Marki
Ɓay kere Ŋgɛrɛwṵru ká Marki ɗaa mbeɗeke
Ɓay ká se tul feri ká ɗo ɓil mbeɗe ni key
Tiika kew ɓay ká ɓil mbeɗe key na hii ɓáa mii, ɓayri ká ɗo ɓil mbeɗe ni na, ɓa Ɓay Kere ká se tul Zezu Krisi Vu Ŋgɛrɛwṵru. Nzoɓ ɗáa mbeɗe key na ɓaa ɓay se tul fe saŋri ká Zezu ɗaa na mba ɓay ɓáa ɓeri, ɓay haŋa nzoɓri kɔ mii, Zezu na ɗo ɓáy hṵrusuo ká uru saa luo Ŋgɛrɛwṵru. Ka vbie soro ɓayri ɓoɗ ɓoɗ a kḭ́ike fal feri ká kal ɓáy tɔŋnɔke tɔŋnɔke ya, roo lɛ, ka kɛlɛ peɗ ha̰nɛri ká Zezu ɗaa ká kuɗu zaɗ ká Galele, varu ɓe káʼa se ŋgɛrɛpuo Zuruzalɛm nda̰w, rɔɔ kɔ́kɔ sɛkɛ fe ɓe, huɗ ɓe, ɓáy tḭ́i ɓe saa luɔ huɗ ká Zuruzalɛm nda̰w pi.
Ndḭi ɓáy ndḭi lɛ, nzoɓri ká i kḭiŋa mbeɗe key na, i kɔ́kɔ Zezu ɓa Vu Nzoɓ ká kɔ sɛkɛ fe a pɔŋ sùo-ɛ ha̰ huɗ ɓay ya̰aŋake nzoɓri ŋgḭi ɓamba. Zaɗka i ɓer Zezu ɗo tul puu say huɗ, ká ŋgɛrɛnzoɓ yṵm ká Rɔm ká kɔrɔ ni ɓaa mii: «Leɗban key na ɓa Vu Ŋgɛrɛwṵru ɓa tusuɛ kḭ» na, ɓe ze ɓa zaɗ kér ɓay ká ɓamba na zu. Ɓe ze, tḭ́i Zezu saa luɔ huɗ na, ɗaa ha̰ nzoɓri kɔ ta-taŋ mii, ɓay ká ŋgɛrɛnzoɓ yṵm ɓaa na ɗo ɓáy zaɗɛ.
Máa ɓayri ká ɗo ɓil-e
Tiika Ɓay Kere ká se tul Zezu Krisi: 1.1-13
Peɗri ká Zezu ɗaa ká kuɗu zaɗ ká Galele: 1.14–9.50
Varu ká i se kuɗu zaɗ ká Galele kpṵru tḭi Zuruzalɛm: 10
Ɔ́rɔ ɓie namri ká Zezu ɗaa ká Zuruzalɛm: 11–15
Tḭi Zezu saa luɔ huɗ: 16.1-8
Tḭ́i Zezu ká nun nzoɓri ɓáy zɔ́li ɓe ɓa nulue: 16.9-20
1
Káa ɓay Za̰a Batis
(Mat 3.1-12; Luk 3.1-18; Za̰a 1.19-28)
Tiika Ɓay Kere ká se tul Zezu *Krisi, Vu Ŋgɛrɛwṵru na ze ɗo key: Ká piɛɗke lew ká ɓil mbeɗe Ezay nzoɓ ya̰aŋa ɓay saa nzaa Ŋgɛrɛwṵru na, Ŋgɛrɛwṵru ɓaa ha̰ Zezu Krisi mii:
«Mu kɔ key! Ɓi na, mì píe leɗ nzaapeɗ ɓi
ha̰ ni se pol-a ɓay léke faa ɓo.
Ì láa kusol nzoɓ mgba ɓeleŋ ká ɓil law kɔr mii:
Ì léke faa Ŋgɛrɛmbay ɓáy kere!
Ì léke ha̰ ni ka ɗo sikɗa kparak kparak* 1.3 Malasi 3.1; Ezay 40.3.
Báyḭi lɛ, Za̰a se ɓil law kɔr a ɗaa tul nzoɓri nduo mbii, a ka-káa ha̰ nzoɓri mii: «Ì suo kér ɓay ɓaarì, ɓo í ɗaa tul-rì nduo mbii, lɛ, Ŋgɛrɛwṵru a ndáka buma ká tul feya̰a ɓaarì ziŋ rì.» Nzoɓri ká ŋgɛrɛpuo ká Zuruzalɛm ɓáy nzoɓ vu puo ha̰wri ká kuɗu zaɗ ká Zude riw bele na, i se luo-ɛ. Zaɗka i se í vǎa naa nzaa-ri ká tul feya̰a ɓari na báyḭi lɛ, ka ɗaa tul-ri nduo mbii Zurdɛ̰.
Za̰a na nduo gari ká i kaŋ ɓáy sṵy zambal, a siŋ ɓil-e ɓáy sal ɓil huɔ. Tazala ɓáy num zoro ká ɓisuy ze ɓa fe sṵm ɓe. Ka ka-káa ha̰ ruɔ nzoɓri a ɓaa mii: «Nzoɓ káʼa ví fal-i vuku na hṵrusuo-ɛ kal tul-i pavbaɗ. Mì maa húku siri ɓay hina sal dikɔn ɓe ya. Ɓi na, mbii ze mì ɗaa tul-rì nduo ɗi, roo lɛ, ɓe na a ɗáa rì nduo ɓil Tem Law Pie.»
Za̰a ɗaa tul Zezu nduo mbii
(Mat 3.13-4.11; Luk 3.21-22; 4.1-13)
Ɓil sewke ku na, Zezu uru saa puo ká Nazarɛɗ, kuɗu zaɗ ká Galele. Lɛɛ, Za̰a ɗaa tul-e nduo mbii Zurdɛ̰. 10 Zaɗka Zezu tḭi saa mbii na báyḭi lɛ, ká zaɗɛ ku hɔy ka kɔ nulue mgbuɗa gbɛrɛrɛ ɗo hɔy, lɛ, Tem Law Pie ɗì zà̰a munu ká bɛɗɛ pie ɗì a ví kaw tul-e kɔkrɔ. 11 Lɛɛ, ka laa kusol nzoɓ mgba ɓeleŋ ká nulue mii: «Mù ɓa vu-i; mì kɔ mù ɓa nzoɓ nun-i. Ɓa ɓo na ze sùo-i rii mì ɓamba ká tul-a.»
12 Báyḭi lɛ, ká zaɗɛ ku hɔy Tem Law Pie ha̰ Zezu se ɓil law kɔr 13 a kaw ɗi nam síŋ niŋ, lɛ, *Satan vǎa lie law-ɛ ká ɗi. Ka kaw sakra nay ɓisuyri, lɛ, leɗ nzaapeɗ Ŋgɛrɛwṵruri ví tina fe sṵm ha̰ ni sṵ.
Zezu ɗi leɗ nduoɓal-ɛri niŋ
(Mat 4.12-22; Luk 4.14-15; 5.1-11)
14 Ká ɓil sewke ku na i mgba Za̰a ɓo hul sal. Falɛ na ku báyḭi lɛ, Zezu se kuɗu zaɗ ká Galele a ka-káa Ɓay Kere Ŋgɛrɛwṵru ká ɗi 15 a ɓaa mii: «Nam ká Ŋgɛrɛwṵru tuu na vi ro. Sa̰w síe káʼa ví réke mbay ká tul nzoɓri na tɔ̀ŋ ɗi mbǎa ro! Ì suo kér ɓay ɓaarì í ɗaa law-rì ɓo tul Ɓay Kere Ŋgɛrɛwṵru.»
16 Báyḭi lɛ, ka se nzaa kporo maambii ká Galele. Lɛɛ, ka kɔ Simo̰n ɓáy yṵ-ɛ Andere ká i ɓa nzoɓ súo mbii, i ɗo vbuka basaŋ ɓari ɓo mbii ɓay súo. 17 Lɛɛ, Zezu ɓaa ha ri mii: «Ì se fal-i, lɛ, mì haŋa rì vi ɓa nzoɓ nzáa nzoɓri laa ro.» 18 Zaɗɛ ku hɔy lɛ, i pɔŋ basaŋ ɓari na, a í se fal Zezu.
19 Zaɗka Zezu se ndḭi ɓa pola na báyḭi lɛ, ka kɔ Zak vu Zebede, ɓáy yṵ-ɛ Za̰a ká i kaw ɓil tuo ɓari í ɗo léke nun basaŋ ɓari. 20 Ká zaɗɛ ku hɔy lɛ, ka ɗi ri. Lɛɛ, i pɔŋ bǎa ɓari Zebede ɓáy nzoɓ peɗ ɓariri kaw ɓil tuo na a í se fal Zezu.
Zezu nii temndaya
(Luk 4.31-37)
21 Báyḭi lɛ, Zezu ɓáy leɗ nduoɓal-ɛri i uru í se ŋgɛrɛpuo ká Kapɛrnayum. Ká ɓil *nam mgbaka ta̰ram Ziɓri na, Zezu se a nduo ɓil *hul mbṵ́ kḭ Ziɓri, a tii sa̰w fére nzoɓri fe. 22 Lɛɛ, nzoɓri ká i laa ɓay ɓe na, tuku ri ha ri kaw silili ɓay tul gosi fe fére ɓe, ɓay ḭi lɛ, ka fere ri fe ɓáy hṵrusuo ká uru saa luo Ŋgɛrɛwṵru ɓo, ka fere ri fe munu ká *nzoɓ fére nzoɓri bol kusolri na ku ya.
23 Ká zaɗɛ ku ká Zezu ɗo fére fe na báyḭi lɛ, nzoɓ mbḭw munu ká temndaya ɗo tul-e tḭi tul-ri ká ɓil hul mbṵ́ kḭ ɓari na a ɓaa ɓay ɓeleŋ mii: 24 «Ɓo Zezu ká Nazarɛɗ, ɓay ḭi kḭ gbaɗ rɔɔ, mù nzáake fal ɓuru mini key lɛ? Wa̰a, mù vi ɓay ɓíɛ ɓuru lɛ woo? Mù ɓa ve lɛ na, mì kɔ ta-taŋ: mù ɓa nzoɓ ká mù taŋ kaɗaŋ ká Ŋgɛrɛwṵru pie mù vi!» 25 Lɛɛ, Zezu yḭw temndaya na a ɓaa ha̰ ni mii: «Mu mgba nzaa-a ɗo ɗi; mú tḭi ká tul leɗban na key!» 26 Ká zaɗɛ ku hɔy lɛ, temndaya mgba nzoɓ na, a laŋ ni yik yik, a guu fe ɓeleŋ, rɔɔ a tḭi ká tul-e. 27 Báyḭi lɛ, nzoɓri riw bele ká i ɗo zaɗɛ ku na, zaɗ ɓay zee ri sɛl ha ri vbi ɓay ká sakra kḭ mii: «Ha̰a ḭi zu lɛ? Ɓa fe fére fie ɓáy hṵrusuo kɛ́lɛ? Leɗban key na, ka mbi nzi-ɛ ha̰ temndayari hɔy kara, i hḭɛ ni mgbum ya!» 28 Feke ku na ɗaa ha̰ riŋ Zezu mgba ya̰a zaɗ kpol kpol ká kuɗu zaɗ ká Galele riw bele.
Zezu vaa nzoɓ suosɛrɛmri
(Mat 8.14-17; Luk 4.38-41)
29 Zaɗka Zezu ɓáy leɗ nduoɓal-ɛri tḭi saa *hul mbṵ́ kḭ Ziɓri na báyḭi lɛ, i se ɓil hul Simo̰n ɓáy Andere. Lɛɛ, Zak ɓáy Za̰a su ri. 30 Zaɗka i rìi hula na, nzoɓri ɓaa ɓay máa fay Simo̰n ha̰ ni, ɓay ḭi lɛ, sùo-ɛ zaŋ biɗ biɗ ha̰ ni naa siri. 31 Báyḭi lɛ, Zezu soro ɓa lakun má̰y na, a mgba nduo-ɛ a ura ni ha̰ ni kaw siya. Ká zaɗɛ ku hɔy lɛ, sùo zaŋa ɓe na pɔŋ ni, lɛ, má̰y na ha̰ fe sṵm ha̰ Zezu ɓáy leɗ nduoɓal-ɛri. 32 Zaɗka síe riŋ ha̰ zaɗ ɗo pira pira báyḭi lɛ, nzoɓri fa̰a nzoɓ suosɛrɛmri riw bele ɓáy ɓari ká temndayari ɗo tul-ri na, a í séke ri ha̰ Zezu. 33 Nzoɓri ká ŋgɛrɛpuoke riw bele mbṵ kḭ ɓa faa hul ɓari na. 34 Lɛɛ, Zezu vaa nzoɓri ŋgḭi ɓamba ká kḭri sɛm ɓari ɓoɗ ɓoɗ na. Ka nii temndayari ŋgḭi ɓamba nda̰w, a haa ri faa ɓáa ɓay, ɓay ḭi lɛ, temndayari na kɔ ni kɔ.
Zezu ka-káa ká kuɗu zaɗ ká Galele
(Luk 4.42-44)
35 Tiɓie piɛɗ, ká nzaaruo sil ɔ ya ɓáy hɔy lɛ, Zezu uru a tḭi saa hula a se ɓa zaɗ ká ɗo ɓisuy kɔlɔk a ɗaa nzaa ɓay kere ká ɗi. 36 Lɛɛ, Simo̰n ɓáy nzoɓ buɔ-ɛri i vǎa nzaara ni kpṵru kpṵru. 37 Zaɗka i ziŋ ni báyḭi lɛ, i ɓaa ha̰ ni mii: «Nzoɓri riw bele i nzaara mù.» 38 Báyḭi lɛ, Zezu yḭiŋra ɓáy ɓay ha ri mii: «Náa séri zaɗ kḭ ɓa vu puori ká ɗo lakun naari. Ɗo nun haŋa mì vǎa ka-káa Ɓay Kere ká ɗi; sa̰wke mini ze mì víke.» 39 Ɓe ze, ka se puo ɓáy puo ká kuɗu zaɗ ká Galele riw bele, a ka-káa ɓay ká ɓil *hul mbṵ́ kḭ Ziɓri ká ɗi, a nii temndayari nda̰w.
Zezu vaa nzoɓ kpḭri
(Mat 8.1-4; Luk 5.12-16)
40 Nzoɓ mbḭw munu ká kpḭri ɗo sùo-ɛ vi luo Zezu a huku siri a koɗ ni mii: «Zaɗka mù hii lɛ, mù maa ɓay haŋa sùo-i key na ka duo mgbereŋ.» 41 Báyḭi lɛ, Zezu kɔ nun síe ɓe a ndaɗa nduo-ɛ a zaa ni a ɓaa ha̰ ni mii: «Mì hi-hii! Sùo-ɔ na, ka duo mgbereŋ ha̰ mù.» 42 Ká zaɗɛ ku hɔy lɛ, kpḭri na ɔ ha̰ sùo-ɛ ɗo ɓáy kere. 43 Lɛɛ, pola rɔɔ ɓay haŋa ni zɔl na, Zezu ɓaa ɓay ŋgɔ-ŋgɔŋ ziŋ ni mii: 44 «Kɔkɔ ká mu ɓaa ɓayke ha̰ nzoɓ! Roo lɛ, mu se mú vǎa kíɛ sùo-ɔ ha̰ *nzoɓ fe poy Ŋgɛrɛwṵru ka kɔ. Falɛ ku ro lɛ, *fe poy ká *bol kusol *Moyze mbi nzi-ɛ ká ɗi ha̰ nzoɓri ká kpḭri ɗo sùo-ri ká i vaa lɛ i puo na, mu puo. Ɓe nda̰w rɔɔ, a kíɛ nzoɓri riw bele ha ri kɔ mii, sùo-ɔ na vaa ɓáy kere kaɗ kaɗ ɓáy.»
45 Roo lɛ, leɗban na zɔl a vǎa kḭi ɓay feri ká kal na ha̰ nzoɓri riw bele ha̰ ɓayke ya̰a zaɗ kpol kpol. Sa̰wke mini ze, Zezu ziŋ faa ká ɓay séke ŋgɛrɛpuori na mbǎa; ro a kaw nzaa zaɗ ŋgereŋ. Ɓe nu ku hɔy kara, nzoɓri tḭi ɓáy zaɗri ɓoɗ ɓoɗ í vi luo-ɛ.

*1:3 1.3 Malasi 3.1; Ezay 40.3.