
m bo bɛ̀ potɛ́ kɛ́yɔurɛ yɔurɛ.
Dɛ yó ntú bɛ̀ɛ̀ ǹ yetɛ bɛ kó kumɑ̀nku nku.
 
29 Ifɛi bo di pĩ́nnɛ̀ dɛtediɛrɛ̀ di do feu iwũɔ̃ dɛ̀,
Ifɛi bo di pĩ́nnɛ̀ dɛpɑɑ nkó yɛtɔ̀rɛ̀ di kɔrì dɛ̀ kɛ bɑ́ɑ́ nkɛ̀ di pɑɑ mbo pɛitɛ́.
30 Kɛ̀ di nɑɑ́nnɛ̀ dɛtie ndɛ̀ɛ̀ fɑ̃ɑ̃̀tì yòtɛ
kɛ́nɑɑ́nnɛ̀ dɛtie ndi buɔtí dɛ̀,
kɛ̀ dɛ̀ dòńtɛ́ mɛniɛ.
31 Dɛ mɔ̀nnì wèè do tú onìtì kperì kòò nɑɑ́ ntimúkɑ̃́ɑ̃̀tì
kòo tɔ̃mmúu nɑɑ́ nyihɑ̃ɑ̃pɛ́m̀pɛ́rí kɛ̀ dɛ̀ɛ wɛ̃nnɛ́ kɛ́cɔ́útɛ́,
bɑ́ òmɔù bɑ́ɑ́ nɑ kɛ́ mù kùɔ.

*1:21 bɛnitikɔ̀ùbɛ̀: Wéntɛ́ Osee 2:4-15 nɛ̀ Esekiɛri 16:15-43, 23:22-49.