GALAADYA
Wargahng Poal Yihr Yaa Galaadya
Rob Ke Nying Warga
Nye kaa athub puohny Ciig Beer ke nying Jeacuu kedea unhyaar yaa padh Judea ngo, e peehm ake pahdho kejea kare nud ukuong dhaane loohng Moaje ke wuoro beere udoohng ne ngad yiiho me ne cohg wale nahg diih!
Ngo anaa ateed Poale kejea koany tooro ukuong dhaane loohng Moaje ke wuoro, abea gihn meehg dhaano yoad wahy bang Jeacuu beehda yiiho e ne weehg dhaano doohng naa abiohgrwaal ke Juog. Abea keew akuud yaa ayiiho giih Galaadya anudo ke nyoge maa apiem lum Poal uniing gene ngo kejea loohnge giih Moaje ge dhiil dhaane kaa wuoro beere ngo udoohng naa abiohgrwaal ke Juog.
Poal, wargahng ni agweede yihr yaa Galaadya beere yaa nu adwaahng ke dhe yoohn puohny maa toohd, ge duue ke dhe caahn ne ngey yiiho maa adiehr utiihy gene keehde. Poal athubo kaa kweeny adiehj mare e cuohne ne ngad oohr gihr Jeacuu Kriihjto. Ngo aniinge kejea cuohd gihn cuohne ne ngad oohr ngo abeehno ke bang Juog. Ngo kuu abeehno kaa teeg dhaano utaahngo kedea ngo aoohr ne tiihj keew yaa padh Judea. Noono, e ngo apeehmo e niinge niingo kejea yiiho e keede cog e ne weehg dhaano doohng naa abiohgrwaal ke Juog.
Ngo anyoadh Poale yi gug wargahng ni kejea dhe yoohn beehd jo yiihoe aay kii nhyaahro gihn ayug ree ke nying yiih Jeacuu.
Kaa Acaan Luube
Lum umodho 1:1-10
Tee gihr Poal maa ayoade ke nying gihn nahe ngad oohr 1:11-2:21
Ciig Beer gihr muuny Juog 3:1-4:31
Taahd wihj gihr jo ayiiho kedea tiihy gen 5:1-6:10
Gug luube 6:11-18
1
1-2  1:1 1:11-12; Rom 1:5; 1Kor 9:1-2 1:2 1Kor 16:1 Beehda a Poal, a ne gweehdo yihru wu akuude giih yaa yiiho ge nii piny Galaadya. Juog Wuur gihn ameehg Jeacuu cahro en maa Jeacuu Kriihjto ge naa akwany an ne ngad oohr. A kuu akwany ke dhaano utaahnge, wale padh dhe yooh maa agwiir ke dhaano utaahnge e naa aweehg an kwanyo.
Beehn Juog Wuur kedea Jeacuu Kriihjto Ruohdh cub gene muuny mar gen kedea doohr mar gen yihru ke karu cang. 1:4 2:20; Mat 20:28; Jon 1:29; 2Kor 5:21; Epi 5:2; 1Tim 2:6; Tii 2:14; Judea 9:12-14, 26; 1Jon 5:19 Jeacuu ree acube ne thoo ke nying adhemuohme giiho beere wo lwahge ke oogo yihdh adhemuohme giih athoohnho yihdh run ni wa ka daahd Juog Wuro. Beehn nyoge puoj gene Juog ke wong ke wong. E noono.
Ciig Beer Beehda Acielo Cog
1:6 Judea 12:15 A agaahy yi kwaad gihn nu yugu. Kwaad gihn aguou Juog ngaan acuohn wun ke dhe yoohn muuny Jeacuu ke gweey piny kedea upiihu ne yiih ciig mooge me padh Ciig Beer. 1:7 5:8, 10; 2:4; Tiihy 15:1, 24 Ngo padh Ciig Beer ne lihg lihgi! Abea nud ke nyoge me raam wudhu e ge daahd dhe yooh me waar gene yi Ciig Beer ge rubo ke nying Kriihjto. 1:8-9 1Kor 16:22 Abea nea wu puohny wane puohnyo ke gihn me ne keede, wale keehd wuohnjuog me beehn ke yoohn Maalo e ne puohny wun ke gihn me ne keede me be room ke Ciig Beer gihn apuohny wane yihru, e kea kedh Juoge ngaan nu Paar Maaj. Ngo bera bero yihru nea dhaano piih ne puohny wun ke Ciig Beer me ne keede me be room ke maa anaa ayiihu e kea kedh Juoge ngo Paar Maaj.
10  1:10 1Th 2:4-6 Ka moogo e wu ukoohbo kejea a rob gihn me daahd ubeehn cwihny dhaane umihne riha. Padh kare! Padh gihn nu e ne daahda. Gihn daahda beere Juog cwihnye umihno riha. A be daahd mihn cwihny dhaano utaahngo ke nyinga. Nea a ne poohd e a daahd mihn cwihny dhaano, e a be ne nahg ngad tiihy gihn daahd Kriihjte.
Kaa Adoohng Poale Ne Ngad Puohny Ciig Beer
11  1:11-12 1:1 Jo paar wan, arob adiehr yihru kejea Ciig Beer gihn puohnya kuu abeehno ke bang dhaano utaahngo. 12 Ciig gihn nu kaa ayoado ke bang dhaano utaahngo, kedea padh dhaano e naa akwaan lum yea yihra. Beehda Jeacuu Ngad Boadh nyoge e naa anyoadh ngo yihra.
13  1:13-14 Tiihy 8:3; 9:1; Pihp 3:5-6; 1Kor 15:9 Ngahda banga anaa alihngo yihru kejea nying jo akuud yaa ayiiho anaa angoohnga keraahyo e apoohde e a tiihyo kaa dhe yoohn beehd yaa Judea? Giih me reje ge anaa atiihya rog yaa ayiiho. Kihd lan cwihny maa anudo yihra ke nying gen atooro, bang gihn a anaa adaahd ngo urwaahnya nying gen cang. 14 Wudh yaa ariihe ke an maa yaa Judea me thoohdh mee, ge anaa akaala yi tiihj ke dhe yoohn beehd yaa Judea kedea dhe yoohn nu anaa amaga teeg keter ke dhe yoohn ka na mag ge kuow wane ngo. 15  1:15-16 Tiihy 9:3-5; 22:21; Rom 1:5; 1Kor 9:1; 15:10 Abea Juog, a abeehne ne kwanyo ucuohne an ne ngad gwiihdo yihre. Abea naa akwanye an, ne ngaa maa anaa acaa bange ne peehny gihn tiihya? Bekihde, bang gihn a akwanye ke coon e a poohd kuu anyuol. Tiihy Juog noono ayuge yihra nyoadh muuny gihre. 16 Noono maa anyoadh Juoge waahde yihra, beere Ciig Beer, e rubo ke nying waahde, puohnya puohnyo yihr nyoge me padh yaa Judea. A athubo ke puohny e a kuu akuong ci bang dhaano moogo ne peehny ngo ke gihn utiihya. 17 E thiow, a kuu aci Jeruucalem bang yaa ayug ne jo oohr ge adoohnga ne ngad oohr ke batien gen. A kuu aci bang gen, abea a apahdh yooh ucaa piny Arab maa abeehda kun nu batiene e a aduu yi geen Damajko.
18  1:18 Tiihy 9:26-28 A abeehn ne ci geen Jeruucalem ke batien run adahg ne ci ne rob ke Piihter. A abeehdo yi geen Jeruucalem keehde tiehd ke nihn apaar wonge abiihj. 19  1:19 Mat 13:55 Thiow, kihd ngaa moogo maa ayoada kiin jo oohr atooro. Beehda Piihter kedea Jeamij, uwur Jeacuu Ruohdho, ge naa ayoada. 20 Gihn agweeda kan beehda gihn maa adiehr kedea ngahy Juoge kejea a rob gihn maa adiehr. 21  1:21 Tiihy 9:30 Kaano e a a'aay Jeruucalem ucaa kuohn mooge yihdh pinye giih Ciihrya kedea Celiihcya. 22 Yihdh nihn nu akuud yaa ayiih lum Jeacuu giih piny Judea kihda akwihy gene bang gihn wa kuu akuong roohmo ke gen. 23 Abea ge na lihng ngo now e ke roba kejea, “Ngaan anaa angoohng nying yaa yiiho, ge adaahd ngo unahge gen ke nying puohny Ciig Beer, ree amade ne puohny Ciig Beer.” 24 Noono, maa aleej gene Juog ke nying gihn atiihye yihra.

1:1-2 1:1 1:11-12; Rom 1:5; 1Kor 9:1-2

1:1-2 1:2 1Kor 16:1

1:4 1:4 2:20; Mat 20:28; Jon 1:29; 2Kor 5:21; Epi 5:2; 1Tim 2:6; Tii 2:14; Judea 9:12-14, 26; 1Jon 5:19

1:6 1:6 Judea 12:15

1:7 1:7 5:8, 10; 2:4; Tiihy 15:1, 24

1:8 1:8-9 1Kor 16:22

1:10 1:10 1Th 2:4-6

1:11 1:11-12 1:1

1:13 1:13-14 Tiihy 8:3; 9:1; Pihp 3:5-6; 1Kor 15:9

1:15 1:15-16 Tiihy 9:3-5; 22:21; Rom 1:5; 1Kor 9:1; 15:10

1:18 1:18 Tiihy 9:26-28

1:19 1:19 Mat 13:55

1:21 1:21 Tiihy 9:30