7
Jisasɨ agaŋ sagaŋ hali hɨsɨŋ agadɨ sibɨla hɨsɨŋ hulemɨlɨ agadɨ huaci lamami.
(Matiu 8.5-13)
Jisasɨ ciaŋ sula fɨhalɨci igahɨlavɨci nulɨdɨ vala uavɨla Kapelɨneam haiabɨla iahumi. Lom haiabɨla hɨsɨŋ agɨladɨ sagaŋ hali hɨsɨŋ agaŋ Kapelɨneam haiabɨla heŋ hɨniadami. Nɨbu nudɨ hulemɨlɨ sibɨla huaci vihadami agasaŋ mavɨn hɨniadami. Nudɨ sibɨla hɨsɨŋ hulemɨlɨ agaŋ hɨmuhɨmu hekɨlɨ hɨmavɨla hɨmɨben aba lɨmi. Lɨci sagaŋ hali hɨsɨŋ agaŋ Jisasɨ akuaba akuaba lɨmi agadɨ ciaŋ hɨjɨ igahɨlami. Igahɨlavɨla Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨladɨ hulaŋ hekɨlɨ hekɨlɨ agɨladɨ abami. Uavɨla Jisasɨ dɨ abɨlaŋ ve iadɨ sibɨla hɨsɨŋ hulemɨlɨ nagadɨ huaci lamam uami. Lɨci uavɨla mavɨn ciaŋ ciaŋ igu igu Jisasɨ dɨ abavɨmi. Lom haiabɨla hɨsɨŋ agɨladɨ sagaŋ hali hɨsɨŋ agaŋ nɨbu hulaŋ huaci uavɨmi. Nama nudɨ sibɨla hɨsɨŋ hulemɨlɨ agadɨ ahɨliahunaŋ huaci lɨm uavɨmi. Sagaŋ hali hɨsɨŋ agaŋ Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ alusaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilalɨ uavɨmi. Alusaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨniavɨla nudɨ sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ agɨladɨ abɨci alusaŋ aŋam ulaŋ neŋ hafiavalɨ uavɨmi.
Hameŋ abavɨci nɨbɨlaŋ hula uavɨmi. Uavɨla sagaŋ hali hɨsɨŋ agadɨ ulaŋ mikɨ lɨhavɨdaci sagaŋ hali hɨsɨŋ agaŋ nudɨ nagɨlihalinu huaci huaci agɨladɨ abɨci uavɨla Jisasɨ dɨ abavɨmi. Lom haiabɨla hɨsɨŋ agɨladɨ sagaŋ hali hɨsɨŋ agaŋ nadɨ nameŋ abi uavɨmi. Iadɨ Hekɨlɨ aba abi uavɨmi. Nasaŋ vɨhɨlɨ igumagaŋ aba abi uavɨmi. Viaŋ hulaŋ huaci hɨma aba abi uavɨmi. Hameŋ sadaŋ nama iadɨ uleŋ muji ivavemɨnaŋ aba abi uavɨmi. 7-8 Viaŋ avi nadɨ pɨŋ ma uben aba abi uavɨmi. Viaŋ hulaŋ ibi daŋ agadɨ lɨhu hɨvɨ hɨnilan aba abi uavɨmi. Sagaŋ hɨsɨŋ hulemɨlɨ agɨlaŋ iadɨ lɨhu hɨvɨ hɨniavɨlalɨ aba abi uavɨmi. Hɨniavɨdaci viaŋ nulɨdɨ heŋ uhalaŋ aba abɨdalɨŋ uavɨlalɨ aba abi uavɨmi. Neŋ vehalaŋ aba abɨdalɨŋ vehavɨlalɨ aba abi uavɨmi. Sibɨla hɨsɨŋ hulemɨlɨ agɨladɨ sibɨla nagadɨ vihalaŋ aba abɨdalɨŋ vihavɨlalɨ aba abi uavɨmi. Ciaŋ pam abɨnaŋ iadɨ sibɨla hɨsɨŋ hulemɨlɨ agaŋ huaci lɨm aba abi uavɨmi.
Lɨhavɨci Jisasɨ igahɨlavɨla i uami. Lavɨla limu cimɨla hulaŋ iamɨgali nudɨ sɨvɨ uavɨmi agɨladɨ abami. Viaŋ naludɨ abadin agadɨ igahɨlɨhalaŋ uami. Sagaŋ hali hɨsɨŋ nagaŋ iasaŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ hekɨlɨ sɨbaŋ lami uami. Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨladɨ hulaŋ pabiŋ avi hɨji vɨdɨvɨdɨŋ hameŋ ma lamavɨci igɨlan uami. 10 Lɨci sagaŋ hali hɨsɨŋ agadɨ nagɨlihalinu huaci huaci agɨlaŋ cɨhu uavɨmi. Uavɨla igavɨci sibɨla hɨsɨŋ hulemɨlɨ agaŋ cɨhu huaci lavɨla hɨnimi.
Jisasɨ hulemɨlɨ Nain haiabɨla hɨsɨŋ agadɨ abɨci cɨhu hɨhi iahami.
11 Hɨnici hutesɨ lɨci Jisasɨ agaŋ nudɨ hulemɨlɨ agɨladɨ likɨlavɨla Nain haiabɨla saŋ uavɨmi. Hulaŋ iamɨgali akape sɨbaŋ agɨlaŋ hula uavɨmi. 12 Uavɨla haiabɨla agadɨ lua hɨbɨ mikɨ heŋ hɨnia igavɨci hulaŋ valɨ mavɨben aba hava vavehavɨmi. Iamɨgali cido agadɨ ninaŋ hɨmɨci vadɨm hɨvɨ hava vavehavɨdaci nudɨ numɨgaŋ agaŋ sɨvɨ vemi. Nɨbu ninanadi mu mu apalɨ. Pabiŋ sɨbaŋ agaŋ hɨmami. Hulaŋ iamɨgali hɨhɨle avi nɨbu hula vehavɨmi. 13 Hulaŋ 7.13 Lu 8.51-53 valɨ havavɨla vavehavɨdaci nulɨdɨ Hekɨlɨ Jisasɨ agaŋ hulaŋ hɨmami agadɨ iamɨnu dɨ igavɨla nudɨ mavɨn ifɨmɨguben aba nudɨ abami. Nama ilɨhɨmɨnaŋ uami. 14 Hameŋ 7.14 Lu 8.54, Jo 11.43, HJL 9.40, Lom 4.17 abavɨla ua vadɨm hulaŋ valɨ hɨnimi agadɨ mɨŋaigami. Mɨŋaigɨci lagulamavɨmi. Lɨhavɨci Jisasɨ abami. Hulemɨlɨ nadɨ abadin uami. Nama iahɨha uami. 15 Lɨci 7.15 1 Kin 17.23, 2 Kin 4.36 hulemɨlɨ valɨ hɨnimi agaŋ cɨhu hɨhi iahami. Iaha mɨgahɨnia ciaŋ abami. Lɨci via numɨgaŋ saŋ igumi. 16 Iguci 7.16 Lu 1.68, 19.44, 24.19, Jo 4.19 hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ nudɨ igavɨla haba lɨdavɨmi. Lavɨla Asɨ dɨ ibi mɨŋaiahaiaha abavɨmi. Asɨ dɨ ciaŋ igalahalaha hɨsɨŋ hulaŋ ibi hekɨlɨ daŋ agaŋ aludɨ pɨŋ ci ve uavɨmi. Asɨ agaŋ nudɨ hulaŋ iamɨgali agɨladɨ ahɨliahuiahu saŋ igahɨlavɨla nudɨ abɨci ve uavɨmi. 17 Lɨhavɨci Judia fɨli tɨbɨ hɨsɨŋ agɨlaŋ Judia fɨli tɨbɨ caba caba hɨsɨŋ agɨlaŋ ciaŋ hɨjɨ agadɨ igahɨlavɨmi.
Avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahaiaha hɨsɨŋ hulaŋ Jon agaŋ nudɨ hulemɨlɨ agɨladɨ abɨci uavɨmi.
(Matiu 11.2-19)
18 Jon dɨ hulemɨlɨ limu hɨhɨle agɨlaŋ vevɨla Jisasɨ akuaba akuaba lɨmi agasaŋ Jon dɨ tɨbi sulavɨmi. Lɨhavɨci Jon abɨci nudɨ hulemɨlɨ ahica agɨlaŋ nudɨ pɨŋ vehavɨmi. 19 Vehavɨci 7.19-21 Sng 40.7, Mal 3.1, Mt 11.2-3, CHL 1.8 nulɨdɨ abami. Namɨlaŋ uavɨla Jisasɨ dɨ nameŋ abɨhalaŋ uami. Asɨ agaŋ hulaŋ mu vebali agasaŋ abami aba abɨhalaŋ uami. Asɨ hameŋ abami ha nasaŋ ala abami ua hulaŋ mu agasaŋ migɨlɨbalu aba abɨhalaŋ uami. 20-21 Lɨci hulaŋ ahica agɨlaŋ Jisasɨ dɨ pɨŋ uavɨmi. Ua igavɨci hulaŋ iamɨgali akape sɨbaŋ agɨlaŋ Jisasɨ dɨ mikɨ pɨŋ hɨniavɨmi. Hɨniavɨdaci nulɨdɨ hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle hɨmuhɨmu mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ daŋ agɨladɨ mɨŋahihɨlami. Limu hɨhɨle sudɨ sɨbɨlɨ daŋ hɨniavɨdaci sudɨ sɨbɨlɨ nulɨdɨ hɨvɨ hɨniavɨhadami agɨladɨ lahudaci huaci lɨhavɨmi. Limu hɨhɨle lamɨgaŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨladɨ avi mɨŋahihɨlɨdaci cɨhu igasulavɨmi. Hameŋ lɨdaci Jon dɨ hulemɨlɨ agɨlaŋ igasulasula hɨniavɨla Jisasɨ dɨ abavɨmi. Avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahaiaha hɨsɨŋ hulaŋ Jon agaŋ nadɨ abitɨha iga iga saŋ aludɨ abɨci nadɨ pɨŋ vehɨlu uavɨmi. Nɨbu alaŋ nadɨ nameŋ abitɨhatɨha saŋ abalɨ uavɨmi. Asɨ agaŋ hulaŋ mu vebali agasaŋ abami aba abalɨ uavɨmi. Asɨ hameŋ abami ha nasaŋ ala abami ua hulaŋ mu saŋ migɨlɨbalu agasaŋ abami aba abalɨ uavɨmi. 22 Lɨhavɨci 7.22 Ais 35.5-6, 61.1, Mt 11.4-5, Lu 4.18 Jisasɨ nulɨdɨ abami. Namɨlaŋ uavɨla Jon dɨ sulɨhalaŋ uami. Akuaba akuaba igɨlaŋ agɨlasaŋ uavɨla Jon dɨ sulɨhalaŋ uami. Akuaba akuaba ciaŋ igahɨlɨlaŋ agɨladɨ avi sulɨhalaŋ uami. Lamɨgaŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨlaŋ cɨhu huaci lɨdɨŋ igasulavɨlalɨ aba abɨhalaŋ uami. Hɨcɨ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨlaŋ cɨhu huaci lɨdɨŋ hɨdavɨlalɨ aba abɨhalaŋ uami. Hulaŋ lɨpɨlɨm lɨpɨlɨm daŋ agɨlaŋ huaci lɨdɨŋ lɨpɨlɨm lɨpɨlɨm apalɨ hɨniavɨlalɨ aba abɨhalaŋ uami. Hɨji uavauava daŋ agɨlaŋ cɨhu huaci lɨdɨŋ ciaŋ igahɨlavɨlalɨ aba abɨhalaŋ uami. Hulaŋ hɨmavɨlalɨ agɨlaŋ cɨhu hɨhi iahavɨlalɨ aba abɨhalaŋ uami. Hulaŋ iamɨgali akuaba akuaba apalɨ agɨlaŋ Asɨ dɨ ciaŋ igahɨlavɨlalɨ aba abɨhalaŋ uami. 23 Viaŋ 7.23 Ais 61.1, Lu 4.18 sibɨla vilan agɨladɨ iga iga hɨji vɨdɨvɨdɨŋ daŋ hɨnihɨni hɨji vɨdɨvɨdɨŋ ma valavɨlalɨ agɨlaŋ hɨjɨŋalavɨbali uami.
24 Lɨci 7.24 Mt 11.7 hulaŋ ahica agɨlaŋ cɨhu uavɨmi. Uavɨdaci Jisasɨ agaŋ Jon nɨbu fɨli tɨbɨ kɨlɨ humɨsɨ akuaba akuaba apalɨ heŋ hɨniadami agasaŋ igahɨlavɨla hulaŋ iamɨgali agɨladɨ nameŋ abami. Namɨlaŋ fɨli tɨbɨ kɨlɨ humɨsɨ akuaba akuaba apalɨ heŋ ulalaŋ uami. Ha huŋe veve suhan agɨladɨ mɨŋasese lɨlalɨ agadɨ iga iga saŋ ma ulalaŋ uami. 25 Namɨlaŋ hulaŋ mu hadi hɨlahɨla hutesɨ huaci huaci lamɨlalɨ agadɨ iga iga saŋ ma ulalaŋ uami. Hulaŋ hadi hɨlahɨla huaci huaci lamalama akuaba akuaba huaci huaci hadipɨlɨ hɨsɨŋ daŋ hɨniavɨlalɨ agɨlaŋ uami. Nɨbɨlaŋ manɨgali fɨli tɨbɨ mu mu migɨlavɨlalɨ agɨladɨ ulaŋ hɨvɨ hɨniavɨlalɨ uami. 26 Namɨlaŋ 7.26 Mt 11.9, Lu 1.76 akuaba akuaba iga iga saŋ ma ulalaŋ uami. Asɨ dɨ ciaŋ igalahalaha hɨsɨŋ hulaŋ Jon dɨ iga iga saŋ ulalaŋ uami. Viaŋ naludɨ abadin agadɨ igahɨlɨhalaŋ uami. Jon agaŋ Asɨ dɨ ciaŋ igalahalaha hɨsɨŋ hulaŋ sɨkasɨkan agɨladɨ lɨvalɨlalɨ uami. 27 Nusaŋ 7.27 Mal 3.1 ala Asɨ dɨ manasɨŋ hekɨlɨ agaŋ nameŋ abami uami. Asɨ agaŋ ninanu dɨ abi aba abami uami. Ci igɨnaŋ aba abi aba abami uami. Viaŋ abɨlɨŋ hulaŋ mu iadɨ ciaŋ aba aba hɨsɨŋ agaŋ hali ubali aba abi aba abami uami. Udaci nama sɨvɨ ubanaŋ aba abi aba abami uami. Nɨbu hali uavɨla hɨdahɨda nasaŋ hɨbɨ me vɨcibali aba abi aba abami uami. 28 Viaŋ naludɨ abadin agadɨ igahɨlɨhalaŋ uami. Jon hulaŋ iamɨgali fɨli neŋ hɨniavɨlalɨ agɨladɨ lɨvalavɨla ibi hekɨlɨ daŋ hɨnilalɨ uami. Agadɨ ala Asɨ agaŋ hulemɨlɨ mu ibi apalɨ hameŋ agadɨ vici nudɨ lɨhu hɨvɨ hɨnilalɨ agaŋ Jon dɨ lɨvala ibi hekɨlɨ daŋ hɨnilalɨ uami.
29 Vaka 7.29-30 Mt 21.32, Lu 3.12 hulaŋ iamɨgali akape agɨlaŋ Jon dɨ ciaŋ agadɨ igahɨlavɨdaci avɨli hɨvɨ nulɨdɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahadami. Mɨŋamɨgu mɨŋaiahɨdaci abavɨhadami. Asɨ dɨ hɨji huaci sɨbaŋ uavɨhadami. Huban saŋ anɨm hɨlɨcɨ vihavɨhadami agɨlaŋ avi hameŋ laci ala lɨhavɨhadami. 30 Asɨ agaŋ hɨji huaci agadɨ abalamadami. Abalamɨdaci Falisi hɨdɨlɨ agɨlaŋ hula ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ sɨhɨvia sɨbaŋ igavɨhadami agɨlaŋ hula igavɨhadami. Iga iga cɨhu Asɨ dɨ huligalavɨdaci Jon agaŋ avɨli hɨvɨ nulɨdɨ ma mɨŋamɨgu mɨŋaiahadami.
31 Lɨci 7.31-32 Mt 11.16-17 cɨhu Jisasɨ abami. Viaŋ hulaŋ iamɨgali iabi neŋ hɨnidalaŋ nalusaŋ hɨve lama abɨben uami. 32 Namɨlaŋ ninanadi mutɨŋ vivi sabɨlɨm hɨvɨ mɨgahɨniavɨvi agɨlaŋ me uami. Lavɨla ninanadi limu hɨhɨle agɨladɨ ulavɨla abavɨvi uami. Alaŋ sai mahɨlɨdamɨli namɨlaŋ ma sɨcilaŋ aba abavɨvi uami. Alaŋ hulaŋ valɨ agasaŋ mavɨn ciaŋ ciaŋ daŋ sɨhɨ iahɨdamɨli namɨlaŋ ma mavɨn mɨŋamɨŋa ilɨhɨlaŋ aba abavɨvi uami. 33 Lavɨla 7.33 Mt 3.4, 11.18, Mk 1.6 cɨhu abami. Avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahaiaha hɨsɨŋ hulaŋ Jon agaŋ vevɨla maci ma nɨlalɨ uami. Lɨmɨn uain agɨladɨ amɨŋ agɨladɨ mɨtɨ avi ma nɨlalɨ uami. Lɨdaci nameŋ abɨlalaŋ uami. Sudɨ sɨbɨlɨ nɨbu hula hɨnidi aba abɨlalaŋ uami. 34 Hulaŋ 7.34 Mt 11.19, Lu 15.2 dɨ Ninaŋ agaŋ vevɨla maci nɨlalɨ uami. Lɨmɨn uain agɨladɨ amɨŋ agɨladɨ mɨtɨ nɨlalɨ uami. Lɨdaci nameŋ abɨlalaŋ uami. Nɨbu maci nana saŋ pam igahɨlɨlalɨ aba abɨlalaŋ uami. Nɨbu lɨmɨn uain agɨladɨ amɨŋ agɨladɨ mɨtɨ nana saŋ pam igahɨlɨlalɨ aba abɨlalaŋ uami. Nɨbu lusɨŋ sɨbɨlɨ hɨsɨŋ agɨladɨ nagɨli huaci hɨnilalɨ aba abɨlalaŋ uami. Nulɨdɨ hulaŋ hɨhɨle huban saŋ anɨm hɨlɨcɨ vihavɨlalɨ agɨladɨ avi nagɨli huaci hɨnilalɨ aba abɨlalaŋ uami. 35 Namɨlaŋ hameŋ abɨlalaŋ uami. Agadɨ ala hulaŋ iamɨgali akape Asɨ dɨ hɨji hutesɨ agadɨ lubiahɨlavɨdaci hulaŋ limu hɨhɨle agɨlaŋ nulɨdɨ iga iga abavɨlalɨ uami. Asɨ dɨ hɨji nɨbu huaci sɨbaŋ aba abavɨlalɨ uami.
Iamɨgali mu Jisasɨ dɨ hɨcɨ husami.
36 Falisi 7.36 Mt 26.6, Mk 14.3, Lu 11.37 hɨdɨlɨ agɨladɨ hulaŋ mu agaŋ Jisasɨ dɨ abami. Nama venaŋ uavɨla iadɨ ulaŋ hɨvɨ ahuata sɨmɨŋ nɨmɨli uami. Lɨci uavɨla nudɨ uleŋ muji ivoua sɨmɨŋ nɨbalu aba mɨgahɨniavɨmi. 37 Iamɨgali 7.37-38 Mt 26.7, Mk 14.3, Jo 12.3 mu lusɨŋ sɨbɨlɨ hɨsɨŋ agaŋ avi haiabɨla heŋ hɨniadami. Nɨbu Jisasɨ ua Falisi hɨdɨlɨ agadɨ ulaŋ hɨvɨ mɨgahɨnia sɨmɨŋ navɨmi agadɨ ciaŋ hɨjɨ igahɨlami. Lavɨla sɨdaŋ avɨli hɨsi huaci daŋ lavami agadɨ vavemi. Sɨdaŋ avɨli hɨsi huaci daŋ agaŋ sɨbɨ hɨlɨcɨ lɨba huaci sɨbaŋ hɨvɨ vihavɨmi agadɨ hɨvɨ hɨnimi. 38 Nudɨ vavevɨla Jisasɨ mɨgahɨnia hɨcɨ havalami heŋ lagulamami. Lavɨla ilɨha ilɨha hɨnidaci ilɨhiŋ avɨli cɨbɨ agaŋ Jisasɨ dɨ hɨcɨ sa sabɨ hɨvɨ mɨgami. Lɨci iamɨgali agaŋ nudɨ nukeŋ hali mɨnɨ hutesɨ hutesɨ hɨvɨ mɨŋahusɨci subɨlɨci Jisasɨ dɨ hɨcɨ agadɨ saluami. Saluavɨla sɨdaŋ avɨli hɨsi huaci daŋ agadɨ viavɨla Jisasɨ dɨ hɨcɨ sa hɨvɨ mɨŋamɨjimɨji mɨŋepɨhalami. 39 Hameŋ lɨdaci hulaŋ sɨmɨŋ nana saŋ Jisasɨ dɨ abami agaŋ iamɨgali lusɨŋ sɨbɨlɨ hɨsɨŋ agadɨ igami. Igavɨla hɨji nameŋ lamami. Hulaŋ nagaŋ Asɨ dɨ ciaŋ igalahalaha hɨsɨŋ hulaŋ lɨci uami. Ha iamɨgali agaŋ sɨdaŋ avɨli hɨsi huaci daŋ agadɨ nudɨ hɨcɨ hɨvɨ mɨŋepɨhali agadɨ igavɨla abɨvi uami. Iamɨgali nagaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ hɨsɨŋ aba abɨvi uami.
40 Lɨci Jisasɨ nudɨ hɨji agadɨ igavɨla abami. Saimon uami. Viaŋ nama hula ciaŋ cɨki daŋ uami. Lɨci Saimon abami. Alia iavaŋ abɨha uami. 41 Lɨci hɨve lama abami. Hulaŋ ahica agɨlaŋ hulaŋ pabiŋ agaŋ hula hɨbɨŋ daŋ hɨniavɨvi uami. Hulaŋ mu anɨm hɨlɨcɨ 500 agɨladɨ hɨbɨŋ iguben aba lɨvi uami. Hulaŋ mu anɨm hɨlɨcɨ 50 agɨladɨ hɨbɨŋ iguben aba lɨvi uami. 42 Hulaŋ ahica agɨlaŋ anɨm hɨlɨcɨ apalɨ lɨci hɨbɨŋ ma iguavɨvi uami. Lɨhavɨci abɨvi uami. Vana hɨnim aba abɨvi uami. Lɨci akɨ hulaŋ agaŋ hulaŋ mu agadɨ lɨvalavɨla nusaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnivi uami. 43 Lɨci Saimon abami. Viaŋ hɨji nameŋ lamin uami. Hulaŋ hɨbɨŋ hekɨlɨ daŋ agaŋ hulaŋ anɨm hɨlɨcɨ iguvi agasaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnivi uami. Lɨci Jisasɨ nudɨ abami. Amɨŋ abɨnaŋ uami.
44 La 7.44 HM 18.4 Jisasɨ limu cimɨlavɨla iamɨgali agadɨ igami. Iamɨgali agadɨ igasulasula Saimon dɨ abami. Iamɨgali nagadɨ igɨha uami. Viaŋ nadɨ uleŋ muji ivavelɨŋ nama iasaŋ avɨli hɨcɨ husahusa saŋ ma igunaŋ uami. Agadɨ ala iamɨgali nagaŋ iadɨ hɨcɨ sa agadɨ nudɨ ilɨhiŋ avɨli cɨbɨ hɨvɨ husi uami. La nudɨ hali mɨnɨ hutesɨ hutesɨ hɨvɨ mɨŋahusɨci subɨli uami. 45 Viaŋ nadɨ uleŋ muji ivavelɨŋ nama iadɨ mɨhum ma iavɨnaŋ uami. Agadɨ ala iamɨgali nagaŋ iadɨ hɨcɨ agadɨ salusalu hɨni uami. 46 Nama 7.46 Sng 23.5 kɨlɨ olivɨ agɨladɨ amɨŋ agɨladɨ mɨtɨ agadɨ viavɨla iadɨ hali sabɨ hɨvɨ ma mɨŋaiaha mɨŋamɨjinaŋ mɨgi uami. Agadɨ ala iamɨgali nagaŋ sɨdaŋ avɨli hɨsi huaci daŋ agadɨ viavɨla iadɨ hɨcɨ sa agɨladɨ hɨvɨ mɨŋamɨjimɨji mɨŋepɨhali uami. 47 Hameŋ sadaŋ viaŋ nadɨ abadin uami. Asɨ agaŋ iamɨgali nagadɨ hugɨ akape agɨladɨ ci hiva fɨhali uami. Lɨci iamɨgali nagaŋ Asɨ hula hɨnihɨni saŋ mavɨn hekɨlɨ hɨni uami. Agadɨ ala hulaŋ mu lusɨŋ sɨbɨlɨ pabiŋ tɨbɨ pabiŋ tɨbɨ vivi agadɨ uami. Asɨ nudɨ hugɨ hivɨci ala Asɨ hula hɨnihɨni saŋ mavɨn hekɨlɨ ma hɨnivi uami. 48 La 7.48 Mt 9.2, Mk 2.5, Lu 5.20-21 Jisasɨ iamɨgali agadɨ abami. Viaŋ nadɨ hugɨ akape agɨladɨ ci hivin uami. 49 Lɨci 7.49 Mt 9.3, Mk 2.7 hulaŋ nɨbu hula mɨgahɨnia sɨmɨŋ navɨmi agɨlaŋ ciaŋ agadɨ igahɨlavɨla nɨbɨlaŋ nukeŋ nukeŋ abavɨmi. Hulaŋ nana ani uavɨmi. Iamɨgali agaŋ nɨbu hula hugɨ apalɨ uavɨmi. Akɨ saŋ nameŋ abi uavɨmi. Viaŋ nadɨ hugɨ akape agɨladɨ ci hivin aba abi uavɨmi. 50 Lɨhavɨci 7.50 Mt 9.22, Mk 5.34, 10.52, Lu 8.48, 17.19, 18.42 Jisasɨ iamɨgali agadɨ abami. Nama hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamɨnaŋ sadaŋ Asɨ nadɨ ahɨliahudaci huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨnibanaŋ uami. Hɨnidanaŋ nadɨ humɨgaŋ agaŋ simɨ hɨnibali uami. Lɨci nama uavɨla huaci hɨnibanaŋ uami.

7:13 7.13 Lu 8.51-53

7:14 7.14 Lu 8.54, Jo 11.43, HJL 9.40, Lom 4.17

7:15 7.15 1 Kin 17.23, 2 Kin 4.36

7:16 7.16 Lu 1.68, 19.44, 24.19, Jo 4.19

7:19 7.19-21 Sng 40.7, Mal 3.1, Mt 11.2-3, CHL 1.8

7:22 7.22 Ais 35.5-6, 61.1, Mt 11.4-5, Lu 4.18

7:23 7.23 Ais 61.1, Lu 4.18

7:24 7.24 Mt 11.7

7:26 7.26 Mt 11.9, Lu 1.76

7:27 7.27 Mal 3.1

7:29 7.29-30 Mt 21.32, Lu 3.12

7:31 7.31-32 Mt 11.16-17

7:33 7.33 Mt 3.4, 11.18, Mk 1.6

7:34 7.34 Mt 11.19, Lu 15.2

7:36 7.36 Mt 26.6, Mk 14.3, Lu 11.37

7:37 7.37-38 Mt 26.7, Mk 14.3, Jo 12.3

7:44 7.44 HM 18.4

7:46 7.46 Sng 23.5

7:48 7.48 Mt 9.2, Mk 2.5, Lu 5.20-21

7:49 7.49 Mt 9.3, Mk 2.7

7:50 7.50 Mt 9.22, Mk 5.34, 10.52, Lu 8.48, 17.19, 18.42