MARK
gv Gamlv Milambv
Mintamchonam
Mark gv Gamlv milambv vbv minrapdu “Si Pwknvyarnv gv Kuunyilo akin, Jisu Kristo gv Alvnv Yunying ngv.”
Jisunyi Pwknvyarnv gv tojupkunam a okv rinamvngnama gvla rinv vngnv nyi gubv kaatamdo. Ninyia Pwknvyarnv gv tolwk nama ninyigv tamsarnam lokv kaatamdo, ninyigv jwkrw v uyuvram vdwa doolv yakunam, okv nyi vdwgv rimur vdwa mvngnga jikunam. Jisu atubongv nyi Kuunyilo gobv minsuto, Nw aalaku atugv svngtung ham mvngnga tokula okv nyi vdwa rimur lokam naalin jikunv.
Mark, Jisu gv higu sum mindakala rungbv, rilagvnv gobv minjito, Jisu ninyigv gamchar lokv tamsarnam mumse nga, ninyigv rinamvngnam alvyanv gubv kaatamdo.
Jon Baptist gv lvkwng nga, okv Jisu gv baptisma naanam okv Jisunyi pokayarka kunam, um achukgo kaatamro kochingbv, sum lvknv si Jisu gv mvpuripu nam okv tamsarkinu nama baapubv kaatamyado. Aluayuv vngya yayaku Jisu gv rigvnam vdwv ninyigv lvkwng nga alvyabv chinya toku. Vbvritola Jisunyi nyirunv vdwv abuyabv haak yayato. Minya nvbv mvrwmvpa vdw so Jisu gv nyia mooku so rinyadw alu am, ninyia daapo lo takki kunam a pwbwng alvbv, okv turkurkunama minpa jido.
Gamlv sokv lvknyanam lvga so mirinyi, mvrwnam gv arwng soka doonv gaam vdw sum Mark lvknya yaku mabv, kvvbi gunv lwknya pvku nvgo vla kam mindu.
Arwng lokv darlinnam
Gamlv nga mintumingke bv minrap kunam (1:1-13)
Galili lo Jisu nyi apumlo gamlv mingo karnam (1:14-9:50)
Galili lokv Jerusalem lo (10:1-52)
Ataranya lo okv Jerusalem gv nvchilo (11:1-15:47)
Jisu gv turkurkunam (16:1-8)
Turkurkunv Ahtu gv kaatamsikunam okv ao bv chaakunam (16:9-20)
1
Jon baptist gv japgo karnam
(Mt 3:1-12; Lk 3:1-18; Jn 1:19-28)
Si Pwknvyarnv* Megonv kitaplo domado Pwnvyarnvgv kuunyilo. gv kuunyilo, Jisu Kristo gv Alvnv Yunying ngv Mal 3:1 Si nyijwk Aijaya gv lvkpv kunam aingbv rirap toku:
“Pwknvyarnv minto, ‘Ngo ngoogv gindungpingko nga nonu gvlo vngcho more
nw nonugv lvgabv lamtv nga mvko jire.’
Aij 40:3Chukrimooku lo nyi go gokdungdo,
‘Ahtu gv vngku lvgabv lamtv nga sorchi dvbv pacho laka!’ ”
Vkvlvgabv Jon chukrimooku lo aalwkto, baptisma jitoku okv Japkar Jon chukrimooku lo aawkto baptisma jito okv japkarto; Megonv kitap lo Jon Baptist chukrimooku lo aalwkto okv japkarto toku. “Nonu rimur lokv lintokuka okv baptisma naalakuka,” Nw mintoku nyi vdwa, “Okv Pwknvyarnv nonugv rimur a mvngnga jiriku.” Judia mooku lokv okv Jerusalem pamtv lokv nyi achialvgo Jon gv minam a tvvbv linlaku bunu atubogv rimur a mintam jilaku Jon gvlo Jordan svko lo baptisma jiku toku.
2Dv 1:8 Jon Kemel Kemel si chukrimooku lo rinv kainv svnwng gv amw lokv chumnam vji a kooto okv ninyigv kipo lo apin hook go hokto okv ninyigv dvnam v takamyarup okv mootum gv tangu-ngula. Nw nyi vdwa minpa jito, “Ngoogv kochinglo ngam kaiyanvgo aare ngo ninyigv lvsup a choobap la taasok yadubvka alvka yama. Ngo nonua isi lokv mwng baptisma jidu, vbvritola nw nonua Darwknv Dow lokv baptisma jireku.”
Jisu baptisma naanam okv pokayarkanam
(Mt 3:13-4:11; Lk 3:21-22; 4:1-13)
Ayungjvma nga Jisu Galili mookugv Najaret lokv aalaku, Jordan svko lo Jon gvlokv baptisma jiku toku. 10 Jisu isi lokv daklin sopikda, nw kaapato nyidomooku v kokok dubv okv Dow v taakw jvbv nw gvlo holwk dubv kaato. 11  Atk 22:2; Miri 2:7; Aij 42:1; Mt 3:17; 12:18; Mk 9:7; Lk 3:22 Okv ho nyidomooku lokv gaamgo gokto “No ngoogv pakyachoknam kuunyilo akin v, nam lvkobv ngo mvngpu dukunv.”
12 Vjakgobv Darwknv Dow hv ninyia chukrimooku lo vngdubv mvto, 13 hoka nw alu champigo dookunamv, mootum lo Uyu ngv ninyia pookayarka toku. Hoka svnwngsvmin vka dooto, vbvrikunamv nyidogindung vdwv aatoku okv ninyia ridur toku.
Jisu ngui naanv nyi api go goklin toku
(Mt 4:12-24; Lk 4:14-15; 5:1-11)
14 Jonnyi patwk tumlwkro kochinglo, Jisu Galili mookulo vngla okv Pwknvyarnv lokv Alvnv Yunying nga japkar toku. 15  Mt 3:2 “Alvnv alu v aadukukv,” nw minto, “Okv Pwknvyarnv gv Karv ngv nvchi dukukv rimur lokv lintokuka okv Alvnv Yunying nga mvngjwng tvka!”
16 Jisu Galili gv svparsvlv lvgumlo vngkar rikulo, ngui naanv nyi anyigo nw kaapato, Saimon okv ninyigv boru Andriu, vsap lokv ngui naadungto. 17 Jisu bunua mintoku, “Ngam lvkobv aato, okv ngo nonua nyi naadubv tamsarre.” 18 Vjakgobv bunu vsap a topu pikula okv ninyia lvkobv vngtoku.
19 Nw achukgo vnglindvda hoka boru anyi godv kaapa toku, Jebedi gv kuunyilo Jems okv Jon bunyia. Bunu bunugv svpw arwnglo vsap a mvdinla dootoku. 20 Jisu bunua kaapa namgola nw bunua gokto; ho bunu bunugv abu Jebedi okv riria jinv bunua svpw lo doomupila okv Jisunyi lvkobv vngtoku.
Nyi akolo alvmanv dow go dootoku
(Lk 4:31-37)
21 Jisu okv ninyigv lvbwlaksu vdwv Kaparnaum banggu lo aatoku, okv akonvgv Jius Doonualu lo Jisu Jius kumkunaam lo vngtoku okv tamsar rapto. 22  Mt 7:28,29 Nyi vdwv ninyigv tamsar nama tvvla lamrwpanyato, oglvgavbolo nw pvbv tamsarnvbv mimabv tojupkunam jvbv tamsar yato.
23 Vjakgobv bunugv Jius kumkunaamlo ho alvmanv dow v nyi ako gvlo aakunamv nw gamtv rungbv segokto, 24 “Najaret gv Jisu No ngonu gvlo ogugo naadubv? No ngonua soka mvyakmvchak dvbvri? Ngo chindu no yvvdw—No Pwknvyarnv gv darwknv gindungpingko ngv!”
25 Jisu gamki la dow a minto “Mimabvk, no nyi lokv liro tokuk!” 26 alvmanv dow v ho nyi ham achirungbv hwkdin moto okv gamtv rungbv segok moto, okv nyi lokv lintoku. 27 Nyi mvnwngngv achialvbv lamrwpanya lakula akin-akin v mirwk minsu raptoku, “Si ogu goda? Si re jvjvbv ogu gonyi anw bv tamsarnamv? So nyi angv si tojupkunam go nw alvmanv dow vdwaka kaanam namla do okv bunuka ninyia tvvjidu!”
28 Okv vkvlvgabv Jisu gv lvkwng yunying ngv Galili gv mooku mvnwnglo baapu bv dupwng toku.
Jisu nyi achialvgo mvpu toku
(Mt 8:14-17; Lk 4:38-41)
29 Jisu okv ninyigv lvbwlaksu vdwv Jems okv Jon bunyia mintala, Jius kumkunaam ha kayupila okv vngdavngrala Saimon okv Andriu gv naamlo vnglwkto. 30 Saimon gv ayu gadw lo ramla lvvmala dooto, Jisu aachi sopikda, bunu ninyia hvkvgv lvgabv minjito. 31 Jisu ninyigvlo aato, laak lokv gakbwngto, okv ninyia ridurla dakrap dubv svyinto. Ramnam hv nw lokv ngetoku, okv nw bunua jiraphorap toku.
32 Doonyi v poklwkro kochingbv ariumrikulo hoka nyi vdwv lvvmanv mvnwngnga okv vram naanam nyi vdwa Jisu gvlo aagvjito. 33 Banggu hokv nyi mvnwngngv aakumla naam agi lo dakpamto. 34 Jisu awgo nvgwngnv lvvma nvnga mvpujito okv awgo uyuvram haka chara jito. Nw uyuvram vdwa gaam milin momato, ogulvgavbolo bunu chinsuto nw yvvdw.
Jisu Galili lo japgo kartoku
(Lk 4:42-44)
35 Aru gonvgv arukamchi bv puaharing madvbv kanv dvdubv, Jisu gudungla okv naam lokv vngtoku. Nw banggu ha vngboto jimiku mooku golo, hoka nw kumto. 36 Vbvritola Saimon la ninyigv ajin vdwv vnglinto Jisunyi makarbv, 37 okv vdwlo bunu nw a kaapa tokudw bunu minto, “Mvnwng hv nam kaakardu.”
38 Vbvrinamv Jisu mirwksito, “Ngonu vngrung laju kvvbi dokardovr nampum vdw soka. Ngo bunugv lvgabv japtam jidubv, ogulvgavbolo ngo hvkv lvgabv aapvnv.”
39  Mt 4:23; 9:35 Vkvlvgabv nw Galili mookulo mvnwngnga vnggola okv ho vdwgv Jius vdwgv kumkunaamlo mingojito okv uyuvram vdwa charkak jito.
Jisu nyi ako mvpu toku
(Mt 8:1-4; Lk 5:12-16)
40 Apin hv yaarikla arwnam lvvmanv nyi go Jisu gvlo aato, lvbwng ngv kumpvto, okv mvdur lvgabv ninyia dinchi rungbv koto. “No mvnggilo,” nw minto, “No nga darwk§ darwk dubv mvto So lvvma si nyi a darwk madubv mvnvgo. dubv mvlare.”
41 Jisu aya* aya Megonv kitap lo dooduhaachi mvngpato, okv ninyigv laak v ilindola nyi ham mambwngto. “Ngo mvnggidu,” nw mirwk toku. “Darwk tokuka!” 42 Vjakgobv nyi agv lvvma ngv ngetoku, okv nw darwk toku. 43 Vbvrinamv Jisu ninyia kadwk rungbv minto okv ninyia vjakgobv vngmu toku 44  Leb 14:1-32 ninyia “Tvvtoka, so gv rinam sum yvvnyika mintam mabvka,” vla mingv rikula. “Vbvritola nyibu gvlo vngdavngra laka okv ninyia no jwngkadaka kolaka; hvbv rigvrila nyichar mvnwngnga no poorung pvku vla chimu laka, Moses gv ortojinam lokv erinpeelwk a rinto laka.”
45 Vbvritola nyi angv vngtoku okv minrap toku Yunying nga mooku mvnwnglo dupwng motoku. Nw vbv achialvbv minkunamv Jisu ka banggu lo nyi ha kaapa kodubv vngnyu kumato. Vmabvya, nw agumlo jemataiku mookulo dootoku, okv mooku mvnwng gv nyi vdwv nw gvlo aakumto.

*1:1 Megonv kitaplo domado Pwnvyarnvgv kuunyilo.

1:2 Mal 3:1

1:3 Aij 40:3

1:4 Jon chukrimooku lo aawkto baptisma jito okv japkarto; Megonv kitap lo Jon Baptist chukrimooku lo aalwkto okv japkarto

1:6 2Dv 1:8

1:6 Kemel si chukrimooku lo rinv kainv svnwng

1:11 Atk 22:2; Miri 2:7; Aij 42:1; Mt 3:17; 12:18; Mk 9:7; Lk 3:22

1:15 Mt 3:2

1:22 Mt 7:28,29

1:39 Mt 4:23; 9:35

§1:40 darwk dubv mvto So lvvma si nyi a darwk madubv mvnvgo.

*1:41 aya Megonv kitap lo dooduhaachi

1:44 Leb 14:1-32