13
Hulaŋ iamɨgali namɨlaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ ma valavɨla ha namɨlaŋ hɨmɨbalaŋ uami.
Jisasɨ ciaŋ sulɨdaci hulaŋ limu hɨhɨle agɨlaŋ nudɨ abavɨmi. Nama Galili fɨli tɨbɨ hɨsɨŋ lɨhavalɨ agɨladɨ igahɨlahanaŋ uavɨmi. Nɨbɨlaŋ Asɨ saŋ sagalɨ iguben aba sabaŋ sipsipɨ agɨladɨ ifɨhɨmavɨdaci mɨdɨ mɨgavalɨ uavɨmi. Lɨhavɨdaci Pailatɨ nudɨ sagaŋ hɨsɨŋ hulemɨlɨ agɨladɨ abɨci uavɨla hulaŋ sagalɨ iguavalɨ agɨladɨ ifɨhɨmuhɨmu uavalɨ uavɨmi. Ifɨhɨmuhɨmu uavɨdaci nulɨdɨ mɨdɨ agɨlaŋ sabaŋ sipsipɨ mɨdɨ mɨgavalɨ agɨladɨ sabɨ heŋ mɨgavalɨ uavɨmi. Lɨhavɨci 13.2 Jo 9.2-3 Jisasɨ abami. Namɨlaŋ hɨji nameŋ igahɨlɨlalaŋ uami. Hulaŋ limu hɨhɨle hɨmavalɨ agɨlaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ hekɨlɨ hekɨlɨ vivi hɨmavalɨ aba abɨlalaŋ uami. Hulaŋ limu hɨhɨle Galili fɨli tɨbɨ hɨsɨŋ agɨladɨ lusɨŋ sɨbɨlɨ lɨvalavalɨ sadaŋ hɨmavalɨ aba abɨlalaŋ uami. Viaŋ 13.3 Sng 7.12 naludɨ abadin agadɨ igahɨlɨhalaŋ uami. Ha hɨma sɨbaŋ uami. Namɨlaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ ma valavɨla ha namɨlaŋ avi hameŋ ala hɨmɨbalaŋ uami. Vaka Siloam avɨli sɨmɨ tulɨ mikɨ heŋ ulaŋ hɨvɨ hekɨlɨ agaŋ lɨfa mɨgavɨla hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨladɨ ifɨhɨmalɨ uami. Hulaŋ iamɨgali human limu limu fɨhala hɨcɨ limu fɨhala hɨcɨ limu ahica pam cɨjɨŋ hameŋ agɨladɨ ifɨhɨmalɨ uami. Lɨci namɨlaŋ nulɨsaŋ hɨji nameŋ lamɨlalaŋ uami. Hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ vihavɨci ulaŋ lɨfa mɨgavɨla nulɨdɨ ifɨhɨmalɨ aba abɨlalaŋ uami. Nulɨdɨ lusɨŋ sɨbɨlɨ agɨlaŋ hulaŋ iamɨgali Jelusalem haiabɨla hɨniavalɨ agɨladɨ lusɨŋ sɨbɨlɨ lɨvalavalɨ aba abɨlalaŋ uami. Hameŋ sadaŋ ulaŋ agaŋ lɨfa mɨgavɨla nulɨdɨ ifɨhɨmalɨ aba abɨlalaŋ uami. Agadɨ ala viaŋ naludɨ abadin agadɨ igahɨlɨhalaŋ uami. Ha hɨma sɨbaŋ uami. Namɨlaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ ma valavɨla ha namɨlaŋ sɨkasɨkan avi hameŋ ala hɨmɨbalaŋ uami.
Jisasɨ kɨlɨ fikɨ agasaŋ hɨve lama abami.
La 13.6 Ais 5.2, Mt 21.19 Jisasɨ agaŋ hɨve lama abami. Hulaŋ mu kɨlɨ fikɨ agadɨ lɨmɨn uain hualabɨla heŋ hulivi uami. Hulia vala uavɨla hutesɨ hɨnivi uami. Hɨniavɨla amɨŋ agɨladɨ viben aba cɨhu vevi uami. Ve igɨci kɨlɨ fikɨ agaŋ amɨŋ ma lamɨvi uami. Lɨci 13.7 Lu 3.9 sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ agadɨ abɨvi uami. Ci igɨnaŋ aba abɨvi uami. Kɨlɨ fikɨ hulimin agadɨ hualɨ ahica pam hɨvɨ uu veve igɨdalɨŋ amɨŋ ma lamɨlalɨ aba abɨvi uami. Hameŋ sadaŋ nama ihavɨla havalɨha aba abɨvi uami. Fɨli sɨdaŋ agadɨ havɨ havɨ fɨhalɨmɨdɨ aba abɨvi uami. Lɨci 13.8 2 Pi 3.9, 3.15 sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ agaŋ abɨvi uami. Manɨgali aba abɨvi uami. Vana hualɨ pabiŋ hɨnidaci viaŋ kɨlɨ fikɨ hɨdɨlɨ agadɨ haŋala haŋala mavɨben aba abɨvi uami. Mavavɨla sabaŋ bulɨmakau su viavɨla lamɨben aba abɨvi uami. Hameŋ lɨlɨŋ hualɨ mu heŋ amɨŋ lamɨbali akua aba abɨvi uami. Amɨŋ ma lamɨmaŋ lɨci iadɨ abɨnaŋ ihavɨla havalɨben aba abɨvi uami.
Alusɨsɨ mɨhiŋ hɨvɨ Jisasɨ sudɨ sɨbɨlɨ iamɨgali agadɨ hɨvɨ hɨniadami agadɨ lahumi.
10 Mu tɨbɨ Jisasɨ agaŋ Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨladɨ alusɨsɨ mɨhiŋ hɨvɨ uavɨla nulɨdɨ aŋam ulaŋ hɨvɨ ivouavɨla hulaŋ iamɨgali agɨlasaŋ Asɨ dɨ ciaŋ sulami. 11 Sulasula hɨnia igɨci iamɨgali mu sudɨ sɨbɨlɨ daŋ agaŋ avi aŋam ulaŋ heŋ hɨnimi. Sudɨ sɨbɨlɨ agaŋ iamɨgali agadɨ hɨvɨ hɨnidaci hulɨ mafɨlɨci iahɨci hɨdadami. Hɨdɨdaci hualɨ human limu limu fɨhala hɨcɨ limu fɨhala hɨcɨ limu ahica pam cɨjɨŋ umi. Sɨlɨvɨ ma lagulama hɨdadami. 12 Jisasɨ nudɨ igavɨla ulɨci vemi. Veci nudɨ abami. Iamɨgali uami. Viaŋ nadɨ ci huaci lamin uami. 13 La 13.13 Mk 16.18, HJL 9.17 nudɨ human iamɨgali agadɨ sabɨ hɨvɨ lamɨci cɨhu sɨlɨvɨ lagulamami. Sɨlɨvɨ lagulamavɨla Asɨ dɨ ibi mɨŋaiahami. 14 Alusɨsɨ 13.14 CV 20.8-11, Lo 5.13-14, Mt 12.10, Mk 3.2, Lu 6.7, Jo 5.16 mɨhiŋ hɨvɨ sudɨ sɨbɨlɨ iamɨgali agadɨ hɨvɨ hɨniadami agadɨ lahumi. Lɨci aŋam ulaŋ agadɨ hali hɨsɨŋ hulaŋ agaŋ igavɨla Jisasɨ saŋ igɨvɨ hɨnimi. Lavɨla hulaŋ iamɨgali agɨladɨ abami. Sibɨla vivi mɨhiŋ human limu fɨhala human limu pabiŋ cɨjɨŋ uami. Aniaba hulaŋ naludɨ hɨmuhɨmu huaci lamalama saŋ sibɨla vivi mɨhiŋ hɨvɨ vehalaŋ uami. Alusɨsɨ mɨhiŋ hɨvɨ hulaŋ naludɨ hɨmuhɨmu huaci lamalama saŋ abɨmɨlaŋ uami. 15 Lɨci 13.15 Lu 14.5 Jisasɨ nulɨdɨ abami. Namɨlaŋ analɨ abɨlalaŋ uami. Alaŋ alusɨsɨ mɨhiŋ hɨvɨ sibɨla ma vilalu aba abɨlalaŋ uami. Alusɨsɨ mɨhiŋ hɨvɨ namɨlaŋ hɨtɨŋ hɨtɨŋ avi sabaŋ bulɨmakau sabaŋ donɨki ulaŋ hɨvɨ hɨniavɨlalɨ agɨladɨ lɨmɨn hivahiva magɨla magɨla avɨli nana saŋ vivi ulalaŋ uami. 16 Viaŋ 13.16 Lu 19.9 avi iamɨgali nagadɨ alusɨsɨ mɨhiŋ hɨvɨ huaci lamin uami. Namɨlaŋ lɨlalaŋ hameŋ ala lin uami. Nɨbu Ebɨlam dɨ iamɨlɨnu uami. Agadɨ ala Satan agaŋ iamɨgali agadɨ hɨvɨ hɨnidaci hualɨ human limu limu fɨhala hɨcɨ limu fɨhala hɨcɨ limu ahica pam cɨjɨŋ ualɨ uami. Alaŋ nudɨ valɨmɨli hameŋ laci hɨnimɨdɨ uami. 17 Lɨci nudɨ nagɨli lamavɨmi agɨlaŋ igahɨlavɨla sɨhumahɨlavɨmi. Hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlaŋ Jisasɨ akuaba akuaba lɨmi agɨladɨ igavɨmi agɨlasaŋ hɨjɨŋalavɨmi.
Isabɨlaŋ masɨtetɨ agasaŋ hɨve lama abami.
(Matiu 13.31-32 mu Makɨ 4.30-32)
18-19 Lɨhavɨci Jisasɨ hɨve lama abami. Asɨ hulaŋ iamɨgali likɨlɨci nudɨ lɨhu hɨvɨ hɨniavɨbali agaŋ nɨbu isabɨlaŋ masɨtetɨ hɨlɨcɨ me uami. Hulaŋ mu isabɨlaŋ masɨtetɨ hɨlɨcɨ agɨladɨ via uavɨla nudɨ hualabɨla hɨvɨ havalɨdaci mɨgavɨvi uami. Havalɨdaci mɨgamɨga iahaiaha kɨlɨ cɨki cɨki me hɨniavɨvi uami. Hɨniavɨdaci havaŋ agɨlaŋ veve nulɨdɨ makaŋ makaŋ heŋ ulaŋ hafiavɨvi uami.
Maci huhɨla huhɨla hɨsɨŋ isɨ uavɨhadami agasaŋ hɨve lama abami.
(Matiu 13.33)
20-21 Lavɨla Jisasɨ cɨhu abami. Asɨ hulaŋ iamɨgali likɨlɨci nudɨ lɨhu hɨvɨ hɨniavɨbali agaŋ nɨbu maci huhɨla huhɨla hɨsɨŋ isɨ aba abavɨlalɨ agaŋ me uami. Iamɨgali mu agaŋ maci agadɨ hunaŋ mu hɨvɨ ahica pam tɨbɨ vivi hunaŋ mɨsɨn hekɨlɨ hɨvɨ mɨŋamɨjidaci mɨguvi uami. Lavɨla maci huhɨla huhɨla hɨsɨŋ isɨ aba abavɨlalɨ agadɨ vivi uami. Viavɨla maci hunaŋ mɨsɨn hekɨlɨ hɨvɨ mɨŋamɨjici mɨguvi heŋ isɨ aba abavɨlalɨ agadɨ sudɨme cɨki mɨŋamɨjici mɨguvi uami. La eŋalɨci maci agaŋ sɨkasɨkan huhɨlɨvi uami.
Namɨlaŋ hɨbɨ sudɨme cɨki heŋ ivouhalaŋ uami.
(Matiu 7.13-14 mu Matiu 7.21-23)
22 Jisasɨ Jelusalem haiabɨla uben aba haiabɨla hekɨlɨ hekɨlɨ haiabɨla sudɨme sudɨme agɨladɨ hɨvɨ hɨdahɨda ciaŋ sulasula umi. 23 Lɨdaci hulaŋ mu agaŋ abami. Iadɨ Hekɨlɨ uami. Asɨ hulaŋ iamɨgali pabiŋ pabiŋ agɨladɨ laci ahɨliahudaci huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨniavɨbali uami. Lɨci Jisasɨ nulɨdɨ abami. 24 Viaŋ 13.24 Mt 7.13, Lom 9.31, Fl 3.12 naludɨ abadin agadɨ igahɨlɨhalaŋ uami. Hulaŋ iamɨgali akape hɨbɨ ivu ivu sudɨme cɨki heŋ ivoubalu aba lɨhavɨbali uami. Agadɨ ala ma ivouavɨbali uami. Namɨlaŋ hɨbɨ ivu ivu sudɨme cɨki heŋ ivo ivo saŋ vɨsɨvasi iguavɨla ivouhalaŋ uami. 25 Ulaŋ 13.25 Ais 55.6, Mt 7.23, 25.10-12, Lu 6.46 iaganu agaŋ iaha hɨbɨ lɨbɨbali uami. Lɨbɨci namɨlaŋ vevɨla haiabɨla lagulama hɨbɨ lapa ifu ifu abɨbalaŋ uami. Manɨgali aba abɨbalaŋ uami. Alusaŋ hɨbɨ lavɨlɨha aba abɨbalaŋ uami. Lɨlaŋ naludɨ nameŋ abɨbali uami. Viaŋ naludɨ ma igɨlan aba abɨbali uami. Namɨlaŋ abeŋ hɨsɨŋ aba abɨbali uami. 26 Lɨci namɨlaŋ abɨbalaŋ uami. Alaŋ nama hula sɨmɨŋ nadamɨlu aba abɨbalaŋ uami. Nama aludɨ haiabɨla hɨnihɨni alusaŋ ciaŋ suladamɨnaŋ aba abɨbalaŋ uami. 27 Lɨlaŋ 13.27 Sng 6.8, Mt 7.23, 25.41 naludɨ nameŋ abɨbali uami. Viaŋ naludɨ ma igɨlan aba abɨbali uami. Namɨlaŋ abeŋ hɨsɨŋ aba abɨbali uami. Namɨlaŋ sɨkasɨkan lusɨŋ sɨbɨlɨ hɨsɨŋ hulaŋ iamɨgali aba abɨbali uami. Namɨlaŋ uhalaŋ aba abɨbali uami. 28 Naludɨ 13.28 Mt 13.42, 22.13, 24.51, 25.30 13.28-29 Mt 8.11-12 hameŋ abavɨla lahuci ua haiabɨla hɨnibalaŋ uami. Hɨnihɨni Ebɨlam dɨdaŋ Aisakɨ dɨdaŋ igɨbalaŋ uami. Jekopɨ dɨdaŋ Asɨ dɨ ciaŋ igalahalaha hɨsɨŋ hulaŋ sɨkasɨkan agɨladɨdaŋ avi igɨbalaŋ uami. Asɨ agaŋ nulɨdɨ likɨlɨci nɨbɨlaŋ sɨkasɨkan nudɨ lɨhu hɨvɨ hɨniavɨlalɨ uami. Namɨlaŋ nulɨdɨ iga iga ilɨha ilɨha mɨka hɨkɨŋ lagulagu hɨnibalaŋ uami. 29 Hɨnidalaŋ 13.29 Sng 107.3, Lu 14.15 hulaŋ iamɨgali akape uaiaŋ iahaiaha kɨlikɨli hɨsɨŋ uami. Uaiaŋ mɨgumɨgu kɨlikɨli hɨsɨŋ uami. Ium kɨlikɨli hɨsɨŋ uami. Lakulamaŋ kɨlikɨli hɨsɨŋ uami. Nɨbɨlaŋ sɨkasɨkan nulɨdɨ fɨli tɨbɨ valavala vehavɨdaci Asɨ nulɨdɨ likɨlɨbali uami. Likɨlɨci nudɨ lɨhu hɨvɨ hɨnihɨni sɨmɨŋ nana hɨniavɨbali uami. 30 Ci 13.30 Mt 19.30, 20.16, Mk 10.31 igɨlaŋ uami. Hulaŋ iabi neŋ sijaŋ sɨbaŋ hɨniavadi agɨlaŋ mufɨli nɨbɨlaŋ hali hɨsɨŋ hɨniavɨbali uami. Hulaŋ iabi neŋ hali hɨsɨŋ hɨniavadi agɨlaŋ mufɨli sijaŋ sɨbaŋ hɨniavɨbali uami.
Jisasɨ hulaŋ iamɨgali Jelusalem haiabɨla hɨsɨŋ agɨlasaŋ mavɨn lamami.
(Matiu 23.37-39)
31 Jisasɨ ciaŋ aba fɨhalɨci Falisi hɨdɨlɨ limu hɨhɨle agɨlaŋ vevɨla nudɨ abavɨmi. Nama haiabɨla nagadɨ valavɨla mu haiabɨla hɨvɨ uha uavɨmi. Helotɨ nadɨ ifɨhɨmɨben aba ladi uavɨmi. 32 Lɨhavɨci Jisasɨ nulɨdɨ abami. Hulaŋ agaŋ nɨbu sudɨ iŋam me sɨbaŋ uami. Namɨlaŋ uavɨla nudɨ abɨhalaŋ uami. Ci igɨnaŋ aba abɨhalaŋ uami. Nɨbu iabi me amɨli me sudɨ sɨbɨlɨ hulaŋ iamɨgali agɨladɨ hɨvɨ hɨniavɨlalɨ agɨladɨ lahudaci uavɨbali aba abɨhalaŋ uami. Hɨmuhɨmu daŋ agɨladɨ mɨŋahihɨlɨbali aba abɨhalaŋ uami. Lavɨla nɨbu anihuliŋ me hɨvɨ sibɨla fɨhalɨbali aba abɨhalaŋ uami. 33 Asɨ abɨdaci iabi hɨdɨben uami. Amɨli hɨdɨben uami. Anihuliŋ hɨdɨben uami. Asɨ dɨ ciaŋ igalahalaha hɨsɨŋ hulaŋ agɨlaŋ haiabɨla mu hɨvɨ ma hɨniavɨdaci ifɨhɨmavɨlalɨ uami. Jelusalem haiabɨla pam hɨniavɨdaci ifɨhɨmavɨlalɨ uami.
34 Jelusalem 13.34 Mt 23.37 haiabɨla hɨsɨŋ namɨlaŋ uami. Asɨ dɨ ciaŋ igalahalaha hɨsɨŋ hulaŋ agɨladɨ ifɨhɨmɨlalaŋ uami. Asɨ abɨdaci vehavɨlalɨ agɨladɨ avi lɨba kum kum agɨladɨ vivi havala havala ifɨhɨmɨlalaŋ uami. Akape tɨbɨ viaŋ naludɨ vavevave mɨgudɨbɨben aba lɨlan uami. Akakala numɨgaŋ agaŋ nudɨ ninaŋ ninaŋ agɨladɨ abɨŋ lɨhu hɨvɨ mɨgudɨba hafilɨbɨlalɨ hameŋ lɨben aba lɨlan uami. Lɨdalɨŋ ala namɨlaŋ valɨlalaŋ uami. 35 Ci 13.35 Sng 118.26, Ais 1.7, Jer 22.5, Mai 3.12, Mt 21.9, Mk 11.9-10, Jo 12.13 igɨlaŋ uami. Naludɨ haiabɨla agaŋ sɨbɨlɨ lɨbali uami. Sɨbɨlɨ lavɨla sɨkasɨkan ivasɨjia fɨhalɨbali uami. Viaŋ naludɨ abadin agadɨ igahɨlɨhalaŋ uami. Namɨlaŋ iadɨ lɨhalɨha ma igɨbalaŋ uami. La hɨnihɨni nameŋ abɨbalaŋ uami. Aludɨ Hekɨlɨ dɨ ibi hɨvɨ vedi aba abɨbalaŋ uami. Asɨ nudɨ huaci lamɨlalɨ aba abɨbalaŋ uami. Hameŋ abavɨla iadɨ cɨhu heŋ igɨbalaŋ uami.

13:2 13.2 Jo 9.2-3

13:3 13.3 Sng 7.12

13:6 13.6 Ais 5.2, Mt 21.19

13:7 13.7 Lu 3.9

13:8 13.8 2 Pi 3.9, 3.15

13:13 13.13 Mk 16.18, HJL 9.17

13:14 13.14 CV 20.8-11, Lo 5.13-14, Mt 12.10, Mk 3.2, Lu 6.7, Jo 5.16

13:15 13.15 Lu 14.5

13:16 13.16 Lu 19.9

13:24 13.24 Mt 7.13, Lom 9.31, Fl 3.12

13:25 13.25 Ais 55.6, Mt 7.23, 25.10-12, Lu 6.46

13:27 13.27 Sng 6.8, Mt 7.23, 25.41

13:28 13.28 Mt 13.42, 22.13, 24.51, 25.30

13:28 13.28-29 Mt 8.11-12

13:29 13.29 Sng 107.3, Lu 14.15

13:30 13.30 Mt 19.30, 20.16, Mk 10.31

13:34 13.34 Mt 23.37

13:35 13.35 Sng 118.26, Ais 1.7, Jer 22.5, Mai 3.12, Mt 21.9, Mk 11.9-10, Jo 12.13