Ngsäea
KHUT
Pyenhlüma
Ngsäea khutbi cun Luhka naw a yuka Thangkdawa msapnaka kyaki. Hin üng aktunga a pyen hlünak cun, Jesuha axüisaw kcüke naw, Ngmüimkhya Ngcima lam msümnak am, Jerusalem, Judah khaw, Samarih khaw ja khawmdeka adütnak vei cäpa Thangkdaw ami pyena amawnga kyaki (1:8). Ngsäea khutbi üng a yuka Khritjana khutbi cun, Judah khyange üng tünei lü khawmdek khan avan naw ami jum lawa mawnga kyaki. Ca yukia a pyen hlü ta, Khritjane naw Romah khyawngpe tu khaiea am akyanak ja, Khritjan jumnak naw Judahea jumnak akümbesaka mawng cun, ca khekie naw ami ksing vaia phäha a yuknaka kyaki.
Jesuha mawng Thangkdaw ami pyen law ja Khritjan Sangcim ami mdüi lawa mawng cun, kthuma mtai lü mdanki: (1) Jesuh khankhawa a kai be käna Jerusalema Khritjan angtüi lawa mawng; (2) Palestin khaw avang üng a pha lawa mawng; (3) Romah khaw üng khüt khaia Mediterranean khaw avan üng a pha lawa mawnga kyakie.
Ngsäea khutbi üng aktung bawka a mawng mat cun, Jerusalema Pentikos mhnüp üng, jumki khyange kthayüi ja pe lawkia Ngmüimkhya Ngcima khutbia mawnga kyaki. Acuna Ngmüimkhya Ngcim naw sangcim ja Khritjan ngvaie cun kthayüi ja pe lü lam a ja msüma mawng pi mdangki. Khritjan thangkdawa aphung cun hin üng vekia ami ngthupyenea kyaki. Jumkiea xünnak ja khritjan sang hea mlungkaw matnak naw thangkdawa hlüngtainak ami mdanga mawng pi ngdang khaia yuka kyaki.
Amawng ktawie
Bawi Jesuh amawng ksingpüi vaia ami ngtüneinak (1:1-26)
a. Jesuha ak’hnu säiha ngthumkhän ja khyütam (1:1-14)
b. Judah Iskarota nghnün üng xünak be (1:15-26)
Jerusalem üng ksingpüia mawng (2:1—8:3)
Judah ja Samarih hne üng ksingpüia ami kya amawng (8:4—12:25)
Pawluha khutbi (13:1—28:31)
a. Mhnama khutbi khaia a cehnak kcük (13:1—14:28)
b. Jerusalema ami bia konfaren (15:1-35)
c. Mhnama khutbi khaia a ceh anghngihnak (15:36—18:22)
d. Mhnama khutbi khaia a ceh akthumnak (18:23—21:16)
he. Jerusalem, Caesarea ja Romah khawa Pawluh thawngim üng a khyuma mawng (21:17—28:31)
1
1:1: Lk 1:1-4Theophiluh aw: Ka yuk kcüka cauk cun Jesuh naw jah mtheimthang lü khut a pawh lawnak üng tünei lü, khankhawa a kai be vei cäpa ania mawnglama kyaki. Ani cun naw khankhawa am a kai be ham üng, a xüa Ngsäe cun Ngmüimkhya Ngcima johit am lam jah msüm hütki. Ani cun a thih käna mhnüp kphyükipa k'um üng Ngsäea veia khawvei ngdang be lü a xün bea mawng cun akcanga mdang hütki. Ngsäe naw ani cun hmukie, ani naw pi Pamhnama pea mawng jah mthehki. 1:4:Lk 24:49Acunüng, Ngsäe jah ngbämsaki naw,* 1:4:Atänga ami law üng; am ani üngani cun amimi üng a ve k'um üng,am ani üngani cun amimi üng atänga a ei üng. “Jerusalem käh cehta u lü, ka Paa khyütam, nami ngjaka ka pyen khawi cän ana k'äih ua. 1:5: Mt 3:11; Mk 1:8; Lk 3:16; Jn 1:33Johan naw tui üng Baptican ning ja peki, khaw mhnüp am hjo lü Ngmüimkhya Ngcim üng Baptican nami kham khai” a ti.
Jesuh khana kai beki
Acunüng, amimi cun, atänga ngkhäm law u lü, “Bawipa aw, atuha Isarele üng pe na jah pet khai aw?” ti u lü, ami kthäh. Acunüng, Jesuh naw, “Akcün ja ahnün cun ka Pa naw amäta themnak üng a cenga kyase, nangmi naw nami ksing vaia am kya ve. 1:8: Mt 28:19; Mk 16:15; Lk 24:47,48Acunsepi, Ngmüimkhya Ngcim nami khana a pha law üng, johit am nami be law khai. Acunüng, Jerusalem mlüh, Judah, Samarih ja khawmdeka adütnak cäpa, kei a saksia nami kya khai” a ti. 1:9: Mt 16:19; Lk 24:50,51Acuna ngthu a pyen law päng üng, ami hmuh mahmaha khana kai be se, khawngmei naw am ami hmuh be thei vaia a thupin. 10 A hang kai be üng axüisawe naw khankhawa han bük kyetkie. Acunüng, khyang nghngih suisak abawk jah suisa ni lü, ami peia ngdüi lawki xawi. 11 Acu xawi naw, “Kalile khyange aw, ise khankhawa hang mang u lü, nami ngdüikie ni? Hina Jesuh hin nami vei üngkhyüh nami hmuha khana a kaia mäiha, law be khai” ani ti.
Judah Iskarota hnün
12 Acunüng, Ngsäe cun Olip mcung ami ti üngka naw Jerusalem mlüha cit bekie. Acuna mcung cun Jerusalem mlüh üngkhyüh kilometer mat banga thuki. 13  1:13: Mt 10:2-4; Mk 3:16-19; Lk 6:14-16Amimi cun mlüha pha be u lü, ami im kainaka k'uma lutkie: acune cun, Pita, Johan, Jakuk, Andru, Philip, Thomah, Batolame, Mahte, Alaphaha cakpa Jakuk, Sihmon Zelot ja Jakuka cakpa Judaha kyakie. 14 Amimi cun, Jesuha nu Marih ja akce nghnumie ni, Jesuha a nae am, atänga ngkhäm u lü ktaiyü läkie. 15 Acunüng, angawi tiktuh üng, jumkia khyange ami ngkhäa phya ja mku cun ngkhäm lawki he. Pita naw ami nglunga ngdüi law lü, 16 “Ka benae aw, Jesuh man khaie üng, lam ja msümkia, Judah Iskarota mawng Cangcim üng veki cun küm päng ve. Acuna Cangcim cun Ngmüimkhya Ngcim naw Davit üngkhyüha a pyena kyaki. 17 Judah cun axüisaw mata kyase, khut mi binak üng pi ngpüi vaia a xüa kyaki. 18  1:18,19:Mt 27:3-8Ani cun am daw khaia ngui yah lü khaw hnün mat khyäiki, acunüng kya law lü ta a khawn pawk lü, a khyü avan lut law päihki. 19 Acuna mawng cun Jerusalema vekia khyang avan naw ngja u lü, acuna khaw hnün cun, amimäta ngthu am, ‘Akeldama ami sui, acun cun, ‘Thisen Hnün’ tinaka kyaki.
20  1:20: aSal 69:25; Sal 109:8“Salan caup üng, ‘A im xawngei lü, ak'uma u am ve se,’ ti lü ng’yuki, acuna thea ng’yuk betüki ta, ‘khyang kce naw ania hnün bi se’ a ti. 21-22  1:21-22: a Mt 3:16; Mk 1:9; Lk 3:21; Mk 16:19; Lk 24:51“Acunakyase, Johan naw Baptican 1:21-22:Johan naw bapticana mawng sangki; am ani üng Johan naw ani baptican peki. a ja petnak üng tün lü, Jesuh khana a kai be cäpa, mi veia citcawn hü lü vekie üngka, Bawipa Jesuha a thawhnak be saksi na lü jah sang püi khaia khyang mat mi mcawn be khai” a ti.
23 Acunüng, ani cun khyang nghngih üngka mat xü vaia mkyäpkie. Acun xawi ta Josep: Barsaba ami tia Jastas ja Matthias kyaki. 24 Acunüng, amimi ktaiyü u lü, “Bawipa, khyanga mlung avan na ksingki, 25 a venak vaia cit pängki Judaha hnün üng ngsä khut bi khaia hin xawi üngka u na xüki, jah mtheha” ami ti. 26 Acunüng, cung kphawng u lü, Matthias naw cung yah se, ani cun ngsä xaleiate am atänga khutbi hnga khaia mcawnkie.

1:1 1:1: Lk 1:1-4

1:4 1:4:Lk 24:49

*1:4 1:4:Atänga ami law üng; am ani üngani cun amimi üng a ve k'um üng,am ani üngani cun amimi üng atänga a ei üng.

1:5 1:5: Mt 3:11; Mk 1:8; Lk 3:16; Jn 1:33

1:8 1:8: Mt 28:19; Mk 16:15; Lk 24:47,48

1:9 1:9: Mt 16:19; Lk 24:50,51

1:13 1:13: Mt 10:2-4; Mk 3:16-19; Lk 6:14-16

1:18 1:18,19:Mt 27:3-8

1:20 1:20: aSal 69:25; Sal 109:8

1:21-22 1:21-22: a Mt 3:16; Mk 1:9; Lk 3:21; Mk 16:19; Lk 24:51

1:21-22 1:21-22:Johan naw bapticana mawng sangki; am ani üng Johan naw ani baptican peki.