A Waambaar
Zin Pol Xa Waan
Sin Amun Efesas
A Dor Vaamaravazang Pana A Waambaar Angkari
Pol xa varaar a waambaar angkari xa waan sin aubina di inaxam paazaai la bina laba Efesas kuna vadikdikang ainaxam paazaaiang sin naandi, xawit pana amun matmalabuk taksaat sin naandi. Ka viraai naandi wana amun daxaiang ka varas sin Nakmai wana naandi. Ka viraai zaait naandi wana dina raagul malasing faa lalozang ainaxam paazaaiang sin naandi.
Efesas a bina laba ma xa rauxin aiza laba. Araan Pol ma Saailaas di waan farawuk iaa wana fazeiang pana a Dorang Daxa, di waan iaa Efesas. Lamur Pol xa iziar inaan pana a maariaas urul. Lamur araan Pol xa iziar la vaal a vaamaazikang la bina laba Rom, naan ka varaar a waambaar angkari. A maariaas iwana fararang ka malasing AD 60.
A baar Efesas ka malasing kari:
(1) 1:1-2 A dor vaamaravazang
(2) 1:3-14 Ka vatangin naandi di mitat suruk aiziarang sin naandi lamaskana Kaarisito
(3) 1:15-23 Ka maainung adu naandi dina zuruk a rexaazang ma a dikdikang sin Nakmai
(4) 2:1-10 A lan iwana vaamuzazang sin Nakmai iwana zaxot faulinang aubina
(5) 2:11-22 Aubina di inaxam paazaai, naandi amun Judaa o xawit amun Judaa, dit faraxas faraxai be
(6) 3:1-21 A mazamang sin Nakmai ma a matmalabuk sin Iesu iwana sasaxotang dia
(7) 4:1-6:20 A varaviraaiang iwana gigiuang a sasaxotang ma ainaxamang sin Nakmai
(8) 6:21-24 A vaanongang iwana dorang
1
A Dor Vaamaravazang
Giu 18:19-21, 19:1Nia xari Pol, a aaposal zin Iesu Kaarisito wana a sasaxotang ma ainaxamang sin Nakmai.
Ga varaar a waambaar angkari xa waan sinim aubina ninis sin Iesu naagu raagul inaan Efesas, naagu los faaratunaan Iesu Kaarisito.
A daxaiang ma a luaai xa waan sinim ka wat sin Nakmai Damana dia ma a Piran Iesu Kaarisito.
Lamaskana Kaarisito Nakmai Xai Lis A Daxaiang Sin Dia
A wisfaaruiang kana waan sin Nakmai Damana a Piran sin dia Iesu Kaarisito. Naan ka ra lis amun daxaiang faakdul zin dia iwana laklagai, wanaze dia di iziar lamaskana Kaarisito. Amun daxaiang kanaan ka iziar la lia. Avuna mumua pis araan kawit nanga na vaziaar a pira angkari Nakmai xa ra kalin dia lamaskana Kaarisito, xuna dia dina ninis ma xanawit ta vaakarang pana dia lamarana. Lamaskana matmalabuk sina iwana sasaxotang dia, mumua pis naan ka kalin fanong adu xana zaxot dia xuna balazang a funalik sina lamaskana Iesu Kaarisito. Pana a sasaxotang ma ainaxamang sina ma wana a nanamang sina, naan ka giu malasing kanaan. Malasing ma a wisfaaruiang ka waan sin Nakmai wana a daxaiang sina xa marmari daxa ina naa ra ralaas dia wana lamaskana Naatna ina naa sasaxot.
Kol 1:14Lamaskana Kaarisito a daraaina xa ra wul vaxarom dia ma Nakmai xa ra naxaam pizin amun matmalabuk taksaat sin dia lamaskana a daxaiang kanaan sina xa laba mase. A daxaiang kanaan naa ra vukin fakdul laaxur wana dia, varaxai wana a mazamang ma a rexaazang faakdul. Malasing ma lalozang a nanamang sina, naan ka ra vatangin sin dia a sasaxotang ma ainaxamang sina ina waamua xa ra izi vunfun. Naa ra vatangin lamaskana Kaarisito. 10 Kana malasing kari: Naan kana urif fatu amun saan faakdul ila lia ma ila pira angkari xuna naandi vaakdul dina iziar lawaana a waamua azaxai, naan Kaarisito. Nakmai xana giu vatfaraxazin ma xana balas la raan naa ra kalin tasin fanong.
11 Nakmai xa ra kalin dia lamaskana Kaarisito wanaze mumua pis naan ka ra kalin fanong adu xana malasing kanaan pana ainaxamang sina wana dia. Ma bulaai naan ka gigiu amun saan faakdul lalozang a sasaxotang ma ainaxamang sina. 12 Naa giu malasing kanaan kuna a wisfaaruiang kana waan pana marmari daxaiang sina wanaze maam amun Judaa maam aubina maadi ra tabung simbang faraxai wana ainaxam paazaaiang pana Kaarisito. 13 Ma nim saait aubina xawit amun Judaa, araan naagu ra langarin a dorang faaratunaan angkari, a Dorang Daxa, Nakmai xa zaxot faulin nim. Ma araan naagu inaxam paazaai wana Kaarisito, Nakmai xa rasin a vaakilanang sina wana nim, a Laklagaai a Raabu ina naa ra xalxalin mumua. A vaakilanang kari xa vatangin adu nim aubina zina vaatak lamaskana Kaarisito. 14 Ma a Laklagaai a Raabu xari a varumaraiang a vaakilanang sin Nakmai xuna vabalozang adu mur la raan Nakmai xana wul vaxarom aubina zina ma naandi dina zuruk amun saan daxa ina naa ra xalxalin aaxan aubina zina vaatak. Malasing ma a wisfaaruiang ka waan pana a marmari daxaiang sina.
Pol Xa Maainung Pana Aubina Di Inaxam Paazaai
15 Malasing ma araan ga ra langar adu naagu inaxam paazaai wana a Piran Iesu, ma naagu sasaxot aubina ninis faakdul zina, 16 kawit ga ziaavus pana wisfaadaxaiang sin Nakmai xu nim. Ma lamaskana amun maainungang surugu, gat naxaam nim.
17 Gat maainung adu Nakmai zin a Piraana dia Iesu Kaarisito, ma naan saait Damana dia ina xa bas pana marmari daxaiang, kana ralaas nim pana a mazamang ka wat sin a Laklagaai a Raabu ma xana kaas ainaxamang sinim ma xana akpaat lis a vuvuna dorang sina xuna a rexaazang sinim pana Nakmai xana laba wana a rexaazang i waamua. 18 Gat maainung saait adu naan kana vamaravaas a maskana nim kuna naaguna rexaazin azaan dia dit simbong faraxai wana ainaxam paazaaiang ina Nakmai xa ra viring dia xuna raumanaiang. Azaan angkanaan amun lulugaan lapuk ka marmari daxa mase xa iziar zimbong dia aubina ninis sina. 19 Ma gat maainung saait adu naaguna rexaazin adi dikdikang sin Nakmai ina naat fawaalang dia di inaxam paazaai. A dikdikang kanaan sina xa laaup pana amun dikdikang faakdul. 20  Saam 110:1Ma wana a dikdikang kanaan naan ka ra varamaraat faulin Kaarisito ziaana maatang ma xa vaziaar naan la mit sazaxa zina ikula la lia.
21 Ma naari Kaarisito xa laaup pana amun laklagai rawarak faakdul mase malasing kari: amun laklagai dit paamua ma amun laklagai di rauxin a burburaaiang ma amun laklagai di rauxin a dikdikang ma amun laklagai di rauxin aiza laba. A burburaaiang iwana aiza Kaarisito xa laaup marazaat pana amun iza wana a roroiang kari ma wana a roroiang mur. 22  Saam 8:6 Kol 1:18Nakmai xa rasin amun saan faakdul lawaana burburaaiang sin Kaarisito ma xa kalin naan malasing a Waamua iwana amun saan faakdul xuna vawaalang aubina di inaxam paazaai. 23 Aubina di inaxam paazaai, naandi a winpina Kaarisito. Ma Kaarisito xai sfaar naandi wana naan faakdul. Ma xai sfaar zaait amun saan faakdul lamun lan faakdul.

1:1 Giu 18:19-21, 19:1

1:7 Kol 1:14

1:20 Saam 110:1

1:22 Saam 8:6

1:22 Kol 1:18