25
Solomon ko proverb saki
1 Imi Solomon ko ikia sinar ko den saki, Judah ko king Hezekiah ko kari den imi ilu biguwuman ale batagorman.*Solomon ko ikia sinar ko den imi mu chapters 25 nama 29 mu te aniso.
2 Kaem kota ko ikia te ko mel yumura mu
bo to iluso ale bo wetang saposo mu ko nup biya taso;
bare king alo mu mel yumura umu
kupusan ale duap ikisan mu ko nup biya tasan.
3 Taiti kalel biya se gagi naung du biya
iwita, king alo nunga ikia ni me iki saparko.
4 Silver ko manga kai mu asele, silver kota nama kererpuruk,
asele ura mel ningo ningo te bitarko;
5 uwutatala, king ko kari dom memek alo
umu nunga gi waru se asele, king ko ura mu nama kererpuruk se
munan ningo diram te karukko.
6 King koma te keta nimi nip me patawur
ale ka sail te noko kari bibiya nunga
kulupik ningi kuwim bo toko me karogo kaerko.
7 Nu kota nika manuk, “Iwita tai basuko mauk mu asele ko;
bare ni noko dom bibiya nongoma te nu
aliti biya ka bitiruk mu dolara ago.
Anapeya motam te arigem mu kawel agi wore ko,
8 gemang gemang pasak ala biguwura te
me bitarko, mu awuk, den kotam umu
den te ka kiaruk ale dolara kisok, mu ni awuk bitarko?
9 Iki paguwura kari bo kote betera mu,
kote namar ale wete yumura la balu aruruwuralko; ni noko dugu duap
kariimet ningi me balu pagaruko.
10 Kariimet ka bo wetang saperem mu ko
dolara kisimon se ka nip mu magara biya magarukko.
11 Kari munak iki kuawuwa ko tom te
diram bala mu, kariimet sangam yawara se lila yawara nungarso.
12 Ikia sinar kari awiriya due iluso se nu iki karo tuso,
mu kulolo yawara bo gold te nungurman
wore dogotak tugumam iwita.
13 Worem biya ningi inang gi laga,
degetak garagara ma se yu ipi nana ale gemang kua kapara iwita,
dom kari biya mu ko taling kari kumik
gagor mena, diram la bita saposo, mu ko gomang motam kua kaposo.
14 Awiriya ko mel ningo ningo ko numi
patawuso, ale ko mel sang saki alo nungaruk maso bare me nungarso,
mu nu taiti nuwi marir karogo taiso bare tuwik me kaposo wore toroman.
15 Gemang kua kapa se welang karogo munakara ko munan te mu,
kari supuling gomang gurugokko me
terong ta wore, gomang motam am gurugokko.
16 Honey arik agi mu, ko iki se noko;
tawun biya no mu kapirko.
17 Uwutatala, tom sapa sapa ka bo ko kawam te namar mu terong;
bare am taira tairate nama taiwer mu ko ko gagorarukko.
18 Bo ko kumik ko den kawel bala ko
munan mu, kager ko saenang agi
baenat agi gatu kore buguyam te daongasan owore toroman.
19 Kari kore yaman ago na no turutuwu
lagoso, agi kari suwik lot ago se
sanamara aolak ko me terong, uwutatala,
diram la me betera ko kari mu ikup kam ningi te ira sanamir,
bare ka sangaru turutuwurokko.
20 Bo gomang ikup karogo bagara se
koma te amilmil wur iluwa mu me terong; mu ko ikia,
kari bo marir birigira ningi iluwa ale ko
kumik guang kutuwu sapara agi,
gagi iluwa ale yu welang ningi waru kam, yaman tuso.†Romans 12:15-16 ago arikko.
21 Kari kerak memek ta wore na ko kueruk mu inang tui se naukko,
ale yu ko kueruk mu yu tui se naukko.
22 Uwuta mu, ni tama kaok kaniwara mu
nu supuling te awukam yaman tauk ale
munan ni kimik te beteram mu ko dolorukko;
se Yawe ko koma ningo mu kisokko.‡1 Samuel 24:18-20, Matthew 5:44 se Romans 12:14,20 ago arikko.
23 Saki alo nubiring ko balu balu geraga
ko munan mu kariimet nongomang motam maguwuso se
nongoma motam yar daula samamer
tuwik karogo tai kam karkamonko.
24 Nika imet ining singi bitiruk mu ilak kawam ningi bager i? Mena.
Aratu ale matangi siwik motam atumu bager mu terong!
25 Yu ko degetak garagara maso se yu
nasam ale amilmilasam uwutatala,
mel bo ko loaga ikia bita lagasam se ko
den ningo tai laga tai arataso se ikisam, mu ni amilmilasam.
26 Kari ningo diram mu munan ningo bita
taso ale kari memek karo tuso mu
ko ariga, yu yawara wore lom gege tuguma wore iwita.
27 Honey ko dera binga se tawun biya nana mu kapi lagerko;
uwutatala, nip biya ta ko dera binga se
karogo kaeya lagara mu dagulu paraserko.
28 Awiriya kota ko kiwem ninguru me
bitarso, mu nu ningam bo inang ago
lilim aniram se ko kar parasaram kaparam iwita bagoso.
*25:1: Solomon ko ikia sinar ko den imi mu chapters 25 nama 29 mu te aniso.
†25:20: Romans 12:15-16 ago arikko.
‡25:22: 1 Samuel 24:18-20, Matthew 5:44 se Romans 12:14,20 ago arikko.