3
Hulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahaiaha hɨsɨŋ hulaŋ Jon agaŋ ciaŋ sulami.
(Matiu 3.1-12 mu Makɨ 1.1-8 mu Jon 1.19-28)
Taibeliusɨ agaŋ nɨbu Lom haiabɨla hɨsɨŋ agɨladɨ manɨgali hɨnihɨni fɨli tɨbɨ mu mu agɨladɨ migɨladami. Migɨlɨdaci hualɨ human limu limu fɨhala hɨcɨ limu fɨhala umi. Hadɨhu Ponɨtiusɨ Pailatɨ agaŋ Judia fɨli tɨbɨ agadɨ migɨladami. Helotɨ agaŋ Galili fɨli tɨbɨ agadɨ migɨladami. Nudɨ isanu Filipɨ nɨbu Itulia fɨli tɨbɨ agadɨdaŋ Tɨlakonitisɨ fɨli tɨbɨ agadɨdaŋ migɨladami. Lisaniasɨ nɨbu Abilene fɨli tɨbɨ agadɨ migɨladami. Anasɨ 3.2 Lu 1.80 hula Kaiafasɨ hula Asɨ saŋ sagalɨ igu igu hɨsɨŋ agɨladɨ manɨgali hekɨlɨ hɨniavɨhadami. Manɨgali hameŋ agɨlaŋ hɨniavɨdaci Sekalaia dɨ ninaŋ Jon nɨbu fɨli tɨbɨ kɨlɨ humɨsɨ akuaba akuaba apalɨ heŋ hɨniadami. Heŋ hɨnidaci Asɨ agaŋ nudɨ ciaŋ agadɨ nusaŋ iguadami. Lɨdaci 3.3 HJL 13.24, 19.4 Jon agaŋ fɨli tɨbɨ mu hɨvɨ mu hɨvɨ hɨdadami. Jolɨdan avɨli caba heŋ hɨdahɨda Asɨ dɨ ciaŋ suladami. Sulasula nameŋ abadami. Lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨladɨ valɨdalaŋ avɨli hɨvɨ naludɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahɨben uadami. Mɨŋamɨgu mɨŋaiahɨdalɨŋ Asɨ agaŋ naludɨ hugɨ agɨladɨ hivɨbali uadami.
Vaka 3.4-6 Ais 40.3-5 Asɨ dɨ ciaŋ igalahalaha hɨsɨŋ hulaŋ Aisaia agaŋ Jon saŋ ala Asɨ dɨ manasɨŋ hekɨlɨ hɨvɨ ciaŋ nameŋ lɨbami. Hulaŋ mu fɨli tɨbɨ kɨlɨ humɨsɨ akuaba akuaba apalɨ heŋ hɨnihɨni ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ sɨbaŋ nameŋ abɨbali uami. Aludɨ Hekɨlɨ saŋ hɨbɨ hekɨlɨ agadɨ vɨcihalaŋ aba abɨbali uami. Hɨbɨ sudɨme cɨki cɨki agɨladɨ avi vɨcivɨci hihɨlɨhalaŋ aba abɨbali uami. Halu hekɨlɨ hekɨlɨ halu sudɨme sudɨme agɨladɨ mavɨhalaŋ aba abɨbali uami. Mavɨdalaŋ fɨli abɨlɨ daŋ heŋ mɨgumɨgu saiahavɨm aba abɨbali uami. Hɨbɨ hakɨ daŋ hakɨ daŋ agɨladɨ hihɨlɨhalaŋ aba abɨbali uami. Hɨbɨ lɨba kum kum daŋ agɨladɨ avi sɨhɨvia sɨbaŋ hihɨlɨhalaŋ aba abɨbali uami. Lɨdalaŋ 3.6 Sng 98.2, Ais 52.10 hulaŋ iamɨgali sɨkasɨkan agɨlaŋ iga iga abavɨbali aba abɨbali uami. Asɨ agaŋ hulaŋ iamɨgali agɨladɨ ahɨliahudaci huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨniavɨbali aba abavɨbali aba abɨbali uami.
Jon 3.7 Mt 12.34, 23.33 hɨdahɨda Asɨ dɨ ciaŋ sulɨdaci hulaŋ iamɨgali akape vehavɨmi. Jon agaŋ avɨli hɨvɨ aludɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahɨbali aba vehavɨmi. Vehavɨdaci Jon nulɨdɨ abami. Namɨlaŋ lahu sɨhɨpɨŋ dɨ ninanadi uami. Asɨ agaŋ nalusaŋ igɨvɨ hɨniavɨla naludɨ amɨŋ ci sɨbɨlɨ lamɨbali uami. Ani agaŋ naludɨ abɨci Asɨ hulaŋ iamɨgali sɨbɨlɨ lamɨbali agadɨ vala haŋɨlavɨhebalu aba lɨdalaŋ uami. Namɨlaŋ 3.8 Jo 8.33, 8.39 lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨladɨ valavɨla ha sibɨla huaci huaci vibalaŋ uami. Hameŋ lɨdalaŋ hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlaŋ iga iga abavɨbali uami. Nɨbɨlaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨladɨ ci valavala sibɨla huaci huaci vihavadi aba abavɨbali uami. Namɨlaŋ iabi hɨdɨlɨ maha hɨji nameŋ lamɨmɨlaŋ uami. Alaŋ Ebɨlam dɨ iamɨlɨhalinu sadaŋ Asɨ aludɨ ma sɨbɨlɨ lamɨbali aba abɨmɨlaŋ uami. Viaŋ naludɨ abadin agadɨ igahɨlɨhalaŋ uami. Asɨ agaŋ lɨba kum kum nagɨladɨ abɨci hulaŋ lɨfavɨla naludɨ uvɨsɨjiŋ vihavɨvi uami. La Ebɨlam dɨ iamɨlɨhalinu hɨniavɨvi uami. Hulaŋ 3.9 Mt 7.19 mu agaŋ cinaŋ viavɨla kɨlɨ ihɨben aba mabɨla hɨnihɨni me ci hɨnidi uami. Kɨlɨ agɨlaŋ amɨŋ huaci huaci ma lamavɨlalɨ agɨladɨ iha iha vivi havalɨdaci avɨŋ hɨvɨ mɨguavɨlalɨ uami.
10 Lɨci 3.10 HJL 2.37 hulaŋ iamɨgali akape agɨlaŋ nudɨ abitɨhavɨmi. Alaŋ akɨ lɨbalu uavɨmi. 11 Lɨhavɨci 3.11 Lu 11.41, 2 Ko 8.14, Je 2.15-16, 1 Jo 3.17 nulɨdɨ abami. Hulaŋ mu hadi hɨlahɨla ahica daŋ hɨniavɨla ha nudɨ hadi hɨlahɨla mu agadɨ hulaŋ mu hadi hɨlahɨla apalɨ agasaŋ igum uami. Hulaŋ mu sɨmɨŋ daŋ hɨniavɨla ha hulaŋ mu sɨmɨŋ apalɨ agasaŋ igum uami. 12 Hulaŋ 3.12 Mt 21.32, Lu 7.29 limu hɨhɨle huban saŋ anɨm hɨlɨcɨ vivi hɨsɨŋ agɨlaŋ avi vehavɨmi. Jon agaŋ avɨli hɨvɨ aludɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahɨbali aba vehavɨmi. Vevɨla abavɨmi. Iavaŋ alaŋ akɨ lɨbalu uavɨmi. 13 Lɨhavɨci abami. Namɨlaŋ anɨm hɨlɨcɨ vameba vivi saŋ huban nukeŋ abɨbali agadɨ hameŋ laci vihalaŋ uami. Anɨm hɨlɨcɨ valɨ agɨladɨ lɨvala lɨvala anɨm hɨlɨcɨ hekɨlɨ hekɨlɨ vimɨlaŋ uami. 14 Lɨci 3.14 CV 23.1, Wkp 19.11 cɨhu sagaŋ hɨsɨŋ hulemɨlɨ agɨlaŋ avi vevɨla abavɨmi. Alaŋ avi akɨ lɨbalu uavɨmi. Lɨhavɨci cɨhu nulɨdɨ abami. Namɨlaŋ hulaŋ havɨ havɨ ifu ifu hɨdɨlalaŋ agadɨ valɨhalaŋ uami. Anɨm hɨlɨcɨ vivi saŋ analɨ aba aba hulaŋ iamɨgali ciaŋ hɨvɨ lamɨlalaŋ agadɨ valɨhalaŋ uami. Naludɨ manɨgali agaŋ nalusaŋ anɨm hɨlɨcɨ vameba igulalɨ agɨladɨ hameŋ laci ala vihalaŋ uami.
15 Lɨci hulaŋ iamɨgali agɨladɨ mavɨn iahavɨci Jon saŋ hɨji cuvɨlɨŋ cuvɨlɨŋ igahɨlahɨla hɨniavɨmi. Asɨ nudɨ lɨbɨmɨŋavɨla hulaŋ iamɨgali ahɨliahuiahu saŋ abɨci ve agaŋ akua uavɨmi. 16 Lɨhavɨci 3.16 Mt 3.11, HJL 13.25 Jon nulɨdɨ abami. Viaŋ avɨli hɨvɨ naludɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahɨlan uami. Hulaŋ mu iadɨ sɨvɨ vebali agadɨ vɨdɨvɨdɨŋ agaŋ iadɨ vɨdɨvɨdɨŋ agadɨ lɨvalɨbali uami. Viaŋ hulaŋ havɨ uami. Viaŋ ibi apalɨ uami. Viaŋ ibi daŋ lɨci viaŋ mɨgalɨfɨlɨba nudɨ hɨcɨ sɨgɨtɨ agadɨ lɨmɨn hahɨci hɨnilalɨ agadɨ huaci hivavin uami. Nɨbu avɨli hɨvɨ naludɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahɨdaci Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ veve namɨlaŋ hula hɨnibali uami. Limu hɨhɨle lusɨŋ sɨbɨlɨ ma valɨlalaŋ naludɨ mufɨli avɨŋ hɨvɨ havalɨdaci mɨgubalaŋ uami. 17 Nɨbu 3.17 Mai 4.12, Mt 13.30 sahua cɨkaŋ agadɨ mɨŋalɨvavɨla hɨnidi uami. Sahua cɨkaŋ agadɨ hɨvɨ ala halɨha cahu uitɨ agɨladɨ lɨbɨlicilici mɨŋaiahɨdaci hɨtɨŋ hɨtɨŋ mɨgalahɨlavɨbali uami. Mɨgalahɨlavɨdaci sɨgɨtɨ sɨmum agɨladɨ vivi avɨŋ ma hɨmɨlalɨ agadɨ hɨvɨ havalɨdaci mɨguavɨbali uami. Amɨŋ agɨladɨ vivi sɨmɨŋ mɨgudɨbalɨba hɨsɨŋ ulaŋ heŋ mɨgudɨbɨbali uami. 18 La Jon nulɨdɨ hɨji mɨŋaiahaiaha saŋ ciaŋ mu mu sulami.
Helotɨ abɨci Jon dɨ via ua lɨmɨn sɨbɨlɨ ulaŋ hɨvɨ lamavɨmi.
19 Manɨgali 3.19-20 Mt 14.3-4, Mk 6.17-18 Helotɨ agaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ agɨladɨ vihadami. Mu tɨbɨ isanu dɨ abinu Helodiasɨ dɨ mɨŋahuha viavɨla sabimi. Lɨci Jon agaŋ nudɨ lusɨŋ sɨbɨlɨ agadɨ igavɨla nudɨ abacabɨlami. 20 Lɨci cɨhu Helotɨ agaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ mu vimi. Nɨbu abɨci Jon dɨ via uavɨla lɨmɨn sɨbɨlɨ ulaŋ hɨvɨ lamavɨmi.
Jon agaŋ avɨli hɨvɨ Jisasɨ dɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahami.
(Matiu 3.13-17 mu Makɨ 1.9-11)
21 Helotɨ agaŋ Jon dɨ via lɨmɨn sɨbɨlɨ ulaŋ hɨvɨ lamalama saŋ ma abɨmaŋ lɨdaci Jon agaŋ avɨli hɨvɨ hulaŋ iamɨgali akape agɨladɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahami. Lavɨla Jisasɨ dɨ avi avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahami. Mɨŋamɨgu mɨŋaiahɨci Asɨ dɨ abɨdaci Asɨ agaŋ lɨci avɨli susu agaŋ hɨbɨ me lavɨlami. 22 Lavɨlɨci 3.22 HM 22.2, Sng 2.7, Ais 42.1, Mt 3.17, 17.5, Mk 1.11, Lu 9.35, Jo 1.32 Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ havaŋ ibɨlabi me vuha mɨgavɨla Jisasɨ dɨ hɨvɨ mɨgahɨnimi. Mɨgahɨnidaci Asɨ nudɨ haiabɨla heŋ hɨniavɨla Jisasɨ dɨ abami. Nama iadɨ nukeŋ Ninaŋ uami. Viaŋ nasaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnihɨni hɨjɨŋalɨlan uami.
Jisasɨ dɨ iauacagalinu iamɨlɨhalinu agɨladɨ ibi lugɨlavɨmi.
(Matiu 1.1-17)
23 Malia 3.23 Lu 4.22, Jo 6.42 Jisasɨ dɨ huhɨlɨci iaha hɨnidaci hualɨ 30 uci Jisasɨ heŋ hɨdɨlɨ maha ciaŋ sulami. Lɨdaci hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ hɨji nameŋ lamavɨmi. Nɨbu Josepɨ dɨ ninaŋ uavɨmi.
Josepɨ iaganu Heli. 24 Heli iaganu Matatɨ. Matatɨ iaganu Livai. Livai iaganu Melɨki. Melɨki iaganu Janai. Janai iaganu Josepɨ. 25 Josepɨ iaganu Matatiasɨ. Matatiasɨ iaganu Amosɨ. Amosɨ iaganu Nahum. Nahum iaganu Esɨli. Esɨli iaganu Nagai. 26 Nagai iaganu Matɨ. Matɨ iaganu Matatiasɨ. Matatiasɨ iaganu Semen. Semen iaganu Josekɨ. Josekɨ iaganu Joda. 27 Joda 3.27 1 Sto 3.17-19, Esr 3.2 iaganu Joanan. Joanan iaganu Lesa. Lesa iaganu Selubabelɨ. Selubabelɨ iaganu Sealɨtielɨ. Sealɨtielɨ iaganu Neli. 28 Neli iaganu Melɨki. Melɨki iaganu Adi. Adi iaganu Kosam. Kosam iaganu Elɨmadam. Elɨmadam iaganu Elɨ. 29 Elɨ iaganu Josua. Josua iaganu Elieselɨ. Elieselɨ iaganu Jolim. Jolim iaganu Matatɨ. Matatɨ iaganu Livai. 30 Livai iaganu Simeon. Simeon iaganu Juda. Juda iaganu Josepɨ. Josepɨ iaganu Jonam. Jonam iaganu Eliakim. 31 Eliakim 3.31 2 Sml 5.14 iaganu Melea. Melea iaganu Mena. Mena iaganu Matata. Matata iaganu Natan. Natan iaganu Devitɨ. 32 Devitɨ 3.32 Rut 4.17-22, 1 Sml 16.1-13 iaganu Jesi. Jesi iaganu Obetɨ. Obetɨ iaganu Boasɨ. Boasɨ iaganu Salɨmon. Salɨmon iaganu Nason. 33 Nason 3.33 HM 29.35 iaganu Aminadapɨ. Aminadapɨ iaganu Atɨmin. Atɨmin iaganu Alɨni. Alɨni iaganu Hesɨlon. Hesɨlon iaganu Pelesɨ. Pelesɨ iaganu Juda. 34 Juda iaganu Jekopɨ. Jekopɨ iaganu Aisakɨ. Aisakɨ iaganu Ebɨlam. Ebɨlam iaganu Tela. Tela iaganu Naholɨ. 35 Naholɨ iaganu Selukɨ. Selukɨ iaganu Leu. Leu iaganu Pelekɨ. Pelekɨ iaganu Ebelɨ. Ebelɨ iaganu Sele. 36 Sele 3.36 HM 11.10-26 iaganu Kainan. Kainan iaganu Alɨpakɨsatɨ. Alɨpakɨsatɨ iaganu Siem. Siem iaganu Noa. Noa iaganu Lamekɨ. 37 Lamekɨ iaganu Metusela. Metusela iaganu Enokɨ. Enokɨ iaganu Jaletɨ. Jaletɨ iaganu Mahalalelɨ. Mahalalelɨ iaganu Kenan. 38 Kenan 3.38 HM 4.25–5.32 iaganu Enosɨ. Enosɨ iaganu Setɨ. Setɨ iaganu Adam. Adam iaganu Asɨ.

3:2 3.2 Lu 1.80

3:3 3.3 HJL 13.24, 19.4

3:4 3.4-6 Ais 40.3-5

3:6 3.6 Sng 98.2, Ais 52.10

3:7 3.7 Mt 12.34, 23.33

3:8 3.8 Jo 8.33, 8.39

3:9 3.9 Mt 7.19

3:10 3.10 HJL 2.37

3:11 3.11 Lu 11.41, 2 Ko 8.14, Je 2.15-16, 1 Jo 3.17

3:12 3.12 Mt 21.32, Lu 7.29

3:14 3.14 CV 23.1, Wkp 19.11

3:16 3.16 Mt 3.11, HJL 13.25

3:17 3.17 Mai 4.12, Mt 13.30

3:19 3.19-20 Mt 14.3-4, Mk 6.17-18

3:22 3.22 HM 22.2, Sng 2.7, Ais 42.1, Mt 3.17, 17.5, Mk 1.11, Lu 9.35, Jo 1.32

3:23 3.23 Lu 4.22, Jo 6.42

3:27 3.27 1 Sto 3.17-19, Esr 3.2

3:31 3.31 2 Sml 5.14

3:32 3.32 Rut 4.17-22, 1 Sml 16.1-13

3:33 3.33 HM 29.35

3:36 3.36 HM 11.10-26

3:38 3.38 HM 4.25–5.32