ឆ៝ម់បុត​ពោល​ញជ្វាល់​អ៝ន់​មា
តីតុស
នាវ​ឞោក​អ៝ន់​ឞូ​គឹត​ល៝រ
នើម​ញចីស​ឆ៝ម់បុត​អ្យា​រាញា​ពោល  ពាង់​ញចីស​ឆ៝ម់បុត​អ្យា​ក្លាប់​លាស​តា​នាម់ ៦៥ ក្លាប់​លាស ៣២ នាម់​ជេស​ឞ្រាស​យេឆូ ​ទ៝ក់​រេស ពាង់​ញចីស​ឆ៝ម់បុត​អ្យា​តា​ប៝ន​នីកោពោលីស ​ឞ្រី​គ្រែក ។ ទឹង​លែៈ​នាវ​អី​គែស​ញចីស​តា​ឆ៝ម់បុត​អ្យា ឞូ​អ៝ក់​មឹន​លាស​គែស​ឞើស​កើយ​ទឹង​លែៈ​នាវ​អី​លែៈ​គែស​ញចីស​តា​ឆ៝ម់បុត​ការ​មពោល​កោរាញ​អ៝ស​ម៝ន។
មា​ឆ៝ម់បុត​អា​អេង​អី​ពោល ​ញចីស​ទាន់​អ្វាញ់​តា​ឆ៝ម់បុត​រោម​តា​នាវ​ឞោក «ឆ៝ម់បុត​ពោល »។
នោ​តីតុស​មោ​អោស​ទី​ផូង​អីឆ្រាអែល ​(កាល ២:៣) ពាង់​គែស​អ៝ក់​ហាន់​នទ្រែល​ពោល  ឆើម​កើល​ជាន​ការ​មា​ពោល ​តា​នាវ​មឞើស​ងក៝ច​នាវ​មហែ​មហាន​អ្វែស។ តា​ឆ៝ម់បុត​ការ​មពោល​កោរាញ​អ៝ស​ម៝ន​មោ​អោស​គែស​ញចីស​មា​តីតុស  យើន​មា​គែស​ញចីស​តា ២កោ ២:១៣‌ តា កាល ២:១ នទ្រែល​មា​តា ២តម ៤:១០។ ពាង់​គុ​នទ្រែល​ពោល ​តា​ប៝ន​យេរូឆាលឹម  នោក​ពោល​តឹម​ម៝ប់​ដាស​ផូង​កោរាញ​ផូង​ញឆីង​តា​ប៝ន​នៃ​(កាល ២:១)។ អេ​ល៝រ​មា​ពោល​ញចីស​ឆ៝ម់បុត​អ្យា អា​ល៝រ​នើស​ពាង់ នទ្រែល​មា​តីតុស ​លែៈ​ឆើម​កើល​ជាន​ការ​អ៝ន់​មា​ផូង​ញឆីង​តា​អាប់​នតុក​តា​គោល​ទាក​ក្រែត ​នៃ ជេសរី​ពោល ​ហោម​រ៝ង​តីតុស​គុ​ជាន​ការ​តា​នៃ នោក​ពោល ​ហាន់​តា​ប៝ន​នីកោពោលីស 
នាវ​អុច​នត្រ៝ង់​តា​ឆ៝ម់បុត​អ្យា
ពោល ​ដាៈ​តីតុស ​កើយ្ស​ផូង​កោរាញ​ម៝ត់​អ្វាញ់​មា​ផូង​ញឆីង ពាង់​ដាៈ​កើយ្ស​អា​មើម​ឞូនុយ្ស​អី​ទី​មា​ជាន​កោរាញ​(តត ១:៧-៩) ពាង់​ដាៈ​តីតុស ​អ៝ន់​នតី​មា​ឞូ​អេង​អា​មើម​គុ​រេស​តឹម​ទី​តា​នាប់​មាត់​កោរាញ​ឞ្រាស ពាង់​ដាៈ​តីតុស ​ឞ្វៃ​នើម​នតី​ងក្លាៈ​លើយ​ហោម​អ៝ន់​នតី ពាង់​ដាៈ​តីតុស ​អាបាៈ​មា​នាវ​ឆើម​កើល​ជាន​ការ​អ៝ន់​មា​ផូង​ញឆីង​តា​គោល​ទាក​ក្រែត 
មឞើស​នាវ​ខ្លៃ​តា​ងកោៈ​តា​ឆ៝ម់បុត​អ្យា
- នាវ​អោប​អ្វែស​លាង់ (១:១-៤)
- អា​មើម​អី​ទី​ឞូនុយ្ស​អី​ជាន​កោរាញ​មា​ផូង​ញឆីង (១:៥-១០)
- នាវ​តឹម​រាលាច់​មា​នើម​នតី​ងក្លាៈ (១:១១-១៦)
- អា​មើម​នាវ​គុ​រេស​ផូង​ញឆីង (២:១-៣:១១)
- នារ​ងគ្លែៈ​ទុត​នែស​នតូ (៣:១២-១៥)
1
នាវ​អោប​អ្វែស​លាង់
ឆ៝ម់បុត​គ៝ប់​ពោល ​ញចីស គ៝ប់​អី​ឞូនុយ្ស​ឆើម​កើល​ជាន​ការ​មា* ១:១៖ «ឞូនុយ្ស​ឆើម​កើល​ជាន​ការ​មា» មោ​លាស «ទឹក»។​កោរាញ​ឞ្រាស នទ្រែល​មា​អី​កោរាញ​អ៝ស​ម៝ន​ឞ្រាស​យេឆូ​ក្រីស ​ដ៝ង់។ កោរាញ​ឞ្រាស​ដាៈ​គ៝ប់​គៃ​មា​កើល​ឞូ​ម៝ស​អី​លែៈ​កោរាញ​ឞ្រាស​ទែ​កើយ្ស​អ៝ន់​ខាន់​ពាង់​គែស​នាវ​ញឆីង​លើ​មា​ហោ នអ៝ប់​មា​កើល​ឞូ​គឹត​នាល់​នាវ​ងាន់​ពាង់​នើម។ នាវ​ងាន់​អី​នៃ​លែវ​ឞូ​គុ​រេស​តឹង​កោរាញ​ឞ្រាស​នើម​អុច។* ១:១៖ ការ ៩:១៥; អេផ ១:៤; ២ពេ ៣:៩ ពាង់​ដាៈ​គ៝ប់​អ៝ន់​ឞូ​គឹត​លាស​ឞ៝ន់​លែៈ​គែស​នាវ​រានើម​មា​នាវ​រេស​នហ៝​រ៝។ នាវ​រេស​អី​នៃ​ពាង់​លែៈ​ជេស​ត៝ន​ឞើស​អេ​ហ៝ៈ​ញជេង​នែស​នតូ​នើស​ងាន់ ពាង់​មោ​មរោស​អោស។* ១:២-៣៖ ១ពេ ១:៣-៥; រម ៣:៤ ជេសរី​ត៝ត់​ទី​នារ​កោរាញ​ឞ្រាស​ទែ​អ៝ន់​ឞូ​គឹត​ឆៃ​នាវ​ពាង់​នើម ពាង់​អ៝ន់​គឹត​ឆៃ​នាវ​អី​នៃ​មា​នាវ​មឞើស​ងក៝ច ជេសរី​ពាង់​អី​នើម​រាក្លាយ្ស​ឞ៝ន់​ដាៈ​គ៝ប់​មឞើស​ងក៝ច​នាវ​អី​នៃ​មា​ឞូ​ដ៝ង់។ គ៝ប់​ញជ្វាល់​ឆ៝ម់បុត​អ្យា​អ៝ន់​មា​មៃ​តីតុស ​ជេង​ក៝ន​គ៝ប់​នហេល​នានេៈ​ងាន់​តា​នាវ​ញឆីង​មា​ឞ្រាស​ក្រីស​យេឆូ ​អី​ឞ៝ន់​លែៈ​គែស​នទ្រែល។ ទាន់​កោរាញ​ឞ្រាស​អី​ឞឹ​ឞ៝ន់ នទ្រែល​មា​ឞ្រាស​ក្រីស​យេឆូ ​អី​នើម​រាក្លាយ្ស​ឞ៝ន់​អ៝ន់​នាវ​អ្វែស នាវ​ដាប់​មពាន់​មា​មៃ។* ១:៤៖ ២កោ ២:១៣; ៧:៦-៧; ៨:១៦-១៧, ២៣; កាល ២:១, ៣; ២តម ៤:១០
ការ​អ៝ន់​តីតុស ​ជាន​តា​គោល​ទាក​ក្រែត 
នោក​គ៝ប់​លោស​ឞើស​គោល​ទាក​ក្រែត  គ៝ប់​ដាៈ​មៃ​ហោម​គុ​តា​នៃ គៃ​មា​អ៝ន់​មៃ​ជាន​នទើ​អី​អេ​ហ៝ៈ​ជេស​អ្វែស​អោស។ កើត​គ៝ប់​លែៈ​ជេស​មឞើស​មា​មៃ​នើស អ៝ន់​មៃ​កើយ្ស​ផូង​កោរាញ​ផូង​ញឆីង​មា​ឞ្រាស​យេឆូ​ក្រីស ​អាប់​ប៝ន។* ១:៥-៩៖ ១តម ៣:១-៧; ១ពេ ៥:១-៤; ការ ២០:២៨-៣១ អ៝ន់​មៃ​កើយ្ស​ឞូនុយ្ស​អី​មោ​គែស​អោស​នាវ​មា​នទុយ្ស ឞូនុយ្ស​អី​គែស​ទូ​ហ្វេ​អូរ ១:៦៖ មោ​លាស «ជេង​ឞូនុយ្ស​មោ​គែស​ល៝ម់​អូរ» មោ​លាស «ជេង​ឞូនុយ្ស​គែស​តឹម​នអាប់​ទូ​តឹ​ទើម»។​ហ៝ៈ អ៝ស​ក៝ន​ពាង់​ញឆីង​មា​ឞ្រាស​យេឆូ ​ដ៝ង់ អ៝ស​ក៝ន​ពាង់​មោ​គែស​នាវ​ឞូ​ងើយ​នតោន​អ្យើស​មហឹក មោ​អោស​ឞូនុយ្ស​ទាង់​ឞោក។* ១:៦៖ ១តម ៣:២, ១២ ឞូនុយ្ស​ជេង​នើម​កោរាញ​ម៝ត់​អ្វាញ់​ផូង​ញឆីង​មា​ឞ្រាស​យេឆូ​ក្រីស  ពាង់​ជាន​ការ​មា​កោរាញ​ឞ្រាស។ នទ្រី​អ៝ន់​ពាង់​ជេង​ឞូនុយ្ស​មោ​គែស​អោស​នាវ​មា​នទុយ្ស ឞូនុយ្ស​មោ​មឺច​ឞូ មោ​គើញ​នូយ្ស មោ​ញេត​នទ្រាញ់​ត៝ត់​ញុល មោ​តឹម​ល៝ក់​តឹម​ជាញ មោ​អោស​កើញ​អីរ​ព្រាក់ ១:៧៖ មោ​លាស «មោ​អោស​ជេង​ឞូនុយ្ស​មោ​ឆ៝ង់​មា​ទ៝ង់​ព្រាក់»។យើន​មា​អ៝ន់​ពាង់​ឞ្លាវ​រ៝ម​ឞូ​នាច់​តា​ជៃ​ពាង់​នើម រ៝ង់​មា​ជាន​នទើ​អ្វែស​ហ៝ៈ ឞ្លាវ​ម៝ត់​ញជ្រាង់​ឆាក់​អ៝ន់​គុ​ទី​កែស គុ​រេស​ឆ៝ង់ គែស​នូយ្ស​នហ៝ម់​រ៝ង់​មា​កោរាញ​ឞ្រាស​ងាន់ គែស​នូយ្ស​នហ៝ម់​ជ៝ក់។* ១:៨៖ ១ពេ ៤:៩ នាវ​កោរាញ​ឞ្រាស​អី​ឞូ​លែៈ​នតុម​នតី​ជេស​មា​ឞ៝ន់​ទី​ងាន់។ អ៝ន់​ពាង់​ញអោត​ន៝ប់​នាវ​អី​នៃ គៃ​មា​ពាង់​ឞ្លាវ​នតុម​នតី​មា​ឞូនុយ្ស​អេង​មា​នាវ​នតុម​នតី​ងាន់ នអ៝ប់​មា​ទើយ​ព្លើង​អើស​មា​ផូង​អី​តឹម​រាទ៝ង់​ដាស​នាវ​អី​នៃ​ដ៝ង់។
ទើយ​ដាស​ផូង​នតុម​នតី​តីស
10 តា​គោល​ទាក​ក្រែត ​គែស​ឞូនុយ្ស​ញឆីង​មា​ឞ្រាស​ក្រីស ​អ៝ក់​ងាន់​ទាង់​ក៝​មោ​អោស​អ្យាត់​នាវ​កោរាញ​ឞ្រាស មឞើស​ងើយ​អ៝ក់​នទើ​មោ​អោស​គែស​នាវ​ខ្លៃ នទ្រែល​មា​មរោស​ឞូ។ តា​ផូង​អីឆ្រាអែល ​អី​ញឆីង​មា​ឞ្រាស​ក្រីស​យេឆូ ​គែស​ឞូនុយ្ស​អ៝ក់​កើត​នៃ​ដ៝ង់។ 11 អ្យាត់​មា​ឞ្វៃ​ខាន់​ពាង់​ឞាស​នតុម​នតី យ៝រ​លាស​ខាន់​ពាង់​អ៝ន់​ទឹង​លែៈ​តា​រានាក់​វ៝ល់​អាបាៈ​ឞាស​ញឆីង​មា​នាវ​នតី​អី​ទី។ ខាន់​ពាង់​នតី​នទើ​អី​មោ​ទី​គៃ​មា​គែស​ព្រាក់​ទើម នទើ​អី​នៃ​អ្យើស​ងាន់។* ១:១១៖ ១តម ៦:៥; ១ពេ ៥:២ 12 កាល់​អែ​នើស គែស​ទូ​ហ្វេ​ឞូនុយ្ស​តា​ផូង​គោល​ទាក​ក្រែត  ជេង​ឞូនុយ្ស​គែស​នាវ​មឹន​គឹត​ឞ្លាវ​ងាន់​តា​ខាន់​ពាង់​នើម លាស​កើត​នអា៖
«ទឹង​លែៈ​ផូង​គោល​ទាក​ក្រែត ​ជេង​ឞូនុយ្ស​មរោស​នឹង ជេង​តឹម​ឞាន​មា​មពោល​មពោមពា​(ឆ្យុម)​ជាញ ខាន់​ពាង់​ប្លាវ​ហោ​ងាន់ ញេត​ឆា​ទុត​ហៃ!»
13 នាវ​ងើយ​អី​នៃ​ទី​ងាន់ លាស​នទ្រី​អ៝ន់​មៃ​លាស​ខាន់​ពាង់​ទាង់​ងាន់ គៃ​មា​អ៝ន់​ខាន់​ពាង់​គែស​នាវ​ញឆីង​ទី​តា​ឞ្រាស​យេឆូ​ក្រីស  នទ្រែល​មា​ន៝ប់​ងាន់។ 14 លើយ​ហោម​អោស​អ៝ន់​ខាន់​ពាង់​អ្យាត់​នាវ​នតី​តាៈ​ឞើស​នអើន​អី​មោ​ងាន់​តា​ផូង​អីឆ្រាអែល § ១:១៤៖ នអើន​អី​នៃ​មោ​អោស​តាៈ​ឞើស​នាវ​កោរាញ​ឞ្រាស​ងើយ មោ​តឹម​ទី​មា​នាវ​នតី​ផូង​ញឆីង​ឞ្រាស​យេឆូ​ក្រីស ។ លើយ​ហោម​អោស​អ៝ន់​ខាន់​ពាង់​អ្យាត់​មា​នាវ​ឞូនុយ្ស​អី​តឹម​រាលាច់​មា​នាវ​ងាន់​នៃ​ដាៈ។ 15 ឞូនុយ្ស​អី​គែស​នូយ្ស​នហ៝ម់​ក្ល៝ស​ទឹង​លែៈ​នទើ* ១:១៥៖ នទើ​តឹម​ឞាន​មា​ពាស​មោ​លាស​ឆា​នទើ​អី​ឞូ​កើប​មោ​ក្ល៝ស មោ​លាស​តាង់​នអើន​អី​មោ​ទី។​ជេង​ក្ល៝ស​ទាទេ។ យើន​មា​ឞូនុយ្ស​អី​គែស​នូយ្ស​នហ៝ម់​បឹ​បើច មោ​អុច​អោស​ញឆីង ទឹង​លែៈ​នទើ​មោ​អោស​ក្ល៝ស យ៝រ​លាស​នាវ​មឹន​ខាន់​ពាង់​នើម​បឹ​បើច​ងាន់ តា​នូយ្ស​នហ៝ម់​ខាន់​ពាង់​នើម​មោ​ហោម​គឹត​នាល់​នទើ​អ្វែស​នទើ​អ្យើស។* ១:១៥៖ មថ ១៥:១១; រម ១៤:១៤ 16 ខាន់​ពាង់​មឞើស​មា​ឞូ​ឆាក់​ខាន់​ពាង់​នើម​គឹត​នាល់​កោរាញ​ឞ្រាស យើន​មា​នទើ​ខាន់​ពាង់​ជាន​មោ​តឹម​ទី​មា​នាវ​កោរាញ​ឞ្រាស​អុច។ ខាន់​ពាង់​ជេង​ឞូនុយ្ស​បឹ​បើច មោ​អ្យាត់​នាវ​កោរាញ​ឞ្រាស មោ​ឞ្លាវ​អោស​ជាន​នទើ​អ្វែស។* ១:១៦៖ ២តម ៣:២-៥; យដ ១:១៨-១៩

*1:1 ១:១៖ «ឞូនុយ្ស​ឆើម​កើល​ជាន​ការ​មា» មោ​លាស «ទឹក»។

*1:1 ១:១៖ ការ ៩:១៥; អេផ ១:៤; ២ពេ ៣:៩

*1:2 ១:២-៣៖ ១ពេ ១:៣-៥; រម ៣:៤

*1:4 ១:៤៖ ២កោ ២:១៣; ៧:៦-៧; ៨:១៦-១៧, ២៣; កាល ២:១, ៣; ២តម ៤:១០

*1:5 ១:៥-៩៖ ១តម ៣:១-៧; ១ពេ ៥:១-៤; ការ ២០:២៨-៣១

1:6 ១:៦៖ មោ​លាស «ជេង​ឞូនុយ្ស​មោ​គែស​ល៝ម់​អូរ» មោ​លាស «ជេង​ឞូនុយ្ស​គែស​តឹម​នអាប់​ទូ​តឹ​ទើម»។

*1:6 ១:៦៖ ១តម ៣:២, ១២

1:7 ១:៧៖ មោ​លាស «មោ​អោស​ជេង​ឞូនុយ្ស​មោ​ឆ៝ង់​មា​ទ៝ង់​ព្រាក់»។

*1:8 ១:៨៖ ១ពេ ៤:៩

*1:11 ១:១១៖ ១តម ៦:៥; ១ពេ ៥:២

§1:14 ១:១៤៖ នអើន​អី​នៃ​មោ​អោស​តាៈ​ឞើស​នាវ​កោរាញ​ឞ្រាស​ងើយ មោ​តឹម​ទី​មា​នាវ​នតី​ផូង​ញឆីង​ឞ្រាស​យេឆូ​ក្រីស ។

*1:15 ១:១៥៖ នទើ​តឹម​ឞាន​មា​ពាស​មោ​លាស​ឆា​នទើ​អី​ឞូ​កើប​មោ​ក្ល៝ស មោ​លាស​តាង់​នអើន​អី​មោ​ទី។

*1:15 ១:១៥៖ មថ ១៥:១១; រម ១៤:១៤

*1:16 ១:១៦៖ ២តម ៣:២-៥; យដ ១:១៨-១៩