Alabari a Saꞌani a
Marku
Ucuɗuwu wa aatagada a nda
Marku, vuma na ɗanai aatagada a nda, u reve ta̱ ajiya. U da̱na̱ ta̱ zuzu na̱ Bituru. A mantsa ma na moo tono ukwa̱ wa̱ Yesu Zamawawa nu uꞌyosun wa̱ yi, Marku yuwan ta̱ mmalu a̱ tyosu ba̱ta̱ ba̱ta̱ na̱ Banaba, zagbain ro a̱tsuma̱ a̱ a̱za̱ e Itoni. Ele ra ɗa a lingai reve e teme a̱ tsurusa̱ a̱za̱ e Itoni uba̱ta̱ u na a̱ da̱nuyi biti.
Marku damma tsu ta̱ aalabari e Yesu nu ucira. Babu usa̱n na̱ Yesu koto mayan mo ulinga wa asalama u ta̱, reve u ka̱ra̱ a̱ tyo uba̱ta̱ u ro u yuwisan ulinga wa asalama u ro ɗe. U roco ta̱ cine Yesu da̱na̱i aagbashi. A mantsa mo ndolo, amaꞌa a ciga ta̱ Zamawawa na ri mogono mo ucira pa o uvaɗi, agba Yesu da̱na̱ ne shi. Ama o ro a ꞌyuwan ta̱ Yesu, reve o foɓo cine oo una yi. Marku roco ta̱ a na a̱yi nda ulinga wa̱ Yesu u ɗa, waru ne ɗa u yuwain ulinga u mawawa ma ama.
Aatagada a nda o to rocosu a̱za̱ e Itoni anaꞌan cine tsoo oꞌwo agbashi o ozo o ro. U roco ta̱ cine Yesu sowoi a̱tsuma̱lima̱ adama a na ne ɗa A̱sula̱ a cigai u yuwaan ama a̱ga̱nda̱. Ne ɗa A̱sula̱ a yuwain ma̱za̱nga̱ ni ili i na Yesu yuwain, agba gogo u tu uba̱ta̱ u gbain o ukere usaꞌani wa̱ A̱sula̱. Ko na̱ tsu sowo a̱tsuma̱lima̱ gogo adama a na tsaa yuwusan ili i mejege a na tsoo tono A̱sula̱, A̱sula̱ a̱ ta̱ za̱nga̱na̱ na̱ a̱tsu fo.
Ili i na i ri pe a̱tsuma̱ a aatagada a nda
1. Ikaka ya Yahaya za vu Urumbusu (1:1-8)
2. Urumbusu na̱ ma̱lyungwa̱ ma̱ Yesu (1:9-13)
3. Yesu a̱tsuma̱ a̱ Ga̱lili (1:14–9:50)
4. Yesu lyawa ta̱ Ga̱lili a̱ tyo Urishelima (10:1-52)
5. Ajuma o ukosu wa̱ Yesu: Ma̱lyungwa̱ ma̱ yi nu ukwa̱ wa̱ yi (11:1–15:47)
6. Yesu ta̱ wuma (16:1-8)
7. Yesu roco ta̱ aciya̱yi uba̱ta̱ wo otoni a̱ yi (16:9-20)
1
Alajiya a Yahaya za vu Urumbusu
(Mat. 3:1-12; Luk. 3:1-18; Yah. 1:19-28)
Apa nda Alabari a Saꞌani e Yesu† Kristi Zamawawa,† Mawun ma̱ A̱sula̱. U fara ta̱ ununa A̱sula̱ a dammai ana Ishaya vumava̱sula̱† ɗanai ili i na A̱sula̱ a damma niyi waa fara:
“N ta̱ lyungu malingata ma̱ va̱, elime a̱ wu, za na aa lapulaa wu ure. Mal. 3:1.
Uɗyo wu nanza e ɗewu a̱tsuma̱ o una,
‘Foɓoyi Zagbain ure, yuwain ure wa̱ yi mejege.’ ” Isha. 40:3.
Yahaya† za vu Urumbusu ɗa da̱na̱i malingata ma na ma yuwusain alajiya o una. Alajiya a na u yuwusain adama a na ama aa vadala† o unusu u le a̱ ka̱mba̱ uba̱ta̱ wa̱ A̱sula̱ u ɗa. A̱ ta̱wa̱ ta̱ tsa̱ra̱ u rumbu le tsa̱ra̱ A̱sula̱ a yuwaan le gafura vu nusu le. A̱vu ama e iɗa ya Yahuda suru, hali na ama a̱ Urishelima suru a̱ ta̱wusa̱ uba̱ta̱ wa̱ yi tsa̱ra̱ a uwwa yi. Aza a na a dansaa niyi nusu le, u rumbusu le ta̱ o Uɗolu wa̱ Urdu.
Wo otosu ta̱ itana ye eleme a arakumi, waru wu nla̱sa̱ ta̱ gbakala vu ukwan. U lyuwusa ta̱ apapari ni ishiki. U da̱na̱ ta̱ a dansaa ama, “Nanza ta̱ lo a̱ ta̱wa̱ a̱ca̱pa̱ a̱ va̱ za na laꞌa numu tsugbain, n rawa n ka̱nza̱ m ba̱ɗa̱ vunu va aatan va̱ yi shi. A̱mu na̱ mini ma ɗa ma̱a̱ rumbusu ɗu, amma a̱yi u ta̱ rumbu ɗu na̱ Ruhu va Akiza.”†
Urumbusu nu ulyungusa̱ wa̱ Yesu
(Mat. 3:13–4:11; Luk. 3:21-22; Luk. 4:1-13)
A̱vu wo oꞌwo a mantsa mo ndolo Yesu uta̱ ta̱ ɗe Nazara e iɗa ya̱ Ga̱lili. Ana u rawai o Uɗolu wa̱ Urdu, a̱vu Yahaya rumbu yi. 10 A̱yi a̱ mota̱a̱ a̱ miniꞌi, a̱vu we ene zuva† kpa̱tuꞌwa̱, a̱vu Ruhu cipa̱a̱ yi oroci a muɗa. 11 A̱vu a uwwa uɗyo u ro ɗe zuva, u damma, “A̱vu ɗa Mawun ma na n cigai, n ta yuwusan ma̱za̱nga̱ na̱ a̱vu lon.”
12 Babu usa̱n, a̱vu Ruhu tara yi a̱ ꞌya̱wa̱ o una. 13 A̱vu u da̱na̱ pe o una rana amunga, Male† a̱ lyungusa̱ yi. U da̱nu ta̱ ni inama yu una, agba waru nlingata ma̱ A̱sula̱ n da̱na̱ ta̱ a kambusa yi.
Yesu ɗe ta̱ ama a̱ na̱shi a̱za̱ e mereme ma mugula
(Mat. 4:12-22; Luk. 4:14-15; Luk. 5:1-11)
14 Ana Hiridu Antiba ɓa̱ruyi Yahaya, a̱vu Yesu uwa pe e iɗa ya̱ Ga̱lili a casu Alabari a Saꞌani a̱ A̱sula̱. 15 U da̱na̱ ta̱ a dansa, “Mantsa ma yuwan ta̱, tsugono tsa̱ A̱sula̱† tsa yuwan ta̱ zuzu. Vadalai, i usu Alabari a Saꞌani.”
16 A̱yi a mmalu a̱ ngeꞌen m Mala ma̱ Ga̱lili, a̱vu we ene Simo* Yesu ta̱wa̱ ta̱ u ca yi aala Bituru. na̱ Andarawu mawun ma̱ a̱na̱wu ma̱ yi a̱za̱ e mereme ma mugula, a varishi igolo a malaꞌa. 17 A̱vu u damma le, “Toni numu, n ta̱ ka̱mba̱to ɗu aza a na a̱ ta̱wa̱a̱ na ama.” 18 A̱vu a lyawushi igolo i le, a̱vu o toni yi.
19 Ana u lyuwai elime na̱ mmalu waꞌa, a̱vu we ene muwun ma̱ Za̱ba̱di, Yakubu na̱ vawun va̱ yi Yahaya, ele pe a wantsun a lapulusa igolo i le. 20 A̱vu u ɗeshi nle, a̱vu a lyawa Za̱ba̱di dada le a wantsuꞌun na aza a zamalinga. A̱vu o toni yi.
Yesu lo ta̱ otoni a̱ lima̱
(Luk. 4:31-37)
21 A̱vu Yesu no ojoro a̱ yi a uwa pe a̱ lyuci va Kafarnahum. O urana wa Ashibi a̱vu u uwa a̱ a̱a̱ꞌisa̱,† u reme uritosu. 22 A̱vu o oꞌwo asalama lon na̱ cuꞌun vu uritosu wa̱ yi, adama a na u to ritosu le ununa vuma na ri nu ucira, agba tsu munlu n Wila̱ shi.
23 Pe a̱ a̱a̱ꞌisa̱ꞌa̱ za na ri no otoni a̱ lima̱ shi ta̱ pe reve u remushi yisaali, 24 a dansa, “Yesu za va Nazara, te imini tsu na̱ a̱vu? A̱vu vu ta̱wa̱ ta̱ vu una tsu? Tsu reve ta̱ ko zane ɗa vu ri, a̱vu ɗa za va akiza a̱ A̱sula̱.”
25 A̱vu u damma le nu ucira, “Rungwa̱i, a̱vu yu uta̱ i lyawa yi!”
26 A̱vu otoni a̱ lima̱ꞌa̱ a̱ jinga̱ɗa̱ vumaꞌa lipu e mejeꞌen, a̱vu u saala, ɗaɗa a kasai na̱ a̱yi.
27 Ama suru a yuwan ta̱ asalama a̱bunda̱, hali e ecelei aciyele, “Nye ɗa tsunda? Uritosu u saꞌavu u ɗa ndaꞌa. U ta̱ nu ucira lon. Hali no otoni a̱ lima̱ a ɗa u tsu ɓarasa le babu wovon, a̱vu a yuwan ili i na u damma nle a yuwan.” 28 Babu usa̱n alabari a̱ yi a rawai ko te ɗa ejege e iɗa ya̱ Ga̱lili.
Yesu yuwaan ta̱ a̱za̱ o ubanakun opocino
(Mat. 8:14-17; Luk. 4:38-41)
29 Mota̱a̱ ma̱ yi a̱ a̱a̱ꞌisa̱ oɓolo no ojoro a̱ yi oɓolo na̱ Yakubu na̱ Yahaya, a̱vu a uwa o uꞌwa wa̱ Simo na̱ Andarawu. 30 A̱na̱wa̱le Simo a̱ da̱na̱ ta̱ ubanakun, a̱vu a damma Yesu adama a̱ yi. 31 A̱vu u ꞌya̱wa̱ ya̱ꞌa̱ yi, u reme yi ukere, a̱vu u kamba ꞌya̱sa̱n yi, ɗaɗa ubanakuꞌun u lyawushi niyi. Reve u yuwaan le a̱ga̱nda̱.
32 Ana ulivu u yuwain, a̱vu a̱ ta̱wa̱a̱ yi na ama a̱bunda̱, aza a na a̱ ri nu ubanakun, na aza a na a̱ ri no otoni a̱ lima̱. 33 A̱vu ama a̱ lyuciꞌi o ɓoloto o una̱ntsu wa̱ yi. 34 U ka̱mba̱to ta̱ aza a na a̱ da̱na̱i nu ubanakun icuꞌun icuꞌun gbaga, a̱vu waru u lo otoni a̱ lima̱ na̱ a̱bunda̱. U lyawa le a yuwan adanshi shi, adama a na e reve niyi.
Yesu ꞌya̱wa̱ ta̱ alajiya
(Luk. 4:42-44)
35 Uba̱ta̱ haɓa, a̱vu u ꞌyon wu uta̱ u ꞌya̱wa̱ uba̱ta̱ u na vuma ri shi. U ꞌya̱wa̱ u yuwan ɗe avasa. 36 A̱vu Simo na aza a na a̱ ri na̱ a̱yi a zami yi. 37 Ana e ene niyi, a̱vu a damma yi, “Ama suru a̱ te izami ya̱ wu.” 38 A̱vu u damma le, “Tsu walai a̱ ꞌya̱wa̱ a̱ mulyuci n na n ri elime, tsu yuwain alajiya. Ili i na n ta̱wa̱i n yuwan ɗa ndolo.” 39 She na u kotoi maꞌuwa ma̱ a̱ꞌisa̱ e iɗa ya̱ Ga̱lili suru a yuwusan alajiya, waru o utusa̱a̱ ama otoni a̱ lima̱.
Yesu yuwaan ta̱ ma̱kutu opocino
(Mat. 8:1-4; Luk. 5:12-16)
40 A̱vu ma̱kutu ma̱ ta̱wa̱ u kingyowa̱ yi, a̱vu u pati yi, “Na̱ vu usu, vu ka̱mba̱to mu gbaga.”
41 A̱vu Yesu ene yi iliyali, a̱vu u ꞌya̱sa̱n ukere wa̱ yi, a̱vu u juꞌwa̱n yi, u damma, “N usu ta̱, ka̱mba̱ gbaga.” 42 A̱vu ukutuꞌu u lyawushi niyi, a̱vu u tsura̱ lafiya va̱ yi.
43-44 A̱vu u rono yi atsuvu u damma, “She vu damma vuma wan. A̱vu vu wala vu ꞌya̱wa̱ vu roco aciya̱wu uba̱ta̱ wa ganu. A̱vu vu ca ili i ro, ununa a yuwusain a mantsa ma Musa, N.Gn. 14:1-32. adama a̱ da̱na̱ nu urevu wi ili i na i farai.” A̱vu u damma yi u ka̱ra̱.
45 Ana wu uta̱i, u yuwan ne shi, a̱vu u teme a bazasa alabariꞌi. A̱vu ama na̱ a̱bunda̱ a uwwa, hali uba̱ta̱ u na a zuwai Yesu kuɗa̱i a uwa a̱ lyuciꞌi. A̱vu wi isawan ɗe alanga na̱ lyuci uba̱ta̱ u na ama a̱ ri shi. A̱vu ama ko te ɗa a̱ ka̱ra̱ a̱ ta̱wusa̱ ya̱ꞌa̱ yi.
Yesu ka̱mba̱to ta̱ osowi a̱ lipu gbaga
(Mat. 9:1-8; Luk. 5:17-26)

1:2 Mal. 3:1.

1:3 Isha. 40:3.

*1:16 Yesu ta̱wa̱ ta̱ u ca yi aala Bituru.

1:43-44 N.Gn. 14:1-32.