41
Naiꞌ Yusuf naꞌoteb usif pah Masir in amneit ein
1 Toon nua namsoup on naan ate, usif pah Masir namnei. In namnei mnak, in nhake nbi noe Nil in panin. 2 Nok askeken ate, in niit bijae hiut anpook anmaten. Bijaen ia sin aok ein narim-riman. Sin npoin naꞌkon noe naan in nanan, ma nekun huun anbin naan.
3 Rarit anmuiꞌ naan bijae hitu ntein, anpoin naꞌkon noe naan. Sin aok ein, nmaknau bousen. Sin nhaken npaumaak bijae apookt ein naan. 4 Rarit bijae amaknaut ein naan, anꞌoor naan bijae apookt ein naan. Onaim uisf ee naskeek anfeen aah.
5 Oras in antuup ma nfini nfain, in namnei ntein. In niit makaꞌ puniꞌ hiut anpoin naꞌko makaꞌ uuꞌ goes reꞌ mrian ii kah een. Sin puink ein koꞌu ma maꞌafaꞌ. 6 Rarit in niit antein makaꞌ puniꞌ hiut. Mes ain mapuut ee nfuu sin ma namnenen. Onaim sin nꞌaap ein. 7 Onaim maak aap ein naan anꞌoor naan maak mapuin ein naan. Rarit uisf ee nfeen. Naꞌ in nahiin nak, in namnei ntein.
8 Anmeu nfiin on naan ate, uisf ee in teenb ee ka ntaininaꞌ fa. Onaim in naprenat he noꞌen areꞌ kanan meo ma ahinit anbi pah Masir. Rarit in natonan sin amneit ein naan, mes ka tiit fa tuaf es, reꞌ bisa naꞌoteb sin.
9 Rarit aꞌnaak barab roitan bukae-mninut neu uisf ee, naꞌ namnau niit naiꞌ Yusuf. Onaim in nnao nbaiseun uisf ee mnak, “Au ꞌbaiseun, tua! Ho ate kau gui ꞌsaan. 10 Unuꞌ te, oras usiꞌ ho museus kau ꞌok au aok-bian, ma mutaam kai mbi bui, 11 fai jes ate, hai nua kai mimnei. Es-es ate, nok in amneit aa kuun. Ma mneit ein naan amsaꞌ sin aꞌmoufk ein ka humaꞌ meseꞌ fa. 12 Anbi bui je, anmuiꞌ atoin Ibranis es, feꞌ munif. Aꞌnaak bui je nait je njair aꞌnaak mepu nbi bui. Hai mitoon ee hai mneit ein naan. Onaim in nbaan sin. 13 Naꞌko rasi naan, aam usiꞌ ho munaꞌat mufaniꞌ kau au mepu. Mes au aok-bian ee, ho mhukun muꞌmate. Rasin reꞌ naan, natai nok saaꞌ reꞌ atoin Ibranis naan naꞌoteb sin, tua!”
14 Anneen on naan ate, uisf ee nreek tuaf he naen rabah he neik naiꞌ Yusuf naꞌko bui. Rarit naiꞌ Yusuf nnao nkeu ma nsenuꞌ in paken, ma nnao he nateef nok usif. 15 In neem antea te, uisf ee naꞌuab neu ne mnak, “Anah! Au umnei, mes ka tiit fa tuaf es, reꞌ nabeiꞌ he nbaan amneit ein naan. Mes anmuiꞌ tuaf reꞌ natoon kau nak ho bisa.”
16 Onaim naiꞌ Yusuf nataah am nak, “Aam usiꞌ. Ho ate kau msaꞌ ka uhiin fa saaꞌ-saaꞌ, tua. Uisneno nmees kuun es anbaan areꞌ kanan amneit. In of oniꞌ anroim he natoon ko rais reko, tua.”
17 Rarit uisf ee natoon amneit ein naan. In nak, “Anbi au mneit ii naan, au ꞌhake ꞌbi noe Nil in panin. 18 Onaim anmuiꞌ bijae apokat hiut, sin aok ein narim-riman. Sin npoin naꞌkon noe naan, ma nnaon nekun huun nbin noe naan in panin. 19 Rarit anmuiꞌ bijae hitu ntein neman. Mes bijaen naan maknau-bousen. Au ka ꞌiit ꞌiit fa bijae human on reꞌ naan anbin pah Masir ia! 20 Mes au ꞌsanmaak! Natuin, nok askeken ate, bijae amaknau-bousen naan, anꞌoor naan bijae apookt ein naan. 21 Sin nꞌoro nrair sin on naan amsaꞌ, bijaen naan anmaknaun baar aah. Rarit au uskekeꞌ ꞌfeen aah.
22 Rarit au ꞌtuup ma ꞌfini ꞌfain. Onaim au umnei ꞌtein. Au ꞌiit makaꞌ puniꞌ hiut, npoin naꞌkon makaꞌ uuꞌ goes reꞌ mrian ii kah een. Sin puink ein koꞌu ma maꞌafaꞌ. 23 Rarit au ꞌiit aꞌtein, makaꞌ puniꞌ hiut. Mes ain mapuut ee nfuu sin ma namnenen. Onaim sin nꞌaap ein. 24 Onaim maak aap ein naan anꞌoor naan maak mapuin ein naan. Rarit au ꞌfeen. Onaim au utoon amneit ein ia ꞌeu ahiint ein. Mes ka nmuiꞌ fa tuaf es, reꞌ nabeiꞌ he nbaan amneit ein naan.”
25 Rarit naiꞌ Yusuf anbaisenu mnak, “Aam usiꞌ. Amneit ein naan, sin aꞌmoufk ein meesꞌ aah. Uisneno natoon nain ko, saaꞌ-saaꞌ reꞌ In he nmoeꞌ je, tua. 26 Amneit ein naan sin aꞌmoufk ein on nai: bijae hiut apookt ein naan, ma maak hiut mapuin ein naan, esan reꞌ oras amnaaht ein anho-hoen toon hiut. Sin aꞌmoufk ein meesꞌ aah. 27 Ma bijae hiut amaknaut ein naan, ma maak puin hiut aꞌaap ein naan, esan reꞌ oras amnahas toon hiut, tua.
28 Onaim Uisneno natoon nain saaꞌ reꞌ In he nmoeꞌ je, tua. On reꞌ feꞌe na au uꞌuab. 29 Hit of attean oras athoes toon hiut atbi pah Masir ok-okeꞌ. 30-31 Rarit naꞌ hit ttean oras amnahas toon hiut. Amnahas naan maꞌtaniꞌ, tar antea ka tiit tain fa mnahat tbi hit pah ia. Areꞌ pah ii namnaah ok-okeꞌ, tar antea sin ka namnau ntein fa oras mnaaht ein nhoen.
32 Onaim aam usiꞌ, ho mupein mneit no nua reꞌ naan, in aꞌmoufk ein nak, Uisneno nafeek anrair nak, ka ꞌroo fa ntein ate, saaꞌ reꞌ In nafeek sin naan, ro he njair.
33 Es naan ate, au ꞌpeint ii on nai, tua: reko nneis aam usiꞌ ho maim tua ahiint es, reꞌ anꞌurus nahiin nok reko. Rarit ho mait je he nꞌator ma naroitan rek-reko pah reꞌ ia. 34 Oras mnaah ahoet toon hiut naan, reko nneis aam usiꞌ ho mait tua ꞌteet es antein, he in nkaububuꞌ penaꞌ-makaꞌ naꞌko too gui sin renen. Penaꞌ-makaꞌ naan anbait sin paaꞌ niim, he natunuꞌ paaf es. 35 Sin ro he natuin aam usiꞌ ho prenat, he sin ntoupun penaꞌ-makaꞌ naꞌko kuan-kuan nbin pah Masir ia. Rarit sin ro he natunuꞌ sin nbin umin reꞌ he tatunuꞌ mnaaht ein. Rarit ro he npao sin rek-reko. 36 He karu toon hiut amnahas naan antea te, hit feꞌ atmuꞌi mnahat. Karu sin nꞌaotr ee on reꞌ naan ate, ka tiit fa tuaf he namnaah anmaet, tua.”
Usif pah Masir nasaeb ꞌpiruꞌ-baru neu naiꞌ Yusuf
37 Anneen naiꞌ Yusuf naꞌuab on naan ate, uisf ee ma in aꞌnaak koꞌun ein, anromin he natuin in uab ein naan. 38 Rarit uisf ee naꞌuab am nak, “Uisneno In Asmaan ee ankuaas naiꞌ Yusuf reꞌ ia. Es naan ate, hit ka neu he tapein fa tuaf es antein, reꞌ nneis naꞌko naiꞌ Yusuf.”
39 Rarit uisf ee naꞌuab nok naiꞌ Yusuf am nak, “Uisneno natoon ko areꞌ kanan rasin ia. Oras ia, hai feꞌ mihiin mak ho atoin ahinit ko. Ma ho mahiin maan nneis naꞌko too mfaun. 40 Onaim oras ia, au ꞌait ko mjair au atoin mapirsaꞌi. Ho mjair aꞌnakat ambi au sonaf. Au too ngguin ro he natuin ho preent ein. Mes arahaa au ꞌmees, naꞌ au ꞌneis ko.”
41-42 Rarit uisf ee nous in krein mamarak, ma napaekb ee neu naiꞌ Yusuf in akrurun. Ma in naꞌuab am nak, “Nok ranan ia, au usaeb ꞌpiruꞌ-baru ꞌeu ko mjair au atoin mapirsaꞌi nbi pah Masir ia.” Rarit in napakeb naiꞌ Yusuf baru mnaun maꞌoos es, ma naꞌheekb ee ꞌhekeꞌ mnaut es.
43 Rarit in nanaꞌat in akreet bikaes es anteniꞌ, he naiꞌ Yusuf ansae. Anmuiꞌ tuaf-tuaf naen anbi kreet naan in matan ma nkoaꞌan nafan-faink ein am nak, “Awoo! Misoit ranan! Amfee hormaat!*Uab Ibrani ahun-hunut anbi eraꞌ reꞌ ia bisa in aꞌmoufn ii ‘naꞌbees’, ai ‘naꞌruriꞌ’ msaꞌ. Aꞌnaet ii, he nkoen on ankoon!” Nok ranan naan, uisf ee nait naiꞌ Yusuf anjair in atoin mapirsaꞌi nbi pah Masir.
44 Rarit uisf ee naꞌuab nok naiꞌ Yusuf am nak, “On nai. Ho muhiin main, au reꞌ ia usif. Au utoon aꞌrair too pah Masir ꞌak, karu ho ka mkonan sin fa te, sin ka nabeꞌin fa he nmoꞌen saaꞌ-saaꞌ.”
45 Rarit uisf ee nakanab naiꞌ Yusuf am nak, Safnat Panea, natuin abitan Masir sin kaank ein. In nasaob naiꞌ Yusuf nok riꞌ feot muinf es, in kaan ee bi Asnat. Naiꞌ Yusuf in aam baabf ee, kaan ee naiꞌ Potifera. In es reꞌ naꞌnaak rais pirsait anbi kota On.†Kota On in kanan es antein neik uab Yunani, nak ‘Heliopolis’. Nok ranan naan, naiꞌ Yusuf njair atoin makanaꞌ ma matekaꞌ nbi pah Masir.
46 Oras sin nasaeb naiꞌ Yusuf aꞌpiruꞌ-baru te, in nmoin naan toon boꞌ teun goen. Rarit in nnao nfuun am nateef kuan-kuan ma bare-bare nbi pah Masir. 47 Anbi oras athoes toon hiut naan, sekit ma mnonut anho-hoen. 48 Rarit naiꞌ Yusuf annao ma nkaububuꞌ sekit ma mnonut anneisi ntein, ma natunuꞌ sin nbin umin reꞌ he tatunuꞌ mnaaht ein. Sekit ma mnonut naꞌko bare-bare reꞌ npaumaak kota mee te, in natunuꞌ sin nbi uim ꞌtunuꞌ buaꞌ nbi kota naan. 49 Tar antea makaꞌ reꞌ in nkaububuꞌ ma natunuꞌ sin naan, mfau-rutu. On reꞌ snaen ee et tais je ninin, tar antea ka tiit fa tuaf es, reꞌ bisa nsoiꞌ naan sin.
50 Oras amnahas naan ka ntea fa feꞌ, naiꞌ Yusuf in fee bi Asnat nahoniꞌ riꞌaan mone nua. 51 Onaim naiꞌ Yusuf naꞌuab am nak, “Uisneno nmoeꞌ kau ma au ꞌnikaꞌ ain au susat oras au ꞌpoi uꞌko au amaꞌ in umi.” Es naꞌ in nakanab in aan moen unu, naiꞌ Manase (reꞌ he noi on reꞌ kata es antein, nak ‘nikan’).
52 Oras in napein riꞌaan moen muin je te, in naꞌuab antein am nak, “Au upein suust am nanaꞌrenat amfaun ꞌbi bare ia. Mes Uisneno nfee kau tetus, ma au uhoniꞌ ꞌbi ia.” Onaim in nakanab riꞌanaꞌ naan, naiꞌ Efraim.‡Anbi uab Ibrani, Efraim in oetn ii bisa nak ‘napein anah’, aiꞌ ‘auf maꞌafaꞌ’, aiꞌ ‘naꞌbaab ok piut’.
53 Rarit oras athoes toon hiut naan namsoup. 54 Onaim oras amnahas toon hiut naan anmurai ntaam, natai nok reꞌ naiꞌ Yusuf naꞌuab nain je. Anbi bare-bare, amnaahs ii ntaam een, mes anbi pah Masir, anmuꞌi mnahat. 55 ꞌRoo-ꞌroo on naan ate, abitan pah Masir anmurai namnahan. Rarit sin nnaon ma ntotin amnahat naꞌko usif. Onaim uisf ee nreek sin he nnaon neu naiꞌ Yusuf, he natuin in aprenat.
56 Mes amnahas naan maꞌtain reꞌuf. Bare-bare nbi pah Masir in nanan napenin amnahas ok-okeꞌ. Onaim naiꞌ Yusuf anmurai nasoit uim ꞌtunuꞌ mnaaht ein ma naꞌsosaꞌ penaꞌ-makaꞌ neu abitan Masir. 57 Rarit biak ein naꞌkon mee-mee neman ma nsosan amnahat naꞌkon naiꞌ Yusuf nbin pah Masir. Natuin oras amnahas naan batuur-batuur maꞌtaniꞌ.